Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16
keát thuùc cuoäc vieáng thaêm taïi Thaùnh Ñòa
Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc 16 keát thuùc cuoäc vieáng thaêm taïi Thaùnh Ñòa.
Roma (Vat. 15/05/2009) - Luùc 16 giôø 43 phuùt chieàu 15-5-2009, ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ veà ñeán Roma baèng an, keát thuùc toát ñeïp 8 ngaøy vieáng thaêm taïi Thaùnh Ñòa.
Ra
ñoùn ngaøi taïi Phi tröôøng Ciampino, coù OÂng Gianni Letta, Thöù
tröôûng taïi Phuû Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng Italia, vaø
Ñöùc Hoàng Y Agostino Vallini, Giaùm quaûn Roma. Lieàn ñoù ngaøi ñaùp tröïc
thaêng veà Vatican.
Ñöùc Thaùnh Cha keát thuùc keát thuùc toát ñeïp 8 ngaøy vieáng thaêm taïi Thaùnh Ñòa vaø veà ñeán Roma baèng an. OÂng Gianni Letta, Thöù tröôûng taïi Phuû Chuû tòch Hoäi ñoàng Boä tröôûng Italia, vaø Ñöùc Hoàng Y Agostino Vallini, Giaùm quaûn Roma tieáp ñoùn Ñöùc Thaùnh Cha taïi Phi tröôøng Phi tröôøng Ciampino, Italia. |
Tröôùc ñoù, vaøo ban saùng, ngaøi ñaõ coù moät soá hoaït ñoäng ñaïi keát: ñeán toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Hy Laïp ôû Jerusalem ñeå gaëp gôõ caùc vò laõnh ñaïo caùc Giaùo Hoäi Kitoâ taïi Thaùnh Ñòa, roài vieáng thaêm Moä Chuùa Gieâsu gaàn ñoù. Tieáp ñeán, vaøo luùc 11 giôø, ngaøi tôùi thaêm Toøa Thöôïng Phuï Giaùo Hoäi Armeùni toâng truyeàn, tröôùc khi ñaùp tröïc thaêng tôùi phi tröôøng Tel Aviv. Sau ñaây laø chi tieát caùc hoaït ñoäng cuûa ÑTC.
Gaëp gôõ caùc vò laõnh ñaïo Kitoâ taïi toøa Thöôïng Phuï
Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng Hy Laïp ôû Jerusalem, caùch toøa Khaâm Söù Toøa Thaùnh ôû Jerusalem loái 4 caây soá, voán coù moät lòch söû coå kính. Sau cuoäc ly giaùo cuûa Chính Thoáng khoûi Coâng Giaùo hoài naêm 1054, Toøa Thöôïng Phuï naøy uûng hoä Ñöùc Thöôïng Phuï Chính Thoáng ôû Constantinople. Cho ñeán nay, haøng giaùo phaåm thuoäc toøa Thöôïng Phuï naøy ñeàu laø ngöôøi Hy Laïp, trong khi caùc Giaùm Muïc vaø giaùo daân ñeàu laø ngöôøi Araäp. Tình traïng naøy nhieàu khi gaây caêng thaúng trong noäi boä cuûa Giaùo Hoäi naøy, goàm 40 ngaøn tín höõu taïi Israel vaø caùc laõnh thoå cuûa Palestine. Ngoaøi ra coù loái 20 ngaøn tín höõu Chính Thoáng taïi Giordani cuõng thuoäc quyeàn Toøa Thöôïng Phuï Chính Thoáng hy laïp ôû Jerusalem.
Moät ñieàu quan troïng laø Toøa Thöôïng Phuï naøy coù Huynh Ñoaøn Thaùnh Ñòa, hoaøn toaøn laø Hy Laïp, coù nhieäm vuï quaûn thuû vaø ñieàu haønh caùc nôi thaùnh. Thöïc vaäy, Giaùo Hoäi Chính Thoáng sôû höõu nhieàu nhaø thôø vaø tu vieän ôû Thaùnh Ñòa, trong ñoù coù phaàn lôùn Ñeàn Thôø Moä Thaùnh, moät phaàn ñoài Canveâ, Vöông cung thaùnh ñöôøng Giaùng Sinh, Nhaø thôø Chuùa Leân Trôøi, v.v.
