YÙ nghóa chuyeán vieáng thaêm
Coäng Hoøa Tieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
YÙ nghóa chuyeán vieáng thaêm Coäng Hoøa Tieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Roma [La Croix 24/09/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Ngaøy thöù Baûy 26 thaùng 9 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI seõ leân ñöôøng vieáng thaêm Coäng Hoøa Tieäp. Trong chuyeán vieáng thaêm naøy, Ñöùc thaùnh cha seõ noùi ñeán söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi Coâng giaùo cho töông lai cuûa caùc xaõ hoäi AÂu chaâu.
Nhìn töø Roma, chuyeán vieáng thaêm naøy seõ ñöôïc ñaùnh daáu maïnh bôûi lòch söû. Ngaøy thöù Hai 28 thaùng 9 naêm 2009, daân chuùng Tieäp seõ möøng leå thaùnh Wenceslas töû ñaïo, quan thaày cuûa xöù sôû. Taïi Stara Boleslav laø nôi maø quoác vöông Wenceslas I chòu töû ñaïo vaøo naêm 929 vaø tröôùc söï hieän dieän cuûa toång thoáng Coäng Hoøa Tieäp, oâng Vaclav Klaus, Ñöùc thaùnh cha seõ nhaéc laïi nhöõng coäi reã Kitoâ cuûa quoác gia naøy.
Trong buoåi ñoïc kinh Truyeàn tin tröa Chuùa Nhöït 20 thaùng 9 naêm 2009, khi loan baùo chuyeán vieáng thaêm Coäng Hoøa Tieäp, Ñöùc thaùnh cha ñaõ khaúng ñònh: "Toâi seõ toân vinh caùc chöùng nhaân anh huøng cuûa Tin Möøng trong quaù khöù cuõng nhö ngaøy nay vaø toâi seõ khuyeán khích moïi ngöôøi tieán böôùc treân con ñöông baùc aùi vaø söï thaät".
Moät nhaø ngoaïi giao cuûa Toøa Thaùnh ñaëc traùch veà hoà sô chuyeán vieáng thaêm naøy noùi raèng, ñoái vôùi Ñöùc thaùnh cha, "vaên hoùa vaø nhaø nöôùc Tieäp ñaõ ñöôïc khai sinh trong Kitoâ giaùo".
Ngay töø naêm 845,14 ñaïi dieän cuûa giôùi quyù toäc Tieäp ñaõ ñöôïc röûa toäi taïi Regensburg. Moät theá heä sau, hai vò thaùnh anh em Cyrillo vaø Metodio ñaõ ñöa vaøo Moravia vaên töï, Kinh Thaùnh vaø caùc saùch phuïng vuï. Nhöng vaøo theá kyû 15, ñaát nöôùc naøy ñaõ ñöôïc ghi ñaäm daáu aán cuûa Jean Hus, moät nhaø thaàn hoïc tieàn hoâ cuûa Phong Traøo Caûi Caùch ñaõ bò giaùo quyeàn ra vaï tuyeät thoâng vaø thieâu soáng. OÂng ñaõ trôû thaønh moät nhaø anh huøng daân toäc, töôïng tröng cho cuoäc tranh ñaáu vì töï do choáng laïi ñeá quoác AÙo vaø choáng laïi Roma. Theo nhieàu nhaø quan saùt, chính ñaây laø khôûi ñaàu cuûa tieán trình tuïc hoùa voán vaãn coøn ñang tieáp dieãn cho ñeán ngaøy nay.
Ngaøy 12 thaùng 11 naêm 1989, chæ 5 ngaøy tröôùc khi buøng noå cuoäc caùch maïng thöôøng ñöôïc meänh danh laø "cuoäc caùch maïng eâm nhö nhung", ñöùc Gioan Phaolo II ñaõ phong thaùnh cho thaùnh nöõ Agnes thaønh Praha, qua ñôøi naêm 1282. Hai naêm tröôùc ñoù, Ñöùc hoàng y Frantisek Tomasek, Toång giaùm muïc thuû ñoâ coäng hoøa Tieäp, ñaõ coâng boá chöông trình "10 naêm canh taân thieâng lieâng cuûa Giaùo hoäi". Ñaõ coù 5 traêm ngaøn ngöôøi kyù teân vaøo moät thænh nguyeän thö yeâu caàu chính quyeàn coäng saûn Tieäp taùi laäp töï do toân giaùo. Chính phuû coäng saûn ñaõ môû ra moät cuoäc ñaøn aùp daõ man.
