Noäi dung thoâng ñieäp
" Baùc aùi trong söï thaät"
cuûa Ñöùc thaùnh cha
Noäi dung thoâng ñieäp "Baùc aùi trong söï thaät" cuûa Ñöùc thaùnh cha.
(Radio Veritas Asia 9/07/2009) - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Thoâng ñieäp xaõ hoäi ñaàu tieân cuûa Ñöùc thaùnh cha: "Baùc aùi trong söï thaät" (Caritas in veritate) goàm coù phaàn nhaäp ñeà vaø 6 chöông.
Phaàn Nhaäp Ñeà
Trong Phaàn Nhaäp Ñeà, ÑTC nhaéc nhôû raèng "baùc aùi laø con ñöôøng chính yeáu trong giaùo huaán xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh". Ñaøng khaùc, xeùt vì coù "nguy cô baùc aùi bò hieåu laàm, bò ñöa ra khoûi ñôøi soáng luaân lyù ñaïo ñöùc, neân noù caàn phaûi coù söï thaät ñi keøm". Vaø ngaøi caûnh giaùc raèng "Moät thöù Kitoâ giaùo baùc aùi maø khoâng coù söï thaät thì deã bò laãn loän vôùi moät môù nhöõng taâm tình toát ñeïp, tuy höõu ích cho cuoäc soáng chung trong xaõ hoäi, nhöng noù ôû beân leà xaõ hoäi".
Söï phaùt trieån caàn söï thaät. ÑTC quaû quyeát raèng neáu khoâng coù söï thaät, thì "hoaït ñoäng xaõ hoäi seõ tuøy thuoäc nhöõng tö lôïi vaø phaûi tuaân theo caùc tieâu chuaån quyeàn löïc, ñöa tôùi nhöõng haäu quaû phaù taùn xaõ hoäi". Ñöùc thaùnh cha nhaán maïnh hai "tieâu chuaån höôùng daãn hoaït ñoäng luaân lyù" xuaát phaùt töø nguyeân taéc "baùc aùi trong söï thaät": ñoù laø coâng lyù vaø coâng ích". Ngaøi laäp laïi raèng, "Giaùo Hoäi khoâng ñeà ra nhöõng giaûi phaùp chuyeân moân", nhöng coù "moät söù maïng chaân lyù caàn phaûi chu toaøn" ñeå "coù moät xaõ hoäi xöùng hôïp vôùi con ngöôøi, vôùi phaåm giaù vaø ôn goïi cuûa con ngöôøi".
Chöông thöù I
Chöông thöù I trong Thoâng Ñieäp ñöôïc daønh cho Söù ñieäp cuûa Thoâng ñieäp "Populorum progressio" [Phaùt trieån caùc daân toäc] cuûa Ñöùc Phaoloâ 6. ÑTC nhaän xeùt raèng "neáu khoâng coù vieãn töôïng ñôøi soáng vónh cöûu, thì söï tieán boä cuûa con ngöôøi trong theá giôùi naøy seõ khoâng coù hôi thôû". Khoâng coù Thieân Chuùa, thì söï phaùt trieån bò phuû nhaän, trôû thaønh voâ nhaân ñaïo". Ñöùc Phaoloâ 6 taùi khaúng ñònh "taàm quan troïng heát söùc lôùn lao cuûa Tin Möøng trong vieäc xaây döïng xaõ hoäi theo töï do vaø coâng lyù" . Trong thoâng ñieäp Humanae vitae, [Söï soáng con ngöôøi], Ñöùc Phaoloâ VI "neâu roõ nhöõng moái lieân heä chaët cheõ giöõa luaân lyù ñaïo ñöùc trong cuoäc soáng vaø luaân lyù ñaïo ñöùc xaõ hoäi". Ngaøy nay cuõng vaäy, "Giaùo Hoäi maïnh meõ ñeà nghò moái lieân heä aáy".
