Tình traïng nhaân quyeàn
taïi Vieät nam trong naêm 2009
Tình traïng nhaân quyeàn taïi Vieät nam trong naêm 2009: ñaây laø ñeà taøi cuûa chuyeân muïc Coâng giaùo vaø nhaân quyeàn tuaàn naøy cuûa chuùng toâi...
(Radio Veritas Asia 7/01/2010) - Kính thöa quyù vò,caùc baïn thaân meán. Nhìn laïi tình traïng nhaân quyeàn taïi Vieät nam trong naêm 2009, chuùng toâi xin ñöôïc trích ñoïc phaùt bieåu môùi ñaây cuûa oâng oâng Vuõ Quoác Duïng, Toång thö kyù Hieäp hoäi nhaân quyeàn quoác teá coù truï sôû taïi Ñöùc, treân Ñaøi AÙ Chaâu töï do.
Tröôùc heát, nhaän ñònh veà vuï aùn cöïu trung taù Traàn Anh Kim, oâng Vuõ Quoác Duïng noùi raèng nhöõng baèng chöùng maø Toøa neâu leân khoâng theå duøng ñeå keát toäi oâng Kim ñöôïc. Ñôn cöû nhö nhöõng baøi vieát treân Internet, vieäc treo baûng hieäu cuûa toå chöùc, vieäc nhaän chöùc vuï cuûa toå chöùc, vieäc mua saém maùy moùc, vieäc thieát laäp caùc toå chöùc cuûa daân oan... do phía coâng toá neâu leân khoâng phaûi laø haønh vi phaïm toäi.
Hieán phaùp Vieät Nam vaø coâng phaùp quoác teá coâng nhaän caùc quyeàn töï do ngoân luaän vaø laäp hoäi. Caùc quyeàn töï do naøy bao goàm caû quyeàn töï do phaùt bieåu vaø quyeàn töï do tham gia caùc hoaït ñoäng ñaûng phaùi. Khoâng coù quyeàn baøy toû vaø theå hieän caùc suy nghó vaø laäp tröôøng cuûa mình ra beân ngoaøi thì nhaân quyeàn khoâng coøn yù nghóa treân thöïc teá nöõa.
Vì theá, theo oâng Toång thö kyù Hieäp Hoäi Nhaân Quyeàn Quoác teá, oâng Kim coù quyeàn laøm nhöõng vieäc maø oâng ñaõ laøm, ngay caû ñoøi hoûi phaûi thay ñoåi moät chính quyeàn baèng caùc phöông phaùp oân hoøa vaø baát baïo ñoäng, ví duï nhö baèng ñoái thoaïi, baèng tranh luaän hay baèng baøi vieát. Nhöõng vieäc laøm cuûa oâng oâng Kim ñeàu ñöôïc baûo veä bôûi Coâng öôùc Quoác teá veà Quyeàn Daân söï vaø Chính trò cuûa Lieân hieäp quoác. Ñaây laø vaên kieän maø Vieät Nam ñaõ kyù keát vaø cam keát seõ tham gia. Khoâng thaáy oâng Kim laøm ñieàu gì ñe doïa nghieâm troïng ñeán neàn an ninh quoác gia caû.
ÔÛ ñaây caàn phaûi duøng ngoân ngöõ cho ñuùng: "Vieät Nam hieän ñang ôû trong thôøi bình vaø khoâng coù nhöõng cuoäc xung ñoät aûnh höôûng ñeán neàn an ninh cuûa caû nöôùc." An ninh quoác gia bò ñe doïa khi coù noäi loaïn hay ngoaïi xaâm; ngay caû trong nhöõng tröôøng hôïp vöøa noùi thì luaät quoác teá veà nhaân quyeàn cuõng coù nhöõng qui ñònh roõ raøng vaø chaët cheõ; chöù khoâng theå chaáp nhaän nhöõng tuyeân boá mô hoà ñeå giôùi haïn nhaân quyeàn ñöôïc.
OÂng Kim chæ duøng lôøi, duøng buùt thì laøm sao coù theå ñe doïa neàn an ninh quoác gia. Neáu oâng Kim coù choáng laïi Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam thì khoâng theå xem vieäc ñoù laø coù ñe doïa ñeán an ninh quoác gia, an ninh cuûa caû nöôùc ñöôïc.
Saép tôùi, toøa aùn Vieät nam seõ ñem moät soá nhaø baát ñoàng chính khaùc ra xeùt xöû. OÂng Duïng nhaän ñònh nhö sau:
"Phieân xöû oâng Traàn Anh Kim vöøa roài cho thaáy vieäc xöû nhöõng ngöôøi thuoäc Ñaûng Daân chuû Vieät Nam coù raát nhieàu vaán ñeà. Tröôùc heát vieäc oâng Kim phaûn cung tröôùc toøa cho thaáy nhöõng thöôùc phim "thuù toäi" tröôùc ñaây voâ giaù trò vaø phaûn taùc duïng.
