Nhaän ñònh toång quaùt
veà chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI
Nhaän ñònh toång quaùt veà chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI.
Roma [La Croix 15/05/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI ñaõ veà ñeán Roma vaøo luùc 2 giôø 45 chieàu thöù Saùu 15 thaùng 5 naêm 2009, keát thuùc chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa ñaàu tieân cuûa ngaøi.
Ruùt kinh nghieäm töø chuyeán vieáng thaêm Phi Chaâu, cuoäc hoïp baùo treân chuyeán bay töø Roma ñeán Amman hoâm thöù Saùu 8 thaùng 5 naêm 2009 ñaõ ñöôïc chuaån bò raát chu ñaùo ñeå traùnh moïi ngoä nhaän coù theå xaûy ra. Nhöõng caâu hoûi cuûa caùc kyù giaû ñeàu ñöôïc cha Federico Lombardi, giaùm ñoác Phoøng Baùo Chí Toøa Thaùnh saøn loïc tröôùc vaø trình leân Ñöùc thaùnh cha. Laàn naøy, caùc caâu traû lôøi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha ngaén vaø coù tính caùch toång quaùt.
Nhìn chung, nhö nhöït baùo coâng giaùo Phaùp La Croix trong soá ra ngaøy thöù Saùu 15/05/2009 nhaän ñònh, ñaây laø moät chuyeán vieáng thaêm "phong phuù, baát ngôø vaø taùo baïo nhöùt" trong trieàu ñaïi cuûa Ñöùc Benedicto XVI. Chính ngaøi cuõng ñaõ baùo tröôùc treân chuyeán bay töø Roma ñeán Amman: "Caàn phaûi coù moät cuoäc ñoái thoaïi "tay ba" vôùi caùc toân giaùo khaùc laø hoài giaùo vaø do thaùi giaùo". "Ñoái thoaïi lieân toân tay ba": caâu noùi thoát ra töø chính mieäng cuûa Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñöôïc minh chöùng trong suoát chuyeán vieáng thaêm cuûa ngaøi.
Moät trong nhöõng cöû chæ ñaøy yù nghóa cuûa Ñöùc Benedicto XVI trong cuoäc ñoái thoaïi lieân toân naøy laø: saùng thöù Baûy 9 thaùng 5 naêm 2009, ngaøi ñaõ côûi giaøy khi ñi vaøo Ñeàn Thôø Hoài Giaùo lôùn nhöùt taïi thuû ñoâ Amman, Jordan. Ñeàn thôø Al Hussein naøy chæ ñöôïc xaây caát naêm 2006, treân moät ngoïn ñoài nhìn xuoáng thuû ñoâ Amman. Ñaây laø laàn thöù hai Ñöùc Benedicto XVI ñi vaøo moät ñeàn thôø hoài giaùo.
Laø ngöôøi "höôùng daãn" Ñöùc Thaùnh Cha ñi vaøo Ñeàn Thôø hoài giaùo naøy, hoaøng thaân Ghazy, ngöôøi anh em hoï cuûa quoác vöông Abdallah II ñaõ toû ra laø moät ngöôøi raát am töôøng veà kitoâ giaùo. Trong baøi dieãn vaên chaøo möøng Ñöùc thaùnh cha, oâng ñaõ noùi ñeán moái quan heä giöõa nieàm tin vaø lyù trí. Ñaây chính laø chuû ñeà ñaõ ñöôïc Ñöùc thaùnh cha quaûng dieãn trong baøi dieãn vaên lòch söû ñoïc taïi ñaïi hoïc Regensburg, Ñöùc, daïo thaùng 9 naêm 2006. Baøi dieãn vaên ñaõ gaây ra moät laøn soùng phaãn noä trong theá giôùi hoài giaùo. Nhöng nay, sau laù thö mang chöõ kyù cuûa 138 hoïc giaû hoài giaùo gôûi cho Ñöùc thaùnh cha vaø caùc nhaø laõnh ñaïo kitoâ giaùo, sau nhöõng saùng kieán ñoái thoaïi do hoaøng thaân Ghazi ñeà nghò vaø nay vôùi baøi dieãn vaên cuûa oâng veà ñeà taøi "nieàm tin vaø lyù trí", ngöôøi ta thaáy raèng söï ngoä nhaän giöõa Ñöùc thaùnh cha vaø theá giôùi hoài giaùo ñaõ mang laïi nhöõng thaønh quaû tích cöïc.