Chöông thöù II
Trong chöông thöù II, ÑTC baøn thaúng tôùi vaán ñeà Phaùt trieån con ngöôøi ngaøy nay. Ngaøi nhaän xeùt raèng söï tìm kieám lôïi loäc nhö moät ñoái töôïng duy nhaát "maø khoâng ñeå yù tôùi coâng ích nhö muïc ñích toái haäu thì coù nguy cô taøn phaù söï phong phuù vaø taïo neân ngheøo ñoùi". Vaø Ngaøi keå ra moät soá leäch laïc trong söï phaùt trieån nhö: nhöõng hoaït ñoäng taøi chaùnh "haàu heát coù tính chaát ñaàu cô", laøn soùng di daân "thöôøng chæ do ngöôøi ta taïo neân" vaø bò quaûn lyù sai traùi, hoaëc "söï khai thaùc böøa baõi nhöõng taøi nguyeân cuûa traùi ñaát". Ñöùng tröôùc nhöõng vaán ñeà coù lieân heä vôùi nhau nhö theá, Ñöùc Giaùo Hoaøng keâu goïi thöïc hieän "moät toång hôïp môùi veà nhaân baûn". Cuoäc khuûng hoaûng "buoäc chuùng ta phaûi ñieàu chænh laïi haønh trình cuûa chuùng ta". Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaän xeùt raèng "söï phaùt trieån ngaøy nay coù nhieàu truïc trung taâm". "Söï phong phuù treân theá giôùi gia taêng, neáu xeùt tuyeät ñoái, nhöng laïi gia taêng söï cheânh leäch" vaø naûy sinh nhöõng thöù ngheøo môùi. Ñöùc Giaùo Hoaøng laáy laøm tieác vì naïn tham oâ hoái loä ñeàu hieän höõu taïi caùc nöôùc giaøu cuõng nhö nöôùc ngheøo; nhieàu khi caùc ñaïi xí nghieäp lieân quoác khoâng toân troïng caùc quyeàn cuûa coâng nhaân. Ñaøng khaùc, "nhöõng vieän trôï quoác teá thöôøng bò töôùc khoûi muïc tieâu cuûa chuùng, vì thaùi ñoä voâ traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi hieán taëng vaø nhöõng ngöôøi ñöôïc höôûng". Ñoàng thôøi, ÑTC cuõng toá giaùc raèng, "coù nhöõng hình thöùc thaùi quaù trong vieäc baûo veä kieán thöùc töø phía caùc nöôùc giaøu, qua vieäc söû duïng moät caùch quaù cöùng nhaéc quyeàn taøi saûn trí thöùc, nhaát laø trong laõnh vöïc y teá" .
ÑTC ghi nhaän raèng sau khi chieán tranh laïnh chaám döùt, Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ 2 ñaõ keâu goïi ñieàu chænh laïi toaøn boä söï phaùt trieån, nhöng ñieàu naøy chæ dieãn ra moät phaàn maø thoâi. Ngaøy nay, coù moät söï taùi thaåm ñònh vai troø cuûa chính quyeàn quoác gia, vaø öôùc mong coù söï tham gia cuûa xaõ hoäi daân söï vaøo chính saùch quoác gia vaø quoác teá. Roài Ñöùc Giaùo Hoaøng chuù yù ñeán söï kieän caùc nöôùc giaøu di chuyeån vieäc saûn xuaát tôùi nhöõng nôi khaùc vôùi nhöõng phí toån haï. Ñöùc Giaùo Hoaøng caûnh giaùc raèng "Tieán trình naøy coù keøm theo söï giaûm bôùt caùc heä thoáng an ninh xaõ hoäi", gaây "nguy hieåm traàm troïng cho quyeàn lôïi cuûa caùc coâng nhaân". Theâm vaøo ñoù, "coù vieäc caét giaûm nhöõng chi phí xaõ hoäi, nhieàu khi do chính caùc toå chöùc taøi chaùnh quoác teá coå voõ, söï kieän naøy khieán cho caùc coâng daân trôû neân baát löïc ñöùng tröôùc nhöõng ruûi ro cuõ vaø môùi". Ñaøng khaùc, ngöôøi ta thaáy raèng "vì nhöõng lyù do lôïi ích kinh teá, caùc chính phuû thöôøng giôùi haïn caùc quyeàn töï do coâng ñoaøn". Vì theá, Ñöùc Giaùo Hoaøng nhaéc nhôù caùc nhaø caàm quyeàn raèng "Tö baûn ñaàu tieân caàn baûo toàn vaø laøm gia taêng giaù trò chính laø con ngöôøi, laø nhaân vò trong söï toaøn veïn cuûa con ngöôøi".