Ñöùc thaùnh cha Benedicto XVI ñaõ choïn thôøi ñieåm naøy ñeå thöïc hieän chuyeán vieáng thaêm Coäng Hoøa Tieäp. Thaät vaäy,Ngaøi ñeán ñaây ñeå möøng kyû nieäm 20 naêm böùc töôøng oâ nhuïc Berlin suïp ñoå vaø, theo lôøi cha Federico Lombardi, giaùm ñoác Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh, ñeå möøng "söï hoài sinh oân hoøa cuûa neàn daân chuû". Bôûi leõ taïi Coäng Hoøa Tieäp, cheá ñoä coäng saûn ñaõ kieåm soaùt toaøn dieän caùc linh muïc vaø giaùo daân; döôùi cheá ñoä naøy, treân 13 ngaøn nam nöõ tu só bò ñi ñaøy, moïi hieäp hoäi Coâng giaùo bò caám cheá, moïi phöông tieän truyeàn thoâng ñeàu bò ngaên caám. Ñoù laø chöa noùi ñeán vieäc nhaø nöôùc tòch thu taøi saûn cuûa Giaùo hoäi vaø ñoùng cöûa moïi cô sôû giaùo duïc cuûa Giaùo hoäi.
Theo Toøa Thaùnh, ñaây chính laø yeáu toá ñaõ goùp phaàn cuûng coá naõo traïng thuø nghòch hay döûng döng cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi Giaùo hoäi.
Hieän nay, Coäng Hoøa Tieäp laø quoác gia Trung AÂu coù tyû leä thöïc haønh ñaïo thaép nhöùt trong luïc ñòa: chæ coù khoaûng 5 phaàn traêm daân soá thöïc haønh ñaïo.
Naêm 2005, khi tieáp caùc Ñöùc giaùm muïc Tieäp veà Roma vieáng moä hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ, Ñöùc thaùnh cha Gioan Phaoloâ II noùi: "Giaùo hoäi cuûa anh em raát soáng ñoäng vaø caûm thaáy ñöôïc môøi goïi ñoùng vai troø "men" trong moät xaõ hoäi tuïc hoùa".
Moät vieân chöùc laøm vieäc taïi phuû Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh giaûi thích: "cho ñeán naêm 1968, chuû nghóa coäng saûn ñaõ chöa thöïc söï laøm suy giaûm ñöôïc söï thöïc haønh ñaïo. Luùc ñoù tyû leä thöïc haønh ñaïo taïi Tieäp laø 50 phaàn traêm. Nhöng keå töø naêm 1968, sau khi Minh öôùc Varsava thaønh hình, nieàm hy voïng ñaõ suïp ñoå. Caùc cuoäc röûa toäi vaø hoân phoái suy giaûm; ngöôøi daân nhö theå ñaùnh maát ñöùc tin laãn nieàm tin vaøo töông lai".
Chính vì vaäy maø trong buoåi ñoïc Kinh truyeàn tin tröa Chuùa Nhöït vöøa qua, Ñöùc thaùnh cha ñaõ nhaán maïnh: "Coäng hoøa Tieäp, xeùt veà maët ñòa lyù vaø lòch söû, naèm ôû giöõa AÂu Chaâu. Sau khi ñaõ traûi qua nhöõng thaûm kòch cuûa theá kyû tröôùc, nöôùc naøy, cuõng nhö toaøn luïc ñòa AÂu chaâu, caàn tìm laïi ñöôïc nhöõng lyù do ñeå tin töôûng vaø hy voïng".
Nhö vaäy, theo cha Lombardi, giöõa loøng moät xaõ hoäi tuïc hoùa, Ñöùc thaùnh cha seõ môøi goïi thöïc hieän moät coâng cuoäc ñaïi keát chaân thaønh, nhaèm mang laïi nieàm tin vaø söï khaû tin cuûa caùc tín höõu Kitoâ trong söï ñoùng goùp vaøo vieäc xaây döïng moät töông lai chung.
Moät AÂu Chaâu ñöôïc giaûi thoaùt khoûi böùc töôøng Berlin, seõ ñöôïc nhaéc ñeán trong caùc phaùt bieåu cuûa Ñöùc thaùnh cha, ñeå luïc ñòa naøy "khoâng chæ quan taâm ñeán nhöõng khía caïnh vaät chaát vaø kinh teá, maø coøn mang theo nhöõng giaù trò phong phuù ñeå baûo ñaûm cho phaåm giaù con ngöôøi".
Ngoaøi ra, beân leà caùc cuoäc cöû haønh chính thöùc, Ñöùc hoàng y Tarcisio Bertone, Quoác vuï khanh Toøa Thaùnh, cuõng seõ hoäi kieán vôùi chính quyeàn Tieäp ñeå baøn veà vieäc trao traû laïi nhöõng taøi saûn cuûa Giaùo hoäi ñaõ bò cheá ñoä coäng saûn tòch thu. Ñaây laø vaán ñeà hieän vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát moät caùch thoûa ñaùng.
Chu Vaên