Vò Thöôïng Phuï Chính Thoáng Hy Laïp ôû Jerusalem hieän nay laø Ñöùc Teofilo III, 57 tuoåi, ñöôïc baàu leân caùch ñaây 4 naêm ñeå thay theá Ñöùc Thöôïng Phuï Ireneo I bò toá caùo laø baùn caùc baát ñoäng saûn cuûa Giaùo Hoäi Chính Thoáng cho Israel.
Ñeán nôi vaøo luùc quaù 9 giôø saùng 15-5-2009, ÑTC ñaõ ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï Teofilo III ñoùn tieáp vaø môøi vaøo Phoøng khaùnh tieát nôi ñaõ coù caùc ñaïi dieän cuûa 13 coäng ñoäng Kitoâ khaùc chôø saün, trong ñoù coù caû caùc vò ñaïi dieän Anh giaùo vaø Tin Laønh Luther.
Trong baøi dieãn vaên taïi cuoäc gaëp gôõ sau lôøi chaøo möøng cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Chính Thoáng Hy Laïp, ÑTC ñeà caäp ñeán söï daán thaân ñaïi keát caùc tín höõu Kitoâ trong boái caûnh ñaëc bieät cuûa thaønh Jerusalem, laø nôi lieân heä ñaëc bieät tôùi cuoäc ñôøi Chuùa Kitoâ vaø caùc moân ñeä cuûa Ngaøi cuõng nhö coäng ñoäng Kitoâ ñang gaëp nhieàu khoù khaên taïi ñaây veà maët soáng chung daân söï cuõng nhö nhöõng coï xaùt veà maët xaõ hoäi. Ngaøi noùi:
"Ñöùng taïi nôi thaùnh naøy, doïc theo Nhaø Thôø Thaùnh Moä, ñaùnh daáu nôi Chuùa chuùng ta ñaõ chòu ñoùng ñanh vaø soáng laïi töø coõi cheát cho toaøn theå nhaân loaïi, vaø gaàn nhaø tieäc ly, nôi maø trong ngaøy leã Nguõ Tuaàn, caùc moân ñeä tuï hoïp nhau (Cv 2,1), ai coù theå khoâng caûm thaáy ñöôïc thuùc ñaåy phaûi mang taát caû thieän chí, kieán thöùc nghieân cöùu vaø öôùc muoán tinh thaàn ñeå ñoùng goùp vaøo noã löïc ñaïi keát cuûa chuùng ta? Toâi caàu nguyeän ñeå cuoäc gaëp gôõ cuûa chuùng ta hoâm nay mang laïi moät ñaø tieán môùi cho coâng cuoäc ñoái thoaïi thaàn hoïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng, ñoùng goùp theâm vaøo nhöõng thaønh quaû cuûa caùc vaên kieän nghieân cöùu vaø nhöõng saùng kieán chung khaùc.