ÑTC vieát theâm raèng, treân bình dieän vaên hoùa, söï kieän coù theå trao ñoåi phaûn öùng môû ra nhöõng vieãn töôïng môùi cho vieäc ñoái thoaïi, nhöng cuõng coù hai nguy hieåm. Tröôùc tieân laø xu höôùng "hôïp tuyeån vaên hoùa", trong ñoù caùc neàn vaên hoùa noùi chung "ñöôïc coi nhö töông ñöông vôùi nhau". Nguy cô traùi ngöôïc laø "söï san baèng vaên hoùa", "ñoàng nhaát hoùa caùc loái soáng" . Roài ÑTC nghó tôùi thaûm traïng naïn ñoùi. Ngaøi toá giaùc raèng "hieän nay ñang thieáu nhöõng toå chöùc kinh teá coù khaû naêng ñöông ñaàu vôùi tình traïng caáp thieát laø naïn ñoùi". ÑTC caàu mong ngöôøi ta tìm ñeán "nhöõng bieân cöông môùi" trong kyõ thuaät saûn xuaát noâng nghieäp vaø söï caûi caùch ruoäng ñaát coâng baèng taïi caùc nöôùc ñang treân ñöôøng phaùt trieån.
Theo ÑTC, vieäc toân troïng söï soáng khoâng theå taùch rôøi khoûi söï phaùt trieån caùc daân toäc vì baát kyø lyù do gì. Ngaøi nhaän thaáy taïi nhieàu nôi treân theá giôùi vaãn coøn coù nhöõng bieän phaùp kieåm soaùt daân soá tôùi ñoä "aùp ñaët caû vieäc phaù thai". Taïi caùc nöôùc phaùt trieån cao, coù söï lan traøn naõo traïng baøi tröø sinh saûn vaø ngöôøi ta thöôøng tìm caùch phoå bieán naõo traïng aáy cho caû nhöõng nöôùc khaùc, nhö theå ñoù laø moät söï tieán boä vaên hoùa. Ngoaøi ra, "ngöôøi ta coù lyù do ñeå nghi ngôø raèng nhieàu khi chính nhöõng vieän trôï phaùt trieån" bò coät chaët vôùi "nhöõng chính saùch y teá, trong thöïc teá bao haøm söï aùp ñaët vieäc kieåm soaùt sinh saûn. Theâm vaøo ñoù, nhöõng luaät leä cho pheùp laøm cho cheát eâm dòu cuõng thaät laø ñieàu ñaùng lo aâu." Ñöùc thaùnh cha vieát: "Khi moät xaõ hoäi tieán tôùi söï phuû nhaän hoaëc huûy hoaïi söï soáng thì roát cuoäc seõ khoâng coøn tìm ñöôïc nhöõng ñoäng löïc vaø söùc maïnh ñeå hoaït ñoäng haàu phuïc vuï thieän ích ñích thöïc cuûa con ngöôøi".
Moät khía caïnh khaùc gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån laø quyeàn töï do toân giaùo. ÑTCvieát nhö sau: "baïo löïc caûn trôû söï phaùt trieån ñích thöïc, ñieàu naøy ñöôïc ñaëc bieät aùp duïng cho naïn khuûng boá theo chuû nghóa cöïc ñoan". Ñoàng thôøi, söï coå voõ chuû thuyeát voâ thaàn nôi nhieàu quoác gia laø ñieàu traùi ngöôïc vôùi nhöõng nhu caàu phaùt trieån cuûa caùc daân toäc, töôùc ñoaït cuûa hoï nhöõng naêng löïc tinh thaàn vaø nhaân baûn. Ñeå phaùt trieån, caàn coù söï taùc ñoäng hoã töông cuûa nhieàu caáp ñoä kieán thöùc ñöôïc hoøa hôïp vôùi nhau nhôø ñöùc baùc aùi.