Tröôùc Toøa oâng Kim hoûi Toøa: oâng tham gia toå chöùc "Khoái 8406" vaø Ñaûng Daân chuû töø 3 naêm baûy thaùng maø khoâng bò truy toá, sao baây giôø laïi ñöa oâng ra truy toá thì Toøa khoâng traû lôøi ñöôïc. OÂng Kim cuõng noùi oâng hoaït ñoäng oân hoøa neân khoâng coù toäi.
Vaán ñeà thöù hai laø vieäc thay ñoåi toäi danh. Ñaây laø vaán ñeà dö luaän raát quan taâm. Sau khi baét naêm ngöôøi thuoäc Ñaûng Daân chuû, chính quyeàn Vieät Nam tieán haønh moät chieán dòch raàm roä tuyeân truyeàn veà haønh vi phaïm toäi, vôùi muïc ñính buoäc hoï vaøo toäi "tuyeân truyeàn choáng Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa" theo ñieàu 88 Boä Luaät Hình söï.
Baây giôø chuyeån sang toäi "aâm möu laät ñoå chính quyeàn nhaân daân" vôùi möùc aùn naëng nhaát laø töû hình, nhöng khoâng ñöa ra ñöôïc lyù do thuyeát phuïc naøo. Vieäc thay ñoåi toäi danh laø ñieàu khoù hieåu, ñaëc bieät khi thay ñoåi töø moät toäi nheï sang moät toäi naëng hôn vôùi möùc aùn töû hình maø laïi laø trong moät vuï aùn chính trò noåi tieáng nöõa.
Thöù hai nöõa laø quoác teá ñang chuù yù nhieàu ñeán Vieät Nam trong vieäc söû duïng toäi danh tuyeân truyeàn choáng Nhaø nöôùc xaõ hoäi chuû nghóa Vieät nam ñeå ñaøn aùp nhöõng ngöôøi baát ñoàng chính kieán. Lieân hieäp quoác hieän nhaän ñöôïc raát nhieàu ñôn khieáu naïi veà vaán ñeà vöøa noùi.
Ñieåm qua tình traïng nhaân quyeàn taïi Vieät nam trong naêm 2009, ngoaøi vuï xöû oâng Traàn Anh Kim vaø caùc nhaø baát ñoàng chính kieán, coøn coù hai vuï vieäc caàn phaûi quan taâm. Thöù nhaát laø vuï coâ Phaïm Thanh Nghieân vaø thöù hai laø vuï caùc taêng sinh Baùt Nhaõ.
Coâ Phaïm Thanh Nghieân laø ngöôøi phuï nöõ duy nhaát trong nhoùm bò baét hoài thaùng 9 naêm 2008. Taát caû ñeàu ñöôïc ñöa ra toøa, chæ rieâng coâ ta ñeán giôø phuùt naøy ñaõ treân 15 thaùng vaãn chöa ñöôïc ñöa ra toøa.
Moät ñieåm nöõa laø coâ ta bò giam 15 thaùng maø khoâng ñöôïc gaëp thaân nhaân. Coâ ta cuõng khoâng ñöôïc gaëp luaät sö trong thôøi kyø taïm giam, ñieàu tra. Ngoaøi chính trò, coøn coù vaán ñeà nhaân ñaïo.
Coâ Phaïm Thanh Nghieân bò baét khi caêng bieåu ngöõ trong nhaø cuûa mình. Nhö vaäy laø quyeàn coù quan ñieåm chính trò rieâng vaø quyeàn baøy toû quan ñieåm chính trò taïi nhaø rieâng cuõng bò chính quyeàn Vieät Nam xem laø toäi.
Neáu Vieät Nam khoâng cho coâ Phaïm Thanh Nghieân baøy toû quan ñieåm chính trò taïi nhaø vaø khoâng cho vieát baøi treân Internet thì Vieät Nam phaûi giaûi thích quan ñieåm veà quyeàn töï do ngoân luaän vaø quyeàn töï do baùo chí theo ñieàu 69 Hieán phaùp Vieät Nam coù nhöõng noäi haøm theá naøo; vaø quan nieäm cuûa Vieät Nam nhö theá coù phuø hôïp vôùi nhöõng coâng öôùc quoác teá maø Vieät Nam kyù keát hay khoâng.
Sang vaán ñeà caùc taêng sinh Laøng Mai taïi Laâm Ñoàng: Taêng sinh Laøng Mai taïi Baùt Nhaõ laø nhöõng ngöôøi Vieät Nam, xuaát gia taïi Vieät Nam, hoï tröïc thuoäc giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam. Phaät giaùo Vieät Nam laø toå chöùc ñöôïc chính quyeàn Vieät Nam coâng nhaän töø naêm 1981 cho ñeán nay.
Nhö theá ñaøn aùp hoï laø ñaøn aùp Giaùo hoäi. Caùc taêng só cao caáp trong Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam ñaõ leân tieáng baøy toû baát maõn moät caùch raát oân hoøa tröôùc vieäc ñaùnh ñuoåi caùc taêng sinh.
