Nhöõng thaønh quaû
cuûa Naêm Thaùnh Phaoloâ
Nhöõng thaønh quaû cuûa Naêm Thaùnh Phaoloâ.
Roma [Zenit 9/06/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Naêm Thaùnh Phaoloâ, töùc naêm kyû nieäm 2,000 naêm sinh nhöït cuûa thaùnh nhaân, seõ keát thuùc vaøo ngaøy 29 thaùng 6 naêm 2009.
Trong moät cuoäc phoûng vaán môùi ñaây daønh cho haõng tin Coâng giaùo Zenit, Ñöùc hoàng y Andrea Lanza di Montezemolo, Toång quaûn Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, ñaõ toång keát caùc hoaït ñoäng cuûa vöông cung thaùnh ñöôøng naøy.
Tröôùc heát ñeà caäp ñeán caùc kho taøng ngheä thuaät maø khaùch haønh höông coù theå chieâm ngaém khi vieáng thaêm Vöông cung Thaùnh ñöôøng Thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, Ñöùc hoàng y Montezemolo cho bieát: Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh coù chöùa ñöïng ngoâi moä cuûa thaùnh Phaoloâ cuõng nhö nhöõng kyû vaät vaø phuïng vuï ñöôïc phaùt trieån xuyeân suoát 20 theá kyû qua. Töø nhieàu theá kyû tröôùc, khoâng ai ñöôïc vaøo ngoâi moä naøy. Thaùnh Phaoloâ ñaõ chòu töû ñaïo vaø thi theå ngaøi ñaõ ñöôïc caát giaáu trong moät ngoâi moä ngoaïi giaùo cuûa moät gia ñình. Vieäc toân kính coâng khai chæ baét ñaàu vaøo naêm 313, sau khi hoaøng ñeá Constantino ban haønh chieáu chæ chaám döùt leänh baét ñaïo.
Luùc baáy giôø ngöôøi ta môùi baét ñaàu xaây döïng moät ngoâi thaùnh ñöôøng, keá ñoù laø moät Vöông cung Thaùnh ñöôøng roäng lôùn hôn vaø nghóa trang ngoaïi giaùo tröôùc kia cuõng bieán thaønh nghóa trang Kitoâ giaùo.
Naêm 1823, moät traän hoûa hoaïn ñaõ tieâu huûy haàu nhö troïn boä Vöông cung Thaùnh ñöôøng. Caùc Ñöùc giaùo hoaøng luùc baáy giôø, nhöùt laø ñöùc Pioâ IX, ñaõ muoán taùi thieát Vöông cung Thaùnh ñöôøng moät caùch vó ñaïi hôn. Vò giaùo hoaøng naøy ñaõ xin theá giôùi Kitoâ giaùo ñoùng goùp cho chöông trình taùi thieát. Nga hoaøng ñaõ daâng cuùng hai baøn thôø. Phoù vöông Ai caäp taëng loaïi ñaù traéng ñaëc bieät ñeå laøm caùc caùnh cöûa soå vaø caùc truï cuûa cöûa chính.
Ñöùc hoàng y Montezemolo cho bieát: trong naêm thaùnh Phaoloâ, Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ñaõ ñöôïc truøng tu vaø cho gaén moät heä thoáng aùnh saùng ñaëc bieät ñeå khaùch haønh höông coù theå ñeán vieáng moä thaùnh Phaoloâ vaø chieâm ngaém caùc taùc phaåm ngheä thuaät. Moät trong nhöõng taùc phaåm ngheä thuaät ñoù laø töôïng Chuùa Gieâsu cao 24 thöôùc. Thoâng thöôøng thaùnh Phaoloâ thöôøng ñöùng beân caïnh thaùnh Pheâroâ. Nhöng trong Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh, vaøo naêm 1200, ngöôøi ta khaéc töôïng thaùnh Phaoloâ beân caïnh thaùnh Luca. Ngoaøi ra beân phaûi töôïng Chuùa Gieâsu, coù chaân dung cuûa Ñöùc giaùo hoaøng Honorius III laø ngöôøi ñaõ cho döïng leân böùc Mosaic vó ñaïi naøy.
Veà phöông dieän trí thöùc, töùc caùc cuoäc nghieân cöùu vaø ñaøo saâu veà göông maët thaùnh Phaoloâ, Ñöùc hoàng y Montezemolo giaûi thích nhö sau: "Thaùnh Phaoloâ laø moät nhaø truyeàn thoâng vó ñaïi ñaõ cho chuùng ta thaáy ñöôïc Lôøi Chuùa. Neáu ñeå yù, ngöôøi ta seõ thaáy raèng trong phuïng vuï hieän nay, töùc trong thaùnh leã cuõng nhö caùc lôøi caàu nguyeän, hôn moät nöûa caùc lôøi trích ñeàu ñeán töø caùc laù thö cuûa thaùnh Phaoloâ.