Vì theá, ÑTC caàu mong raèng nhöõng choïn löïa kinh teá hieän nay tieáp tuïc "theo ñuoåi muïc tieâu öu tieân laø laøm sao ñeå moïi ngöôøi coù coâng aên vieäc laøm". Ngaøi keâu goïi choáng laïi moät neàn kinh teá "ngaén haïn hoaëc raát ngaén haïn", nhaèm haï thaáp möùc ñoä baûo veä quyeàn cuûa giôùi coâng nhaân, ñeå moät quoác gia naøo ñoù coù theå caïnh tranh maïnh meõ hôn treân tröôøng quoác teá. Vì theá, ngaøi khuyeân neân söûa chöõa nhöõng leäch laïc trong kieåu maãu phaùt trieån nhö tình traïng söùc khoûe cuûa traùi ñaát ngaøy nay cuõng ñang ñoøi hoûi. Vaø ÑTC keát luaän veà söï toaøn caàu hoùa nhö sau: "Neáu khoâng coù söï höôùng daãn cuûa baùc aùi trong söï thaät, thì söï toaøn caàu hoùa coù theå goùp phaàn taïo neân nhöõng nguy cô ñöa tôùi nhöõng thieät haïi cho ñeán nay ngöôøi ta chöa bieát ñöôïc vaø daãn tôùi nhöõng chia reõ môùi". Vì theá, caàn coù moät söï daán thaân chöa töøng coù vaø vôùi tinh thaàn saùng taïo".
Chöông thöù III
Chöông thöù III coù töïa ñeà "Tình huynh ñeä, phaùt trieån kinh teá vaø xaõ hoäi daân söï". Phaàn naøy môû ñaàu vôùi lôøi ca ngôïi kinh nghieäm veà söï trao taëng. Kinh nghieäm naøy thöôøng khoâng ñöôïc nhìn nhaän "vì thöù nhaân sinh quan duy saûn xuaát vaø duy lôïi ích". Ñöùc thaùnh cha nhaän xeùt raèng do xaùc tín veà söï ñoäc laäp cuûa kinh teá ñoái vôùi nhöõng aûnh höôûng luaân lyù, con ngöôøi ñaõ laïm duïng caùc phöông tieän kinh teá ñeán ñoä gaây ra nhöõng taøn phaù. Ñeå thöïc söï coù tính chaát nhaân baûn, söï phaùt trieån phaûi daønh choã cho nguyeân taéc "nhöng khoâng". Ñieàu naøy coù giaù trò ñaëc bieät ñoái vôùi thò tröôøng. ÑTC caûnh giaùc raèng "Neáu khoâng coù nhöõng hình thöùc noäi taïi lieân ñôùi vaø tín nhieäm laãn nhau, thì thò tröôøng khoâng theå chu toaøn chöùc naêng kinh teá cuûa noù". Thò tröôøng "khoâng theå chæ caäy döïa nôi chính mình", noù phaûi kín muùc naêng löïc luaân lyù töø caùc chuû theå khaùc, vaø khoâng ñöôïc coi nhöõng ngöôøi ngheøo nhö nhöõng gaùnh naëng, traùi laïi nhö moät nguoàn taøi nguyeân. "Thò tröôøng khoâng theå trôû thaønh nôi maø keû maïnh ñeø beïp ngöôøi yeáu". "Tieâu chuaån thöông maïi caàn phaûi nhaém theo ñuoåi coâng ích maø noù, vaø nhaát laø coäng ñoàng kinh teá, phaûi ñaûm traùch." Theo ñöùc thaùnh