Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI
ñeà cao töï do toân giaùo vaø söï khoan nhöôïng
Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI ñeà cao töï do toân giaùo vaø söï khoan nhöôïng.
Jerusalem, Israel [Tin toång hôïp 11/05/2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Hoâm thöù hai 11 thaùng 5 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI töø giaõ Jordan ñeå leân ñöôøng ñi Israel, tieáp tuïc chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa ñaàu tieân maø ngaøi khoâng ngöøng goïi laø "cuoäc haønh höông vì hoøa bình".
Keâu goïi toân troïng töï do toân giaùo vaø thaùi ñoä khoan nhöôïng laø yù töôûng noåi baät trong caùc baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Jordan.
Chieàu thöù Saùu 8 thaùng 5 naêm 2009, khi vöøa ñaët chaân xuoáng phi tröôøng "Hoaøng haäu Alia" taïi thuû ñoâ Amman, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng ngaøi ñeán Joran laø ñeå vieáng thaêm caùc linh ñòa cuûa kitoâ giaùo cuõng nhö ñaët vieân ñaù ñaàu tieân cho hai nhaø thôø môùi taïi nôi Chuùa Gieâsu chòu pheùp röûa. Theo ngaøi, söï kieän naøy phaûn aùnh chuû tröông toân troïng ñoái vôùi toân giaùo vaø baûo veä caùc quyeàn toân giaùo cuûa chính phuû Jordan.
Trong baøi ñaùp töø quoác vöông Abdullah II vaø chaøo möøng quan khaùch taïi phi tröôøng Amman, Ñöùc thaùnh cha khaúng ñònh nhö sau: "Töï do toân giaùo, dó nhieân, laø moät quyeàn caên baûn vaø toâi hy voïng vaø caàu mong raèng söï toân troïng ñoái vôùi caùc quyeàn baát khaû xaâm phaïm vaø phaåm giaù cuûa moãi ngöôøi seõ ngaøy caøng ñöôïc khaúng ñònh vaø baûo veä, khoâng nhöõng taïi Trung Ñoâng maø coøn treân khaép theá giôùi".
Ñöùc thaùnh cha cuõng nhaân dòp naøy ñeà cao caùc noã löïc cuûa caùc laõnh ñaïo Jordan trong vieäc tìm kieám moät giaûi phaùp coâng bình cho cuoäc xung ñoät giöõa Israel vaø Palestine. Hoài cuoái thaùng Tö naêm 2009, quoác vöông Abdullah ñaõ gaëp gôõ vôùi toång thoáng Hoa kyø Barack Obama vaø thuùc ñaåy oâng haõy laøm nhöõng böôùc quyeát ñònh cho hoøa bình giöõa Israel vaø Palestine. Nhaø vua cuõng ñaõ gaëp gôõ vôùi toång thoáng Ai caäp Hosni Mubarak ñeå tìm caùch taùi laäp caùc cuoäc ñaøm phaùn hoøa bình giöõa Israel vaø Palestine, döïa treân giaûi phaùp "hai quoác gia" cho caû hai phía.
Ñaây cuõng chính laø laäp tröôøng vaø mong moõi cuûa Toøa thaùnh vaø cuûa chính Ñöùc thaùnh cha. Chính vì vaäy maø buoåi chieàu cuøng ngaøy (thöù Saùu 8/05/2009), khi vieáng thaêm Trung Taâm "Nöõ Vöông Hoøa Bình" cuûa caùc nöõ tu doøng truyeàn giaùo Comboni daønh cho ngöôøi khuyeát taät, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng ngaøi ñeán Thaùnh Ñòa chæ vôùi moät yù chæ vaø hy voïng: ñoù laø caàu nguyeän cho moùn quaø quí giaù laø hieäp nhöùt vaø hoøa bình, nhöùt laø taïi Trung Ñoâng. Ñoù chính laø muïc ñích cuûa chuyeán ñi nhö ñöôïc Ñöùc thaùnh cha chia seû vôùi caùc kyù giaû treân chuyeán bay töø Roma ñeán Amman. Ngaøi noùi: "caùc tín höõu kitoâ xaùc tín veà söùc maïnh cuûa söï caàu nguyeän. Söï caàu nguyeän môû taâm hoàn cuûa theá giôùi ra vôùi Thieân Chuùa vaø chuùng toâi xaùc tín raèng Thieân Chuùa laéng nghe vaø coù theå hoaït ñoäng trong lòch söû. Vaø toâi tin raèng neáu haèng trieäu tín höõu kitoâ caàu nguyeän laø bôûi vì caàu nguyeän thöïc söï laø moät söù maïnh coù theå taùc ñoäng vaø laøm cho chính nghóa hoøa bình tieán maïnh".
Chính vì lôøi caàu nguyeän cho moät söùc maïnh kyø dieäu nhö theá maø toân giaùo coù choã ñöùng ñaëc bieät trong xaõ hoäi. Ñaây laø ñieàu maø Ñöùc thaùnh cha muoán nhaán maïnh trong nghi thöùc laøm pheùp vieân ñaù ñaàu tieân cho tröôøng Ñaïi Hoïc Madaba, tröôøng ñaïi hoïc coâng giaùo ñaàu tieân taïi Jordan do Toøa thöôïng phuï coâng giaùo taïi Gierusalem tieán haønh xaây caát.
