Chieàu kích " sinh thaùi hoïc"
trong caùi nhìn cuûa
Ñöùc Thaùnh Cha veà theá giôùi
Chieàu kích "sinh thaùi hoïc" trong caùi nhìn cuûa Ñöùc Thaùnh Cha veà theá giôùi.
Roma [La croix 11/1/2010] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Trong baøi dieãn vaên ñoïc tröôùc ngoaïi giao ñoaøn beân caïnh Toøa Thaùng saùng thöù Hai 11 thaùng Gieâng naêm 2010, Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI ñaõ nhaán maïnh ñeán chieàu kích "sinh thaùi" trong caùi nhìn cuûa ngaøi veà theá giôùi.
Theo truyeàn thoáng, vaøo moãi dòp ñaàu naêm, caùc Ñöùc giaùo hoaøng thöôøng tieáp kieán chung caùc ñaïi söù beân caïnh Toøa thaùnh vaø ñoïc dieãn vaên baèng tieáng Phaùp. Noäi dung baøi dieãn vaên naêm 2010 cuûa Ñöùc thaùnh cha khoâng gaây nhieàu ngaïc nhieân laém: ngaøi chuù troïng moät caùch ñaëc bieät ñeán vieäc baûo toàn thieân nhieân vaø veà ñieàu maø ngaøi goïi laø "moät neàn sinh thaùi hoïc nhaân baûn".
Môû ñaàu baøi dieãn vaên, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng ngöôøi keá vò thaùnh Phero luoân môû roäng cöûa ñeå ñoùn tieáp moïi ngöôøi vaø öôùc mong ñöôïc thieát laäp vôùi moïi ngöôøi nhöõng moái quan heä goùp phaàn vaøo tieán boä cuûa gia ñình nhaân loaïi. Ñöùc thaùnh cha khaúng ñònh: "Giaùo hoäi môû roäng vôùi taát caû moïi ngöôøi bôûi vì trong Thieân Chuùa, Giaùo hoäi hieän höõu vì ngöôøi khaùc". Ñöùc thaùnh cha ñaëc bieät nhaéc ñeán vieäc Toøa Thaùnh vaø Nga vöøa thieát laäp quan heä ngoaïi giao ñaày ñuû ôû caáp baäc ñaïi söù cuõng nhö vieäc Ngaøi môùi tieáp kieán chuû tòch nhaø nöôùc coäng saûn Vieät nam, oâng Nguyeãn Minh Trieát. Ngaøi nhaán maïnh ñeán nhöõng nguyeân nhaân gaây ra cuoäc khuûng hoaûng kinh teá bi thaûm cuûa theá giôùi, keùo theo baát oån traàm troïng veà xaõ hoäi.
Nhaéc laïi chuû ñeà cuûa söù ñieäp Hoøa bình naêm 2010 vaø thoâng ñieäp "Baùc aùi trong söï thaät" Ñöùc thaùnh cha noùi raèng coäi reã cuûa cuoäc khuûng hoaûng kinh teá toaøn caàu "naèm trong naõo traïng ích kyû vaø duy vaät hieän nay. Naõo traïng naøy queân haún nhöõng giôùi haïn noäi taïi cuûa moãi taïo vaät." Ñöùc thaùnh cha noùi: "choái boû Thieân Chuùa laø boùp meùo töï do cuûa con ngöôøi, ñoàng thôøi cuõng taøn phaù thieân nhieân. Baûo toàn thieân nhieân khoâng chæ laø moät ñaùp traû tröôùc nhu caàu thaåm myõ, maø coøn laø moät ñoøi hoûi luaân lyù, bôûi vì thieân nhieân dieãn taû moät chöông trình yeâu thöông vaø söï thaät voán coù tröôùc chuùng ta vaø xuaát phaùt töø Thieân Chuùa".
Theo Ñöùc thaùnh cha, sôû dó Hoäi nghò thöôïng ñænh Copenhagen ñaõ gaëp nhieàu khoù khaên laø bôûi vì khoâng nhaän ra ñöôïc moái lieân keát giöõa "vieäc baûo veä moâi sinh vaø baûo veä söï soáng con ngöôøi, keå caû söï soáng tröôùc khi chaøo ñôøi. Chæ khi naøo bieát toân troïng chính mình con ngöôøi môùi coù theå nhaän ra yù thöùc traùch nhieäm ñoái vôùi thieân nhieân". Ñöùc thaùnh cha khaúng ñònh: "Ñeå xaây döïng hoøa bình, phaûi baûo veä thieân nhieân".
Nhö ñaõ phaùt bieåu taïi hoäi nghò cuûa toå chöùc Löông noâng theá giôùi, Ñöùc thaùnh cha laäp laïi raèng "traùi ñaát coù khaû naêng nuoâi soáng moïi cö daân". Nhaéc ñeán Phi Chaâu, ngaøi noùi raèng taát caû caùc Ñöùc giaùm muïc tham döï Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Phi Chaâu daïo thaùng 10 naêm 2009 ñeàu leân tieáng toá caùo caùc thaûm traïng nhö ñaát ñai bò xoùi moøn, bò sa maïc hoùa, bò khai thaùc thaùi quaù hay oâ nhieãm. Ngoaøi ra, Ñöùc thaùnh cha coøn ghi nhaän raèng nhieàu vuøng ñaát bao la taïi Chaâu Myõ Latinh hay Afghanistan hieän ñang ñöôïc xöû duïng ñeå saûn xuaát ma tuùy.
