Thaùnh leã khai maïc
Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc veà chaâu Phi
Thaùnh leã khai maïc Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc veà chaâu Phi.
Vatican (Vat. 4/10/2009) - Vaøo leã Hieån Linh naêm 1989, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II tuyeân boá trieäu taäp Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc baøn veà Phi chaâu. Sau 5 naêm chuaån bò, phieân hoïp ñaõ khai maïc vaøo ngaøy 10/4/1994, vôùi caùc keát quaû ñöôïc coâng boá trong toâng huaán Ecclesia in Africa (14/9/1995). Bieán coá naøy ñaõ môû maøn cho caùc phieân hoïp thöôïng hoäi ñoàng daønh cho caùc luïc ñiaï khaùc ñeå chuaån bò böôùc sang naêm 2000, ñoù laø: Chaâu Myõ (1997), chaâu AÙ vaø chaâu Ñaïi döông (1998), chaâu AÂu (1999). Tröôùc nhöõng dieãn bieán cuûa chaâu Phi trong nhöõng naêm gaàn ñaây, vaøo ngaøy 13/11/2004 ñöùc thaùnh cha Gioan Phaoloâ II ñaõ trieäu taäp khoùa hoïp laàn thöù hai daønh cho Phi chaâu; döï aùn naøy ñöôïc duy trì bôûi ñöùc ñöông kim giaùo hoaøng, vôùi nhöõng böôùc cuï theå nhö laø chuaån bò Löôïc ñoà (27/6/2006), phaùt haønh Taøi lieäu laøm vieäc (19/3 naêm 2009). Sau cuøng, lòch trình cuûa phieân hoïp ñaõ ñöôïc aán ñònh, töùc laø khai maïc vaøo ngaøy 4 vaø beá maïc ngaøy 25 thaùng 10 naêm 2009. Hoâm thöù 6 tuaàn tröôùc, Ñöùc cha Nikola Eterovic ñaõ môû cuoäc hoïp baùo ñeå trình baøy danh saùch caùc thaønh vieân cuõng nhö dieãn tieán caùc cuoäc hoïp khoaùng ñaïi vaø caùc buoåi thaûo luaän nhoùm.
Khoùa hoïp ñaõ ñöôïc khai maïc vôùi thaùnh leã cöû haønh luùc 9 giôø röôõi saùng Chuùa Nhaät 4 thaùng 10 naêm 2009 taïi ñeàn thaùnh Pheâroâ. Cuøng ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh Cha laø 239 nghò phuï (33 hoàng y, 3 thöôïng phuï Ñoâng phöông, 75 toång giaùm muïc, 120 giaùm muïc, 8 linh muïc), theâm vaøo ñoù laø 55 linh muïc cuûa vaên phoøng toång thö kyù. Caùc giaùo daân cuõng döï phaàn tích cöïc ôû phaàn daâng leã phaåm, ñeán töø caùc nöôùc Nam Phi, Nigeria, Ruanda, Guinea, Tanzania, Coâte d'Ivoire, Mozambic, Camerun, Togo, Congo. Phaàn thöôøng leã ñöôïc haùt baèng tieáng latinh. Ba baøi ñoïc Saùch thaùnh ñöôïc coâng boá baèng tieáng Phaùp, Anh, Latinh. Caùc lôøi nguyeän tín höõu ñöôïc xöoùng leân baèng tieáng Swahili, Boà ñaøo nha, Amarcio, Hausa, Lingala, AÛ-raäp. Beân caïnh ca ñoaøn Sistina, moät ca ñoaøn khaùc goàm caùc tu só, chuûng sinh vaø giaùo daân Phi chaâu, cuõng haùt nhöõng baøi ca baèng tieáng Lingala, Kikongo, Swahili, vaøo luùc nhaäp leã, daâng leã vaø cuoái leã.
