Thaønh laäp Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo Phaùp
Thaønh laäp Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo Phaùp.
Phaùp [La Croix 22/09/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Hoâm thöù Ba 22 thaùng 9 naêm 2009, moät toå chöùc Coâng giaùo Phaùp coù teân laø "Haøn Laâm Vieân Coâng Giaùo Phaùp" vöøa ra maét. Theo döï truø, ñaïi hoäi ñaàu tieân cuûa Haøn Laâm Vieän naøy seõ ñöôïc khai dieãn vaøo ngaøy 23 thaùng 10 naêm 2009.
Vaøo giöõa luùc Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Phaùp ngaøy caøng maát aûnh höôûng trong xaõ hoäi, saùng kieán thaønh laäp moät Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo coù leõ khieán cho moät soá ngöôøi bæu moâi cöôøi côït. Lieäu coù theå coù moät toå chöùc vöøa laø "haøn laâm" laïi vöøa laø "Coâng giaùo" khoâng?
Ñaây quaû laø moät haønh ñoäng can ñaûm cuûa caùc nhaø trí thöùc Coâng giaùo Phaùp.
Döôùi caùi nhìn cuûa nhieàu thaønh vieân cuûa Haøn Laâm Vieän cuõng nhö caùc toå chöùc coå voõ vieäc thaønh laäp Haøn Laâm Vieän nhö 8 phaân khoa thaàn hoïc taïi Phaùp, Thaùnh Kinh Hoïc Vieän Gierusalem vaø nhieàu taïp chí Coâng giaùo Phaùp, ñaây laø moät saùng kieán ñaày can ñaûm. ÔÛ vaøo naêm 2009, nhöõng ngöôøi coù suy tö vaø töï nhaän mình laø ngöôøi Coâng giaùo caûm thaáy coù nhu caàu phaûi gaëp nhau hay ñuùng hôn toû roõ caên tính cuûa mình.
Vôùi caùi cheát cuûa moät nhaø trí thöùc Coâng giaùo noåi tieáng laø oâng Reneù Reùmond, thôøi ñaïi cuûa "trí thöùc Coâng giaùo" Phaùp töôûng nhö ñaõ chaám döùt. Thaät vaäy, cho ñeán naêm 1975, ngöôøi ta vaãn coøn thaáy nhieàu trí thöùc Coâng giaùo Phaùp raát daán thaân trong xaõ hoäi vaø chính trò.
OÂng Remond, cöïu chuû tòch cuûa Hoäi khoa chính trò hoïc Phaùp, ñöôïc nhieàu ngöôøi xem nhö moät trí thöùc Coâng giaùo raát daán thaân trong sinh hoaït chính trò. Theo söû gia Denis Pelletier, oâng laø hieän thaân cuûa moät söï "trung gian ba maët": töùc giöõa Giaùo hoäi, trong ñoù oâng luoân ñöôïc kính troïng vaø giôùi giaùo daân Phaùp maø oâng laø thaønh vieân cuõng nhö vôùi xaõ hoäi tuïc hoùa, trong ñoù moïi ngöôøi ñeàu nhìn nhaän khaû naêng chuyeân moân cuûa oâng.
Nhöng göông maët Coâng giaùo Phaùp naøy xem ra khoâng coù ngöôøi keá thöøa. Trong thaäp nieân 90, nhöït baùo "Le Monde" coù moät baøi vieát vôùi nhan ñeà "söï thinh laëng cuûa giôùi trí thöùc Coâng giaùo". Ñaây cuõng chính laø söï thinh laëng maø oâng Remond ñaõ than phieàn hoài naêm 2000, khi ñöa ra nhaän xeùt raèng tö töôûng Kitoâ ñaõ bieán maát trong cuoäc tranh luaän coâng coäng.
Chính trong boái caûnh naøy maø "Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo Phaùp" chaøo ñôøi. Nhöng theo cha Philippe Capelle, moät trieát gia vaø laø moät trong nhöõng ngöôøi thaønh laäp Haøn Laâm, muïc ñích cuûa Haøn Laâm khoâng phaûi laø ñeå "vaän ñoäng", ñöa ra thænh nguyeän hay baøy toû laäp tröôøng veà moïi bieán coá thôøi söï. Muïc tieâu cuûa toå chöùc khoâng phaûi laø "söï daán thaân" cho baèng laø khaû naêng chuyeân moân.
Haøn laâm vieän Coâng giaùo Phaùp ñöôïc thaønh laäp theo moâ hình cuûa Ñöùc. Moâ hình naøy nhaém ñeán cuoäc ñoái thoaïi cuûa caùc trieát gia, caùc nhaø thaàn hoïc vaø khoa hoïc gia. Nhöõng ngöôøi saùng laäp Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo Phaùp cuõng nghó ñeán moâ hình taïi YÙ. Taïi nöôùc naøy, tuy vôùi nhieàu quan ñieåm khaùc nhau, Coâng giaùo vaãn laø moät ñoái taùc quan troïng trong cuoäc tranh luaän veà tö töôûng.
