Toaø thaùnh vaø vaán ñeà
ñoäc thaân linh muïc
Toaø thaùnh vaø vaán ñeà ñoäc thaân linh muïc.
Vatican [CNS 13.11.2009] - Kính thöa quí vò, caùc baïn thaân meán. Ñoäc thaân linh muïc laø moät vaán ñeà thöôøng ñöôïc baøn caõi, nhaát laø trong caùc Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi. Moät caùch cuï theå, gaàn ñaây vaán ñeà naøy caøng trôû neân soâi noåi hôn khi Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI ban haønh toâng hieán "Anglicanorum Coetibus" veà vieäc thieát laäp moät cô cheá phaùp lyù cho nhöõng ngöôøi Anh giaùo muoán trôû veà hieäp thoâng vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo.
Söï kieän caùc linh muïc Anh giaùo coù gia ñình coù theå ñöôïc thuï phong linh muïc Coâng giaùo ñaõ laøm phaùt sinh nhieàu ñoàn ñaõi cho raèng ñaây laø moät böôùc môùi trong vieäc xeùt laïi vieäc ñoäc thaân linh muïc.
Nhöng cuõng nhö trong nhöõng laàn tröôùc, Toaø thaùnh Vatican ñaõ mau choùng baùc boû nguoàn tin naøy. Hoâm muøng 9 thaùng 11 naêm 2009, cuøng vôùi toâng hieán cuûa Ñöùc thaùnh cha, Toaø thaùnh ñaõ cho coâng boá moät tuyeân ngoân ñeå giaûi thích raèng: "Toâng hieán cuûa Ñöùc thaùnh cha coù theå cöùu xeùt töøng tröôøng hôïp moät, cho caùc linh muïc Anh giaùo coù gia ñình. Tuy nhieân, ñieàu ñoù khoâng nghóa laø giaùo hoäi seõ ñöa ra baát cöù moät thay ñoåi naøo trong luaät ñoäc thaân linh muïc. Theo Coâng ñoàng Vatican II, ñoäc thaân linh muïc laø moät daáu chæ vaø laø moät ñoäng löïc cho baùc aùi muïc vuï cuõng nhö moät lôøi loan baùo veà nöôùc Chuùa."
Theo nhaän ñònh cuûa kyù giaû John Thavis cuûa haõng thoâng taán Coâng giaùo Hoa Kyø CNS, cöù moãi laàn vaán ñeà ñoäc thaân linh muïc ñöôïc ñem ra baøn caõi thì Toaø thaùnh laïi cöông quyeát baûo veä luaät hieän haønh.
Moät ngaøy tröôùc khi coâng boá toâng hieán "Anglicanorum Coetibus" Ñöùc thaùnh cha ñaõ nhaán maïnh ñeán taàm quan troïng cuûa luaät ñoäc thaân linh muïc trong chuyeán vieáng thaêm Brescia, Baéc YÙ. Trích lôøi Ñöùc Phaoloâ VI, Ñöùc thaùnh cha noùi raèng ñoäc thaân laø caùch theá ñeå linh muïc ñoàng hình moät caùch troïn veïn nhaát vôùi Chuùa Kitoâ: Khi soáng ñoäc thaân, linh muïc bieåu loä vaø phaûn chieáu tình yeâu cuûa Chuùa Kito ñoái vôùi giaùo hoäi cuûa Ngöôøi.
Moät vaøi ngaøy tröôùc ñoù, baùo ngöôøi quan saùt Roma, cô quan ngoân luaän baùn chính thöùc cuûa Toaø thaùnh ñaõ cho ñaêng moät baøi daøi cuûa Ñöùc Hoàng y Dionigi Tettamanzi, Toång giaùm muïc Milano. Trong baøi vieát naøy, Ñöùc toång giaùm muïc Milano ñaõ khaúng ñònh raèng: ñoäc thaân linh muïc laø moät söï choïn löïa coù söùc loâi keùo nhieàu ngöôøi maø khoâng heà boùp ngheït hay laøm cho nhöõng giaù trò cuûa tính duïc trôû neân ngheøo naøn.
Vò tieàn nhieäm cuûa Ñöùc Hoàng y Tettamanzi laø Ñöùc hoàng y Carlo Maria Martini, laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaõ töøng tuyeân boá raèng: giaùo hoäi caàn phaûi tìm caùch thích nghi luaät ñoäc thaân linh muïc vôùi nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau. Moät soá ngöôøi cho raèng: Taïi nhöõng nôi thieáu linh muïc traàm troïng, giaùo hoäi neân phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình.
Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc neâu leân trong nhieàu Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi, nhaát laø trong Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà "ñaøo taïo linh muïc" naêm 1990: Khi coù moät soá Giaùm muïc ñeà nghò phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình, thì haàu heát caùc nghò phuï trong Thöôïng hoäi ñoàng yeâu caàu cuûng coá luaät ñoäc thaân. Luùc ñoù, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñoùn nhaän gôïi yù cuûa Thöôïng hoäi ñoàng vaø goïi ñeà nghò phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình laø moät "tuyeân truyeàn choáng laïi luaät ñoäc thaân linh muïc".
