Ñöùc thaùnh cha gôïi laïi
nhöõng caûm xuùc cuûa ngaøi
khi vieáng thaêm Ñaøi töôûng nieäm Yad Vashem
Ñöùc thaùnh cha gôïi laïi nhöõng caûm xuùc cuûa ngaøi khi vieáng thaêm Ñaøi töôûng nieäm Yad Vashem.
Vatican [AFP 21/12/2009] - Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI gôïi laïi nhöõng caûm xuùc cuûa ngaøi khi vieáng thaêm Ñaøi Töôûng Nieäm Yad Vashem taïi Gierusalem. Ñaây laø nôi töôûng nhôù 6 trieäu ngöôøi Do thaùi bò ñöùc quoác xaõ saùt teá trong thôøi ñeä nhò theá chieán.
Hoâm thöù Hai 21 thaùng 12 naêm 2009, khi tieáp kieán giaùo trieàu ñeán chuùc möøng Giaùng Sinh, Ñöùc thaùnh cha oân laïi chuyeán vieáng thaêm Thaùnh Ñòa daïo thaùng 5 naêm 2009. Nhaân dòp naøy, ngaøi ñaõ ñeán maëc nieäm taïi ñaøi töôûng nieäm Yad Vashem. Ñöùc thaùnh cha noùi raèng nhöõng giaây phuùt döøng chaân tröôùc ñaøi töôûng nieäm naøy laø "moät cuoäc giaùp maët khuûng khieáp vôùi söï taøn baïo cuûa con ngöôøi, do haän thuø ñöôïc moät yù thöùc heä muø quaùng gaây ra khieán cho haèng trieäu con ngöôøi phaûi cheát".
Töôûng cuõng neân nhaéc laïi saùng thöù Baûy 19 thaùng 12 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha ñaõ nhìn nhaän caùc nhaân ñöùc anh huøng cuûa ñöùc Pio XII, vò giaùo hoaøng maø nhieàu ngöôøi Do thaùi cho laø ñaõ "thinh laëng" tröôùc cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi. Nhieàu coäng ñoàng Do thaùi treân theá giôùi ñaõ leân tieáng phaûn ñoái veà quyeát ñònh phong chaân phöôùc cho vò giaùo hoaøng naøy.
Nhaéc laïi ñöùc quoác xaõ, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng "xeùt cho cuøng, ñaây laø moät yù thöùc heä tìm caùch xua ñuoåi Thieân Chuùa cuûa Abraham, cuûa Isaac, cuûa Giacob, cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ ra khoûi traùi ñaát".
Taïi Ñaøi töôûng nieäm Yad Vashem coù treo hình cuûa ñöùc Pio XII nhöng vôùi lôøi chuù thích raèng ngaøi laø ngöôøi ñaõ khoâng leân tieáng toá caùo cuoäc saùt teá ngöôøi Do thaùi.
Toøa thaùnh vaø Ñöùc thaùnh cha luoân xaùc tín raèng ñöùc Pio XII ñaõ cöùu vôùt raát nhieàu ngöôøi Do thaùi taïi AÂu Chaâu khi ra leänh cho caùc doøng tu môû cöûa ñoùn tieáp hoï vaø neáu ngaøi coù giöõ thinh laëng laø chæ ñeå traùnh cho soá phaän cuûa hoï ít bi ñaùt hôn maø thoâi. Theo Toøa thaùnh, coù ñuû baèng chöùng veà nhöõng can thieäp aâm thaàm cuûa ñöùc Pio XII trong caùc vaên khoá maø Toøa Thaùnh ñang cho môû ra vaø xeáp loaïi.
Ñöôïc ñöùc Phaolo VI cho môû ra vaøo naêm 1967, hoà sô phong chaân phöôùc cho ñöùc Pio XII ñaõ taïo ra nhieàu phaûn öùng tieâu cöïc trong caùc coäng ñoàng Do thaùi taïi nhieàu nôi treân theá giôùi.
Veà phaàn mình, quoác gia Israel khaúng ñònh raèng vieäc phong chaân phöôùc laø chuyeän noäi boä cuûa Giaùo hoäi. Tuy nhieân quoác gia naøy yeâu caàu Toøa thaùnh cho môû ra caùc vaên khoá coù lieân quan ñeán thôøi ñeä nhò theá chieán. Theo Israel, chính caùc söû gia môùi coù theå thaåm ñònh ñöôïc caùch cö xöû cuûa ñöùc Pio XII trong thôøi ñeä nhò theá chieán.
Chu Vaên