Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI
keâu goïi kitoâ giaùo, hoài giaùo vaø do thaùi giaùo
phuïc vuï hoøa bình
Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI keâu goïi kitoâ giaùo, hoài giaùo vaø do thaùi giaùo phuïc vuï hoøa bình.
Jerusalem, Israel [La croix 11/5/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Hoâm thöù Hai 11 thaùng 5 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñeán Israel, tieáp tuïc chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa maø ngaøi goïi laø "cuoäc haønh höông vì hoøa bình".
Trong ba ngaøy vieáng thaêm Jordan, vöôït qua moät giai ñoaïn môùi trong cuoäc ñoái thoaïi vôùi Hoài giaùo, Ñöùc thaùnh cha vaãn chuù taâm ñeán vieäc an uûi vaø khích leä caùc tín höõu kito taïi ñaây.
Neáu nhöõng ngaøy vieáng thaêm Jordan ñaõ dieãn ra moät caùch toát ñeïp thì nhöõng ngaøy coøn laïi cuûa cuoäc haønh höông khoâng phaûi laø "deã daøng".
Amman chæ caùch thuû ñoâ Tel Aviv cuûa Israel khoaûng 100 caây soá. Tuy nhieân, saùng hoâm thöù Hai 11/05/2009, khi vöôït qua khoaûng caùch ngaén nguõi naøy, Ñöùc thaùnh cha khoâng chæ ñeán moät xöù sôû khaùc, maø coøn ñi vaøo moät baàu khí hoaøn toaøn khaùc.
Taïi Jordan, ngaøi ñaõ ñöôïc caùc tín höõu kitoâ noàng nhieät ñoùn tieáp. Ñaây laø moät coäng ñoàng tín höõu ñöôïc höôûng töï do thöïc söï vaø cuõng ñöôïc söï toân troïng cuûa moät quoác vöông hoài giaùo.
Nhöng ñeán Israel laø ñi vaøo moät vuøng ñaát coù nhieàu xung ñoät veà toân giaùo, vôùi baàu khí chính trò ñaøy caêng thaúng. Vaø neáu nhö trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm Jordan, ñöùc Benedicto XVI ñaõ caån thaän traùnh ñuïng chaïm ñeán vaán ñeà chính trò, thì taïi Gierusalem, troïng taâm cuûa moät cuoäc xung ñoät vöøa dieãn ra ôû qui moâ ñòa phöông vöøa coù tính caùch quoác teá, nhieàu ngöôøi e ngaïi raèng ngaøi khoù coù theå traùnh khoûi caùi baãy chính trò ñang ñöôïc giaêng ra.
Treân chuyeán bay töø Roma ñeán thuû ñoâ Amman cuûa Jordan, Ñöùc thaùnh cha thoá loä vôùi caùc kyù giaû raèng ngaøi ñeán ñaây nhö "moät söùc maïnh tinh thaàn". Thaät vaäy, trong ba ngaøy vieáng thaêm Jordan, ngaøi chæ môùi xöû duïng "nhöõng khí giôùi cuûa toân giaùo" cho cuoäc haønh höông vì hoøa bình. Noùi moät caùch chính xaùc hôn, Ñöùc thaùnh cha chæ noùi ñeán vuõ khí cuûa ñöùc tin vaø lyù trí. Trong vuøng ñaát thaùnh laø chieác noâi khai sinh vaø cö nguï cuûa ba toân giaùo ñoäc thaàn laø do thaùi giaùo, hoài giaùo vaø kito giaùo, Ñöùc thaùnh cha ñaõ quaûng dieãn moät trong nhöõng chuû ñeà taâm ñaéc cuûa trieàu ñaïi ngaøi laø moái quan heä giöõa ñöùc tin vaø lyù trí. Ñaây chính laø ñeà taøi maø ngaøi ñaõ trình baøy trong baøi dieãn vaên gaây soùng gioù taïi ñaïi hoïc Regensburg, Ñöùc, daïo thaùng 9 naêm 2006.
Taïi Nuùi Nebo laø nôi maø Kinh Thaùnh ghi laïi raèng Thieân Chuùa ñaõ chæ cho oâng Moisen thaáy Ñaát Höùa tröôùc khi nhaém maét lìa ñôøi, Ñöùc thaùnh cha ñaõ noùi ñeán moái giaây baát khaû phaân ly lieân keát Giaùo hoäi vaø daân toäc do thaùi. Ngaøi keâu goïi caùc tín höõu cuûa hai toân giaùo haõy vöôït qua moïi trôû ngaïi ñeå tieán tôùi hoøa giaûi.
Taïi Madaba, nôi ngaøi ñaët vieân ñaù ñaàu tieân ñeå xaây caát moät ñaïi hoïc coâng giaùo, Ñöùc thaùnh cha leân aùn nhöõng leäch laïc vaø leøo laùi toân giaùo khieán cho boä maët cuûa toân giaùo ñích thöïc bò boùp meùo. Ngaøi khaúng ñònh raèng cuõng nhö moïi "bieåu toû khaùc trong vieäc tìm kieám chaân lyù, toân giaùo cuõng coù theå bò "huû hoùa".
Toân giaùo bò huû hoùa vaø boùp meùo, khi noù phuïc vuï cho söï "ngu doát ñoài baïi". Ai cuõng hieåu ñöôïc raèng vôùi nhöõng lôøi leõ maïnh meõ naøy, Ñöùc thaùnh cha nhaém tôùi chuû nghóa cöïc ñoan trong toân giaùo.
