Khai maïc Naêm Thaùnh taïi Sôû Kieän
Khai maïc Naêm Thaùnh taïi Sôû Kieän.
Haø noäi [Toång hôïp 24/11/2009] - Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Vieät nam ñaõ long troïng khai maïc Naêm Thaùnh möøng kyû nieäm 350 naêm thieát laäp hai giaùo phaän Ñaøng Trong vaø Ñaøng ngoaøi cuõng nhö ñaùnh daáu 50 naêm thaønh laäp haøng giaùo phaåm Vieät nam.
Caùc cuoäc leã möøng hai bieán coá treân ñaây ñöôïc cöû haønh taïi Sôû Kieän, caùch Haø noäi 70 caây soá. Ñaây laø nôi xaây caát nhaø thôø chính toøa ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi taïi Vieät nam.
Ñaõ coù haøng traêm ngaøn tín höõu trong vaø ngoaøi nöôùc tham döï Ngaøy Khai Maïc Naêm Thaùnh.
Vaøo luùc 5 giôø 30 chieàu thöù Hai 23 thaùng 11 naêm 2009, khaùch haønh höông ñaõ tham döï cuoäc röôùc ñuoác ñeå toân vinh caùc thaùnh töû ñaïo Vieät nam, ñöôïc Giaùo hoäi long troïng möøng kính vaøo ngaøy 24 thaùng 11 haèng naêm. Sau cuoäc röôùc ñuoác, Ñöùc hoàng y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn, Toång giaùm muïc Saøi Goøn, tuyeân boá khai maïc naêm thaùnh. Tieáp theo cuoäc röôùc ñuoác laø ñeâm canh thöùc vôùi chuû ñeà "Neáu haït gioáng gieo vaøo loøng ñaát khoâng thoái ñi.."
Sang ngaøy thöù Ba 24 thaùng 11 naêm 2009, leã caùc thaùnh töû ñaïo Vieät nam, Thaùnh leã khai maïc Naêm Thaùnh ñaõ ñöôïc long troïng cöû haønh vôùi söï ñoàng teá cuûa treân 4 ngaøn linh muïc, nhieàu hoàng y giaùm muïc nöôùc ngoaøi cuõng nhö tröôùc söï hieän dieän ñaïi dieän chính quyeàn.
Trong baøi giaûng thaùnh leã, ñöùc cha Giuse Nguyeãn Chí Linh, giaùm muïc Thanh Hoùa, phoù chuû tòch Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät nam ñaõ trình baøy lyù do taïi sao choïn Sôû Kieän laøm nôi khai maïc Naêm Thaùnh vaø keâu goïi ñoaøn keát yeâu thöông. Chuùng toâi seõ gôûi ñeán quyù vò vaø caùc baïn toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc giaùm muïc Thanh Hoùa trong phaàn thôøi söï döôùi ñaây:
Toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc Cha Giuse Nguyeãn Chí Linh, giaùm muïc Thanh Hoùa, phoù chuû tòch Hoäi ñoàng giaùm muïc Vieät nam trong thaùnh leã khai maïc Naêm Thaùnh 2010:
Kính thöa Quyù Ñöùc Hoàng Y, Quyù Ñöùc Cha, Kính thöa quyù vò quan khaùch, Quyù cha, quyù nam nöõ tu só vaø toaøn theå ñoàng baøo löông cuõng nhö giaùo.
Chuùng ta ñang coù maët taïi Sôû Kieän, coøn goïi laø Keû sôû, moät trong nhöõng giaùo xöù lôùn vôùi 8,000 giaùo daân cuûa Toång Giaùo Phaän Haø-noäi.
