Quan heä giöõa Giaùo hoäi
vaø Nhaø nöôùc taïi Nicaragua
Quan heä giöõa Giaùo hoäi vaø Nhaø nöôùc taïi Nicaragua.
Nicaragua [National Catholic Reporter 11/05/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Moät soá vieân chöùc trong chính phuû Sandinista ñang caàm quyeàn taïi Nicaragua caùo buoäc Giaùo hoäi tìm caùch "luûng ñoaïn" chính phuû, do ñoù caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi taïi nöôùc naøy yeâu caàu coù moät cuoäc gaëp gôõ vôùi toång thoáng Daniel Ortega ñeå cöùu gôõ moái quan heä khoâng maáy toát ñeïp giöõa Giaùo hoäi vaø Nhaø nöôùc.
Nhö Ñöùc cha Bernand Hombach, Giaùm muïc Granada, nhaän ñònh, quan heä giöõa Giaùo hoäi vaø Ñaûng Sandino khoâng maáy thaân thieän trong thôøi gian naøy.
Sau khi caùc linh muïc yeâu caàu cho ñeám phieáu laïi, vì coù nhöõng toá caùo veà gian laän trong cuoäc baàu cöû hoài thaùng 11 naêm 2008, chính phuû do Ñaûng Sandino laõnh ñaïo quay sang taán coâng Giaùo hoäi vaø ñe doïa ruùt laïi caùc khoaûn trôï caáp cho caùc tröôøng cuûa Giaùo hoäi.
Ñöùc cha Hombach noùi raèng chính phuû ñang ñöa ra nhöõng bieän phaùp choáng laïi Giaùo hoäi, ñeå Giaùo hoäi khoâng coøn leân tieáng coâng khai nöõa.
Vò Giaùm muïc ngöôøi Ñöùc 75 tuoåi naøy ñaõ ñeán truyeàn giaùo taïi Nicaragua vaøo naêm 1987, töùc vaøo giöõa cao ñieåm cuûa ñieàu thöôøng ñöôïc goïi laø cuoäc chieán "Contra", töùc cuoäc chieán choáng laïi coäng saûn taïi Nicaragua. Ngaøi noùi raèng hieän nay quan heä giöõa Giaùo hoäi vaø Chính phuû Sandino khoâng maáy toát ñeïp, nhöng so vôùi thaäp nieân 80 thì laïi toát hôn nhieàu. Vaøo thôøi kyø aáy, töùc döôùi thôøi chính phuû do Ñaûng Sandino thaân coäng caàm ñaàu, caùc linh muïc coøn bò baùch haïi, giam tuø vaø truïc xuaát.
OÂng Daniel Ortega, ngöôøi ñaõ laøm toång thoáng vaøo thaäp nieân 80, toá caùo caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi caáu keát vôùi caùc phieán quaân "Contra" ñeå choáng laïi chính phuû. Nhöng oâng ñaõ "ve vaõn" Giaùo hoäi ñeå ñöôïc taùi cöû trong cuoäc baàu cöû hoài naêm 2006. Duø vaäy, lieân minh cuûa nhaø laõnh ñaïo Sandinista vôùi Giaùo hoäi khoâng ñöôïc beàn.
Môùi ñaây, khi bò taán coâng treân ñöôøng phoá, oâng Hernan Estrada, boä tröôûng tö phaùp Nicaragua, ñaõ giaän döõ toá caùo caùc linh muïc thuùc ñaåy baïo ñoäng nhaèm taïo baát oån cho chính phuû Sandinista.
Nhöõng lôøi phaùt bieåu ñaày giaän döõ cuûa oâng Estrada treân ñaøi truyeàn hình naèm trong moät loaït nhöõng taán coâng cuûa chính phuû nhaém vaøo Giaùo hoäi, sau khi Giaùo hoäi leân tieáng chæ trích chính phuû vì söï baát oån xaõ hoäi tieáp theo nhöõng caùo buoäc veà gian laän baàu cöû hoài cuoái naêm 2008.
Linh muïc Rolando Alvarez, phaùt ngoân vieân cuûa toøa Toång giaùm muïc thuû ñoâ Managua keâu goïi nhö sau: "Chuùng ta khoâng theå khoanh tay ngoài yeân khi ñaát nöôùc ñang ró maùu". Cha Alvarez ñöôïc xem laø moät trong nhöõng ngöôøi chæ trích chính phuû naëng neà nhöùt. Ngaøi ñaõ toá caùo chính phuû gian laän baàu cöû cuõng nhö xöû duïng nhöõng bieåu töôïng coâng giaùo vaø lôïi duïng söï ngaây thô cuûa nhöõng ngöôøi uûng hoä cho nhöõng yù ñoà chính trò cuûa mình.
