Caùch maïng töø nhöõng ñieàu nhoû nhöùt
Caùch maïng töø nhöõng ñieàu nhoû nhöùt: ñaây laø ñeà taøi cuûa chuyeän töû teá tuaàn naøy cuûa chuùng toâi...
(Radio Veritas Asia 5/12/2009) - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Trong baøi vieát coù töïa ñeà "Caâu chuyeän caùi caàu", ñöôïc phoå bieán treân nhieàu trang maïng trong vaø ngoaøi nöôùc, taùc giaû Traàn Bình Nam coù noùi ñeán moät cuoäc caùch maïng maø ngöôøi phuï nöõ AÁn ñoä ñang thöïc hieän. Caùi caàu maø taùc giaû muoán noùi ñeán ôû ñaây khoâng phaûi laø caùi caàu baéc qua moät doøng soâng, maø laø caùi caàu tieâu trong nhaø.
Theo taùc giaû, trong nhöõng naêm gaàn ñaây, AÁn Ñoä phaùt trieån nhanh vaø ngöôøi phuï nöõ AÁn Ñoä coù moät ñoøi hoûi. Hoï ñoøi hoûi moät ñieàu raát ñôn giaûn: ñoù laø caàn phaûi coù moät caùi caàu tieâu trong nhaø. Thanh nieân AÁn muoán laáy vôï caàn phaûi coù moät caùi nhaø coù phoøng veä sinh töôm taát. Neáu muoán cuôùi vôï cho con thì boá meï phaûi coù nhaø coù caàu tieâu. Neáu khoâng thì ñöøng hoøng.
Ngöôøi phuï nöõ AÁn Ñoä ñaõ chaùn caùi thôøi duøng caàu tieâu coâng coïng vaø taém ngoaøi soâng hay suoái. Tröôùc ñaây 10 naêm, khoûang 665 trieäu, töùc nöûa daân soá AÁn Ñoä khoâng coù caàu tieâu rieâng trong nhaø.
Vôùi tieán boä veà vaät chaát vaø phong traøo ñöôïc meänh danh laø "No Toilet, No Bride" [töùc khoâng coù caàu tieân, ñöøng mong cöôùi vôï], trong hai naêm qua, chæ rieâng trong tieåu bang Haryana ñaõ coù theâm 1.4 trieäu caàu tieâu trong nhaø. Vaø phong traøo xaây döïng caàu tieâu ñang lan traøn nhanh choùng ñeán caùc tieåu bang mieàn Nam vaø thoân queâ.
Ngöôøi thieáu nöõ AÁn Ñoä voán laø moät gaùnh naëng trong gia ñình. Ít ñöôïc boá meï cho ñi hoïc, vaø khi laáy choàng phaûi coù cuûa hoài moân. Nhöng hieän nay ngöôøi phuï nöõ AÁn Ñoä ñöôïc ñi hoïc, ñi laøm, coù khaû naêng töï tuùc kinh teá, vaø laáy choàng, hoï khoâng caàn hoài moân maø ngöôïc laïi ra ñieàu kieän cho giôùi nam nhi bieát: Muoán laáy vôï phaûi coù nhaø coù caàu tieâu ñaøng hoaøng chöù khoâng coøn ñeå vôï duøng nhaø veä sinh coâng coïng vaø taém ngoaøi soâng ngoaøi suoái nöõa.
Taïi AÁn Ñoä coù naïn phaù thai nöõ vì vaäy coù tình traïng trai thöøa gaùi thieáu vaø phong traøo ñoøi hoûi caàu tieâu cuûa phaùi nöõ nhö laø ñieàu kieän choïn choàng laïi coù theâm söùc maïnh. Thanh nieân AÁn Ñoä khoâng coøn töï aùi hoûi "coâ aáy muoán laáy mình hay laáy caùi caàu tieâu?". Hoï bieát muoán laáy vôï, toát hôn laø aâm thaàm saém caùi caàu tieâu.