Coù leõ nhieàu ngöôøi trong chuùng ta töï hoûi taïi sao laïi choïn nôi naøy laøm ñòa ñieåm khai maïc naêm thaùnh? Coù phaûi vì taïi ñaây coù nhöõng coâng trình kieán truùc noåi tieáng hay danh lam thaéng caûnh khoâng? Thöa raèng khoâng. Sôû Kieän ñaõ ñöôïc choïn chæ vì noù mang nhieàu veát tích lòch söû cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam, caùch rieâng laø cuûa Giaùo Hoäi mieàn Baéc.
Sau khi nhaø thôø Keû Vónh, töùc Vónh trò, bò quaân trieàu ñình phaù huûy naêm 1858 vaø tieáp theo laø thoûa öôùc traû laïi töï do toân giaùo naêm 1862, Ñöùc Cha Hubert Jeantet ñaõ choïn Sôû Kieän laøm trung taâm giaùo Phaän Taây Ñaøng Ngoaøi. Toøa giaùm muïc, chuûng vieän, tröôøng la tinh, tröôøng giaùo lyù, nhaø quaûn lyù, nhaø in, Doøng Meán thaùnh giaù, tröôøng hoïc vaø nhaø thöông ñaõ ñöôïc tuaàn töï xaây döïng taïi ñaây. Naêm 1867, Ñöùc cha Puginier ñaõ khôûi coâng xaây döïng ngoâi nhaø thôø chính toøa ñaàu tieân cuûa giaùo phaän toâng toøa. Ñoù chính laø ngoâi nhaø thôø ñang söøng söõng tröôùc maét chuùng ta ñaây. Nhieàu vò giaùm muïc ñaõ ñöôïc phong chöùc vaø mai taùng trong nhaø thôø naøy. Sôû Kieän cuõng laø nôi Ñöùc cha Gendreau trieäu taäp Coâng ñoàng Baéc Kyø laàn thöù hai, tieáp noái coâng ñoàng laàn thöù nhaát do Ñöùc cha Lambert de la Motte trieäu taäp naêm 1670. Gaàn chuùng ta hôn caû, ngaøy 17-12-2008, Ñöùc Toång Giaùm muïc Giuse Ngoâ quang Kieät ñaõ naâng Sôû Kieän leân haøng ñeàn thaùnh töû ñaïo, trung taâm haønh höông cuûa Toång Giaùo Phaän Haø noäi.
Vaø hoâm nay ñaây, Sôû Kieän laïi ghi theâm moät trang söû môùi, coù leõ laø voâ tieàn khoaùng haäu. Chöa bao giôø giaùo xöù Sôû Kieän ñoùn tieáp löôïng khaùch thaäp phöông ñoâng ñaûo nhö ngaøy hoâm nay. Chöa bao giôø con daân Sôû Kieän ñöôïc chöùng kieán söï hieän dieän cuûa Giaùo Hoäi Vieät nam ñaày ñuû vaø huøng haäu nhö ngaøy hoâm nay. Hoàng Y, giaùm muïc, linh muïc, nam nöõ tu só, giaùo daân veà töø moïi neûo ñöôøng ñaát nöôùc vaø töø boán phöông trôøi haûi ngoaïi, ñang nghieâm trang, saùt caùnh, moät loøng moät daï cöû haønh leã taï ôn döôùi boùng côø bay phaát phôùi cuûa 26 giaùo phaän queâ höông.
Khoâng chæ laø moät cuoäc hoïp maët mang tính baûn xöù, cuoäc hoïp maët coøn mang chieàu kích Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Ngoaøi söï quan taâm ñaày tình phuï töû cuûa Vò cha chung Giaùo Hoäi laø Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñitoâ thöù 16, cuûa Ñöùc Hoàng Y Ivan Diaz toång tröôûng thaùnh boä Truyeàn baù Tin Möøng, Sôû Kieän hoâm nay coøn ñöôïc haân haïnh tieáp ñoùn caùc Ñöùc Hoàng Y vaø Giaùm Muïc ñeán töø Toøa Thaùnh Vatican, töø caùc giaùo phaän thuoäc caùc chaâu luïc khaùc. OÂi! Coøn hình aûnh hieäp thoâng naøo ñeïp hôn? Coù ngöôøi Coâng giaùo Vieät Nam naøo khoâng nöùc loøng vì caûnh sum hoïp ñaïi ñoàng roäng lôùn ngaøy hoâm nay?
