ÑTC keâu goïi deïp boû moïi böùc töôøng phaân caùch

xaây döïng hai quoác gia ñeå ngöôøi Israel vaø Palestine

soáng chung trong hoøa bình vaø an ninh

Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi deïp boû moïi böùc töôøng phaân caùch, thaéng vöôït thuø haän baïo löïc vaø daán thaân xaây döïng hai quoác gia ñeå ngöôøi Israel vaø Palestine soáng chung trong hoøa bình vaø an ninh.

Bethlehem, Israel (Vat 13/05/2009) - Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây trong ngaøy thöù 3 vieáng thaêm Thaùnh Ñòa. Hoâm thöù Tö 13-5-2009 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù boán sinh hoaït chính laø thaùnh leã ngaøi cöû haønh cho caùc tín höõu taïi quaûng tröôøng Giaùng Sinh luùc 10 giôø saùng. Vaøo ban chieàu Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieáng thaêm Hang Ñaù Giaùng Sinh Beátlehem vaø nhaø thöông Caritas Nhi ñoàng, traïi tò naïn Aida vaø thaêm xaõ giao toång thoáng Palestine Mahmoud Abbas.

Luùc 8.45 saùng Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ leân xe rôøi Gieârusalem ñeå ñeán Beátlehem, caùch ñoù 10 caây soá. Xe chôû Ñöùc Thaùnh Cha vöôït bieân giôùi giöõa Israel vaø vuøng ñaát cuûa ngöôøi Palestine. Ñaát cuûa ngöôøi Palestine bao goàm hai vuøng caùch nhau 30 caây soá laø Cisgiordani, giaùp giôùi vôùi Israel vaø Giordania, vaø Gaza giaùp giôùi vôùi Israel vaø Ai Caäp. Vuøng ñaát naøy ñaõ ñöôïc Lieân Hieäp Quoác thöøa nhaän, theo sau Hieäp ñònh Oslo kyù keát ngaøy 28 thaùng 8 naêm 1993 giöõa chính quyeàn Israel vaø Toå chöùc Giaûi Phoùng Palestine, qua trung gian cuûa chính quyeàn Na Uy. Chính phuû Palestine ñaët truï sôû taïi Ramallah trong vuøng Cisgiordani, do oâng Mahmoud Abbas laøm Toång thoáng. OÂng Abbas ñaõ maõn nhieäm ngaøy 15 thaùng Gieâng naêm 2008, nhöng ñöôïc löu nhieäm theâm moät naêm.

Beátlehem caùch Gieârusalem 10 caây soá laø thaønh phoá coù 35,000 daân. Teân goïi do thaùi "Beit Lekhem" coù nghóa laø "Nhaø cuûa Baùnh", coøn teân goïi tieáng A Raäp "Beit Lahm" coù nghóa laø "Nhaø cuûa Thòt". Beátlehem naèm treân con loä daãn vaøo sa maïc Negheb ôû treân ñoä cao 765 meùt. Saûn phaåm chính cuûa vuøng Beátleâhem phaùt xuaát töø noâng nghieâp, chaên nuoâi, vaø thuû coâng ngheä, trong ñoù coù caùc kyû vaät vaø aûnh töôïng baèng goã caây oâ liu. Ñòa danh Beátlhem ñöôïc nhaéc tôùi laàn ñaàu tieân trong chöông 35 saùch Saùng Theá, keå laïi bieán coá baø Rakhel qua ñôøi vaø ñöôïc choân caát taïi ñaây (ST 35,19). Kinh Thaùnh goïi nôi naøy laø "Beátlehem cuûa Giuña", vì laø ñaát thuoäc chi toäc Giuña. Vua Ñavít ñaõ sinh ra vaø ñöôïc ngoân söù Samuel xöùc daàu thaùnh hieán laøm vua taïi ñaây. Bieán coá Chuùa Gieâsu giaùng sinh ñaõ khieán cho Beátlehem coù taàm quan troïng quoác teá vaø loâi cuoán tín höõu haønh höông. Naêm 135 hoaøng ñeá Adirano du nhaäp vieäc toân thôø thaàn Adone vôùi chuû yù xoùa boû caùc daáu veát kitoâ taïi Beátlehem, nhöng naêm 330 hoaøng ñeá Constantino traû Beátlehem laïi cho kitoâ höõu. Töø ñoù Beátlehem cuõng trôû thaønh moät trung taâm vieän tu. Naêm 384 thaùnh Girolamo ñaõ ñeán soáng taïi ñaây vaø dòch Kinh Thaùnh Do thaùi ra tieáng Latinh. Sau cuoäc ñaùnh chieám cuûa ngöôøi A raäp naêm 638, Califo Omar thi haønh chính saùch khoan nhöôïng toân giaùo. Nhöng naêm 1099 khi nghe tin caùc ñaïo binh Thaäp Töï ñeán gaàn ngöôøi, Hoài ñaõ phaù huûy thaønh phoá. Naêm 1110 vò vua Gieârusalem ñaàu tieân laø Baudoin ñaõ ñöôïc thaùnh hieán taïi Betlehem.