Ngoaøi nhöõng thaønh quaû treân ñaây, ÑTC cuõng haøi loøng nhaéc ñeán söï tham döï cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï chung ôû Constantinople, Bartolomaios I taïi Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi môùi ñaây taïi Roma, ñoàng thôøi ngaøi nhaán maïnh taàm quan troïng cuûa söï hieäp nhaát, cuõng nhö moái lieân heä saâu xa giöõa vieäc hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ vaø coâng cuoäc truyeàn giaùo. Ngaøi noùi:
"Chuùng ta muoán coâng boá söù ñieäp hoøa giaûi cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng laø neàn taûng söï hieäp nhaát caùc tín höõu Kitoâ, chuùng ta caûm thaáy xaáu hoå vì söï chia reõ cuûa chuùng ta. Tuy nhieân, ñöôïc Chuùa Kitoâ sai ñi trong theá giôùi (Ga 20,21), vaø ñöôïc vöõng maïnh nhôø quyeàn naêng hieäp nhaát cuûa Chuùa Thaùnh Linh (ibid. 20,21), ñöôïc keâu goïi loan baùo söï hoøa giaûi loâi keùo moïi ngöôøi tin raèng Chuùa Gieâsu laø Con Thieân Chuùa, chuùng ta phaûi tìm ñöôïc söùc maïnh ñeå gia taêng gaáp ñoâi nhöõng coá gaéng ñeå kieän toaøn söï hieäp thoâng cuûa chuùng ta, laøm cho söï hieäp thoâng aáy ñöôïc troïn veïn, ñeå cuøng laøm chöùng veà tình yeâu cuûa Chuùa Cha, Ñaáng ñaõ sai Con cuûa Ngaøi ñeán ñeå theá gian nhaän bieát tình thöông cuûa ngaøi ñoái vôùi chuùng ta (Ga 17,23).
Tieáp tuïc baøi dieãn vaên, ÑTC nhaän xeùt raèng meänh leänh rao giaûng Tin Möøng caøng trôû neân caáp thieát hôn do cuoäc gaëp gôõ haèng ngaøy vôùi nhöõng ngöôøi muoán ñöôïc thaáy Chuùa Gieâsu (Ga 12,22), nhö moät nhoùm ngöôøi Hy laïp xöa kia ñaõ yeâu caàu thaùnh Philipheâ. Nghóa vuï giuùp ngöôøi khaùc nhaän bieát vaø yeâu meán Chuùa chính laø öu tieân muïc vuï caên baûn cuûa taát caû caùc coäng ñoäng Kitoâ taïi Thaùnh Ñòa.
Sau baøi dieãn vaên, ÑTC laàn löôït chaøo thaêm caùc vò thuû laõnh caùc coäng ñoàng Giaùo Hoäi Kitoâ khaùc vaø lieàn ñoù, ngaøi ñi boä ñeán Moä Thaùnh chæ caùch ñoù 200 meùt.
Vieáng thaêm Moä Thaùnh
Theo
ñuùng nghi thöùc, ÑTC ñöôïc moät ñoaøn veä só thaùp tuøng, hoï
duøng gaäy neän maïnh xuoáng neàn theo böôùc chaân chaäm raõi vaø
trang troïng. Ñeán cöûa Ñeàn Thôø Moä Thaùnh, ÑTC ñaõ ñöôïc 6
ñaïi dieän cuûa 3 thöïc theå sôû höõu Ñeàn thôø naøy laø Giaùo
Hoäi Chính Thoáng Hy Laïp, Doøng Phanxicoâ coi soùc Thaùnh Ñòa vaø
Giaùo Hoäi Armeni Toâng Truyeàn.
Ñöùc Thaùnh Cha kính vieáng Ñeàn Thôø Moä Thaùnh cuûa Chuùa Gieâsu. |
Theo töông truyeàn, Moä Thaùnh laø nôi Chuùa chòu ñoùng ñanh, an taùng vaø soáng laïi. Xöa kia ñöôïc goïi laø Golgota töùc laø Nuùi Soï, vì coù hình gioáng nhö caùi soï ngöôøi. Vaøo thôøi Chuùa Gieâsu, nôi naøy ôû ngoaøi thaønh Jerusalem vaø coù leõ cao hôn so vôùi ngaøy nay. Qua doøng lòch söû nôi naøy bò taøn phaù vaø taùi thieát nhieàu laàn, vaø hieän nay Vöông cung Thaùnh Ñöôøng Thaùnh Moä ñöôïc quaûn trò theo quí cheá goïi laø "Status Quo", vôùi 3 ñoàng sôû höõu chuû nhö vöøa noùi, nhöng caùc tín höõu Chính Thoáng Copte, Chính Thoáng Siri vaø Etiopi cuõng coù theå haønh leã trong Ñeàn thôø.