Döïa theo caùc baøi ñoïc Saùch thaùnh Chuùa Nhaät 27 Thöôøng nieân, ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ phaùc hoaï vaøi ñieåm ñaùng löu yù cuûa Giaùo hoäi taïi Phi chaâu. Baøi ñoïc thöù nhaát, trích töø saùch Saùng theá, noùi ñeán vieäc Thieân Chuùa taïo döïng con ngöôøi. Ñieàu naøy daãn chuùng ta ñeán nguoàn goác duy nhaát cuûa nhaân loaïi, ñeán traät töï maø Thieân Chuùa ñaõ xeáp ñaët cho toaøn vuõ truï. Phaûi nhaän raèng ngöôøi Phi chaâu coù yù thöùc saâu saéc veà Thieân Chuùa laø Ñaáng Taïo thaønh vaø laø nguoàn söï soáng. Ngöôøi Phi chaâu vaãn coøn duy trì moät gia taøi phong phuù khoâng nhöõng veà taøi nguyeân vaät chaát nhöng nhaát laø veà caùc giaù trò tinh thaàn. Tieác raèng vaøo thôøi caän ñaïi, gia taøi naøy ñaõ bò toån thöông, moät ñaøng laø do nhöõng tö töôûng duy vaät voâ thaàn ñöôïc du nhaäp töø Taây phöông; ñaøng khaùc laø nhöõng phong traøo cöïc ñoan, nhaân danh toân giaùo ñeå gaây ra xung ñoät thay vì toân troïng yeâu thöông vaø hoøa bình. Hai chuû ñeà khaùc ñöôïc noùi ñeán trong baøi Tin möøng cuõng mang tính caùch khaån tröông, ñoù laø gia ñình vaø caùc nhi ñoàng. Nhöõng vaán ñeà naøy seõ ñöôïc thaûo luaän trong boái caûnh cuûa söù maïng loan baùo Tin möøng ñaõ ñöôïc neâu baät trong toâng huaán Hoäi thaùnh taïi chaâu Phi.
Thaùnh leã keát thuùc luùc 11 giôø röôõi. Ñeán 12 giôø, Ñöùc thaùnh cha ñaõ tieán ra cöûa soå vaên phoøng laøm vieäc ñeå ñoïc kinh Truyeàn tin nhö thoùi quen. Baøi huaán duï tröôùc ñoù ñaõ trình baøy yù nghóa cuûa Thöôïng hoäi ñoàng chaâu Phi môùi khai maïc, vôùi nhöõng lôøi nhö sau:
Anh chò em thaân meán
Saùng nay, taïi ñeàn thaùnh Pheâroâ, ñaõ dieãn ra Thaùnh leã khai maïc Khoùa hoïp ñaëc bieät laàn thöù hai veà Phi chaâu cuûa Thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc, trong ñoù nhieàu lôøi nguyeän ñaõ ñöôïc xöôùng leân baèng ngoân ngöõ Phi chaâu. Ñöùc Gioan Phaoloâ II vò tieàn nhieäm ñaùng kính cuûa toâi ñaõ trieäu taäp Thöôïng hoäi ñoàng Phi chaâu laàn thöù nhaát vaøo naêm 1994, trong vieãn caûnh cuûa naêm 2000 vaø thieân nieân kyû thöù ba cuûa Kitoâ giaùo. Cuøng vôùi nhieät taâm truyeàn giaùo ñaõ ñöa Ngöôøi nhieàu laàn ñeán vieáng thaêm Phi chaâu, ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ thu thaäp noäi dung cuûa caùc buoåi hoïp Thöôïng hoäi ñoàng trong toâng huaán Ecclesia in Africa (Hoäi thaùnh taïi Phi chaâu) ñaåy maïnh vieäc loan truyeàn Tin möøng cho ñaïi luïc. Cuoäc hoïp laàn naøy, caùch ñoù 15 naêm, tieáp noái cuoäc hoïp tröôùc ñaây, ñeå löôïng ñònh con ñöôøng ñaõ thöïc hieän, ñaøo saâu vaøi khía caïnh vaø nghieân cöùu nhöõng thaùch ñoá môùi. Chuû ñeà ñöôïc löïa choïn laø: "Hoäi thaùnh taïi chaâu Phi phuïc vuï söï hoøa giaûi, coâng lyù vaø hoaø bình" keøm theo moät lôøi cuûa Chuùa Kitoâ noùi vôùi caùc moân ñeä: "Caùc con laø muoái ñaát... caùc con laø aùnh saùng theá gian" (Mt 5,13-14).