Naêm 1187 thaønh phoá bò ngöôøi Hoài chieám ñoùng, roài rôi vaøo tay cuûa ñeá quoác Ottoman vaø taøn luïi. Vaøo naêm 1600 Beátlehem chæ laø moät laøng nhoû. Ñaàu theá kyû XIX ña soá daân laø tín höõu kitoâ. Naêm 1831 vua Ai Caäp laø Mohammad Ali ñaùnh chieám Beátlehem vaø ñuoåi caùc ngöôøi Hoài lieân minh vôùi ñeá quoác Ottoman roài ñoát khu phoá cuûa hoï. Sau ñoù Beátlehem thuoäc quyeàn nhaø Hashemita cuûa Giordania cho tôùi naêm 1967, khi Beátlehem vaø vuøng Cisgiordania bò quaân ñoäi Israel chieám ñoùng. Sau hieäp ñònh Oslo töø naêm 1995 Beátlehem thuoäc vuøng ñaát cuûa ngöôøi Palestine. Chuû tòch Yasser Arafat ñaõ xaây dinh toång thoáng taïi Beálehem, vaø thaønh phoá ñaõ trôû thaønh trung taâm cuûa caùc cuoäc leã trong Naêm Thaùnh 2000, vôùi vieäc khaùnh thaønh vieân baûo taøng tröng baày 230 maùng coû ñeïp vaø noåi tieáng nhaát theá giôùi, do Lieân Hieäp Quoác baûo trôï.

Leã nghi tieáp ñoùn Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ dieãn ra taïi quaûng tröôøng tröôùc dinh toång thoáng Palestine. Ñöùc Thaùnh Cha vaø toång thoáng Abbas ñaõ duyeät haøng chaøo danh döï. Sau khi ban quaân nhaïc cöû haønh quoác thieàu Vaticaêng vaø quoác thieàu Palestine vaø giôùi thieäu phaùi ñoaøn hai beân, toång thoáng Mahmoud Abbas ñaõ chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha.

Toång thoáng sinh taïi Safad naêm 1935, trong cuoäc chieán naêm 1948 oâng cuøng gia ñình laùnh naïn sang Siria. OÂng Alias Abu Mazen ñaõ theo hoïc taïi caùc ñaïi hoïc Damasco, Cairo vaø laáy tieán só taïi ñaïi hoïc Patrice Mulumba beân Matscôva. Töø naêm 2004 oâng laø Chuû tòch toå chöùc Giaûi Phoùng Palestine sau khi Chuû tòch Arafat qua ñôøi. Töø naêm 2005 oâng laø toång thoáng chính quyeàn Palestine vôùi nhieäm kyø 4 naêm, ñöôïc keùo daøi theâm moät naêm nöõa. Toång thoáng coù vôï vaø 3 con.

Ñaùp lôøi toång thoáng, Ñöùc Thaùnh Cha thaân aùi göûi lôøi chaøo tôùi toaøn daân Palestine vaø baày toû loøng traéc aån cuûa ngaøi ñoái vôùi nhöõng khoå ñau hoï phaûi gaùnh chòu, ñaëc bieät trong chieán cuoäc môùi ñaây taïi vuøng Gaza. Ngaøi khích leä hoï can ñaûm hy voïng vaø daán thaân hoaït ñoäng ñeå ñaït tôùi moät giaûi phaùp coâng baèng laø hai quoác gia soáng caïnh nhau trong hoøa bình vaø an ninh döïa treân söï toân troïng phaåm giaù vaø caùc quyeàn cuûa moïi ngöôøi. Ñöùc Thaùnh Cha cuõng caàu mong tình hình an ninh ñöôïc caûi tieán ñeå ngöôøi daân coù theå töï do di chuyeån. Ngaøi cuõng hy voïng vôùi söï trôï giuùp cuûa coäng ñoàng quoác teá vieäc taùi thieát ñöôïc tieán haønh nhanh choùng vaø cho pheùp ngöôøi treû ñoùng goùp taøi naêng vaø loøng haêng say cuûa hoï cho vieäc xaây döïng xaõ hoäi. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñaëc bieät höôùng tôùi ngöôøi treû vaø khuyeán khích hoï ñöøng nhöôïng boä chöôùc caùm doã cuûa baïo löïc, nhöng bieát xaây döïng moät töông lai tích cöïc. Ngaøi noùi:

"Toâi bieát caùc baïn ñaõ ñau khoå vaø tieáp tuïc ñau khoå chöøng naøo vì caùc giao ñoäng ñaõ gaây tang thöông cho vuøng ñaát naøy töø bao thaäp nieân qua. Toâi höôùng loøng tôùi taát caû moïi gia ñình ñaõ maát nhaø cöûa. Chieàu naøy toâi seõ ñi thaêm traïi tò naïn Aida ñeå baày toû tình lieân ñôùi cuûa toâi ñoái vôùi daân toäc ñaõ maát maùt quùa nhieàu nhö theá. Vôùi nhöõng baïn ñang than khoùc vì maát gia ñình vaø caùc ngöôøi thaân trong caùc thuø nghòch, ñaëc bieät trong cuoäc xung ñoät môùi ñaây taïi Gaza, toâi baûo ñaûm vôùi caùc baïn söï caûm thöông saâu xa vaø lôøi caàu nguyeän haøng ngaøy cuûa toâi. Thaät theá toâi ñem taát caû caùc baïn vaøo trong lôøi caàu haøng ngaøy cuûa toâi, vaø toâi tha thieát khaån naøi Chuùa ban hoøa bình, moät neàn hoøa bình coâng chính vaø laâu beàn cho caùc vuøng ñaát cuûa ngöôøi Palestine vaø toaøn vuøng naøy... Caùc baïn ñöøng ñeå cho caùc maát maùt söï soáng vaø caùc taøn phaù, maø caùc baïn ñaõ chöùng kieán, khôi daäy caùc cay ñaéng hay thuø haän trong loøng. Haõy can ñaûm choáng laïi moïi caùm doã söû duïng baïo löïc hay khuûng boá phaù hoaïi. Traùi laïi, haõy laøm sao ñeå cho taát caû nhöõng gì caùc baïn kinh nghieäm, canh taân söï quyeát taâm xaây döïng hoøa bình. Haõy laøm sao ñeå noù laøm cho caùc baïn traøn ñaày öôùc mong saâu thaúm coáng hieán phaàn ñoùng goùp laâu daøi cho töông lai cuûa ñaát Palestina, ñeå noù coù theå coù moät choã ñöùng ñuùng ñaén trong boái caûnh theá giôùi".