Ñaây laø bieán coá ñaùng chuù yù trong ngaøy thöù Baûy 9 thaùng 5 naêm 2009. Trong baøi dieãn vaên ñoïc khi laøm pheùp vieân ñaù ñaàu tieân cho ñaïi hoïc Madaba, khi ñeà cao vai troø cuûa toân giaùo trong xaõ hoäi, Ñöùc thaùnh cha cuõng caûnh caùo raèng boä maët cuûa toân giaùo coù theå bò boùp meùo khi noù ñöôïc xöû duïng ñeå bieän minh cho baïo ñoäng. Ngaøi nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa vieäc giaùo duïc ñeå traùnh ñieàu maø ngaøi goïi laø "huû hoùa töï do cuûa con ngöôøi" vaø laøm "cho tinh thaàn ra muø quaùng".
Tröôùc ñoù, Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñeán vieáng thaêm ñeàn thôø Al Hussein Bin Tatal. Ñaây laø ñeàn thôø hoài giaùo lôùn nhöùt taïi Jordan. Trong baøi dieãn vaên ñoïc tröôùc caùc nhaø laõnh ñaïo hoài giaùo taïi nöôùc naøy, Ñöùc thaùnh cha nhìn nhaän "söï hieän höõu cuûa nhöõng moái caêng thaúng vaø chia reõ giöõa cac thaønh phaàn cuûa caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc nhau". Nhöng ngaøi khaúng ñònh raèng "chaát xuùc taùc ñích thöïc laøm phaùt sinh caùc caêng thaúng vaø chia reõ vaø ngay caû ñoâi khi cuûa caùc cuoäc baïo ñoäng" treân theá giôùi, khoâng phaûi laø toân giaùo, maø laø "söï leøo laùi yù thöùc heä".
Tieáp tuïc suy tö veà quan heä giöõa lyù trí vaø ñöùc tin ñaõ ñöôïc ngaøi trình baøy trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi ñaïi hoïc Regensburg, Ñöùc, hoài thaùng 9 naêm 2006, Ñöùc thaùnh cha keâu goïi caùc tín höõu kitoâ cuõng nhö ngöôøi hoài giaùo haõy "phaùt huy khaû naêng bao quaùt cuûa lyù trí con ngöôøi". Theo ngaøi, lyù trí coù theå "baûo veä xaõ hoäi daân söï khoûi nhöõng thaùi quaù cuûa caùi toâi leäch laïc muoán tuyeät ñoái hoùa caùi höõu haïn vaø laøm lu môø caùi voâ haïn".
Cuõng trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi Ñeàn Thôø Al Hussein Bin Tatal saùng thöù Baûy 9/05/2009, Ñöùc thaùnh cha nhaéc laïi tính ñaïi ñoàng cuûa caùc quyeàn con ngöôøi. Ngaøi khaúng ñònh raèng caùc quyeàn con ngöôøi "coù giaù trò cho moïi ngöôøi, baát luaän thuoäc toân giaùo, nhoùm chuûng toäc hay giai caáp xaõ hoäi naøo". Rieâng veà töï do toân giaùo, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng quyeàn naøy khoâng chæ giôùi haïn trong vieäc thôø phöôïng. Caùch rieâng ñoái vôùi caùc nhoùm thieåu soá, quyeàn naøy coøn bao goàm caû quyeàn ñöôïc coù coâng aên vieäc laøm vaø tham gia vaøo nhöõng laõnh vöïc khaùc cuûa xaõ hoäi.
Baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc thaùnh cha chaéc chaén coù moät aâm höôûng ñaëc bieät taïi Jordan, nhöùt laø vaøo giöõa luùc Toå Chöùc "Huynh ñeä hoài giaùo" vaø caùnh tay chính trò cuûa toå chöùc naøy laø "Maët Traän Haønh ñoäng chính trò" buoäc ngaøi phaûi leân tieáng xin loãi veà baøi dieãn vaên ñoïc taïi ñaïi hoïc Regensburg.
Coù leõ cuõng muoán giaùn tieáp nhaén gôûi vôùi caùc thaønh phaàn hoài giaùo cöïc ñoan naøy maø Ñöùc thaùnh cha ñaõ khuyeân caùc tín höõu kitoâ "haõy chuaån bò cho nöôùc Chuùa qua caùc hoaït ñoäng baùc aùi vaø phuïc vuï ngöôøi ngheøo vaø baèng caùch trôû thaønh taùc nhaân cuûa "hoøa giaûi" cho theá giôùi.
Ñaây laø lôøi keâu goïi maø Ñöùc thaùnh cha ñaõ ñöa ra khi vieáng thaêm Nuùi Nebo, nôi maø Kinh Thaùnh vieát raèng Thieân Chuùa ñaõ chæ cho oâng Moisen thaáy Ñaát Höùa tröôùc khi qua ñôøi. Trong baøi dieãn vaên ñoïc taïi linh ñòa naøy, Ñöùc thaùnh cha nhaéc laïi "Moái giaây baát khaû phaân ly giöõa caùc tín höõu kitoâ vaø daân toäc do thaùi". Ngaøi baøy toû öôùc muoán vöôït qua "moïi trôû ngaïi ñeán tieán tôùi hoøa giaûi giöõa caùc tín höõu kitoâ vaø ngöôøi do thaùi trong tinh thaàn töông kính vaø hôïp taùc."
Chu Vaên