Nhaän ñònh cuûa ÑHY Zen Ze Kiun (Traàn Nhaät Quaân)
veà hieän tình Kitoâ giaùo taïi Trung Quoác
Nhaän ñònh cuûa Ñöùc hoàng y Zen Ze Kiun (Traàn Nhaät Quaân) veà hieän tình Kitoâ giaùo taïi Trung Quoác.
Hong Kong [National Catholic Register 24/08/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Vì nhöõng noã löïc tranh ñaáu cho töï do toân giaùo vaø caùc quyeàn chính trò taïi Trung Quoác, Ñöùc hoàng y Joseph Zen Ze Kiun (GIuse Traàn Nhaät Quaân), cöïu Giaùm muïc Hongkong thöôøng ñöôïc meänh danh laø "löông taâm môùi cuûa Hongkong". Vaø dó nhieân, vò Hoàng y naøy cuõng thöôøng laø ñoái töôïng cuûa nhöõng taán coâng cuûa baùo chí taïi Trung Quoác. Töø naêm 1998 ñeán naêm 2004, ngaøi bò chính phuû coäng saûn Trung Quoác khoâng cho vaøo vieáng thaêm luïc ñòa. Ngaøi ñaõ töøng choáng laïi vieäc "taán phong" hai giaùm muïc thuoäc Hoäi coâng giaùo aùi quoác Trung Hoa. Ngaøi goïi hai vuï taán phong naøy laø moät haønh ñoäng tuyeân chieán vôùi Toøa thaùnh.
Keå töø luùc nghæ höu, Ñöùc hoàng y Zen khoâng ngöøng leân tieáng yeâu caàu toân troïng töï do toân giaùo taïi Trung quoác. Ngaøi ñaõ caûnh caùo veà nhöõng giaûi thích sai laïc ñoái vôùi thoâng ñieäp "Baùc aùi trong söï thaät" (Caritas in Veritate) cuûa Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI. Ngaøi lo ngaïi raèng chính phuû coäng saûn Trung Quoác coù theå leøo laùi böùc thoâng ñieäp naøy ñeå bieän minh cho nhöõng chính saùch kinh teá vaø xaõ hoäi cuûa hoï.
Trong moät cuoäc phoûng vaán môùi ñaây daønh cho baùo Coâng giaùo "The National Catholic Register" xuaát baûn taïi Hoa kyø, Ñöùc hoàng y cöïu Giaùm muïc Hongkong noùi veà nhöõng dieãn tieán môùi nhöùt trong quan heä giöõa Toøa Thaùnh vaø chính phuû coäng saûn Trung Quoác nhö sau: "Chuùng toâi bieát laø hieän ñang coù trao ñoåi giöõa hai beân. Chuùng toâi bieát laø ñaõ coù tieáp xuùc giöõa hai beân, nhöng chuùng toâi khoâng bieát chính xaùc nhöõng gì ñaõ ñöôïc hai beân thaûo luaän".
Nhaän ñònh veà vieäc chính quyeàn coäng saûn Trung Quoác giam tuø ngöôøi Coâng giaùo cuõng nhö caùc tín höõu Kitoâ khaùc vaø nhöõng nhaø tranh ñaáu cho nhaân quyeàn, Ñöùc hoàng y Zen noùi raèng Giaùo hoäi Coâng giaùo raát quan taâm ñeán taát caû moïi vaán ñeà coù lieân quan ñeán nhaân quyeàn taïi Trung Quoác. Ñaây laø moät vaán ñeà lôùn. Tuy nhieân, ngaøi noùi: "chuùng ta phaûi quan taâm tröôùc tieân ñeán ngöôøi cuûa chuùng ta. Moät soá ngöôøi Coâng giaùo ñaõ bò tuø töø 10 naêm nay vaø chuùng toâi nhaéc Toøa thaùnh laø phaûi ñöa vaán ñeà naøy ra thaûo luaän vôùi Baéc Kinh. Taïi Trung quoác, daân chuùng bò giam tuø maø khoâng heà ñöôïc ñem ra xeùt xöû trong moät phieân toøa hôïp phaùp. Ñaây laø tröôøng hôïp cuûa Ñöùc cha Su, Giaùm muïc Baoding, ngöôøi ñaõ bò giam giöõ töø 13 naêm nay."
Moãi naêm taïi Trung Quoác coù treân 13 trieäu vuï phaù thai. Ñöùc hoàng y cöïu Giaùm muïc Hongkong noùi: "Ñaây laø moät ñieàu ñaùng buoàn. Caàn nhôù raèng taïi Trung Quoác, chuùng ta khoâng theå trình baøy giaùo huaán luaân lyù cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo veà vaán ñeà naøy. Veà vaán ñeà naøy, Giaùo hoäi khoâng coù tieáng noùi coâng khai. Neáu Giaùo hoäi coù nhieàu "khoâng gian" hôn trong xaõ hoäi, thì chuùng ta coù theå daïy doã cho daân chuùng veà vaán ñeà naøy. Tuy nhieân, vaán ñeà phaù thai laø moät vaán ñeà khaép nôi vaø nhöõng con soá veà phaù thai haàu nhö ôû ñaâu cuõng ñaùng sôï caû".