cha, töï baûn chaát, thò tröôøng khoâng phaûi laø ñieàu tieâu cöïc. Vì theá, ñieàu coù lieân heä ôû ñaây laø con ngöôøi, löông taâm vaø traùch nhieäm cuûa con ngöôøi. Vaø ngaøi keát luaän raèng cuoäc khuûng hoaûng hieän nay chöùng toû raèng "nhöõng nguyeân taéc truyeàn thoáng veà ñaïo ñöùc xaõ hoäi - nhö söï minh baïch, löông thieän vaø traùch nhieäm - khoâng theå bò lô laø coi nheï". Ñoàng thôøi ngaøi nhaéc nhôû raèng neàn kinh teá khoâng loaïi boû vai troø cuûa Nhaø Nöôùc vaø caàn phaûi coù nhöõng luaät leä ñuùng ñaén. Nhaéc laïi Thoâng ñieäp Centesimus Annus, [Naêm Thöù 100] cuûa ñöùc Gioan Phaoloâ II, ÑTC neâu roõ söï caàn thieát phaûi coù moät heä thoáng vôùi ba chuû theå laø: thò tröôøng, Nhaø Nöôùc vaø xaõ hoäi daân söï, vaø ngaøi khuyeán khích caàn phaûi "vaên minh hoùa neàn kinh teá". Caàn coù nhöõng hình thöùc kinh teá lieân ñôùi. Thò tröôøng vaø chính trò ñang caàn coù "nhöõng ngöôøi côûi môû ñoái vôùi vieäc trao taëng cho nhau".
Ñöùc Benedicto XVI ñöa ra nhaän xeùt: cuoäc khuûng hoaûng hieän nay cuõng ñoøi phaûi coù moät söï thay ñoåi saâu xa ñoái vôùi xí nghieäp. Vieäc quaûn trò xí nghieäp khoâng theå chæ ñeå yù tôùi lôïi loäc cuûa caùc chuû nhaân maø thoâi, nhöng coøn phaûi ñaûm traùch coäng ñoàng ñòa phöông nöõa. Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi ñeán nhöõng giôùi chuû xí nghieäp chæ ñaùp öùng nhöõng chæ daãn cuûa nhöõng ngöôøi coù coå phaàn vaø ngaøi môøi goïi traùnh söû duïng ñaàu cô caùc nguoàn taøi chaùnh. Chöông III keát thuùc vôùi moät söï thaåm ñònh môùi veà hieän töôïng hoaøn caàu hoùa, vaø khoâng neân hieåu hieän töôïng naøy nhö moät "tieán trình xaõ hoäi - kinh teá maø thoâi". Ñöùc thaùnh cha vieát: "Chuùng ta khoâng neân trôû thaønh naïn nhaân cuûa hieän töôïng naøy, nhöng phaûi laø nhöõng ngöôøi naém vai chính, tieán haønh moät caùch hôïp lyù, ñöôïc söï höôùng daãn cuûa baùc aùi vaø söï thaät". Söï hoaøn caàu hoùa caàn moät höôùng ñi vaên hoùa duy nhaân vò vaø coäng ñoàng, côûi môû ñoái vôùi sieâu vieät, coù khaû naêng söûa chöõa nhöõng leäch laïc. Ñöùc Giaùo Hoaøng noùi theâm raèng "coù theå coù söï taùi phaân phoái taøi nguyeân, nhöng söï phoå bieán an sinh khoâng theå bò ngaên chaën baèng nhöõng döï phoùng ích kyû vaø baûo veä thò tröôøng".