Nhöng yù nghóa nhöùt trong cuoäc ñoái thoaïi lieân toân maø Ñöùc thaùnh cha goïi laø "tay ba" aáy laø söï kieän saùng thöù Ba 12 thaùng 5 naêm 2009, ngaøi ñaõ ñi vaøo khuoân vieân cuûa Ñeàn Thôø Coå Gierusalem. Moät beân, ngöôøi hoài giaùo ñaõ xaây caát Voøm Ñaù Taûng vaø ñeàn thôø Al Aqsa. ÔÛ phía döôùi laø Böùc töôøng Than Khoùc, nôi ngöôøi do thaùi treân khaép theá giôùi ñeán caàu nguyeän.
Söï hieän dieän cuûa vò chuû chaên Giaùo hoäi hoaøn vuõ taïi linh ñòa chung cuûa Hoài giaùo vaø do thaùi giaùo haún phaûi coù moät yù nghóa ñaëc bieät: ngaøi thaät söï muoán lieân keát ba toân giaùo laïi trong moät cuoäc ñoái thoaïi chaân thaønh. Taïi ñieåm gaëp gôõ cuûa ba toân giaùo ñoäc thaàn naøy, Ñöùc thaùnh cha ñaõ nhaän ra söï thoáng nhöùt cuûa gia ñình nhaân loaïi, moät söï thoáng nhöùt maø caû ba toân giaùo caàn phaûi goùp phaàn xaây döïng.
Söï thoáng nhöùt cuûa gia ñình nhaân loaïi, theo Ñöùc thaùnh cha, caàn phaûi ñöôïc thöïc hieän tröôùc tieân qua cuoäc gaëp gôõ cuûa ba toân giaùo ñoäc thaàn. Ngaøi ñaõ theå hieän yù muoán aáy khi côûi giaøy ñeå ñi vaøo moät ñeàn thôø hoài giaùo vaø ñoàng thôøi cuõng laøm moät cöû chæ gioáng heät nhö baát cöù moät ngöôøi do thaùi thuaàn thaønh naøo khi ñöùng tröôùc böùc töôøng than khoùc taïi Gierusalem. Lôøi caàu nguyeän ñöôïc ngaøi vieát treân moät maåu giaáy vaø ñích thaân nheùt vaøo moät keû hôû cuûa böùc töôøng coù noäi dung hoaøn toaøn höôùng veà Hoøa bình cuûa Gia Ñình Nhaân Loaïi.
Caàu nguyeän tröôùc böùc töôøng than khoùc cuûa Do thaùi giaùo, Ñöùc Benedicto XVI haún khoâng theå queân nhöõng gioït nöôùc maét cuûa daân toäc Palestine ñang bò giam haûm trong böùc töôøng chaïy doïc töø Gierusalem ñeán Bethlehem ñöôïc Israel döïng leân. Laø moät ngöôøi Ñöùc ñaõ töøng neám traûi nhöõng cay ñaéng ñaèng sau böùc töôøng oâ nhuïc Berlin do chuû nghóa coïng saûn xaây leân, Ñöùc thaùnh cha haún caûm thoâng vôùi ngöôøi daân Palestine hôn ai heát. Nhöng chöùng kieán söï suïp ñoå cuûa böùc töôøng Berlin daïo thaùng 11 naêm 1989, Ñöùc Benedicto XVI cuõng tin töôûng raèng böùc töôøng do Israel döïng leân treân laõnh thoå Palestine cuõng sôùm muoän ñöôïc thaùo gôõ. Chính vì vaäy maø hoâm thöù tö 13 thaùng 5 naêm 2009, khi vieáng thaêm traïi tî naïn Aida taïi Bethlehem, ngaøi ñaõ tuyeân boá: "Nhöõng böùc töôøng coù theå ñöôïc con ngöôøi döïng leân moät caùch deã daøng, cho neân cuõng coù theå phaù vôõ".