Ngöôøi phuï nöõ AÁn Ñoä ñang lao mình vaøo moät cuoäc caùch maïng giaûi phoùng. Taïi thoân queâ ngöôøi ta khoâng coøn thaáy nhöõng ngöôøi thieáu nöõ xoù roù, nhuùt nhaùt ñi ñaâu phaûi nhôø cha hay anh em trai chôû ñi. Baây giôø hoï coù theå hoïc haønh ñoã ñaït, saém xe, trang ñieåm, ngoài laøm vieäc trong phoøng giaáy cuûa chính phuû hay cuûa caùc haõng tö. Vaø hoï ñang ñöùng tuyeán ñaàu cuûa phong traøo ñoøi caàu tieâu ñeå toái thieåu soáng saïch seõ vaø traùnh beänh taät. Naïn khoâng quan taâm ñeán caàu tieâu cho phuï nöõ taïi AÁn Ñoä laø nguyeân nhaân sinh ra caùc thöù beänh ñöôøng tieåu, ñoù laø chöa noùi ñeán caùc beänh khaùc nguy hieåm hôn nhö tieâu chaûy vaø thöông haøn.
Tröôùc ñaây coù moät soá chính khaùch tieán boä tung ra phong traøo taïo ñieàu kieän tieâu tieåu coù tieän nghi cho ngöôøi phuï nöõ nhöng khoâng thaønh coâng. Moät phaàn do ñieàu kieän vaät chaát chöa cho pheùp, moät phaàn do caûn trôû taâm lyù.
Naêm 2001 Ngaân haøng Theá giôùi coù keá hoaïch giuùp AÁn Ñoä xaây chung cö cho ngöôøi lôïi töùc thaáp vôùi phoøng veä sinh töôm taát vaø thaáy raèng ña soá ngöôøi AÁn Ñoä bieán caùc phoøng veä sinh trong nhaø thaønh kho chöùa.
Hieän nay, Ngaân Haøng Theá Giôùi thaáy raèng phong traøo "No Toilet, No Bride" raát coù keát quaû. Caû nöôùc leân côn soát xaây caàu tieâu . ÔÛ nhieàu vuøng queâ, ngöôøi ta thaáy thaáp thoaùng bieåu ngöõ "Khoâng gaû con gaùi veà laøm daâu nhaø naøo khoâng coù phoøng veä sinh": ñaây laø moät yeâu saùch coâng khai maø ngöôøi ta khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc caùch ñaây chöøng moät thaäp nieân. Caùc tay pha troø nhaø ngheà taïi caùc raïp haùt ñaõ duøng khaåu hieäu "No Toilet, No Bribe" ñeå choïc cöôøi khaùn giaû vaø voâ tình "quaàn chuùng hoaù" phong traøo xaây caàu tieâu.
OÂng Bindeshwar Pathak, moät ngöôøi AÁn Ñoâ saùng laäp phong traøo "xaây caàu tieâu" noùi raèng khi oâng môùi tung phong traøo thì dö luaän quaàn chuùng bóu moâi xem nhö oâng khui moät huõ maém. Nhöng nay thì khaùc, ngöôøi AÁn Ñoä nam cuõng nhö nöõ xem chöông trình cuûa oâng laø "moät cuoäc caùch maïng khoâng ñoå maùu ."
OÂng Pathak baây giôø coù theå maïnh daïn noùi vôùi caùc nhaø laõnh ñaïo AÁn Ñoä raèng: muoán AÁn Ñoä trôû thaønh cöôøng quoác vieäc tröôùc tieân laø coù keá hoaïch xaây ñuû caàu tieâu cho daân, trong nhaø cuõng nhö ngoaøi ñöôøng phoá."