Chöông thöù IV
Trong chöông thöù IV, Thoâng ñieäp "Baùc aùi trong söï thaät" khai trieån ñeà taøi "Söï phaùt trieån caùc daân toäc, caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï, moâi sinh". ÑTC nhaän xeùt raèng ngöôøi ta ñoøi hoûi quyeàn ñöôïc soáng trong thöøa thaõi nôi caùc xaõ hoäi sung tuùc, trong khi taïi moät soá mieàn chaäm tieán daân chuùng ñang thieáu löông thöïc vaø nöôùc uoáng. "Caùc quyeàn lôïi cuûa caù nhaân bò taùch rôøi khoûi khuoân khoå nghóa vuï thì seõ trôû thaønh ñieân roà". Caùc quyeàn lôïi vaø nghóa vuï ñoøi phaûi coù moät khuoân khoå luaân lyù ñaïo ñöùc. Traùi laïi, neáu chuùng "chæ ñaët neàn taûng treân nhöõng quyeát ñònh cuûa moät nghò vieän coâng daân, thì chuùng coù theå bò thay ñoåi baát kyø luùc naøo. Caùc chính quyeàn vaø caùc toå chöùc quoác teá khoâng theå queân ñaëc tính khaùch quan vaø khoâng theå tuøy nghi söû duïng cuûa caùc quyeàn". Veà vaán ñeà naøy, ÑTC nhaéc ñeán nhöõng vaán ñeà lieân heä tôùi söï gia taêng daân soá vaø ngaøi khaúng ñònh raèng "thaät laø ñieàu khoâng ñuùng khi coi söï gia taêng daân soá nhö nguyeân nhaân ñaàu tieân gaây ra chaäm tieán". Ngaøi taùi khaúng ñònh raèng tính duïc khoâng theå bò thu heïp vaøo vieäc thoûa maõn khoaùi laïc vaø höôûng thuï". Ngöôøi ta cuõng khoâng theå ñieàu haønh tính duïc baèng nhöõng chính saùch duy vaät, vôùi chính saùch cöôõng baùch keá hoaïch hoùa sinh saûn. Vaø ÑTC nhaán maïnh raèng söï côûi môû trong tinh thaàn luaân lyù traùch nhieäm ñoái vôùi söï soáng laø moät söï phong phuù veà maët xaõ hoäi vaø kinh teá. Caùc quoác gia ñöôïc keâu goïi ñeà ra caùc chính saùch ñaët gia ñình ôû vò theá trung taâm". ÑTC taùi khaúng ñònh: "Neàn kinh teá caàn coù moät neàn luaân lyù ñaïo ñöùc ñeå tieán haønh toát ñeïp; khoâng phaûi baát kyø thöù luaân lyù ñaïo ñöùc naøo, nhöng laø thöù luaân lyù thaân thieän vôùi con ngöôøi". Chính vò theá, trung taâm cuûa nhaân vò con ngöôøi phaûi laø nguyeân taéc höôùng ñaïo trong nhöõng can thieäp giuùp phaùt trieån söï coäng taùc quoác teá, nhöõng can thieäp naøy phaûi luoân coù söï can döï cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc trôï giuùp. ÑTC khuyeán khích caùc toå chöùc quoác teá phaûi töï hoûi veà hieäu naêng ñích thöïc cuûa guoàng maùy baøn giaáy haønh chaùnh, thöôøng caùc guoàng maùy naøy quaù toán keùm. Nhieàu khi chính nhöõng ngöôøi ngheøo laïi laø nhöõng ngöôøi duy trì nhöõng toå chöùc haønh chaùnh hoang phí. Do ñoù, ÑTC keâu goïi haõy hoaøn toaøn minh baïch trong nhöõng ngaân khoaûn nhaän ñöôïc.