Beân caïnh nhau, cuøng vôùi nhau veà vôùi khoâng gian ñaày daáu xöa tích cuõ cuûa Sôû Kieän, chuùng ta haønh höông veà quaù khöù cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Haønh höông ñeå ghi nhaän vaø caûm taï hoàng aân cuûa Thieân Chuùa, aâm thaàm, bí aån nhöng lai laùng chaëng ñöôøng 350 naêm keå töø ngaøy khai sinh giaùo phaän Ñaøng ngoaøi, giaùo phaän tieân khôûi mieàn Baéc. Nguyeân côù ñeå chuùng ta thöïc hieän cuoäc haønh höông naøy laø 50 naêm thieát laäp Haøng Giaùo Phaåm Vieät nam, moät chaëng ñöôøng ñaày bieán ñoäng nhöng cuõng khoâng bao giôø thieáu vaéng yeâu thöông quan phoøng cuûa Thieân Chuùa. Trong nieàm tri aân caûm taï, chuùng ta cöû haønh thaùnh leã ñaàu tieân cuûa naêm thaùnh 2010, tröôùc anh linh caùc thaùnh töû ñaïo Vieät nam ñang hieän dieän taïi ñaây. Thö coâng boá naêm thaùnh cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ vieát: "Caùc Thaùnh Töû Ñaïo ñaõ nhieät taâm laøm chöùng cho ñöùc tin ñeán ñoä daùm hi sinh caû maïng soáng. Maùu caùc ngaøi ñoå ra ñaõ töôùi thaém maûnh ñaát queâ höông, trôû neân haït gioáng laøm naåy sinh nhieàu coäng ñoaøn tín höõu treân ñaát nöôùc Vieät Nam".
Thaät ra, khoâng rieâng gì taïi Vieät Nam, lòch söû cuûa Giaùo Hoäi noùi chung laø lòch söû cuûa baùch haïi. Ñöùc Gieâsu, Ñaáng saùng laäp Ñaïo Thaùnh, ñaõ laø naïn nhaân ñaàu tieân bò baùch haïi. Thöù ñeán, haàu heát caùc moân ñeä cuûa Ngaøi ñeàu ñaõ cheát vì baùch haïi. Nhöõng ngöôøi Kitoâ höõu ñaàu tieân taïi Roâma ñaõ bò baùch haïi suoát ba traêm naêm. Giaùo Hoäi Vieät Nam ngay töø luùc khai sinh, cuõng ñaõ traûi qua nhöõng giôø phuùt ñen toái ñaàm ñìa moà hoâi, nöôùc maét vaø maùu ñaøo. Nhöõng boä haøi coát ñang naèm im lìm taïi ñeàn thaùnh Sôû Kieän ñaây, chính laø baèng chöùng huøng hoàn cho nhöõng trang söû ñau thöông aáy.
Lòch söû nhaân loaïi cho thaáy, moät daân toäc hay moät quoác gia chæ coù theå toàn taïi khi coù ñuû söùc maïnh ñeå ñöông ñaàu vôùi ngoaïi xaâm vaø baïo loaïn. Ñang khi ñoù, Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät cheá ñoä chính trò, caøng khoâng phaûi laø moät theá löïc caïnh tranh kinh teá hay quaân söï. Nhöõng cuoäc baùch haïi dai daúng, lieân luïc vaø taøn baïo nhaèm ngöôïc ñaõi, tuø ñaøy, löøa loïc, kyø thò, khai tröø, thaäm chí trieät haï, thuû tieâu, leõ ra ñaõ xoùa teân Kitoâ giaùo treân baûn ñoà nhaân loaïi. Nhöng khoâng, vôùi con soá moät tæ hai tín ñoà, chieám moät phaàn saùu daân soá theá giôùi, Giaùo hoäi Coâng giaùo vaãn laø toân giaùo lôùn nhaát treân haønh tinh chuùng ta hieän nay.