Ñöùc Thaùnh Cha cuõng baày toû laäp tröôøng cuûa Toøa Thaùnh ñoái vôùi töông lai chính trò trong vuøng vaø noùi vôùi toång thoáng Abu Mazen nhö sau:

"Kính thöa toång thoáng, Toøa Thaùnh chia seû öôùc mong cuûa Toång thoáng vaø cuûa daân toäc Toång thoáng laø coù ñöôïc moät queâ höông Palestine toái thöôïng treân ñaát cuûa toå tieân, an ninh vaø hoøa bình vôùi caùc daân toäc chung quanh trong caùc bieân giôùi ñöôïc coäng ñoàng quoác teá thöøa nhaän. Caû khi trong hieän taïi muïc tieâu ñoù xem ra xa vôøi chöa ñöôïc hieän thöïc, toâi xin khích leä toång thoáng vaø daân toäc cuûa toång thoáng duy trì soáng ñoäng ngoïn löûa hy voïng, hy voïng coù theå tìm ra moät con ñöôøng gaëp gôõ giöõa caùc khaùt voïng hôïp phaùp cuûa ngöôøi Israel cuõng nhö cuûa ngöôøi Palestine, khaùt voïng hoøa bình vaø oån ñònh. Nhö vò tieàn nhieäm cuûa toâi laø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi: "khoâng theå coù hoøa bình maø khoâng coù coâng lyù, khoâng theå coù coâng lyù maø khoâng coù söï tha thöù", toâi van naøi taát caû moïi phía lieân luïy trong cuoäc xung khaéc coå xöa naøy boû qua moät beân moïi haän thuø vaø ñoái khaùng coøn ñang caûn ngaên caûn ñöôøng hoøa giaûi, ñeå ñi tôùi vôùi taát caû moïi ngöôøi vôùi loøng quaûng ñaïi, caûm thöông vaø khoâng kyø thò".

Leã nghi chaøo ñoùn keát thuùc, Ñöùc Thaùnh Cha ñi ñeán quaûng trôøng Maùng Coû naèm caùch ñoù 2.5 caây soá ñeå chuû söï thaùnh leã cho tín höõu. Ñaây cuõng laø quaûng tröôøng chính cuûa thaønh phoá Beátlehem. Chung quanh coù Toøa Thò Saûnh, moät ñeàn thôø Hoài giaùo vaø Trung Taâm Hoøa Bình. Töø quaûng tröôøng naøy coù ñöôøng caùc Muïc Ñoàng daãn ra nôi thieân thaàn ñaõ hieän ra baùo tin Chuùa Cöùu Theá giaùng sinh, trong laøng Beit Shahur, Ñöôøng Hang Ñaù Söõa laø ñeàn thaùnh kính nôi Ñöùc Meï döøng laïi cho Chuùa Haøi Nhi buù khi troán sang Ai Caäp, ñöôøng Phaoloâ VI kyû nieäm chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Phaoloâ VI ngaøy 6 thaùng gieâng naêm 1964.

Thaùnh leã ñöôïc cöû haønh baèng tieáng Latinh vaø A Raäp coù söï tham döï cuûa toång thoáng vaø chính quyeàn Palestine, cuõng nhö caùc giôùi chöùc xaõ hoäi vaø toân giaùo khaùc, cuøng haøng chuïc ngaøn tín höõu. Ñöùc Thöôïng Phuï Latinh Fouad Twal ñaõ ngoû lôøi chaøo möøng Ñöùc Thaùnh Cha.

Giaûng trong thaùnh leã Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caûm taï Chuùa ñaõ cho ngaøi ñeán Beátlehem ñeå toân kính nôi Chuùa Kitoâ giaùng sinh vaø gaëp gôõ caùc anh chò em trong loøng tin treân ñaát Palestina. Ñöùc Thaùnh Cha ñaëc bieät höôùng tôùi caùc anh chò em ñeán töø vuøng Gaza, vaø xin hoï chuyeån tôùi moïi ngöôøi lôøi chaøo cuûa Ngaøi, noãi buoàn thöông vaø söï chia seû cuûa ngaøi ñoái vôùi caùc maát maùt vaø khoå ñau hoï phaûi chòu, cuõng nhö tình lieân ñôùi vaø lôøi caàu nguyeän cuûa ngaøi cho coâng taùc taùi thieát vuøng naøy.