Nhaän ñònh veà cuoäc thaûm saùt taïi Thieân An Moân caùch ñaây 20 naêm, Ñöùc hoàng y Zen noùi raèng chính quyeàn coäng saûn Baéc Kinh chaéc chaén bieát ñöôïc nhöõng phaûn öùng maïnh meõ nôi nhieàu ngöôøi, nhöng hoï khoâng muoán nhìn nhaän söï kieän hay duyeät laïi nhöõng gì ñaõ xaûy ra. Ñöùc hoàng y cho bieát: taïi Hongkong, Giaùo hoäi vaãn khoâng ngöøng ñeà caäp ñeán bieán coá naøy vaø nhaéc nhôû raèng neáu boû qua "di saûn" Thieân An Moân, thì seõ khoâng bao giôø coù haøn gaén hay hoøa giaûi. Söï thaät caàn phaûi ñöôïc noùi leân vaø caàn phaûi chòu traùch nhieäm veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra. Ngaøi khaúng ñònh: "Neáu khoâng giaûi quyeát vaán ñeà, thì chuùng ta khoâng theå hoøa giaûi hay tieán tôùi vaø chuùng ta seõ khoâng heà ñöôïc baûo ñaûm raèng moät ñieàu nhö theá seõ khoâng xaûy ra nöõa."
Moät soá phaân taùch gia phoûng ñoaùn raèng moãi ngaøy coù khoaûng 10 ngaøn ngöôøi Trung Quoác trôû laïi Kitoâ giaùo. Ñöôïc hoûi: lieäu Trung Quoác coù theå trôû thaønh moät nöôùc Kitoâ giaùo khoâng, Ñöùc hoàng y Zen traû lôøi nhö sau: "Chuùng toâi coù nghe noùi raèng trong quaù khöù nhieàu ngöôøi tieân ñoaùn raèng Trung Quoác seõ trôû thaønh moät nöôùc Kitoâ giaùo. Ngaøy nay, caùi nhìn cuûa chuùng toâi döïa treân hy voïng vaøo töông lai hôn laø sôï haõi. Nhöng chuùng ta khoâng theå tieân ñoaùn veà vaán ñeà naøy".
Thaät ra ña soá nhöõng ngöôøi Trung Quoác trôû laïi Kitoâ giaùo ñeàu theo Tin Laønh. Ñöùc hoàng y cöïu Giaùm muïc Hongkong cuõng nhìn nhaän söï kieän aáy. Moät phaàn vì caùc Giaùo hoäi Tin laønh uyeån chuyeån hôn: chæ caàn ñeán nhaø thôø moät hai laàn laø coù theå ñöôïc xem nhö moät ngöôøi trôû laïi ñaïo. Trong khi ñoù, theo Ñöùc hoàng y, Giaùo hoäi Coâng giaùo ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian hôn ñeå hoïc hoûi giaùo lyù tröôùc khi ñöôïc nhaän vaøo Giaùo hoäi. Chính saùch cuûa coäng saûn cuõng khoâng giuùp nhieàu trong vaán ñeà naøy: hieän vaãn coøn chia reõ giöõa Giaùo hoäi coâng khai ñöôïc chính quyeàn ñôõ ñaàu vaø Giaùo hoäi thaàm laëng. Hôn nöõa, xaõ hoäi Trung Quoác ñang thay ñoåi, moät caùch cuï theå ngaøy caøng trôû neân duy vaät vaø tuïc hoùa hôn, nhöùt laø taïi caùc thaønh phoá lôùn.
Cuoái cuøng, baøn veà moái quan heä ngaøy caøng gia taêng giöõa Trung Quoác vaø Hoa kyø, Ñöùc hoàng y Zen cho raèng caàn phaûi phaân bieät giöõa moät beân laø nhöõng lôïi ích maø caùc moái quan heä coù theå mang laïi vaø moät beân laø nghóa vuï phaûi noùi leân söï thaät. Ngaøi khaúng ñònh: "Baïn khoâng theå phaûn boäi söï thaät ñeå ñaït ñöôïc moät lôïi ích vaät chaát. Do ñoù, toâi hy voïng raèng Hoa kyø seõ khoâng boû qua moät beân vaán ñeà nhaân quyeàn vaø daân chuû. Ñaây laø moät vaán ñeà vöøa thöïc tieãn vöøa coù tính caùch luaân lyù, bôûi vì trong thöïc teá, quyeàn vaø söï tieán boä trong nhöõng laõnh vöïc khaùc laø baát khaû phaân ly vaø baïn khoâng theå tieán boä trong nhöõng laõnh vöïc khaùc maø khoâng mang laïi cho daân chuùng quyeàn vaø nhöõng töï do cô baûn".
Chu Vaên