Nhaän ñònh veà Hoài Giaùo hieän nay
Nhaän ñònh veà Hoài Giaùo hieän nay.
Thuïy só [Asianews 1/12/2009] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Vieäc daân chuùng Thuïy Só boû phieáu taùn thaønh luaät ngaên caám xaây thaùp chuoâng Hoài giaùo taïi nöôùc naøy ñaõ taïo ra nhieàu phaûn öùng soâi noåi taïi AÂu Chaâu. Söï kieän cuõng gôïi leân moái quan heä ñaøy soùng gioù giöõa Kitoâ giaùo vaø Hoài giaùo taïi nhieàu nôi treân theá giôùi. Nhaân dòp naøy, chuùng toâi xin ñöôïc trích ñoïc baøi phaân taùch cuûa linh muïc Samir Khalil Samir, moät chuyeân gia veà Hoài giaùo, ñöôïc haõng thoâng taán Coâng giaùo Asianews ñaêng taûi.
Ñöùc thaùnh cha ñaõ loan baùo seõ trieäu taäp moät Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Trung Ñoâng vaøo thaùng 10 naêm 2010. Noùi chung, tình hình traïi Trung Ñoâng xem ra vaãn "daäm chaân taïi choã". Daïo thaùng 11 naêm 2008, moät cuoäc hoäi thaûo Coâng giaùo vaø Hoài giaùo ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Vatican, vôùi söï tham döï cuûa khoaûng moät chuïc chuyeân vieân Hoài giaùo vaø Kitoâ giaùo. Keát thuùc cuoäc hoäi thaûo, hai beân ñaõ cho coâng boá moät tuyeân ngoân veà moät soá ñieåm nhö: beânh vöïc töï do toân giaùo, leân aùn khuûng boá, soáng chung hoøa bình. Nhöng hôn moät naêm qua, chuùng ta vaãn chöa thaáy coù keát quaû cuï theå naøo. Ngay caû hoài naêm 2008, AÙ raäp Saudi cuõng ñaõ tung ra moät soá tín hieäu quan troïng baøy toû thieän chí muoán ñoái thoaïi vôùi nhöõng toân giaùo khaùc, nhöng tình traïng töï do toân giaùo taïi nöôùc naøy vaãn khoâng thay ñoåi.
Theo cha Samir, theá giôùi Hoài giaùo ñang trong tình traïng "teâ lieät" vì chia reõ. Theá giôùi Hoài giaùo chia reõ vì vaán ñeà Israel vaø Palestine. Moät soá nöôùc Hoài giaùo luoân tin raèng ñoái thoaïi laø con ñöôøng duy nhöùt ñeå tieán tôùi. Nhöng Israel vaãn moät möïc töø choái moïi cuoäc ñoái thoaïi.
Tình hình taïi Iraq cuõng khoâng khaù hôn. Hieän nay heä phaùi Sunni vaø heä phaùi Shiite vaãn coøn kình choáng nhau. Nhìn roäng ra, söï chia reõ giöõa hai heä phaùi naøy taïi Iraq cuõng ñöôïc phaûn aùnh trong cuoäc xung ñoät giöõa Iran vaø AÙ Raäp Saudi laø hai nöôùc ñaïi dieän cho hai heä phaùi chính cuûa Hoài giaùo.
Palestine thì laïi bò teâ lieät vì söï chia reõ giöõa Gaza vaø Taây Ngaïn; trong 4 thaùng lieàn, Liban rôi vaøo tình traïng khoâng coù chính phuû: ñaây laø moät hieän töôïng chöa töøng coù trong lòch söû nöôùc naøy.
Moät trong nhöõng vaán ñeà cô baûn cuûa theá giôùi Hoài giaùo laø naïn baïo ñoäng. Treân baùo chí cuõng nhö treân maïng Internet, ngöôøi Hoài giaùo vaãn khoâng ngöøng töï hoûi: "chuùng ta ñaõ laøm ñöôïc gì trong haèng bao theá kyû qua? Ñaâu laø söï ñoùng goùp cuûa Hoài giaùo cho neàn vaên minh cuûa nhaân loaïi? Ñieàu duy nhöùt chuùng ta ñang coù laø daàu hoûa laïi khoâng phaûi laø ñieàu chuùng ta laøm ra".
Moät soá khaùc traû lôøi: "chuùng ta coù nieàm tin nôi Thöôïng Ñeá. Ñaây laø moät thieän ích, nhöng laïi laø moät thieän ích raát khoù thaåm ñònh."