Tieán vaøo Thaùnh Ñöôøng, ÑTC ñaõ ñöùng im laëng caàu nguyeän vaø caûm ñoäng quì hoân taám bia ñaù xöùc daàu daøi baèng ñaù voâi ñoû, coù caùc chaân neán bao quanh, töôïng tröng chaëng ñaøng thaùnh giaù thöù 13, chæ nôi thi haøi Chuùa Gieâsu ñöôïc thaùo xuoáng khoûi thaäp giaù, ñöôïc xöùc daàu thôm. Beân trong Thaùnh Ñöôøng coù Moä Thaùnh laø chaëng thöù 14, coù hình chöõ nhaät chæ nôi an taùng xaùc Chuùa.
ÑTC ñöôïc höôùng daãn vieáng Moä Thaùnh. Ngaøi quì caïnh quan taøi ñaù vaø hoân phieán ñaù phuû treân ñoù, caàu nguyeän trong thinh laëng.
Trong baøi ngoû lôøi nhaân dòp naøy sau lôøi chaøo cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï Fouad Twal, ÑTC cho bieát cuoäc vieáng thaêm Thaùnh Moä naøy laø moät giai ñoaïn chuû yeáu keát thuùc cuoäc haønh höông cuûa ngaøi taïi Thaùnh Ñòa. Qua cuoäc vieáng thaêm naøy, ngaøi theo veát thaùnh Pheâroâ Toâng Ñoà rao giaûng söï soáng laïi cuûa Chuùa Kitoâ, Ñaáng Cöùu Theá duy nhaát, mang laïi söù ñieäp Tin Möøng hy voïng. ÑTC noùi theâm raèng:
"Ngoâi moä troáng noùi vôùi chuùng ta veà hy voïng, moät nieàm hy voïng khoâng laøm thaát voïng vì ñoù laø hoàng aân cuûa Thaùnh Thaàn söï soáng (Rm 5,5). Ñoù laø söù ñieäp maø toâi muoán ñeå laïi cho anh chò em hoâm nay, trong luùc keát thuùc cuoäc haønh höông cuûa toâi taïi Thaùnh Ñòa. Öôùc gì hy voïng taùi naûy sinh, nhôø ôn Chuùa, trong taâm hoàn taát caû nhöõng ngöôøi ñang cö nguï taïi laõnh thoå naøy! Öôùc gì nieàm hy voïng aên reã saâu trong taâm hoàn anh chò em, trong gia ñình vaø coäng ñoaøn anh chò em, vaø gôïi höùng cho moãi ngöôøi anh chò em daán thaân laøm chöùng taù trung thaønh hôn nöõa cho Vua Hoøa Bình! Giaùo Hoäi taïi Thaùnh Ñòa, quaù nhieàu khi phaûi traûi qua nhöõng kinh nghieäm cuûa maàu nhieäm ñen toái cuûa Ñoài Golgotha, khoâng bao giôø ñöôïc ngöng trôû thaønh ngöôøi can ñaûm coâng boá söù ñieäp hy voïng raïng ngôøi maø chính ngoâi moä troáng ôû ñaây coâng boá. Tin Möøng traán an chuùng ta raèng Thieân Chuùa coù theå ñoåi môùi moïi söï, vaø lòch söû khoâng caàn phaûi laäp laïi, caùc kyù öùc coù theå chöõa laønh, vaø nhöõng hoa traùi cay ñaéng cuûa söï oaùn haän vaø ñoá kî coù theå ñöôïc vöôït thaéng, vaø moät töông lai coâng lyù, hoøa bình, thònh vöôïng, coäng taùc vôùi nhau, coù theå naûy sinh cho moãi ngöôøi nam nöõ, cho toaøn theå gia ñình nhaân loaïi, ñaëc bieät laø cho nhöõng ngöôøi cö nguï taïi laõnh thoå naøy, voán raát quí hoùa ñoái vôùi taâm hoàn cuûa Ñaáng Cöùu Theá.