Vaø theo Ñöùc thaùnh cha, khoâng nôi naøo nhöõng böùc töôøng ngaên caùch giöõa con ngöôøi caàn vaø coù theå ñöôïc phaù vôõ cho baèng trong toân giaùo. Ñaây laø ñieàu maø ngöôøi ta coù theå thaáy ñöôïc trong cuoäc gaëp gôõ lieân toân giöõa Ñöùc thaùnh cha vaø caùc ñaïi dieän toân giaùo khaùc taïi Nazareth chieàu thöù Naêm 14/05/2009.
Vaøo cuoái cuoäc gaëp gôõ, moät vò giaùo tröôûng do thaùi treû leân phaùt bieåu. OÂng noùi raèng neáu khoâng theå cuøng nhau caàu nguyeän cho hoøa bình thì ít nhöùt ngöôøi ta cuõng coù theå haùt vôùi nhau. Noùi xong, oâng xin moïi ngöôøi ñöùng leân. Vaø moïi ngöôøi phaûi ngaïc nhieân khi thaáy Ñöùc thaùnh cha, sau moät luùc do döï, ñaõ naém tay giaùo tröôûng Rosen vaø moät chöùc saéc cuûa Ñaïo Druze. Vò giaùo hoaøng maø nhieàu ngöôøi cho laø khoâng maáy thieän caûm vôùi "tinh thaàn Assisi" ñaõ giô tay leân vaø cuøng vôùi moïi ngöôøi "haùt" leân lôøi chaøo chuùc Hoøa Bình baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau. Ñaây haún phaûi laø hình aûnh khoù queân nhöùt cuûa vò giaùo hoaøng naøy. Lôøi noùi coå voõ cho hoøa bình ñaõ bieán thaønh haønh ñoäng.
Sau taùm ngaøy vieáng thaêm ñaày caûm xuùc, vui möøng vaø cuõng ñaøy ñau khoå, Ñöùc Benedicto XVI nhö muoán doác heát toaøn löïc ñeå ñöa ra moät lôøi keâu goïi cuoái cuøng taïi Phi Tröôøng Tel Aviv chieàu thöù Saùu 15/05/2009 nhö sau: "Xin ñöøng ñoå maùu, ñöøng cheát choác, ñöøng khuûng boá nöõa". Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây sau khi nhaéc laïi chuyeán vieáng thaêm ñaày caûm xuùc cuûa ngaøi taïi Ñaøi Töôûng nieäm Yad Vashem.
Vôùi chính phuû Israel, ngaøi nhaén gôûi söù ñieäp cuoái cuøng: "Öôùc gì giaûi phaùp Hai Quoác Gia khoâng laø moät giaác mô, maø trôû thaønh hieän thöïc! Xin haõy ñeå cho hoøa bình ngöï trò treân ñaát nöôùc ñeå noù coù theå trôû thaønh nhö "AÙnh Saùng Muoân Daân", mang laïi nieàm hy voïng cho taát caû moïi nôi ñang bò xaâu xeù vì xung ñoät".
Maùy bay caát caùnh ñöa Ñöùc thaùnh cha trôû veà Roma. Nhöng ngöôøi ta coù caûm töôûng nhö vaãn coøn nghe voïng laïi lôøi chaøo chuùc cuûa Ñöùc Thaùnh Cha daønh cho nhöõng "ngöôøi baïn Israel": "Shalom", caàu chuùc bình an!
Chu Vaên