Theo Ñöùc hoàng y Montezemolo, Söù ñieäp cuûa thaùnh Phaoloâ raát ña dieän. Thaùnh nhaân laø moät ngöôøi thuoäc ba neàn vaên hoùa: laø moät ngöôøi Do thaùi, ngaøi thuoäc loøng Kinh Thaùnh; laø moät bieät phaùi, ngaøi bieát roõ leà luaät. Thaùnh nhaân laïi am töôøng vaên hoùa, trieát lyù vaø ngoân ngöõ Hy laïp. Ngaøi vieát vaø noùi thoâng thaïo tieáng Hy laïp. Ngoaøi ra, thaùnh nhaân coøn laø moät coâng daân Roma, do ñoù naém vöõng tieáng Latinh. Sau cuoäc trôû laïi treân ñöôøng ñi Damas, thaùnh nhaân soáng cho ñeán cuøng söù ñieäp cuûa Chuùa Kitoâ ñeán ñoä thoát leân: "toâi soáng, nhöng khoâng phaûi laø toâi soáng maø laø Chuùa Kitoâ soáng trong toâi".
Veà phöông dieän ñaïi keát, Ñöùc hoàng y Montezemolo khaúng ñònh: hôn caùc vöông cung thaùnh ñöôøng khaùc, Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh coù moät boån phaän ñaëc bieät laø thaêng tieán phong traøo ñaïi keát. Chính taïi Vöông cung Thaùnh ñöôøng naøy ñaõ dieãn ra nhieàu cuoäc gaëp gôõ ñeå caàu nguyeän vaø nghieân cöùu, vì gia saûn maø caùc Giaùo hoäi vaø coäng ñoàng coøn giöõ veà thaùnh Phaoloâ raát phong phuù.
Ngoaøi ra, coøn coù caû moät cuoäc gaëp gôõ vôùi ngöôøi Do thaùi. Moät caùch naøo ñoù, ñaây cuõng laø moät cuoäc gaëp gôõ ñaïi keát veà phöông dieän vaên hoùa. Tröôøng ñaïi hoïc Gierusalem ñaõ toå chöùc moät hoäi nghò ba ngaøy trong ñoù Giaùo hoäi ñaõ coù theå ñeà caäp ñeán nhieàu khía caïnh khaùc nhau trong thaân theá thaùnh Phaoloâ, moät ngöôøi bieät phaùi coù moät taàm hieåu bieát roäng raõi veà vaên hoùa Do thaùi.
Naêm thaùnh Phaoloâ saép chaám döùt, ñeå cho tinh thaàn hoïc hoûi veà thaùnh Phaoloâ khoâng mai moät, Vöông cung Thaùnh ñöôøng thaùnh Phaoloâ ngoaïi thaønh seõ ñöa ra moät soá saùng kieán môùi. Tröôùc heát, theo Ñöùc hoàng y Montezemolo, caàn phaûi tieáp tuïc ñoùn tieáp khaùch haønh höông ngaøy caøng ñeán kính vieáng thaùnh nhaân ñoâng hôn tröôùc kia. Ñöùc hoàng y cho bieát ngaøi muoán giöõ cho moät ngoïn ñuoác leân chaùy saùng trong Vöông cung Thaùnh ñöôøng. Ngaøy 28 thaùng 6 naêm 2008, khi khai maïc naêm thaùnh Phaoloâ, chính Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñích thaân ñeán ñaây ñeå ñoát leân ngoïn ñuoác. Coù leõ khi naêm thaùnh Phaoloâ beá maïc, ngoïn ñuoác naøy seõ ñöôïc daäp taét. Nhöng nhieàu ngöôøi yeâu caàu neân ñeå cho khaùch haønh höông ñoát neán vaø ñaët vaøo xung quanh ngoïn ñuoác. Nhieàu ngöôøi cuõng mong coù ñöôïc moät choã ñaëc bieät ñeå noùi leân tinh thaàn saùm hoái theo chaân thaùnh Phaoloâ.
Ngoaøi ra, Ñöùc hoàng y Montezemolo cuõng cho bieát vieäc toân kính thaùnh Phaoloâ seõ ñöôïc tieáp tuïc qua caùc thaùnh leã, caùc buoåi gaëp gôõ caàu nguyeän cuõng nhö caùc hoäi nghò nghieân cöùu.
(Chu Vaên)