"Caùc baïn thaân meán, vôùi nhöõng lôøi khích leä naøy, toâi keát thuùc cuoäc haønh höông taïi caùc nôi Thaùnh ghi daáu cuoäc cöùu ñoä chuùng ta vaø söï taùi sinh trong Chuùa Kitoâ. Toâi caàu nguyeän ñeå Giaùo Hoäi taïi Thaùnh Ñòa luoân luoân kín muùc söùc maïnh môùi meû töø söï chieâm ngaém moä troáng cuûa Chuùa Cöùu Theá. Trong ngoâi moä naøy, caùc tín höõu Kitoâ ñöôïc môøi goïi choân taùng nhöõng lo aâu vaø sôï haõi cuûa hoï, ñeå soáng laïi moãi ngaøy vaø tieáp tuïc haønh trình qua nhöõng neûo ñöôøng ôû Jerusalem, mieàn Galilea vaø xa hôn nöõa, rao giaûng chieán thaéng cuûa söï tha thöù do Chuùa Kitoâ vaø lôøi höùa ñôøi soáng môùi. Trong tö caùch laø kitoâ höõu, chuùng ta bieát raèng hoøa bình maø laõnh thoå bò xung ñoät xaâu xeù naøy mong moûi coù moät danh xöbng, ñoù laø Chuùa Gieâsu Kitoâ. Ngaøi laø an bình cuûa chuùng ta, Ñaáng ñaõ hoøa giaûi chuùng ta vôùi Thieân Chuùa trong moät thaân theå duy nhaát, qua Thaäp Giaù, chaám döùt xung ñoät (Ep 2,14).
Thaêm Toøa Thöôïng Phuï Armeùni Toâng Truyeàn
Lieàn ñoù, ÑTC tieán sang Toøa Thöôïng Phuï Armeùni Toâng Truyeàn chæ caùch ñoù 400 meùt. Vò thöôïng phuï taïi ñaây laø Ñöùc Torko Manoukian, naêm nay ñuùng 90 tuoåi. Ngaøi laø thuû laõnh tinh thaàn cuûa 10 ngaøn tín höõu Armeùni treân toaøn Thaùnh Ñòa.
ÑTC ñaõ ñöôïc Ñöùc Thöôïng Phuï cuøng vôùi haøng traêm tín höõu ñoùn tieáp taïi Nhaø thôø cuûa Toøa Thöôïng Phuï.
Ngoû lôøi trong dòp naøy, ÑTC nhaéc ñeán quan heä toát ñeïp giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø Armeùni Toâng Truyeàn, ñoàng thôøi gôïi laïi nhöõng cuoäc gaëp gôõ cuûa ngaøi hoài naêm ngoaùi vôùi Ñöùc Toång Thöôïng Phuï Karekin II cuûa Giaùo Hoäi naøy cuõng nhö vôùi Ñöùc Thöôïng Phuï Aram I cuûa caùc tín höõu Armeùni Toâng Truyeàn ôû Cilicia.
