Nhöõng thaùch ñoá cuûa Giaùo hoäi taïi Vieät nam

Nhöõng thaùch ñoá cuûa Giaùo hoäi taïi Vieät nam.

Roma [La Croix 22/06/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Nhaân Naêm Thaùnh Linh Muïc vaø nhöùt laø nhaân chuyeán ñi vieáng moä hai thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ cuûa caùc Ñöùc giaùm muïc Vieät nam, cha Nguyeãn Haân Quynh, 83 tuoåi, thuoäc giaùo phaän Haûi Phoøng, ñaõ daønh cho Nhöït Baùo Coâng Giaùo Phaùp La Croix moät cuoäc phoûng vaán, qua ñoù ngaøi noùi ñeán nhöõng thaùch ñoá maø Giaùo hoäi taïi Vieät nam phaûi ñöông ñaàu. Chuùng toâi xin ñöôïc gôûi ñeán quí vò vaø caùc baïn nguyeân vaên cuoäc phoûng vaán.

Ñöôïc hoûi: ngaøi ñaõ soáng nhö theá naøo keå töø sau naêm 1954, cha Quynh cho bieát nhö sau: "Toâi ñaõ coù theå choáng choïi cho ñeán naêm 1960, vì toâi coù quen bieát oâng Hoà Chí Minh. Sau ñoù, Ñaûng Coäng Saûn ñaõ cho caøi ngöôøi vaøo caùc giaùo xöù vaø nhöõng ngöôøi Coâng giaùo naøo khaùng cöï ñeàu bò baét giöõ. Chæ rieâng trong giaùo phaän Haûi phoøng coù ñeán 2,000 ngöôøi goàm linh muïc vaø giaùo daân ñaõ bò giam tuø, ñeán ñoä chæ coøn laïi coù 3 linh muïc. Phaûi noùi raèng hôn moät trieäu ngöôøi ñaõ ñeán Haûi Phoøng ñeå di cö vaøo Nam, vì Haûi Phoøng laø cöù ñòa duy nhöùt coøn khaùng cöï.

Taïi ñaây, chuùng toâi ñaõ traûi qua nhöõng cuoäc baùch haïi khoác lieät. Naêm 1960, toâi bò ñöa veà quaûn thuùc taïi moät laøng queâ. Tình traïng naøy coøn teä haïi hôn caû lao tuø, bôûi vì trong tuø caùc linh muïc coøn chòu ñöïng ñöôïc. Toâi ñaõ hoaøn toaøn bò coâ laäp trong 28 naêm. Nhöng nhôø ñoù maø toâi ñaõ ñoïc ñöôïc toaøn boä Lenin vaø Marx. Ngöôøi ta coøn cho toâi giöõ cuoán Nhöït tuïng vaø Quyeån Kinh Thaùnh. Haèng ñeâm, toâi daâng thaùnh leã döôùi aùnh ñeøn baïch laïp vaø luoân luoân coù hai hoaëc ba tín höõu ôû vuøng laân caän leùn luùt ñeán tham döï.

Naêm 1988, nhôø coù nhöõng thay ñoåi trong chính saùch, tình traïng quaûn thuùc cuûa toâi chaám döùt. Thaät ra, nhöõng caùn boä maø Ñaûng ñöa ñeán quaûn lyù caùc giaùo xöù ñeàu hieåu raèng hoï ñaõ thaát baïi. Trong 28 naêm tuø ñaøy, toâi ñaõ khoâng bao giôø caûm thaáy haän thuø ñoái vôùi ngöôøi coäng saûn."

Khi ñöôïc hoûi laøm theá naøo ñeå coù theå khoâng thuø haän ngöôøi coäng saûn, cha Quynh giaûi thích nhö sau: "Toâi luoân coá gaéng laøm moät linh muïc thöïc söï cuûa Chuùa Kitoâ tröôùc maët keû thuø. Nhöõng ngöôøi canh giöõ toâi ñeàu ñaõ trôû thaønh baïn cuûa toâi. Hieän nay moät soá vaãn tieáp tuïc ñeán thaêm toâi... Trong vuøng, coù ñeán caû traêm tín höõu gia nhaäp Ñaûng Coäng saûn. Ngaøy nay, hoï ñaõ trôû laïi vôùi ñöùc tin vaø tham döï thaùnh leã moãi ngaøy Chuùa Nhöït. Dòp Phuïc Sinh, Giaùng Sinh hay Teát, haøng chuïc ngöôøi khaùc mang quaø ñeán taëng toâi. Toâi nghó raèng caùc vieân chöùc chính quyeàn ñòa phöông ñaõ hieåu raèng khi hôïp taùc vôùi Giaùo hoäi, hoï nhaän laõnh ñöôïc nhieàu hôn laø khi khuûng boá Giaùo hoäi. Thaät vaäy, khaép nôi, caùc moái quan heä giöõa Ñaûng vaø Giaùo hoäi ñaõ trôû neân thaân tình hôn, ngoaïi tröø taïi giaùo xöù Thaùi Haø, Haø noäi, laø nhöõng nôi vaãn coøn caêng thaúng".