Bao nhieâu ngöôøi ñaõ ngaõ xuoáng vì baùch haïi, nhöng Giaùo Hoäi vaãn toàn taïi, ngöôøi Kitoâ höõu, noùi theo ngoân töø cuûa baøi ñoïc thöù nhaát chuùng ta vöøa nghe, vaãn laø nhöõng ngöôøi khoâng sôï ñau khoå vaø söï cheát. Khoâng coù nghóa hoï laø nhöõng ngöôøi lieàu cheát vì böôùng bænh choáng ñoái nhaø caàm quyeàn. Ñaïo Chuùa laø ñaïo tình thöông. Ñieåm bieät loaïi cuûa caùc thaùnh töû ñaïo laø cheát trong tình thöông. Hoï laø loaïi töû toäi duy nhaát khoâng haän thuø keû leân aùn vaø keát lieãu maïng soáng mình. Khoâng giöõ ñöôïc pheùp nöôùc, hoï cam loøng töï nguyeän chòu cheát ñeå trung thaønh vôùi Chuùa, chöù khoâng phaûi ñaønh cheát vì thua cuoäc.
Giaùo Hoäi khoâng phaûi laø moät toå chöùc traàn theá. Giaùo Hoäi do Thieân Chuùa thieát laäp laø moät vöông quoác thuoäc thieân giôùi. Ñoù chính laø chieàu kích maàu nhieäm cuûa Giaùo Hoäi. Vì laø moät maàu nhieäm neân quy luaät phaùt trieån cuûa noù khoâng phaûi laø quy luaät bình thöôøng, nhöng laø quy luaät cuûa Ñaáng saùng laäp, ñöôïc Ngaøi phaùt bieåu caùch quyeát lieät trong baøi Tin Möøng hoâm nay: "Neáu haït luùa gieo vaøo loøng ñaát khoâng cheát ñi, noù chæ trô troïi moät mình; cheát ñi, noù môùi sinh ñöôïc nhieàu haït khaùc".
Ngöôøi ñaàu tieân tuaân theo quy luaät ñoù caùch trieät ñeå nhaát, chính laø Ñöùc Gieâsu. Thaäp giaù vaø caùi cheát cuûa Ngaøi ñaõ laøm phaùt sinh Giaùo Hoäi vaø trôû thaønh noäi dung rao giaûng cho moân ñeä Ngaøi. Ngöôøi ñôøi coi thaäp giaù laø ñieân roà, yeáu ñuoái, nhöng theo lôøi Thaùnh Phaoloâ trong baøi ñoïc thöù hai hoâm nay, ñoù laïi chính laø "söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa". Ñoù cuõng chính laø bí quyeát söùc maïnh cuûa caùc anh huøng töû ñaïo. Ñoù cuõng chính laø bí quyeát taïo ra lòch söû thaàn thaùnh cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Vaø ñoù cuõng chính laø con ñöôøng töông lai chuùng ta seõ ñi vaø phaûi ñi ñeå xaây döïng, gìn giöõ vaø phaùt trieån Giaùo Hoäi.
Nhöõng gì chuùng ta ñaõ chia seû treân ñaây cho pheùp chuùng ta keát luaän raèng dung maïo cuûa Giaùo Hoäi noùi chung, dung maïo cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam noùi rieâng, ñöôïc caáu taïo baèng moät quaù khöù maàu nhieäm, moät hieän taïi hieäp thoâng vaø moät töông lai söù vuï. Ñoù cuõng chính laø nhöõng tieâu ñeà UÛy Ban Naêm Thaùnh, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm minh Maãn, ñaõ choïn ñeå daân Chuùa Vieät Nam theå hieän caùch ñaëc bieät trong naêm toaøn xaù naøy. Ñoù cuõng chính laø söù ñieäp caên baûn phaùt ñi töø Sôû Kieän, nôi cöû haønh leã khai maïc naêm thaùnh 2010.