Chuùng ta thaáy ñaùng leõ ra chính quyeàn coù theå cho soá taêng sinh ñoù ôû laïi Baùt Nhaõ vì hoï boû tieàn ra xaây, cuõng coù theå ñoåi cho hoï moät khu ñaát khaùc ñeå hoï ñeán, hoaëc cho hoï dung thaân taïi nhöõng ngoâi chuøa nhö Phöôùc Hueä. Nhöng chính quyeàn nhaát ñònh phaân taùn hoï, nghóa laø muoán giaûi taùn caû tu vieän. Nhö theá laø ñaøn aùp toân giaùo.
OÂng Vuõ Quoác Duïng nhaän ñònh: "Chuùng toâi thaáy chính quyeàn cho raèng nhöõng ngöôøi ñaøn aùp caùc taêng ni laø ngöôøi daân noåi giaän, thì chính quyeàn ñaõ khoâng coù khaû naêng baûo veä ñöôïc nhöõng ngöôøi coâng daân ñang soáng treân ñaát nöôùc cuûa mình, ñaõ khoâng laøm troøn nhieäm vuï baûo veä nhaân quyeàn.
Chuùng toâi coù nhöõng baèng chöùng cho thaáy chính quyeàn trung öông Vieät Nam coù nhöõng chæ thò giaûi taùn tu vieän Baùt Nhaõ, vaø ñoù laø khoâng toân troïng nhaân quyeàn. Ñaây laø nhöõng ñieàu ñöôïc ghi roõ trong vaên baûn Luaät Quoác teá veà Nhaân quyeàn".
Ngoaøi hai söï kieän ñaùng chuù yù treân ñaây, coøn coù nhöõng vuï vi phaïm nhaân quyeàn khaùc nhö ngaên caám ngöôøi daân baøy toû yù kieán treân Internet hay xöû duïng caùc thaønh phaàn goïi laø "quaàn chuùng töï phaùt" ñeå ñaøn aùp daân chuùng. OÂng Vuõ Quoác Duïng nhaän ñònh:
"Trong quyeàn töï do phaùt bieåu, quyeàn töï do ngoân luaän thì coù quyeàn phaùt bieåu baèng moïi phöông tieän, vaø vöôït qua moïi bieân giôùi. Töùc laø coù quyeàn duøng buùt ghi treân giaáy hay duøng nhaïc, duøng nhöõng baøi vieát phoå bieán treân Internet ñeå phoå bieán suy nghó moät caùch oân hoøa. Taát caû nhöõng quyeàn naøy ñöôïc qui ñònh trong Coâng öôùc Quoác teá veà Quyeàn Daân söï vaø Chính trò maø Vieät Nam ñaõ kyù töø naêm 1982.
Vieäc duøng quaàn chuùng noåi loaïn ñeå ñaøn aùp daân oan thì ñaây laø moät hieän töôïng raát ñaùng ngaïi vì khi chính quyeàn khoâng tröïc tieáp ra tay ñaøn aùp maø möôïn tay quaàn chuùng ñeå ñaøn aùp nhaèm traùnh tieáng vi phaïm nhaân quyeàn thì ñieàu ñoù bò leân aùn maïnh meõ hôn bình thöôøng.
Chính quyeàn phaûi coù luaät phaùp, tuaân thuû luaät phaùp ñeå giöõ gieàng moái quoác gia. Trong tröôøng hôïp nhöõng nhoùm quaàn chuùng töï phaùt vöôït khuoân khoå luaät phaùp quoác gia, xaâm phaïm quyeàn töï do, vaø caû an toaøn thaân theå cuûa ngöôøi khaùc, ñieàu ñoù chöùng toû chính quyeàn khoâng hoaøn thaønh boån phaän baûo veä nhaân quyeàn taïi Vieät Nam."
Nhìn nhaän coù tieán boä trong laõnh vöïc töï do toân giaùo taïi Vieät nam, nhöng oâng Vuõ Quoác Duïng noùi: "Tuy vaäy nhìn laïi, thì vaãn coøn toàn taïi raát nhieàu vaán ñeà: Vieät Nam khoâng giaûi quyeát eâm ñeïp vaán ñeà tranh chaáp taøi saûn vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo cuõng nhö baát chaáp söï coù maët cuûa phaùi ñoaøn Lieân hieäp AÂu Chaâu trong vieäc haønh hung caùc taêng ni taïi Chuøa Phöôùc Hueä hoài giöõa thaùng 12 naêm 2009."
Treân ñaây laø moät soá söï kieän cuï theå veà nhöõng vò phaïm nhaân quyeàn taïi Vieät nam trong naêm 2009.
Chuùng toâi xin taïm ngöng muïc Coâng giaùo vaø nhaân quyeàn tuaàn naøy taïi ñaây. Xin thaân aùi chaøo quyù vò vaø caùc baïn vaø heïn gaëp laïi vaøo thöù Naêm tuaàn sau.
Chu Vaên