Nhöõng ñoaïn cuoái cuøng trong chöông thöù IV cuûa Thoâng ñieäp ñöôïc daønh cho moâi sinh. Ñoái vôùi tín höõu, thieân nhieân laø moät moùn quaø cuûa Thieân Chuùa caàn phaûi söû duïng trong tinh thaàn traùch nhieäm. Trong boái caûnh ñoù, ngaøi noùi ñeán caùc vaán ñeà naêng löôïng. ÑTC toá giaùc "söï kieän moät soá quoác gia vaø caùc nhoùm quyeàn löïc vô veùt caùc nguoàn taøi nguyeân, ñaây laø moät caûn trôû nghieâm troïng ñoái vôùi söï phaùt trieån caùc nöôùc ngheøo". Vì theá, coäng ñoàng quoác teá phaûi tìm ra nhöõng con ñöôøng cô cheá ñeå kyû luaät hoùa vieäc khai thaùc caùc taøi nguyeân khoâng taùi sinh ñöôïc. Caùc xaõ hoäi kyõ thuaät taân tieán coù theå vaø phaûi giaûm bôùt nhu caàu naêng löôïng cuûa mình, ñoàng thôøi phaûi gia taêng vieäc nghieân cöùu caùc naêng löôïng khaùc. ÑTC noùi raèng "caàn phaûi thöïc söï thay ñoåi naõo traïng ñeå ñi tôùi choã chaáp nhaän nhöõng loái soáng môùi. Ngaøy nay coù moät loái soáng taïi nhieàu nôi treân theá giôùi, coù xu höôùng duy khoaùi laïc vaø duy tieâu thuï. Vaán ñeà quyeát ñònh laø loái soáng luaân lyù toaøn boä cuûa xaõ hoäi. "Neáu ngöôøi ta khoâng toân troïng quyeàn soáng vaø caùi cheát töï nhieân, thì löông taâm con ngöôøi roát cuoäc seõ ñaùnh maát yù nieäm veà moâi sinh nhaân baûn vaø yù nieäm moâi tröôøng soáng".
Chöông thöù V
Chöông thöù V ñaët troïng taâm vaøo "Söï coäng taùc cuûa gia ñình nhaân loaïi" trong ñoù ÑTC nhaán maïnh raèng "söï phaùt trieån caùc daân toäc chuû yeáu tuøy thuoäc söï nhìn nhaän mình thuoäc veà moät gia ñình duy nhaát". Ñaøng khaùc, Kitoâ giaùo chæ coù theå goùp phaàn vaøo söï phaùt trieån neáu Thieân Chuùa coù moät choã ñöùng trong laõnh vöïc coâng coäng. Khi phuû nhaän quyeàn coâng khai tuyeân xöng ñöùc tin cuûa tín höõu, chính trò mang saéc thaùi ñaøn aùp vaø gaây haán. Vaø ÑTC caûnh giaùc raèng "vôùi chuû thuyeát tuïc hoùa vaø cöïc ñoan, ngöôøi ta maát cô hoäi ñoái thoaïi phong phuù" giöõa lyù trí vaø ñöùc tin. Söï raïn nöùt aáy ñöa tôùi moät thieät haïi naëng neà cho söï phaùt trieån nhaân loaïi.
Roài ÑTC nhaéc ñeán nguyeân taéc phuï ñôùi. Ngaøi giaûi thích raèng nguyeân taéc phuï ñôùi laø lieàu thuoác höõu hieäu nhaát choáng laïi moïi hình thöùc trôï giuùp theo tinh thaàn "gia tröôûng" vaø noù thích hôïp ñeå nhaân baûn hoùa hieän töôïng hoaøn caàu hoùa. Nhöõng vieän trôï quoác teá nhieàu khi coù theå duy trì moät daân toäc trong tình traïng leä thuoäc, vì theá, vieän trôï quoác teá caàn ñöôïc cung caáp vôùi söï can döï cuûa nhöõng chuû theå cuûa xaõ hoäi daân söï chöù khoâng phaûi chæ lieân heä tôùi caùc chính quyeàn maø thoâi. "Quaù nhieàu khi vieän trôï chæ ñöôïc duøng ñeå kieán taïo nhöõng thò tröôøng beân leà cho caùc saûn phaåm cuûa caùc nöôùc ñang treân ñöôøng phaùt trieån". Tieáp ñeán, ÑTC ñeà caäp ñeán hieän töôïng di cö roäng lôùn. Ngaøi caûnh giaùc raèng "Khoâng moät nöôùc naøo töï mình coù theå ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà di cö." Moãi ngöôøi di cö laø moät nhaân vò coù nhöõng quyeàn phaûi ñöôïc moïi ngöôøi toân troïng trong moïi hoaøn caûnh. Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng yeâu caàu ñöøng coi nhöõng coâng nhaân nöôùc ngoaøi nhö moät moùn haøng vaø ngaøi neâu roõ moái lieân heä tröïc tieáp giöõa ngheøo ñoùi vaø thaát nghieäp. Ñöùc Giaùo Hoaøng coå voõ coâng aên vieäc laøm xöùng ñaùng cho taát caû moïi ngöôøi vaø môøi goïi caùc coâng ñoaøn, taùch bieät vôùi chính trò, haõy höôùng nhìn veà nhöõng coâng nhaân taïi caùc quoác gia trong ñoù caùc quyeàn xaõ hoäi thöôøng bò chaø ñaïp.