ÑTC ñaùnh giaù cao söï ñoùng goùp quan troïng cuûa Giaùo Hoäi Armeùni Toâng Truyeàn cho UÛy ban hoãn hôïp chung ñoái thoaïi thaàn hoïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø caùc Giaùo Hoäi Chính Thoáng, ñaëc bieät laø vaên kieän môùi ñaây veà baûn chaát vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi. Ngaøi noùi:
"Cuøng nhau chuùng ta haõy phoù thaùc coâng vieäc cuûa UÛy ban hoãn hôïp naøy cho Thaùnh Thaàn khoân ngoan vaø chaân lyù, ñeå UÛy ban coù theå mang laïi thaønh quaû doài daøo laøm taêng tröôûng söï hieäp nhaát cuûa caùc tín höõu Kitoâ, vaø ñaåy maïnh vieäc rao giaûng Tin Möøng cho con ngöôøi thôøi ñaïi chuùng ta. ÑTC nhaän xeùt raèng:
"Töø nhöõng theá kyû Kitoâ ñaàu tieân, coäng ñoàng Armeùni taïi Jerusalem ñaõ coù moät lòch söû oai huøng, noåi baät veà söï phaùt trieån ngoaïi thöôøng ñôøi soáng ñan tu, vaø neàn vaên hoùa gaén lieàn vôùi caùc nôi thaùnh, vaø caùc truyeàn thoáng phuïng vuï ñöôïc phaùt trieån quanh caùc nôi naøy. Nhaø Thôø Chính Toøa ñaùng kính naøy, cuøng vôùi toøa Thöôïng Phuï vaø nhieàu cô sôû giaùo duïc vaên hoùa phuï thuoäc, chöùng toû lòch söû laâu daøi vaø noåi baät aáy. Toâi caàu nguyeän ñeå coäng ñoàng anh em tieáp tuïc kín muùc söï soáng môùi töï truyeàn thoáng phong phuù aáy, vaø ñöôïc cuûng coá trong vieäc laøm chöùng cho Chuùa Kitoä vaø quyeàn naêng cöùu ñoä söï phuïc sinh cuûa ngaøi taïi Thaønh Thaùnh naøy. Toâi cuõng cam keát vôùi caùc gia ñình hieän dieän nôi ñaây, ñaëc bieät laø caùc treû em vaø ngöôøi treû, laø toâi seõ ñaëc bieät nhôù ñeán taát caû trong kinh nguyeän cuûa toâi. Xin anh chò em cuõng haõy cuøng toâi caàu nguyeän cho taát caû caùc tín höõu Kitoâ taïi Thaùnh Ñòa bieát coäng taùc vôùi nhau trong tinh thaàn quaûng ñaïi vaø nhieät thaønh rao giaûng Tin Möøng veà söï hoøa giaûi chuùng ta trong Chuùa Kitoâ, vaø cho Nöôùc Chuùa hieån trò, nöôùc thaùnh thieän, coâng lyù vaø an bình".
Töø
bieät taïi Tel Aviv
Ñöùc Thaùnh Cha vaãy chaøo caùc kyù giaõ treân chuyeán bay töø Jerusalem veà laïi Roma. |
Sau baøi dieãn vaên cuûa ÑTC, moät soá nhaân vaät cuûa Giaùo Hoäi Armeùni Toâng Truyeàn ñöôïc giôùi thieäu leân ngaøi. Lieàn ñoù ngaøi trôû veà toøa Khaâm Söù Toøa Thaùnh. Taïi ñaây, sau khi chaøo töø giaõ caùc nhaân vieân, ÑTC ñaõ tôùi saân bay tröïc thaêng nuùi Scopus ñeå ñaùp maùy bay ra phi tröôøng Tel Aviv caùch ñoù 50 caây soá.
Taïi ñaây, Toång thoáng Shimon Peres, vaø thuû töôùng Netanyahu cuøng vôùi caùc quan chöùc chính phuû Israel ñaõ chôø saün ñeå tieãn bieät ÑTC..
Ngoû lôøi trong dòp naøy, toång thoáng Israel ñaõ caùm ôn ÑTC vì nhöõng lôøi thaät roõ raøng noùi leân quyeát taâm cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo loaïi boû naïn baøi Do thaùi, vaø nhöõng chuû tröông choái boû cuoäc dieät chuûng Do thaùi. OÂng cuõng maïnh meõ leân aùn nhöõng ngöôøi lôïi duïng toân giaùo, giaûi thích sai traùi caùc Kinh Thaùnh, ñeå duøng baïo löïc khuûng boá gieát haïi nhöõng ngöôøi voâ toäi. Toång thoáng noùi: "Cuoäc vieáng thaêm cuûa ngaøi taïi Thaùnh Ñòa ñaõ ñaùnh ñoäng taâm trí cuûa nhöõng ngöôøi laéng nghe ngaøi, nhö moät söï nhaéc nhôù veà Shoah, vaø leân aùn naïn baøi Do thaùi. Cuoäc vieáng thaêm naøy goùp phaàn quan troïng vaøo söï phaùt trieån nhöõng quan heä môùi giöõa Toøa Thaùnh vaø Israel, vaø laø moät söï chöùng toû saâu xa veà cuoäc ñoái thoaïi laâu daøi ñaõ ñöôïc khôûi söï giöõa daân toäc Do thaùi vaø haøng traêm trieäu tín höõu Kitoâ treân theá giôùi".