Quaûng dieãn caùc baøi ñoïc vaø duyeät laïi nhöõng gì Kinh Thaùnh noùi veà Beálehem Ñöùc Thaùnh Cha khaúng ñònh raèng "Trong chöông trình cuûa Thieân Chuùa, Beátlehem tuy "nhoû nhaát trong caùc laøng maïc cuûa Giuda" (Mk 5,2), nhöng ñaõ trôû thaønh moät nôi cuûa vinh quang baát töû: nôi, khi thôøi gian tôùi hoài vieân maõn, Thieân Chuùa ñaõ choïn trôû thaønh ngöôøi ñeå chaám döùt vöông quoác cuûa toäi loãi vaø caùi cheát, vaø ñem ñeán cho theá giôùi giaø nua meät moûi, bò aùp böùc bôûi tuyeät voïng, söï soáng môùi traøn ñaày. Ñoái vôùi caùc ngöôøi nam nöõ khaép moïi nôi, Beátlehem ñöôïc gaén lieàn vôùi söù ñieäp töôi vui cuûa taùi sinh vaø canh taân, cuûa aùnh saùng vaø töï do. Nhöng lôøi höùa tuyeät dieäu ñoù xem ra xa vôøi vaø chöa ñöôïc hieän thöïc. Vöông quoác hoøa bình an ninh coâng baèng vaø toaøn veïn, maø ngoân söù Isaia ñaõ loan baùo, xem ra xa xoâi quùa!... Nhöng taïi Beálehem naøy, cho duø giöõa moïi thöù maâu thuaãn, caùc vieân ñaù vaãn tieáp tuïc keâu leân "tin vui" cöùu ñoä maø hôn moïi thaønh thò khaùc thaønh phoá naøy ñöôïc môøi goïi loan baùo cho theá giôùi. Vaø tin möøng Beátlehem môøi goïi chuùng ta trôû thaønh caùc chöùng nhaân söï chieán thaéng cuûa tình yeâu cuûa Thieân Chuùa treân thuø gheùt, ích kyû, sôï haõi vaø oaùn hôøn, khieán cho caùc töông quan cuûa con ngöôøi bò queø quaët ñi vaø taïo ra chia reõ taïi nhöõng nôi maø anh em ñaùng lyù ra phaûi soáng hieäp nhaát, taïo ra taøn phaù nôi ñaùng lyù ra con ngöôøi phaûi xaây döïng, taïo ra thaát voïng nôi ñaùng lyù ra hy voïng phaûi nôû hoa.

Laáy laïi lôøi caùc thieân thaàn noùi vôùi muïc ñoàng xöa kia Ñöùc Thaùnh Cha keâu goïi moïi ngöôøi nhö sau:

"Ñöøng sôï haõi! Ñoù laø söù ñieäp maø ngöôøi Keá Vò Thaùnh Pheâroâ öôùc mong ñeå laïi cho anh chò em hoâm nay, vang voïng laïi söù ñieäp cuûa caùc thieân thaàn vaø cuûa Ñöùc Gioan Phaoloâ II kính yeâu ñaõ ñeå laïi cho anh chò em trong Naêm Thaùnh kyû nieäm 2000 naêm Chuùa Kitoâ sinh ra. Xin anh chò em haõy tin nôi lôøi caàu nguyeän vaø tình lieân ñôùi cuûa caùc anh chò em khaùc trong Giaùo Hoäi hoaøn vuõ, vaø laøm vieäc vôùi caùc saùng kieán cuï theå ñeå cuûng coá söï hieän dieän cuûa anh chò em vaø coáng hieán caùc khaû theå môùi cho nhöõng ngöôøi bò caùm doã boû ra ñi. Haõy laø caây caàu cuûa söï ñoái thoaïi vaø coäng taùc xaây döïng neàn vaên hoùa hoøa bình thay theá cho tình traïng sôï haõi, hieáu chieán vaø bò töôùc ñoaït. Haõy xaây döïng caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, khieán cho chuùng trôû thaønh caùc nôi thöïc haønh ñoái thoaïi, söï khoan nhöôïng vaø hy voïng, cuõng nhö tình lieân ñôùi vaø loøng baùc aùi cuï theå.

Nhöng treân heát vaø tröôùc heát, anh chò em haõy laø caùc chöùng nhaân cuûa quyeàn naêng söï soáng, söï soáng môùi maø Chuùa Kitoâ phuïc sinh trao ban, söï soáng coù theå soi saùng vaø bieán ñoåi caû boùng toái vaø caùc tình traïng tuyeät voïng cuûa con ngöôøi. Ñaát nöôùc cuûa anh chò em khoâng chæ caàn coù cô caáu kinh teá môùi vaø caùc cô sôû thieâng lieâng haï taàng môùi maø thoâi, nhöng quan troïng nhaát laø khaû naêng thu huùt naêng löïc cuûa caùc ngöôøi thieän chí phuïc vuï giaùo duïc, phaùt trieån vaø thaêng tieán thieän ích chung. Anh chò em coù khaû theå xaây döïng neàn vaên minh hoøa bình vaø toân troïng laãn nhau, vaø baûo ñaûm moät töông lai toát ñeïp hôn cho con caùi anh chò em. Nhieäm vuï cao quùy naøy ñang chôø ñôïi anh chò em. Ñöøng sôï".