Cha Samir vieát: "ngöôøi Hoài giaùo phaån noä vôùi nhau vaø phaån noä vôùi moïi ngöôøi. Nhìn vaøo theá giôùi Hoài giaùo, toâi coù caûm töôûng raèng chæ coù nhöõng bieán coá ñaùng chuù yù laø baïo ñoäng". Baïo ñoäng xaûy ra môùi ñaây taïi mieàn Nam Phi luaät taân trong cuoäc chieán giöõa hai nhaø laõnh ñaïo Hoài giaùo. Taïi Iraq, ngöôøi ta khoâng coøn neùm bom vaøo ngöôøi Myõ, maø laø neùm vaøo nhau. Taïi Sudan, Somalia, Pakistan, Afghanistan, Iran... ngöôøi Hoài giaùo ñaët bom saùt haïi nhau. Ngay caû moät traän tuùc caàu giöõa Algeria vaø Ai caäp cuõng keát thuùc baèng baïo ñoäng. Cha Samir vieát: "Cuoái cuøng, xem ra ñieàu duy nhöùt maø Hoài giaùo coù theå saûn xuaát ñöôïc laø gieát choùc vaø baïo ñoäng". Ñieàu duy nhöùt coù tieán trieån trong theá giôùi Hoài giaùo khoâng phaûi laø loøng ñaïo ñöùc maø laø chuû nghóa cöïc ñoan ñöôïc theå hieän qua nhöõng hình thöùc thaáy ñöôïc nhö: chieác khaên truøm ñaàu, haøm raâu vaø nhöõng luaät leä boù buoäc.
Nieàm hy voïng duy nhöùt maø linh muïc Samir thaáy ñöôïc trong theá giôùi Hoài giaùo laø thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi mong muoán chaám döùt tình traïng baïo ñoäng hieän nay. Ñaây laø ñieàu maø ngöôøi ta coù theå thaáy ñöôïc qua caùc cuoäc bieåu tình taïi Iran vaø Ai Caäp trong thôøi gian gaàn ñaây. Taïi Ai caäp ñaõ hình thaønh moät ñaûng coù teân laø "Kefaya". Kefaya coù nghóa laø "thoâi ñuû roài". Ñaûng naøy phaùt sinh nhö moät phaûn öùng choáng laïi trieàu ñaïi ñaõ keùo daøi 28 naêm cuûa toång thoáng Mubarak. Ngöôøi ta cuõng thaáy moät phaûn öùng nhö theá taïi Algeria, Senegal.
Theo cha Samir, phaûn öùng naøy ngaøy caøng lan roäng vaø coù theå taïo ra moät cuoäc buøng noå nhö ñaõ töøng xaûy ra trong theá giôùi coäng saûn. Giöõa ñoâng vaø Taây aâu coù böùc töôøng Berlin. Trong theá giôùi Hoài giaùo, neáu coù moät böùc töôøng thì coù leõ ñoù laø böùc töôøng cuûa söï ngu doát. Ñieàu ñaùng buoàn laø caùc nhaø laõnh ñaïo Hoài giaùo khoâng theå giaûi quyeát ñöôïc caùc vaán ñeà, maø traùi laïi coøn taïo theâm vaán ñeà. Haàu heát ñeàu ñöôïc ñaøo taïo taïi Al Azhar, tröôøng ñaïi hoïc Hoài giaùo coå xöa nhöùt. Taïi ñaây moãi naêm coù ñeán 150 ngaøn giaùo só Hoài giaùo ghi danh hoïc. Nhöng hoï theo hoïc chæ ñeå laäp laïi giaùo ñieàu saùo ngöõ chöù khoâng phaûi ñeå ñöông ñaàu vôùi nhöõng vaán ñeà cuûa thôøi ñaïi taân tieán. Ñieàu duy nhöùt hoï ñeà nghò laø trôû veà vôùi theá kyû thöù 7.
Cha Samir khaúng ñònh raèng hieän nay giöõa theá giôùi Hoài giaùo vaø phöông Taây haàu nhö khoâng coù ñoái thoaïi. Theá giôùi Hoài giaùo vaø Taây Phöông caàn nhau: ñaây laø ñieàu ngaøy caøng ñöôïc thaáy roõ trong laõnh vöïc vaên hoùa vaø kinh teá.
Cuoäc khuûng hoaûng hieän nay cuõng laø cô hoäi ñeå ñaøo saâu nhöõng suy tö. Theá giôùi Hoài giaùo khoâng theå ñöùng vöõng moät mình, bôûi vì noù coù nguy cô bò "tính taân tieán" cuûa thôøi ñaïi boû laïi ñaèng sau vaø nhaän chìm trong baïo ñoäng. Taây phöông cuõng khoâng theå moät mình coù theå ñöùng vöõng: cho daãu coù ñöôïc trang bò veà maët trí thöùc, Taây Phöông vaãn caàn coù nhöõng baøn tay ñeå laøm vieäc. Ñaây laø ñieàu maø Taây Phöông ñang thieáu vì tình traïng daân soá giaûm suùt.
Linh muïc Samir ñöa ra keát luaän nhö sau: "Ñoái thoaïi laø ñieàu neàn taûng cho tình hình aâu chaâu hieän nay. Taïi ñaây ngaøy caøng coù theâm nhöõng coäng ñoàng Hoài giaùo. Nhöng ñaây cuõng laø cô hoäi ñeå ngöôøi Hoài giaùo suy nghó laïi theá naøo laø soáng taïi Taây phöông, vôùi tö caùch laø moät thieåu soá trong moät moâi tröôøng môû roäng voøng tay ñeå ñoùn nhaän mình. Laø moät thieåu soá, hoï khoâng theå cö xöû nhö theå ñang soáng trong moät nöôùc Hoài giaùo, laø nôi hoï chieám ña soá."
Chu Vaên