Naêm 1993, vaøi tuaàn sau khi coù moät soá Giaùm muïc Canada xin Toaø thaùnh cöùu xeùt vieäc phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình taïi nhöõng vuøng xa xoâi heûo laùnh, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ traû lôøi raèng baõi boû luaät ñoäc thaân linh muïc khoâng phaûi laø moät giaûi phaùp cho vaán ñeà khan hieám linh muïc.
Vaán ñeà ñoäc thaân linh muïc laïi ñöôïc neâu leân moät laàn nöõa trong Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà bí tích Thaùnh theå hoài naêm 2005. Moät soá Giaùm muïc thuoäc nghi leã Latin naïi ñeán tình traïng khan hieám linh muïc trong vuøng cuûa mình ñaõ ñeà nghò phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình. Nhöng trong nhöõng ñeà nghò chung cuïc cuûa Thöôïng hoäi ñoàng, caùc nghò phuï ñaõ baùc boû yù töôûng treân ñaây vaø Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ keát thuùc Thöôïng hoäi ñoàng baèng caùch ñeà cao ñoäc thaân linh muïc nhö laø moät ôn cao quyù cho toaøn theå giaùo hoäi.
Vaøo naêm 2006, Ñöùc hoàng y Claudio Hummes, ngöôøi ñöùng ñaàu boä giaùo só ñaõ nhaän ra raèng ñoäc thaân linh muïc laø moät vaán ñeà nhaïy caûm cuûa Vatican. Trong moät cuoäc phoûng vaán taïi Brazil, vò Hoàng y naøy noùi raèng: ñoäc thaân linh muïc cho daãu laø moät phaàn lòch söû cuûa Giaùo hoäi nhöng khoâng phaûi laø moät tín ñieàu vaø nhö vaäy coù theå ñöôïc duyeät laïi.
Nhöng chæ vaøi giôø sau khi ñeán Roma ñeå laõnh ñaïo boä giaùo só, Ñöùc hoàng y Hummes ñaõ ñöa ra moät lôøi minh ñònh ñeå noùi raèng: ñoäc thaân linh muïc khoâng phaûi laø moät vaán ñeà ñeå tranh luaän trong luùc naøy.
Dó nhieân, trong lòch söû Giaùo hoäi ñaõ töøng coù nhöõng ngöôøi coù gia ñinh ñöôïc thuï phong linh muïc, nhaát laø trong Giaùo hoäi Coâng giaùo thuoäc nghi leã Ñoâng Phöông. Nhöng vaøo theá kyû IV giaùo hoäi Latin môùi baét ñaàu ñöa ra nhöõng haïn cheá veà vieäc phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình. Ñeán theá kyû XII thì ñoäc thaân linh muïc môùi trôû thaønh luaät.
Nhöõng ngöôøi muoán thay ñoåi luaät ñoäc thaân linh muïc ñeàu naïi ñeán tình traïng khan hieám linh muïc hieän nay. Hieän nay, treân theá giôùi con soá trung bình caùc tín höõu ñöôïc moät linh muïc chaêm soùc taêng 20 phaàn traêm so vôùi 20 naêm tröôùc. Tình traïng naøy laïi caøng bi ñaùt hôn taïi moät soá nöôùc Chaâu Myõ Latin nhö Brazil: taïi ñaây moãi linh muïc phaûi chaêm soùc cho hôn taùm ngaøn tín höõu.
Tröôùc tình traïng naøy, Toaø thaùnh noùi raèng giaûi phaùp toát nhaát cho vaán ñeà laø phaân phoái linh muïc caùch hôïp lyù vaø coå voõ ôn goïi. Rieâng Ñöùc Benedicto XVI thì nhaán maïnh ñeán phaåm chaát hôn laø soá löôïng.
Vaán ñeà ñoäc thaân linh muïc laïi buøng noå moät laàn nöõa vaøo naêm 2006 khi moät vò Toång giaùm muïc ngöôøi Zambia laø Ñöùc cha Emmanuel Milingo ñaõ bò vaï tuyeät thoâng sau khi phong chöùc Giaùm muïc cho boán ngöôøi coù gia ñình maø khoâng coù pheùp cuûa Ñöùc thaùnh cha. Vò Toång giaùm muïc naøy ñaõ keâu goïi Toaø thaùnh neân phong chöùc linh muïc cho nhöõng ngöôøi coù gia ñình.
Tröôùc bieán coá naøy, Ñöùc Benedicto XVI ñaõ cho trieäu taäp hôn hai möôi vò ñöùng ñaàu caùc cô quan cuûa Toaø thaùnh ñeå duyeät laïi caùc chính saùch cuûa Giaùo hoäi. Sau moät ngaøy hoäi nghò, Toaø thaùnh ñaõ ñöa ra moät tuyeân ngoân taùi khaúng ñònh giaù trò cuûa ñoäc thaân linh muïc vaø keâu goïi caùc linh muïc cuõng nhö chuûng sinh phaûi yù thöùc veà taàm quan troïng cuûa vaán ñeà naøy.
Chu Vaên