Vöông cung thaùnh ñöôøng Beátlehem coå kính trô gan cuøng tueá nguyeät vaø caùc ngoïn gioù cuûa lòch söû cuõng nhö söùc naëng cuûa thôøi gian laø baèng chöùng cho chuùng ta thaáy chieán thaéng cuûa loøng tin treân theá giôùi. Ai vieáng thaêm nhaø thôø cuõng ñeàu nhaän thaáy cöûa vaøo ngaøy caøng heïp hôn. Hoâm nay chuùng ta haõy daán thaân laøm sao ñeå cho caùnh cöûa daãn vaøo maàu nhieäm Thieân Chuùa ôû giöõa loaøi ngöôøi, ñeàn thôø söï hieäp nhaát cuûa chuùng ta vôùi Ngöôøi vaø theá giôùi cuûa hoøa bình vaø nieàm vui vónh cöûu, ngaøy caøng roäng môû ñeå tieáp ñoùn moïi con tim nhaân loaïi, ñeå canh taân vaø bieán ñoåi noù.

Caùc lôøi nguyeän giaùo daân ñaõ ñöôïc ñoïc baèng caùc thöù tieáng Anh, Phaùp, Ñöùc, Taây Ban Nha, A Raäp vaø Do thaùi. Ca ñoaøn cuõng ñaõ haùt maáy baøi thaùnh ca Giaùng Sinh noåi tieáng quoác teá. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ cho moät soá tín höõu höõu röôùc leã.

Thaùnh leã ñaõ keát thuùc luùc 12 giôø tröa. Sau khi chaøo töø bieät caùc tín höõu Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng ñeán Tu vieän Nhaø Môùi cuûa caùc cha doøng Phanxicoâ naèm caùch ñoù 100 meùt ñeå duøng böõa tröa vaø nghæ ngôi choác laùt tröôùc khi tieáp tuïc caùc sinh hoaït vaøo ban chieàu. Nhaø Môùi laø trung taâm ñoùn tieáp khaùch haønh höông ñöôc xaây naêm 1908, ñöôïc nôùi roäng vaøo naêm 1986 vaø hoaøn toaøn ñoäc laïp vôùi tu vieän. Trung taâm naøy coù theå ñoùn tieáp 129 du khaùch haønh höông. Trong tu vieän beân caïnh coù 38 tu só Phanxicoâ sinh soáng.

Vaøo luùc 15:15 Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán kính vieáng Hang Ñaù nôi Chuùa Gieâsu ñaõ sinh ra caùch ñaây hôn 2000 naêm. Ñöùc Thaùnh Cha xuoáng thaêm Hang Ñaù töø loái vaøo beân trong cuûa nhaø thôø kính thaùnh nöõ Catarina. Hang ñaù Giaùng Sinh hình chöõ nhaät, daøi 12 meùt roäng 3 meùt cao 3 meùt, ñöôïc laùt baèng caùc mieáng thaïch ma do toång thoáng Phaùp Mac Mahon taëng naêm 1874 ñeå choáng hoûa hoaïn. Beân döôùi Baøn thôø Giaùng Sinh, thuoäc tín höõu chính thoáng, coù laùt caåm thaïch vôùi hình ngoâi sao baèng baïc ghi daáu nôi Chuùa Gieâsu sinh ra vôùi haøng chöõ la tinh "Hic de Vergine Maria Jesus Christus natus est - Nôi ñaây Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñaõ sinh ra töø Ñöùc Trinh Nöõ Maria". Beân phaûi laø Hang Ñaù Ba Vua vôùi baøn thôø cuûa caùc cha Phanxicoâ, nôi caùc linh muïc coâng giaùo coù theå cöû haønh thaùnh leã.

Beân treân Hang Ñaù Giaùng Sinh laø Vöông cung thaùnh ñöôøng Giaùng Sinh. Nhaø thôø ñaàu tieân do hoaøng ñeá Constantino xaây naêm 326. Naêm 450 nhaø thôø ñöôïc hoaøng ñeá Giustiniano trang hoaøng vôùi neàn khaûm ñaù maàu. Vaøo naêm 614 caùc ñaïo binh Ba Tö ñaõ khoâng ñoát phaù ñeàn thôø, vì hoï troâng thaáy hình Ba Vua taïc ôû maët tieàn nhaø thôø mang phaåm phuïc Ba Tö. Trong caùc naêm ñaàu tieân sau khi chieám ñoùng Beátleâhem, ngöôøi Hoài raát toân troïng nôi naøy vaø caùc leã nghi phuïng töï kitoâ. Califo Omar ñeán caàu nguyeän ôû nôi thaùnh daâng kính Ñöùc Miriam meï cuûa ngoân söù Issa. Issa laø teân cuûa Ñöùc Gieâsu trong Kinh Coran Hoài giaùo.

Vaøo thôøi Thaäp Töï quaân, vöông cung thaùnh ñöôøng ñöôïc trang hoaøng loäng laãy vì söï coäng taùc cuûa caùc vua Gieârusalem vôùi hoaøng ñeá Bisantin Constantnopoli. Ñoù laø thôøi kyø coù caùc töông quan raát toát ñeïp giöõa hai Giaùo Hoäi Latinh vaø Chính thoáng hy laïp. Naêm 1187 vöông quoác La tinh suïp ñoå, vua Hoài giaùo Saladino toân troïng Vöông cung thaùnh ñöôøng vaø cho pheùp môû cöûa laïi vaøi naêm sau ñoù, nhöng vôùi ñieàu kieän phaûi noäp thueá. Naêm 1347 caùc tu só Phanxicoâ thay theá caùc kinh só Agostino troâng coi Vöông cung thaùnh ñöôøng vaø Hang Ñaù Giaùng sinh.