Phaùt bieåu treân ñaây cuûa oâng thaät chí lyù: muoán ñaùnh giaù möùc ñoä phaùt trieån vaø vaên minh cuûa moät quoác gia, ngöôøi ta thöôøng nhìn vaøo heä thoáng veä sinh taïi nöôùc ñoù. Moät caùch cuï theå, ñeán baát cöù moät quoác gia hay thaønh phoá naøo, du khaùch deã bò gaây aán töôïng bôûi söï saïch seû vaø tính tieän nghi cuûa caùc nhaø veä sinh.
Keå xong caâu chuyeän treân ñaây, taùc giaû Traàn Bình Nam ñöa ra keát luaän nhö sau: "Toâi nghó nhaø laõnh ñaïo chính trò nöôùc naøo cuõng neân nghe lôøi khuyeân ñôn giaûn ñoù chöù khoâng rieâng gì AÁn Ñoä. Vieát ñeán ñaây toâi nhôù vaø thöông Meï vaø hai Chò cuûa toâi quaù. Cöù laáy moät naêm cho cuï theå. Naêm 1940, toâi leân baûy, trong nhaø toâi coù Meï vaø hai Chò. Nhaø khoâng coù caàu. Phaàn toâi moãi buoåi saùng phaûi giaûi quyeát nhu caàu baèng caùch chaïy ra bôø soâng Höông, ngoài treân bôø ruoäng thong thaû nhìn trôøi nhìn ñaát vaø giaûi quyeát nhu caàu. Cho ñeán baây giôø toâi chöa bao giôø töï hoûi Meï vaø hai Chò toâi ñaõ giaûi quyeát nhö theá naøo.
Baây giôø Meï vaø Chò ñaàu cuûa toâi ñaõ qua ñôøi chæ coøn Chò keá cuûa toâi coøn soáng ôû Hueá. Chò keá toâi coù choàng - oâng ta ñaõ qua ñôøi - töøng laøm aên khaù giaû neân xaây ñöôïc moät ngoâi nhaø gaïch khaù lôùn beân bôø soâng An Cöïu nôi khu Nhaø Ñeøn.
Moät dòp veà Vieät Nam toâi laïi thaêm vaø nguû laïi ôû nhaø Chò. Nhaø cao cöûa roäng nhöng caùi caàu vaãn luoäm thuoäm. Caàu xaây chung vôùi nôi giaët aùo quaàn, neân luùc naøo neàn caàu cuõng öôn öôùt. Vaø duøng xong phaûi muùc nöôùc doäi caàu. Toâi bieát Chò toâi coù khaû naêng laøm moät caùi caàu trong nhaø theo tieâu chuaån Taây phöông.
Toâi hoûi, Chò toâi traû lôøi: Caäu ôi, Chò thaáy caàu nhö vaäy laø ñöôïc roài. Laøm caàu tieâu khoâ raùo ngöôøi ta cöôøi cho: "caàu tieâu gì maø khoâ nhö moät caùi phoøng nguû". Xöa kia ôû vôùi Ba Meï coù caàu trong nhaø ñaâu maø cuõng xong caû."
Toâi bieát noùi gì hôn. Coù leõ cuoäc caùch maïng cuûa ngöôøi phuï nöõ AÁn Ñoä hoâm nay cuõng phaûi laø cuoäc caùch maïng cuûa nhöõng nhaø laõnh ñaïo Vieät Nam.
Phaûi baét ñaàu cuoäc caùch maïng töø caùi nhoû nhaát nhö caùi... caàu tieâu."
Quaû thaät, chính töø nhöõng caùi nhoû maø cuoäc caùch maïng naøo cuõng khôûi ñaàu. Nhoû nhöùt laø chuyeän cuûa baûn thaân vaø chuyeän trong nhaø. Khoâng teà gia thì laøm sao trò quoác. Khoâng tu thaân tích ñöùc thì laøm sao noùi ñeán chuyeän to taùt ñaïi söï.
Chuùng toâi xin taïm ngöng chuyeän töû teá tuaàn naøy taïi ñaây. Xin thaân aùi chaøo quyù vò vaø caùc baïn vaø heïn gaëp laïi vaøo thöù Baûy tuaàn sau.
Chu Vaên