Taïi Phaùp hieän nay, ngöôøi ta khoù coù theå veû ñöôïc dung maïo chung cuûa ngöôøi trí thöùc Coâng giaùo hoaëc taäp hôïp hoï laïi ñaèng sau moät ngoïn côø chung, bôûi vì hoï thuoäc nhieàu toå chöùc vaø khuynh höôùng khaùc nhau.
OÂng Edgardo Carosella, moät nhaø nghieân cöùu taïi beänh vieän Saint Louis giaûi thích raèng, vôùi Haøn laâm vieän naøy, giôùi trí thöùc Coâng giaùo Phaùp muoán môû ra cuoäc ñoái thoaïi giöõa nhöõng ngöôøi thuoäc moïi chaân trôøi, vôùi nhöõng kieán thöùc trong nhieàu laõnh vöïc khaùc nhau.
Trieát gia Remi Brague khaúng ñònh raèng trí thöùc khoâng coù nghóa laø ngöôøi xöû duïng söï hieåu bieát cuûa mình ñeå ñoøi hoûi moïi ngöôøi phaûi nhìn nhaän uy tín tinh thaàn cuûa mình. Tuy nhieân, theo oâng, moät chuyeân gia, duø trong laõnh vöïc raát giôùi haïn cuûa mình, vaãn coù boån phaän phaûi höôùng daãn ngöôøi khaùc veà laõnh vöïc naøy, nhöùt laø khi giôùi truyeàn thoâng phoå bieán nhöõng sai laàm hay nhöõng söï thaät nöûa vôøi.
Nhö vaäy, taïi sao laïi taäp hoïp caùc chuyeân gia döôùi nhaõn hieäu "Coâng giaùo"? Cha Philippe Capelle giaûi thích raèng Haøn laâm vieän Coâng giaùo Phaùp seõ ñöôïc môû ra cho nhöõng ngöôøi thuoäc caùc toân giaùo khaùc cuõng nhö nhöõng ngöôøi khoâng coù toân giaùo. Cha khaúng ñònh: "Chuùng ta ñang soáng trong moät thôøi kyø trong ñoù chuùng ta caàn phaûi xaùc ñònh vò trí cuõng nhö bieát ñaâu laø khôûi ñieåm cuûa mình khi leân tieáng".
Tuy nhieân, caùc thaønh vieân cuûa Haøn laâm vieän Coâng giaùo Phaùp ñeàu nhìn nhaän raèng caàn phaûi toû roõ caên tính Coâng giaùo cuûa mình.
Cho daãu ít ñöôïc nghe noùi tôùi, caùc nhaø trí thöùc Coâng giaùo Phaùp ñaõ khoâng hoaøn toaøn bieán maát. Hieän vaãn coøn coù nhöõng saûn phaåm trí thöùc coù giaù trò trong caùc ñaïi hoïc cuõng nhö caùc taïp chí. Baø Nathalie Nabert, nguyeân khoa tröôûng phaân khoa vaên chöông taïi Hoïc vieän Coâng giaùo Paris noùi raèng caàn phaûi thaùo gôõ caùi nhaõn hieäu "baát khoan nhöôïng" thöôøng ñi lieàn vôùi Coâng giaùo.
Naêm 2004, trong taïp chí "Esprit" [tinh thaàn], cha Philippe Capelle vaø cha Henri Jerome Gagey ñaõ yeâu caàu phaûi nhìn nhaän cuoäc gaëp gôõ giöõa ñöùc tin vaø lyù trí maø truyeàn thoáng Coâng giaùo luoân ñeà cao. Ngoaøi ra, cuõng caàn phaûi ñeà cao tieáng noùi cuûa giaùo daân. Töø vaøi naêm nay, coâng luaän coù khuynh höôùng ñoàng hoùa Giaùo hoäi vôùi haøng giaùo só. Trieát gia Remi Brague noùi: "Chuùng toâi muoán coå voõ ngöôøi trí thöùc giaùo daân leân tieáng, khuyeán khích hoï ra khoûi khu "bieät laäp" maø ngöôøi Coâng giaùo thöôøng töï nguyeän giam mình vaøo".
Caàn phaûi ñôïi ba hay boán naêm môùi coù theå ñaùnh giaù veà Haøn Laâm Vieän Coâng Giaùo Phaùp. Tuy nhieân, Haøn Laâm Vieän ñaõ xaùc ñònh ñöôïc choã ñöùng cuûa mình ngay töø ñaàu naêm nay, khi noå ra vuï giaùm muïc Williamson, vò giaùm muïc thuû cöïu coù chuû tröông choái boû cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi vaø ñöôïc Toøa Thaùnh ruùt laïi vaï tuyeät thoâng. Nhaân dòp naøy, Haøn laâm vieän Coâng giaùo Phaùp ñaõ noùi leân ñöôïc tieáng noùi ñích thöïc vaø ñaày thaåm quyeàn cuûa mình.
Chu Vaên