Taøi chaùnh, sau khi noù bò laïm duïng gaây thieät haïi cho neàn kinh teá thöïc söï, taùi trôû thaønh phöông theá nhaém muïc tieâu phaùt trieån.
Chöông thöù VI
Chöông VI, töùc chöông cuoái cuøng cuûa Thoâng Ñieäp noùi veà ñeà taøi "Söï phaùt trieån caùc daân toäc vaø kyõ thuaät". ÑTC leân aùn thaùi ñoä töï nhaän mình coù quyeàn naêng taùi saùng taïo, baèng caùch söû duïng nhöõng kyø coâng cuûa kyõ thuaät. Ngaøi caûnh giaùc raèng kyõ thuaät khoâng theå coù moät thöù töï do tuyeät ñoái. Theo ÑTC, "tieán trình hoaøn caàu hoùa coù theå thay theá caùc yù thöùc heä baèng kyõ thuaät".
Gaén lieàn vôùi söï phaùt trieån kyõ thuaät laø caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Caùc phöông tieän naøy ñöôïc keâu goïi thaêng tieán phaåm giaù cuûa con ngöôøi vaø cuûa caùc daân toäc. Chieán tröôøng ñaàu tieân trong cuoäc chieán vaên hoùa giöõa traøo löu tuyeät ñoái hoùa kyõ thuaät vaø traùch nhieäm luaân lyù cuûa con ngöôøi ngaøy nay laø laõnh vöïc luaân lyù sinh hoïc. ÑTC vieát raèng "Lyù trí maø khoâng coù ñöùc tin thì seõ bò maát huùt trong aûo töôûng veà söï toaøn naêng cuûa mình". Vaán ñeà xaõ hoäi trôû thaønh vaán ñeà nhaân loaïi hoïc. Ngaøi laáy laøm tieác vì söï nghieân cöùu phoâi thai ngöôøi cuõng nhö saûn sinh con ngöôøi theo phöông phaùp voâ tính ñang ñöôïc neàn vaên hoùa ngaøy nay coå voõ. Theo Ñöùc thaùnh cha, ñaây laø thöù vaên hoùa tin raèng mình ñaõ veùn môû moïi maàu nhieäm. Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng caûnh giaùc tröôùc chuû nghóa öu sinh chuûng toäc, theo ñoù ngöôøi ta chæ cho sinh ra nhöõng treû em thuoäc gioáng toát. Ngaøi taùi khaúng ñònh raèng "söï phaùt trieån phaûi bao goàm söï taêng tröôûng tinh thaàn hôn laø vaät chaát". Sau cuøng, ngaøi keâu goïi haõy coù moät con tim môùi ñeå vöôït thaéng quan nieäm duy vaät veà nhöõng bieán coá cuûa con ngöôøi".
Phaàn Keát luaän
Trong phaàn Keát luaän, ÑTC nhaán maïnh raèng vieäc phaùt trieån ñang caàn ñeán nhöõng tín höõu Kitoâ bieát giô cao ñoâi tay höôùng veà Thieân Chuùa trong thaùi ñoä caàu nguyeän, yeâu thöông, tha thöù, töø boû baûn thaân, ñoùn tieáp tha nhaân, coâng lyù vaø hoøa bình".
Chu Vaên