Baét ñaàu töø theá kyû thöù XVI caùc töông quan giöõa caùc tín höõu chính thoáng hy laïp vaø caùc tu só Phanxicoâ cuõng bò aûnh höôûng bôûi lieân heä coù khi caêng thaúng coù khi thaân höõu giöõa Sultan Ottoman vaø caùc Coäng Hoøa mieàn bieån cuûa Italia. Hoài theá kyû XIX moät saéc leänh cuûa chính quyeàn Ottoman xaùc ñònh quyeàn cuûa ba Giaùo Hoäi Latinh, Chính Thoáng Hy Laïp vaø Chính Thoáng Armeni treân Hang Ñaù Giaùng Sinh vaø Vöông Cung Thaùnh Ñöôøng Giaùng Sinh, moãi Giaùo Hoäi moät phaàn.

Sau khi vieáng thaêm vaø caàu nguyeän taïi Hang Ñaù Giaùng Sinh Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñeán thaêm Nhaø thöông Nhi ñoàng Caritas, caùch ñoù 2 caây soá. Nhaø thöông naøy ñöôïc thaønh laäp naêm 1978 vaø ñöôïc Hieäp hoäi Thuïy só "Cöùu giuùp treû em Beátlehem" taøi trôï.

Nhöng nguoàn goác cuûa noù baét ñaàu hoài naêm 1952, khi linh muïc Ernst Schnydrig ñeán haønh höông vaø tham döï thaùnh leã nöûa ñeâm Giaùng Sinh. Cha gaëp moät ngöôøi A Raäp ñang choân caát ñöùa con nhoû trong vuøng ñoàng laày. Cha keå laïi cho maáy ngöôøi baïn nghe vaø hoï cuøng nhau thöïc hieän giaác moäng laø thaønh laäp moät nhaø thöông trôï giuùp treû em. Cha thueâ hai phoøng troï, roài ñi tìm ñöôïc 14 caùc treû em ñau yeáu trong caùc laøng chung quanh. Cha ñem chuùng veà vaø traû löông cho moät baùc só saên soùc caùc em. Nhaø thöông nhi ñoàng Beátlehem naûy sinh töø ñoù. Cha Schnydrig ñaõ qua ñôøi taïi Freiburg, möôøi maáy ngaøy tröôùc leã khaùnh thaønh nhaø thöông. Haèng naêm coù 4,000 treû em ñöôïc saên soùc vaø 30,000 em ñöôïc khaùm beänh taïi nhaø thöông naøy. Nhaân söï goàm 20 baùc só, 6 nöõ tu Phan Sinh Padova vaø 200 coäng söï vieân.

Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ ñöôïc Ñöùc Cha Robert Zollitsch, Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Ñöùc vaø Ñöùc Cha Kurt Koch, Giaùm Muïc giaùo phaän Basel, cuõng nhö oâng Chuû tòch HIeäp Hoäi "Trôï giuùp treû em, oâng Chuû tòch Hoäi ñoàng quaûn trò vaø Meï beà treân coäng ñoaøn tieáp ñoùn. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ thaêm khu vöïc cuûa treû sô sinh vaø nhaø nguyeän.

Phaùt bieåu trong dòp naøy Ñöùc Thaùnh Cha ca ngôïi coâng taùc phuïc vuï voâ cuøng quùy baùu maø nhaø thöông nhi ñoàng daønh cho caùc treû em Beálehem vaø toaøn ñaát Palestina trong hôn 50 naêm qua. Noù laø moät oác ñaûo an bình vaø yeâu thöông ñoái vôùi caùc ngöôøi ñeã bò thöông tích nhaát laø caùc treû em, vaø laø moät ñeøn pha hy voïng cho thaáy tình yeâu thöông chieán thaéng thuø haän vaø hoøa bình chieán thaéng baïo löïc. Ñöùc Thaùnh Cha khích leä caùc baùc só, y taù vaø nhaân vieân trong coâng taùc baùc aùi naøy vaø ngaøi noùi ngaøi nhôù ñeán hoï trong lôøi caàu moãi ngaøy. Ngaøi cuõng an uûi caùc treû em, gia ñình caùc em vaø caàu mong hoøa bình mau trôû laïi treân vuøng ñaát naøy.

Rôøi nhaø thöông Ñöùc Thaùnh Cha vaø ñoaøn tuøy tuøng ñeán thaêm traïi tò naïn Aida caùch ñoù 2 caây soá. Ñaây laø 1 trong soá 8 traïi tò naïn tieáp ñoùn 1.3 trieäu ngöôøi Palestine trong hai ñôït chính laø chieán tranh naêm 1948 vaø sau traän chieán 6 ngaøy vôùi Israel naêm 1967. Trong caùc vuøng ñaát cuûa ngöôøi Palestine coù töø 3 tôùi 4 trieäu ngöôøi tò naïn. Thoáng keâ Vaên phoøng tò naïn Palestine cuûa Lieân Hieäp Quoác cho bieát trong naêm 2008 coù 4.6 trieäu ngöôøi tò naïn: Giordania coù 1.5 trieäu trong ñoù coù 329 ngaøn ngöôøi soáng trong 10 traïi; nöûa trieäu soáng trong 19 traïi vuøng Cisgiordani, 1 trieäu soáng trong 8 traïi daûi Gaza, 409 ngaøn soáng trong 12 traïi beân Libaêng, vaø 120 ngaøn soáng trong 9 traïi beân Siria.