Veà phaàn ÑTC, trong lôøi töø bieät, ngaøi ñaõ chia seû moät vaøi caûm töôûng maïnh meõ maø cuoäc haønh höông taïi Thaùnh Ñòa ñeå laïi nôi ngaøi vaø nhaéc laïi söï kieän ñaõ cuøng vôùi Toång thoáng Israel troàng moät caây Oliu trong vöôøn phuû toång thoáng. Caây Oliu laø hình aûnh ñöôïc thaùnh Phaoloâ duøng ñeå moâ taû quan heä chaët cheõ giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø Do thaùi. Trong thö göûi tín höõu Roma, thaùnh Phaoloâ moâ taû Giaùo Hoäi daân ngoaïi gioáng nhö moät nhaùnh OÂliu röøng, ñöôïc thaùp nhaäp vaøo caây Oliu ñaõ troàng laø Daân Giao Öôùc (Rm 11,17-24). Chuùng ta ñöôïc nuoâi duõng baèng cuøng nhöõng coäi reã tinh thaàn. Chuùng ta gaëp nhau nhö anh em, vaø nhöõng ngöôøi anh em trong lòch söû ñoâi khi ñaõ coù nhöõng quan heä caêng thaúng, nhöng nay quyeát taâm kieán taïo nhöõng nhòp caàu thaân höõu laâu beàn.
Nhaéc ñeán cuoäc vieáng thaêm taïi Vieän Yad Vashem töôûng nieäm cuoäc dieät chuûng Do thaùi vaø taïi ñoù ngaøi gaëp gôõ moät soá nhöõng ngöôøi soáng soùt ñaõ chòu ñau khoå vì thaûm traïng dieät chuûng, ÑTC noùi: "Nhöõng cuoäc gaëp gôõ caûm ñoäng aáy laøm toâi nghó ñeán cuoäc vieáng thaêm caùch ñaây 3 naêm taïi traïi taäp trung Auschwitz, nôi maø quaù nhieàu ngöôøi Do thaùi, cha meï, choàng vôï, anh chò em baïn höõu, bò taøn saùt daõ man döôùi moät cheá ñoä khoâng coù Thieân Chuùa, tuyeân truyeàn moät yù thöùc heä baøi Do thaùi vaø oaùn thuø. Chöông kinh hoaøng aáy trong lòch söû khoâng bao giôø ñöôïc queân laõng hay choái boû. Traùi laïi, nhöõng kyù öùc ñen toái aáy phaûi cuûng coá quyeát taâm cuûa chuùng ta xích laïi gaàn nhau hôn trong tö caùch laø nhöõng caønh cuûa cuøng moät caây oâliu, ñöôïc nuoâi döôõng baèng cuøng caên coäi vaø hieäp nhaát trong tình yeâu huynh ñeä.