Taïi cuoäc gaëp gôõ ñöôïc xem laø cao ñieåm cuûa chuyeán vieáng thaêm Jordan, töùc taïi Ñeàn Thôø Hoài Giaùo Al Hussein Bin Tala ôû thuû ñoâ Amman, Ñöùc thaùnh cha keâu goïi hoài giaùo vaø kitoâ giaùo haõy ñaåy maïnh moái quan heä giöõa lyù trí vaø nieàm tin. Ngaøi noùi: "toâi tin maïnh meõ raèng caùc tín höõu kitoâ vaø ngöôøi hoài giaùo coù theå ñaûm nhaän coâng taùc naøy".
Ñöùc thaùnh cha ñaõ choïn ñuùng nôi ñeå ñöa ra lôøi keâu goïi treân ñaây. Thaät vaäy, Jordan laø moät nöôùc hoài giaùo ñöôïc xem laø tích cöïc nhöùt trong cuoäc ñoái thoaïi lieân toân. Khi ñoùn tieáp ñöùc thaùnh cha taïi Ñeàn Thôø Al Hussein Bin Tala, Hoaøng thaân Ghazi ñaõ ñoïc moät baøi dieãn vaên veà yù nghóa cuûa cuoäc ñoái thoaïi naøy. OÂng nhaéc laïi raèng chính taïi Jordan maø caùc tín höõu kitoâ ñaõ coù maët tröôùc ngöôøi hoài giaùo ñeán caû 600 naêm.
Theo giaùo sö Hamdi Murad, thuoäc tröôøng ñaïi hoïc hoài giaùo Amman, "bieåu toû soáng ñoäng vaø cuï theå nhöùt cuûa cuoäc trao ñoåi giöõa hai toân giaùo chính laø töï do toân giaùo".
Nöõ tu Laila, thuoäc doøng Tieåu muoäi Chuùa Gieâsu, cho bieát: daân chuùng xem Truyeàn Hình, hoï nghe noùi veà Ñöùc thaùnh cha cho neân khi chò ñi chôï, hoï hoûi thaêm veà "Ñöùc giaùo hoaøng cuûa chò". Nhöng theo vò nöõ tu naøy, chính phuû caàn phaûi giaùo duïc caùc ñeàn thôø hoài giaùo, vì hoï chöa ñöôïc côûi môû nhö daân chuùng".
Thaät ra, cuoäc ñoái thoaïi dieãn ra ôû hai qui moâ: treân ñöôøng phoá, ngöôøi daân baát luaän thuoäc toân giaùo naøo cuõng ñoái xöû vôùi nhau thaân tình. Nhöng trong caùc ñeàn thôø thì khoâng khí laïi ngoät ngaït: sau baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc thaùnh cha taïi Regensburg, phaûn öùng cuûa ngöôøi hoài giaùo raát hung haõn. Chæ caàn moät lôøi noùi voâ yù cuõng ñuû ñeå laøm phaùt sinh caû moät laøn soùng thuø haän."
Nhö vaäy cuoäc ñoái thoaïi "thaàn hoïc" giöõa kitoâ giaùo vaø hoài giaùo khoâng phaûi laø öu tieân cuûa caùc tín höõu kito taïi Trung Ñoâng. Hoï caûm thaáy caàn ñöôïc naâng ñôõ trong nieàm tin vaø cuoäc soáng cuûa hoï. Chính Ñöùc thaùnh cha ñaõ noùi vôùi hoï khi gaëp gôõ caùc tín höõu kitoâ tî naïn Iraq hoâm Chuùa Nhöït 10/05/2009: "toâi seõ caàu nguyeän cho Giaùo hoäi taïi vuøng ñaát naøy ñöôïc vöõng maïnh trong nieàm hy voïng".
Cha Francis Shalim, moät linh muïc quaûn xöù taïi Jordan noùi vôùi moät phoùng vieân cuûa Nhöït Baùo Coâng Giaùo Phaùp La Croix nhö sau: "Toâi hy voïng raèng caùc tín höõu kito seõ laéng nghe söù ñieäp thieâng lieâng. Nhöng ôû ñaây , moïi ngöôøi chæ chôø ñôïi Ñöùc thaùnh cha toû roõ laäp tröôøng chính trò ñoái vôùi Israel. "Moät nöõ tu laáy laøm tieác raèng ai cuõng chæ nghó ñeán Palestine, maëc duø khoâng ai noùi ra".
Nhöng Ñöùc thöôïng phuï Gregoire III, thöôïng phuï coâng giaùo thuoäc nghi leã Hy laïp Melkit ñaõ khoâng ngaàn ngaïi noùi leân ñieàu ñoù. Hoâm thöù Baûy 9/05/2009, tröôùc maët Ñöùc thaùnh cha, vò thöôïng phuï naøy ñaõ ñöôïc nhieàu ngöôøi hoan ngheânh khi ngaøi noùi: "Palestine laø queâ höông cuûa moïi ngöôøi tín höõu kitoâ, vì ñoù cuõng chính laø queâ höông cuûa Chuùa Giesu vaø Meï Maria".
Naêm 1964, khi vieáng thaêm Thaùnh Ñòa, ñöùc Phaoloâ VI ñaõ traùnh khoâng noùi ñeán Israel. Nhöng lieäu naêm 2009, ñöùc Benedicto XVI coù traùnh ñöôïc boán chöõ "Palestine" khoâng? Ñoù laø ñieàu maø nhieàu ngöôøi ñang muoán laéng nghe trong nhöõng ngaøy vieáng thaêm Thaùnh Ñòa coøn laïi cuûa ngaøi.
Chu Vaên