Caùc moái quan heä cuûa Maët traän giaûi phoùng Sandino vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo cuõng gioáng nhö moät quaû laéc ñoàng hoà, keå töø khi Maët traän naøy ra khoûi tình traïng du kích ñeå choáng laïi cheá ñoä ñoäc taøi Samoza.
Luùc ñaàu, Giaùo hoäi choáng laïi phong traøo Sandinista vaø caùc chieán thuaät du kích cuûa phong traøo, nhöng sau ñoù laïi uûng hoä caùc phieán quaân Marxit trong cuoäc caùch maïng naêm 1979 ñeå laät ñoå nhaø ñoäc taøi Anastasio Somoza ñöôïc Hoa kyø baûo trôï.
Caùc moái quan heä giöõa Giaùo hoäi vaø Nhaø nöôùc do Ñaûng Sandino thaân coäng caàm ñaàu khoâng maáy choác trôû neân toài teä, khi Giaùo hoäi leân tieáng toá caùo nhaø nöôùc baùch haïi nhöõng nhaø baát ñoàng chính kieán. Ñaûng Sandino ñaõ phaãn noä khi Giaùo hoäi töø choái khoâng toá caùo caùc phieán quaân Contra ñöôïc Hoa kyø yeåm trôï. Hoï coøn tìm caùch thieát laäp moät Giaùo hoäi caùch maïng töï trò, nhöng khoâng ñöôïc daân chuùng uûng hoä.
Sau khi thaát baïi trong hai cuoäc baàu cöû hoài naêm 1996 vaø naêm 2001, oâng Ortega tìm caùch ve vaõn Giaùo hoäi tröôùc khi ra tranh cöû vaøo naêm 2006.
Ñöùc hoàng y Miguel Obando y Bravo, nguyeân Toång giaùm muïc Managua laø ngöôøi ñaõ ñích thaân laøm pheùp cöôùi cho oâng Ortega vaø baø Rosario Murillo. Sau ñoù, vaøi ngaøy tröôùc cuoäc baàu cöû, oâng Ortega baøy toû laäp tröôøng choáng phaù thai.
Nhöng khoâng ñaày hai naêm sau khi trôû laïi caàm quyeàn, oâng Ortega töø choái khoâng cho caùc quan saùt vieân quoác teá ñeán Nicaragua ñeå theo doõi caùc cuoäc baàu cöû thò tröôûng hoài thaùng 11 naêm 2008. Trong cuoäc baàu cöû naøy, ñaûng cuûa oâng chieám tôùi 105 gheá thò tröôûng trong toång soá 146 gheá treân toaøn quoác. Khi caùc cuoäc gian laän baàu cöû ñöôïc ñöa ra aùnh saùng, caùc nhaø laõnh ñaïo Giaùo hoäi vaø giôùi doanh nghieäp keâu goïi cho ñeám phieáu laïi vôùi söï giaùm saùt cuûa caùc quan saùt vieân quoác teá. Nhöng chính phuû Sandino töø choái ñeà nghò naøy.
Giaùo hoäi cuõng leân tieáng toá caùo vieäc chính phuû xöû duïng Kinh Thaùnh vaøo caùc muïc tieâu chính trò. OÂng Ortega raát thöôøng trích daãn kinh thaùnh trong caùc baøi dieãn vaên. Raát nhieàu bieåu ngöõ giôùi thieäu caùc chöông trình cuûa chính phuû ñeàu coù vieát keøm caâu: "thuaän yù daân laø thuaän yù Chuùa".
Gaàn ñaây, khi caùc cuoäc baïo ñoäng buøng noå sau cuoäc baàu cöû, ngöôøi ta thaáy caùc töôïng Ñöùc Meï ñöôïc ñaët ôû caùc ngaõ tö trong thuû ñoâ. Moät soá töôïng ñöôïc quaán caû côø cuûa Ñaûng Sandino. Nhieàu nhoùm caàu nguyeän uûng hoä chính phuû cuõng toå chöùc caùc buoåi caàu nguyeän ôû caùc ngaõ tö. Caùc nhaø laõnh ñaïo ñoái laäp noùi raèng chính phuû ñang xöû duïng loøng ñaïo nhö moät bình phong cho yù ñoà chính trò cuûa Ñaûng Sandino.
Theo Ñöùc cha Hombach, chính phuû xöû duïng loøng ñaïo ñeå che ñaäy nhöõng vaán ñeà xaõ hoäi maø Nicaragua ñang traûi qua.
Tham nhuõng laø quoác naïn taïi quoác gia ñöôïc xem laø moät trong nhöõng quoác gia ngheøo nhöùt taïi Nam Baùn caàu. Söï baát maõn cuûa daân chuùng ngaøy caøng gia taêng.
(Chu Vaên)