Cha Quynh ñaõ töøng laø baïn hoïc cuûa ñöùc coá Hoàng y Jean Marie Lustiger, Toång giaùm muïc Paris. Cha keå laïi raèng cha vaø Ñöùc hoàng y Lustiger ñaõ cuøng theo hoïc taïi chuûng vieän Des Carmes taïi Paris. Taïi ñaây, cha thuï phong linh muïc hoài naêm 1952. Naêm 1989, cha trôû laïi Phaùp vaø gaëp laïi ngöôøi baïn hoïc cuõ. Naêm 2006, moät naêm tröôùc khi Ñöùc hoàng y Lustiger qua ñôøi, cha cuõng ñaõ coù dòp gaëp laïi ngaøi. Trong moät laàn gaëp gôõ, cha ñaõ hoûi Ñöùc hoàng y: laøm theá naøo trong voøng 25 naêm, ngaøi ñaõ laøm cho giaùo phaän Paris ñi leân nhö theá. Nhöng Ñöùc hoàng y traû lôøi raèng giaùo phaän naøy "ngöng ñi xuoáng", chöù chöa ñi leân. Vaø Ñöùc hoàng y caûnh caùo raèng cho daàu Giaùo hoäi taïi Vieät nam coù veõ phoàn thònh, Giaùo hoäi naøy cuõng ñang "yeáu daàn". Ngaøi noùi: "Trong voøng 30 naêm nöõa, Saøi Goøn, Haø noäi vaø Haûi Phoøng cuõng seõ gioáng nhö Paris".

Theo Ñöùc hoàng y Lustiger, khoâng phaûi chuû nghóa coäng saûn laøm cho ñöùc tin Kitoâ bieán maát, maø chính laø chuû nghóa tieâu thuï. Khi moät daân toäc ngheøo môû cöûa ra cho neàn vaên minh khoaùi laïc vaø tieâu thuï, thì tinh thaàn ñaïo ñöùc seõ maát. Ñöùc hoàng y khuyeân laø ñöøng ñeå cho Giaùo hoäi taïi Vieät nam phaûi yeáu daàn.

Cha Quynh giaûi thích nhö sau: "Dó nhieân, caùc giaùo xöù cuûa chuùng toâi luoân ñaày ngöôøi, nhöng phaàn lôùn caùc tín höõu ñeàu treân 50 tuoåi. Chuùng toâi cuõng coù nhieàu chuûng sinh. Nhöng töø vaøi naêm nay, con soá naøy ngaøy caøng ít laïi. Taïi caùc giaùo xöù ôû thoân queâ, caùc dòp leã Phuïc Sinh hay Giaùng Sinh coù röôùc kieäu cuõng thu huùt ñeán 3, 4 ngaøn ngöôøi, nhöng nhöõng hình thöùc giöõ ñaïo nhaø queâ naøy khoâng coøn thu huùt giôùi treû nöõa. Caàn phaûi giöõ laïi caùc theá heä treû vaø ñeå ñöôïc nhö theá, chuùng toâi khoâng caàn tieàn baïc hay ñaát ñai, maø laø giaùo duïc vaø ñaøo luyeän ñöùc tin. Töø ngoaïi quoác, ngöôøi ta giuùp chuùng toâi taùi thieát caùc nhaø thôø, nhöng chính caùi "linh hoàn Kitoâ cuûa chuùng toâi" môùi laø ñieàu caàn ñöôïc giuùp ñôõ ñeå taùi thieát."

Theo cha Quynh, ñeå ngöôøi Vieät nam khoâng maát ñöùc tin, tröôùc heát caàn phaûi caàu nguyeän vaø giaùo duïc. Vieäc rao giaûng Tin Möøng phaûi thoâng qua con ñöôøng giaùo duïc. Trong 30 naêm, vì caùc chuûng vieän bò ñoùng cöûa, trình ñoä trí thöùc cuûa haøng giaùo só vaø caùc tín höõu Kitoâ ñaõ xuoáng thaáp. Töø moät chuïc naêm nay, caùc Ñöùc giaùm muïc Vieät nam ñöôïc ñaøo luyeän kyõ hôn, vì caùc vò ñaõ coù theå ñi du hoïc. Nhöng cuõng caàn phaûi caû chuïc naêm nöõa caùc vò môùi coù theå laøm "coâng vieäc cuûa giaùm muïc". Veà phaàn caùc linh muïc, theo cha Quynh, noùi chung khoâng ñöôïc huaán luyeän ñaày ñuû; ngay caû vaên chöông vaø vaên hoùa cuûa xöù sôû, caùc vò cuõng coøn thieáu hieåu bieát. Do ñoù, theá heä linh muïc treû caàn phaûi coù ñöôïc moät neàn taûng vöõng chaéc veà trieát lyù vaø thaàn hoïc. Phaàn lôùn caùc Ñöùc giaùm muïc Vieät nam ñaõ hieåu ñöôïc ñieàu ñoù cho neân ñaõ coá gaéng gôûi caùc chuûng sinh du hoïc taïi Paris, Roma hay Hoa kyø.

Chu Vaên

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page