Ñöùc thaùnh cha cuõng leân tieáng toá caùo vieäc gia taêng chi phí quaân söï, duy trì vaø phaùt trieån kho vuõ khí haït nhaân, xuaát khaåu khí giôùi vaø naïn khuûng boá. Bieát bao nhieâu teä naïn khieán cho nhieàu ngöôøi phaûi rôøi boû queâ höông cuûa mình ñeå ñi laùnh naïn, caùch rieâng caùc tín höõu Kitoâ taïi Trung Ñoâng.
Ngaøi than phieàn raèng tröôùc nhöõng teä naïn aáy, caùc quoác gia xem ra baát löïc vaø coâng luaän haàu nhö toû ra döûng döng.
Ñöùc thaùnh cha ñaëc bieät leân aùn caùc cô quan truyeàn thoâng vaø caùc neàn vaên hoùa Taây phöông, vì coù thaùi ñoä "khinh bæ" hay "thuø nghòch" ñoái vôùi toân giaùo, caùch rieâng Kitoâ giaùo. Theo Ñöùc thaùnh cha, moät thaùi ñoä nhö theá taïo ra ñoái ñaàu vaø chia reû, laøm toån thöông hoøa bình vaø gaây xaùo troän cho neàn sinh thaùi nhaân baûn.
Trong boái caûnh aáy, Ñöùc thaùnh cha keâu goïi AÂu Chaâu phaûi luoân trôû veà vôùi coäi nguoàn cuûa baûn saéc Kitoâ cuûa mình. Than phieàn veà nhöõng xuùc phaïm ñeán "neàn taûng sinh lyù cuûa söï khaùc bieät giöõa hai phaùi tính", moät laàn nöõa, Ñöùc thaùnh cha khaúng ñònh nieàm xaùc tín cuûa ngaøi nhö sau: "Ñoái vôùi con ngöôøi, con ñöôøng phaûi ñi theo khoâng theå naøo ñöôïc aán ñònh moät caùch tuøy tieän hay bôûi öôùc muoán, maø ñuùng hôn, phaûi phuø hôïp vôùi cô caáu do Ñaáng Taïo Hoùa thieát ñònh".
Tuy nhieân, trong baøi dieãn vaên ñoïc tröôùc ngoaïi giao ñoaøn, Ñöùc thaùnh cha khoâng chæ noùi ñeán nhöõng khoù khaên. Ngaøi cuõng ñeà cao nhöõng thaønh quaû ñaït ñöôïc xuyeân qua nhöõng cuoäc ñoái thoaïi coù tính xaây döïng: nhö cuoäc ñoái thoaïi giöõa Chili vaø Argentine caùch ñaây 25 naêm, cuoäc ñoái thoaïi hieän nay giöõa Colombia vaø Ecuador, giöõa Croatia vaø Slovenia, giöõa Armeni vaø Thoå Nhó Kyø.
Nhaéc laïi chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa daïo thaùng 5 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha taùi khaúng ñònh "quyeàn cuûa quoác gia Israel ñöôïc hieän höõu vaø höôûng hoøa bình vaø an ninh trong nhöõng ranh giôùi ñöôïc quoác teá nhìn nhaän cuõng nhö quyeàn cuûa daân toäc Palestine ñöôïc coù moät toå quoác coù chuû quyeàn vaø ñoäc laäp, ñöôïc soáng moät caùch xöùng ñaùng vaø ñöôïc ñi laïi töï do". Ñöùc thaùnh cha cuõng ñoàng thôøi keâu goïi baûo veä "baûn saéc vaø tính caùch thaùnh thieâng cuûa thaønh Gierusalem, vôùi moät di saûn vaên hoùa vaø toân giaùo voán coù moät giaù trò phoå quaùt".
Ñöùc thaùnh cha ñaëc bieät keâu goïi caùc quoác gia nhö Iraq, Pakistan, Ai caäp, Iran, Liban, Honduras, Guine vaø Madagascar haõy "vöôït qua caùc chia reû, côn caùm doã cuûa baïo ñoäng vaø baát khoan nhöôïng, ñeå cuøng nhau xaây döïng töông lai cuûa xöù sôû mình". Vì caùc coäng ñoàng Kitoâ cuõng muoán goùp phaàn xaây döïng ñaát nöôùc, Ñöùc thaùnh cha keâu goïi caùc nöôùc haõy toân troïng vaø baûo ñaûm an ninh vaø töï do cho hoï.
Xuyeân qua böùc tranh toaøn caûnh veà theá giôùi, Ñöùc thaùnh cha nhaän ra moái giaây lieân keát thaâm saâu giöõa moïi neàn sinh thaùi: nhaân baûn, tinh thaàn, chính trò vaø moâi sinh. Ngaøi keâu goïi moïi ngöôøi thieän chí haõy hoaït ñoäng moät caùch tin töôûng vaø quaûng ñaïi cho phaåm giaù vaø töï do cuûa con ngöôøi".
Chu Vaên