Ngoaøi ra töôûng cuõng neân bieát laø Hoäi Giaùo Hoaøng Truyeàn giaùo cho Palestina ñaõ ñöôïc thaønh laäp hoài naêm 1949 vaø coù truï sôû chính taïi New York vaø caùc vaên phoøng ôû Roma, Gieârusalem, Amman vaø Beirut. Traïi tò naïn Aida hieän coù 5,000 ngöôøi trong ñoù coù 14 gia ñình kitoâ. Toång thoáng Abu Mazen ñaõ thaùp tuøng Ñöùc Thaùnh Cha.

Ngoû lôøi vôùi daân chuùng trong traïi taïi naïn, Ñöùc Thaùnh Cha chia seû noãi ñau khoå cuûa hoï cuõng nhö cuûa toaøn daân Palestine, cuõng nhö hoã trôï mong öôùc cuûa hoï ñöôïc soáng trong moät quoác gia an bình. Ngaøi cuõng ca ngôïi hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc cöùu trôï, caùc doøng tu, ñoàng thôøi keâu goïi caû hai phía, Israel vaø Palestine, vôùi söï trôï giuùp cuûa coäng ñoàng quoác teá, can ñaûm phaù vôõ caùi voøng baïo löïc vaø tình traïng hieän nay. Ñöùc Thaùnh Cha noùi:

"Nhaân daân taïi traïi tò naïn naøy, taïi caùc laõnh thoå naøy vaø toaøn mieàn naøy mong moûi hoøa bình döôøng naøo! Trong nhöõng ngaøy naøy, öôùc muoán hoøa bình aáy caøng trôû neân noàng nhieät hôn trong khi anh chò em nhôù laïi nhöõng bieán coá hoài thaùng 5 naêm 1948, vaø nhöõng naêm thaùng trong cuoäc xung ñoät cho ñeán nay vaãn chöa ñöôïc giaûi quyeát, tieáp theo caùc bieán coá aáy. Giôø ñaây anh chò em ñang soáng trong tình traïng baáp beânh vaø khoù khaên, vôùi nhöõng cô may haïn heïp trong vieäc tìm coâng aên vieäc laøm. Thaät laø deã hieåu khi anh chò em thöôøng caûm thaáy baát maõn, thaát voïng. Khaùt voïng hôïp phaùp cuûa anh chò em mong ñöôïc moät toå quoác tröôøng toàn, moät quoác gia Palestine ñoäc laäp, cho ñeán nay vaãn chöa ñöôïc toaïi nguyeän. Traùi laïi, anh chò em caûm thaáy bò keït, - nhö nhieàu ngöôøi taïi mieàn naøy vaø treân theá giôùi, - trong moät caùi voøng baïo löïc, taán coâng vaø phaûn coâng, baùo thuø vaø taøn phaù lieân tuïc. Toaøn theá giôùi noàng nhieät mong öôùc caùi voøng laãn quaån aáy bò phaù vôõ, mong cho hoøa bình chaám döùt söï thuø nghòch vaïn nieân. Böùc töôøng cao bao quanh chuùng ta trong luùc chuùng ta tuï hoïp nhau taïi ñaây chieàu hoâm nay, chaéc chaén nhaéc nhôû veà tình traïng beá taéc trong quan heä giöõa ngöôøi Israel vaø Palestine.

Trong theá giôùi ngaøy nay caùc bieân giôùi döôøng nhö ngaøy caøng môû roäng cho thöông maïi, du lòch, söï di chuyeån cuûa daân chuùng, nhöõng trao ñoåi vaên hoùa, thaät laø moät ñieàu bi thaûm khi thaáy nhöõng böùc töôøng coøn ñöôïc döïng leân. Chuùng ta mong öôùc döôøng naøo ñöôïc thaáy nhöõng thaønh quaû cuûa coâng tình khoù khaên xaây döïng hoøa bình! Chuùng ta caàu nguyeän soát saéng döôøng naøo ñeå sôùm chaám döùt nhöõng xung ñoät vaø thuø nghòch gaây ra vieäc döïng leân böùc töôøng naøy!"

Ñöùc Thaùnh Cha nhaän ñònh raèng: "Töø caû hai beân böùc töôøng ñeàu caàn coù loøng can ñaûm lôùn lao ñeå vöôït thaéng sôï haõi vaø nghi kî, neáu muoán choáng laïi nhu caàu baùo thuø vì nhöõng maát maùt vaø thöông toån. Caàn coù loøng ñaïi ñaûm ñeå tìm kieám söï hoøa giaûi sau bao naêm xung ñoät voõ trang. Nhöng lòch söû daïy cho chuùng ta raèng hoøa bình chæ ñeán, khi nhöõng phe xung ñoät saün saøng ñi xa hôn nhöõng traùch moùc vaø cuøng nhau laøm vieäc cho nhöõng muïc tieâu chung, moãi ngöôøi thöïc taâm ñeå yù ñeán nhöõng lo aâu vaø sôï haõi cuûa phía beân kia, vaø coá gaéng kieán taïo moät baàu khoâng khí tin töôûng. Caàn coù thieän chí ñeå ñeà ra nhöõng saùng kieán coù tinh thaàn saùng taïo vaø taùo baïo ñeå hoøa giaûi. Neáu moãi beân öu tieân nhaán maïnh nhöõng nhöôïng boä maø phe kia phaûi laøm, thì keát quaû seõ laø moät ngoõ cuït.