Thöôïng hoäi ñoàng luoân luoân laø moät caûm nghieäm saâu ñaäm cuûa Hoäi thaùnh, kinh nghieäm veà traùch nhieäm muïc töû taäp ñoaøn ñoái vôùi moät khía caïnh cuï theå cuûa ñôøi soáng Hoäi thaùnh, hoaëc, nhö trong tröôøng hôïp naøy, moät khía caïnh cuûa moät phaàn Daân Kitoâ giaùo ñöôïc xaùc ñònh döïa theo neàn taûng ñòa lyù. Giaùo hoaøng cuøng vôùi caùc coäng söï vieân thaân tín seõ cuøng hoäi hoïp vôùi caùc ñaïi bieåu ñöôïc Hoäi nghò baàu ra, caùc chuyeân vieân vaø caùc döï thính vieân, ñeå ñaøo saâu ñeà taøi ñöôïc choïn. Caàn phaûi nhaán maïnh raèng ñaây khoâng phaûi laø moät hoäi nghò khaûo cöùu cuõng khoâng phaûi laø moät ñaïi hoäi ñeå thaûo keá hoaïch. Ngöôøi ta seõ laéng nghe caùc baù caùo vaø phaùt bieåu, seõ trao ñoåi yù kieán trong caùc nhoùm, nhöng chuùng ta bieát raèng nhaân vaät chính khoâng phaûi laø chuùng ta, nhöng laø Chuùa Kitoâ, Thaàn khí cuûa Ngöôøi, laø keû ñieàu khieån Hoäi thaùnh. Ñieàu can heä ñoái vôùi heát moïi ngöôøi laø laéng nghe: moãi ngöôøi bieát laéng nghe nhau, vaø taát caû ñeàu laéng nghe ñieàu Chuùa muoán daïy chuùng ta. Vì theá, Thöôïng hoäi ñoàng dieãn ra trong baàu khí ñöùc tin vaø caàu nguyeän, trong taâm tình suy phuïc Lôøi Chuùa. Vai troø cuûa vò keá nhieäm thaùnh Pheâroâ laø trieäu taäp vaø höôùng daãn caùc buoåi hoïp, thu goùp nhöõng ñieàu ñaõ phaùt bieåu, vaø roài coáng hieán nhöõng chæ daãn muïc vuï thích hôïp.
Caùc baïn thaân meán. chaâu Phi laø moät luïc ñòa raát giaøu veà nhaân baûn. Hieän nay daân soá leân gaàn moät tæ ngöôøi vaø tæ leä sinh saûn cao nhaát theá giôùi. Chaâu Phi laø moät vuøng ñaát phong phuù cuûa söï soáng con ngöôøi, nhöng tieác raèng söï soáng naøy mang daáu tích cuûa caûnh ngheøo khoå vaø gaùnh chòu nhieàu baát coâng naëng neà. Hoäi thaùnh daán thaân ñeå choáng traû caùc söï baát coâng nhôø söùc maïnh cuûa Tin möøng vaø tình lieân ñôùi cuûa nhieàu toå chöùc vaø chöông trình baùc aùi. Chuùng ta haõy xin Meï Maria chuùc laønh cho khoùa hoïp Thöôïng hoäi ñoàng khoùa thöù hai, vaø ban cho ñaïi luïc naøy ñöôïc höôûng hoøa bình thònh vöôïng.
Sau khi ban pheùp laønh Toøa Thaùnh, Ñöùc Thaùnh Cha nhaéc ñeán caùc naïn nhaân cuûa caùc traän baõo luït, ñoäng ñaát taïi Samoa vaø Tongga, Philippin, Vieät Nam, Laøo, Camboát, Indonesia. Ngaøi ñaõ höùa gaàn guõi vôùi hoï, xin Chuùa xoa dòu noãi ñau khoå cuûa hoï vaø keâu goïi söï töông trôï quoác teá.
Bình Hoøa
(Radio Vatican)