ÑTC caùm ôn toång thoáng Israel veà söï tieáp ñoùn noàng nhieät vaø hieáu khaùch, ñoàng thôøi noùi theâm raèng: "Toâi muoán nhaéc nhôù raèng toâi ñaõ ñeán vieáng thaêm ñaát nöôùc naøy nhö moät ngöôøi baïn cuûa daân Israel, cuõng nhö toâi laø ngöôøi baïn cuûa daân toäc Palestine. Caùc baïn höõu vui möøng ñöôïc ôû gaàn nhau, vaø caûm thaáy ñau buoàn khi thaáy ngöôøi khaùc phaûi ñau khoå. Khoâng ngöôøi baïn naøo cuûa daân Israel vaø Palestine khoâng caûm thaáy buoàn vì nhöõng caêng thaúng tieáp tuïc giöõa hai daân toäc. Khoâng ngöôøi baûn naøo khoâng khoùc vì ñau khoå vaø maát maùt maø hai daân toäc ñaõ phaûi chòu trong 6 thaäp nieân qua. Xin cho pheùp toâi ñöôïc keâu goïi taát caû daân chuùng taïi caùc laõnh thoå naøy raèng: xin ñöøng ñoå maùu nöõa! Xin ñöøng ñaùnh nhau nöõa! Ñöøng khuûng boá nöõa! Ñöøng chieán tranh nöõa! Traùi laïi chuùng ta haõy phaù vôõ caùi voøng baïo löïc laån quaån. Haõy ñeå cho hoøa bình hieån trò laâu daøi döïa treân coâng lyù, haõy thöïc hieän söï hoøa giaûi chaân thaønh vaø chöõa laønh. Moïi ngöôøi haõy nhìn nhaän raèng Quoác gia Israel coù quyeàn hieän höõu, ñöôïc höôûng hoøa bình vaø an ninh trong bieân giôùi ñöôïc thoûa thuaän vôùi quoác teá. Vaø cuõng haõy nhìn nhaän raèng daân toäc Palestine coù quyeàn ñöôïc moät queâ höông ñoäc laäp, ñöôïc soáng trong phaåm giaù vaø töï do di chuyeån. Öôùc gì giaûi phaùp hai quoác gia trôû thaønh moät thöïc taïi chöù khoâng phaûi chæ laø moät giaác mô. Haõy laøm cho hoøa bình ñöôïc tieán trieån taïi caùc laõnh thoå naøy, caùc nöôùc naøy haõy trôû thaønh moät ngoïn ñeøn cho caùc daân nöôùc (Is 42,6), mang hy voïng cho nhieàu mieàn khaùc ñang bò xung ñoät laøm thöông toån!" ÑTC noùi theâm raèng:
"Moät trong nhöõng caûnh töôïng ñau buoàn nhaát ñoái vôùi toâi trong cuoäc vieáng thaêm ñaát nöôùc naøy laø böùc töôøng. Khi toâi ñi doïc theo böùc töôøng aáy, toâi caàu nguyeän cho moät töông laùi trong ñoù caùc daân toäc taïi Thaùnh Ñòa coù theå soáng vôùi nhau trong an bình vaø hoøa hôïp, khoâng caàn nhöõng duïng cuï an ninh vaø chia caùch nhö vaäy, nhöng ñuùng hôn toân troïng vaø tin töôûng laãn nhau, töø boû moïi hình thöùc baïo löïc vaø gaây haán. Thöa toång thoáng, toâi bieát ñaït tôùi muïc tieâu ñoù laø ñieàu raát khoù. Toâi bieát traùch vuï cuûa toång thoáng vaø cuûa chính quyeàn Palestine laø raát coù khaên, nhöng toâi cam keát vôùi quí vò veà lôøi caàu nguyeän cuûa toâi vaø cuûa caùc tín höõu Coâng Giaùo treân theá giôùi cho quí vò ñeå quí vò tieáp tuïc noã löïc xaây döïng moät neàn hoøa bình coâng chính vaø laâu beàn taïi mieàn naøy".
Toång thoáng vaø thuû töôùng Israel ñaõ tieãn ÑTC ñeán taän chaân thang chieác maùy bay Boeing 777 cuûa haøng haøng khoâng El Al.
Sau gaàn 4 giôø bay, vöôït qua 2,250 caây soá, maùy bay chôû ÑTC ñaõ veà tôùi Roma baèng an, keát thuùc toát ñeïp chuyeán vieáng thaêm thöù 12 cuûa ngaøi taïi haûi ngoaïi vaø cuõng laø cuoäc haønh höông ñaàu tieân taïi Thaùnh Ñòa.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)