Trong baøi dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh Cha cuõng ñeà cao taàm quan troïng cuûa vieäc cöùu trôï nhaân ñaïo trong traïi tò naïn, nhöng ngaøi khaúng ñònh theâm raèng giaûi phaùp daøi haïn cho cuoäc xung ñoät giöõa ngöôøi Palestine vaø Israel chæ coù theå laø giaûi phaùp chính trò. Khoâng ai nghó raèng ngöôøi Palestine vaø Israel töï mình coù theå ñaït tôùi giaûi phaùp ñoù, vì theá söï hoã trôï cuûa coäng ñoàng quoác teá laø ñieàu toái quan troïng, do ñoù - ngaøi noùi: "Toâi taùi keâu goïi taát caû caùc phe lieân heä haõy duøng aûnh höôûng cuûa mình ñeå giuùp ñaït tôùi moät giaûi phaùp chính ñaùng vaø laâu beàn, toân troïng nhöõng yeâu caàu hôïp phaùp cuûa moïi phía, vaø phuø hôïp vôùi coâng phaùp quoác teá. Nhöng moïi noã löïc ngoaïi giao cuûa quoác teá chæ ñaït thaønh quûa, neáu ngöôøi Palestine vaø Israel quyeát chí phaù vôõ caùi voøng gaây haán, taán coâng... Toâi taùi keâu goïi taát caû anh chò em haõy daán thaân saâu xa trong vieäc vun troàng hoøa bình vaø baát baïo löïc, theo göông thaùnh Phanxicoâ vaø nhöõng vó nhaân khaùc trong vieäc xaây döïng hoøa bình.

Rôøi traïi tò naïn Aida Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trôû veà Beátlehem vaø thaêm xaõ giao toång thoáng Mahmoud Abbas cuõng nhö moät soá quan chöùc cuûa caùc coäng ñoaøn Palestine vuøng Gaza vaø Cisgiordani. Sau khi hoäi kieán vôùi toång thoáng hai beân ñaõ trao ñoåi quøa taëng.

Ngoû lôøi trong leã nghi töø bieät dieãn ra trong saân cuûa dinh toång thoáng, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caùm ôn toång thoáng, chính quyeàn vaø nhaân daân Palestine veà tình hieáu khaùch vaø söï tieáp ñoùn noàng nhieät daønh cho ngaøi. Caùc sinh hoaït cuûa chuyeán vieáng thaêm ñaõ cho Ñöùc Thaùnh Cha dòp nghe bieát caùc ñieàu kieän soáng cuûa ngöôøi daân trong vuøng Cisgiordani vaø Gaza. Ngaøi cuõng ñaõ troâng thaáy böùc töôøng ñöôïc xaây leân treân ñaát cuûa ngöôøi Palestine phaân caùch caùc gia ñình, boïc traïi tò naïn vaø che khuaát nhieàu phaàn cuûa thaønh Beátlehem. Ñöùc Thaùnh Cha noùi: "Caû khi caùc böùc töôøng coù ñöôïc xaây leân moät caùch deã daøng, thi chuùng ta taát caû ñeàu bieát raèng chuùng seõ khoâng toàn taïi vónh cöûu. Chuùng coù theå bò ñaäp boû. Nhöng tröôùc heát caàn phaûi laáy ñi caùc böùc töôøng maø chuùng ta xaây leân chung quanh con tim chuùng ta ñaõ, phaûi laáy ñi caùc haøng raøo maø chuùng ta döïng leân choáng laïi tha nhaân. Vì theá trong luùc töø bieät naøy toâi muoán laäp laïi lôøi keâu goïi côûi môû vaø quaûng ñaïi taâm trí, chaám döùt söï baát khoan nhöôïng vaø loaïi tröø. Cho duø cuoäc xung ñoät xem ra khoâng coù loái thoaùt vaø saâu ñaäm, cuõng luoân luoân coù caùc lyù do ñeå hy voïng raèng coù theå giaûi quyeát ñöôïc noù, vaø caùc noã löïc kieân trì cuûa nhöõng ngöôøi hoaït ñoäng cho hoøa bình vaø hoøa giaõi seõ ñem laïi hoa traùi. Ñöùc Thaùnh Cha caàu mong cho ñieàu ñoù mau ñöôïc thöïc hieän ñeå nhaân daân Palestine coù theå vui höôûng hoøa bình vaø an ninh. Ñöùc Thaùnh Cha höùa seõ duøng moïi dòp thuaän tieän ñeå khích leä caùc cuoäc thöông thaûo giuùp tìm ra moät giaûi phaùp toân troïng caùc khaùt voïng cuûa caû hai beân Israel cuõng nhö Palestine.

Keát thuùc leã nghi töø bieät Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ trôû veà Toøa Khaâm Söù Gieârusalem chaám döùt ngaøy thöù 3 vieáng thaêm Thaùnh Ñòa.

Linh Tieán Khaûi - Traàn Ñöùc Anh

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page