Cuoái cuøng nhaân danh Giaùo Hoäi Coâng giaùo Vieät Nam, thay maët cho Ñöùc Giaùm Muïc Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, toâi xin ñöôïc coù ñoâi lôøi vôùi caùc vò khaùch môøi vaø vôùi taát caû nhöõng ai khoâng cuøng nieàm tin toân giaùo.
Thöa quí vò,
Chuùng toâi caûm thaáy thaät aám loøng vaø raát caùm ôn söï chieáu coá taän tình cuûa ñaïi bieåu chính quyeàn caùc caáp, ngoaïi giao ñoaøn, toân giaùo baïn, baø con löông daân khoâng cuøng nieàm tin, trong dòp ñaïi leã khai maïc hoâm nay. Nhieàu ngöôøi cho raèng ngöôøi Coâng giaùo coù xu höôùng cuïc boä, kheùp kín. Nhöng söï hieän dieän cuûa quyù vò vaø nhöõng gì dieãn ra taïi ñaây, ñang chöùng minh ngöôïc laïi. Do hoaøn caûnh lòch söû, xaõ hoäi phöùc taïp, do voâ tình hoaëc aùc yù töø phía noï phía kia, coù khi do caùch soáng phaàn naøo leäch laïc cuûa moät soá tín ñoà, maø hình aûnh Thieân Chuùa ñaõ bò xuyeân taïc meùo moù vaø Giaùo hoäi Coâng giaùo ñaõ bò ngoä nhaän hieåu laàm. Qua ngaøy khai maïc naêm thaùnh hoâm nay, chuùng toâi muoán göûi ñeán taát caû nhöõng ai khoâng cuøng nieàm tin, thoâng ñieäp cuûa Ñöùc Gieâsu, Ñaáng saùng laäp Kitoâ giaùo, thoâng ñieäp cuûa söï hoøa ñoàng khoâng bieân giôùi, "moïi daân, moïi nöôùc, moïi ngoân ngöõ vaø maøu da". Chuùng toâi muoán chia xeû khaùt voïng môû roäng voøng tay thaân aùi cuûa ngöôøi coù ñaïo, cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Chuùng toâi muoán noùi lôøi xin loãi vôùi taát caû nhöõng ai, caùch naøy hay caùch khaùc, ñaõ khoâng haøi loøng veà ngöôøi Coâng giaùo vaø veà Giaùo hoäi Coâng giaùo. Ñaõ ñeán luùc ngöôøi Vieät nam phaûi thaúng thaén nhìn nhaän raèng chuùng ta ñaõ laøm khoå nhau quaù nhieàu vì baûo thuû chính kieán vaø thaønh kieán, vì ñoäc toân phe nhoùm vaø quyeàn lôïi. Phaûi kheùp laïi quaù khöù tò hieàm, ngôø vöïc ñeå theá heä mai sau khoâng quy traùch theá heä chuùng ta. Haõy cuøng nhau chia seû moät giaác mô chung veà ñaát nöôùc, queâ höông, daân toäc, xaõ hoäi, ñeå giôùi treû cuûa chuùng ta an loøng tin töôûng töông lai. Taét moät lôøi: mang traùi tim Vieät Nam, treân ñaát meï thaân yeâu hay ôû baát kyø ñaâu, ngöôøi Vieät Nam laø anh em moät nhaø.
Toâi ñeà nghò moïi ngöôøi chuùng ta haõy voã tay bieåu ñoàng tình.
Xin caùm ôn moïi ngöôøi.
GM. Giuse Nguyeãn Chí Linh
Chu Vaên