Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh Toøa thaùnh
cho môû caùc vaên khoá Toøa thaùnh
töø naêm 1939 ñeán naêm 1945
Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh Toøa thaùnh cho môû caùc vaên khoá Toøa thaùnh töø naêm 1939 ñeán naêm 1945.
Roma [Zenit 16/06/2009] - Ñöùc hoàng y Tarcisio Bertone, Quoác vuï khanh Toøa thaùnh, keâu goïi taát caû nhöõng ai ñang caát giöõ caùc vaên khoá lieân quan ñeán ñeä nhò theá chieán neân trao caùc taøi lieäu cuûa mình ñeå caùc söû gia nghieân cöùu.
Nhaân dòp giôùi thieäu moät cuoán saùch cuûa oâng Giovanni Maria Vian, giaùm ñoác Baùo Ngöôøi Quan Saùt Roma, Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh Toøa thaùnh ghi nhaän raèng haønh ñoäng cuûa ñöùc Pioâ XII trong thôøi ñeä nhò theá chieán ñaõ bò boùp meùo.
Trong cuoán saùch coù töïa ñeà "Beânh vöïc Ñöùc Pioâ XII: nhöõng lyù leõ cuûa lòch söû", oâng Vian ñaõ thu thaäp nhöõng baøi vieát khaùc nhau cuûa caùc nhaø nghieân cöùu vaø thaàn hoïc gia veà göông maët cuûa vò Giaùo hoaøng naøy. Cuoán saùch ñaõ ñöôïc giôùi thieäu hoâm 10 thaùng 6 naêm 2009.
Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh Toøa thaùnh nhaéc laïi raèng Toøa thaùnh ñang cho môû caùc vaên khoá cuûa Toøa thaùnh lieân quan ñeán thôøi ñeä nhò theá chieán vaø keâu goïi caùc quoác gia khaùc cuõng haõy cho pheùp caùc nhaø nghieân cöùu ñöôïc xem caùc vaên khoá cuûa hoï trong giai ñoaïn naøy.
Theo Ñöùc hoàng y Bertone, ñöùc Pioâ XII laø vò Giaùo hoaøng ñaõ ñeå laïi nhieàu thoâng ñieäp, chuaån bò cho Coâng ñoàng Vatican II vaø luùc coøn laøm Hoàng y ñaõ laøm vieäc beân caïnh ñöùc Pioâ XI: caû hai vò ñeàu laø nhöõng ngöôøi choáng laïi chuû nghóa Phaùt xít. Theo Ñöùc hoàng y Quoác vuï khanh Toøa thaùnh, cho raèng vò Giaùo hoaøng naøy ñaõ thinh laëng veà cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi trong thôøi ñeä nhò theá chieán laø moät "huyeàn thoaïi".
Cuõng lieân quan ñeán ñöùc Pioâ XII: theo Nhöït baùo Coâng giaùo "Avvenire" [Töông lai] cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc YÙ, trong soá ra ngaøy 16 thaùng 6 naêm 2009, Ñöùc quoác xaõ ñaõ töøng coù keá hoaïch gieát ñöùc Pioâ XII.
Tin naøy ñaõ ñöôïc xaùc nhaän naêm 1972: moät töôùng laõnh ñöùc quoác xaõ laø oâng Karl Wolf, qua ñôøi naêm 1984, ñaõ noùi ñeán keá hoaïch naøy nhaân cuoäc gaëp gôõ cuûa oâng vôùi ñöùc Pioâ XII ngaøy 10 thaùng 5 naêm 1944. Keá hoaïch baét coùc vaø gieát vò Giaùo hoaøng naøy ñaõ ñöôïc toång haønh dinh cuûa Cô quan an ninh Ñöùc quoác xaõ thaûo ra sau ngaøy 25 thaùng 7 naêm 1945.
Taùc giaû cuûa baøi vieát ñaêng treân baùo Avvenire laø oâng Diego Vanzi cho bieát tôø baùo ñaõ nhaän ñöôïc moät soá chöùng töø vaø taøi lieäu töø nhöõng haäu dueä cuûa nhöõng ngöôøi thaûo ra keá hoaïch gieát ñöùc Pioâ XII.
(Chu Vaên)