Ñöùc thaùnh cha nhaéc laïi nhöõng sai laàm
cuûa theá kyû 12
ñeå caûnh caùo veà chuû nghóa duy töông ñoái
Ñöùc thaùnh cha nhaéc laïi nhöõng sai laàm cuûa theá kyû 12 ñeå caûnh caùo veà chuû nghóa duy töông ñoái.
Roma [CNA 4/11/2009] - Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI nhaéc laïi nhöõng sai laàm cuûa theá kyû 12 ñeå caûnh caùo veà chuû nghóa duy töông ñoái.
Trong baøi huaán duï taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ saùng thöù Tö 4 thaùng 11 naêm 2009, Ñöùc thaùnh cha ñaõ noùi ñeán cuoäc tranh luaän giöõa thaùnh Bernard de Clairvaux vaø Abelard. Ngaøi noùi: "ñeå hieåu ñöôïc cuoäc tranh luaän giöõa hai vò thaày vó ñaïi naøy, chuùng ta caàn phaûi nhôù raèng thaàn hoïc laø coá gaéng duøng suy tö ñeå hieåu caùc maàu nhieäm ñöùc tin".
Theo thaùnh Bernard, "ñöùc tin töï noù coù ñöôïc söï chaéc chaén noäi taâm, ñöôïc cuûng coá bôûi chöùng töø cuûa caùc thaùnh vaø söï linh höùng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn trong taâm hoàn ngöôøi tín höõu vaø trong tröôøng hôïp coù nghi ngôø, thì ñöôïc cuûng coá nhôø huaán quyeàn cuûa Giaùo hoäi".
Hieåu nhö theá thì neáu chæ xöû duïng lyù trí ñeå pheâ phaùn, con ngöôøi coù theå rôi vaøo chuû nghóa duy lyù, töông ñoái hoùa chaân lyù vaø ngay caû nghi ngôø veà ñöùc tin cuûa mình.
Theo thaùnh Bernard, muïc ñích duy nhöùt cuûa thaàn hoïc laø caûm nghieäm maät thieát veà Chuùa vaø ngaøy caøng yeâu meán Ngöôøi nhieàu hôn. Thaùnh nhaân daïy raèng thaàn hoïc caàn phaûi ñöôïc nuoâi döôõng baèng caàu nguyeän vaø chieâm nieäm.
Veà phaàn mình, Abelard chính laø ngöôøi ñaõ saùng cheá ra töø "thaàn hoïc". Thoaït tieân, hoïc giaû naøy nghieân cöùu trieát hoïc, roài sau ñoù aùp duïng caùc keát quaû ñaït ñöôïc vaøo suy tö thaàn hoïc. Tuy nhieân, theo Ñöùc thaùnh cha, Abelard laø moät con ngöôøi "baát an". OÂng coù tinh thaàn ñaïo ñöùc, nhöng khoâng ngöøng bò xaùo troän. OÂng traûi qua nhieàu bieán coá bi thaûm: oâng thaùch thöùc caùc baäc thaày cuûa mình vaø coù con vôùi moät ngöôøi ñaøn baø thoâng minh coù hoïc thöùc. OÂng cuõng bò Giaùo hoäi keát aùn nhieàu laàn, maëc duø cuoái cuøng qua ñôøi trong söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi Giaùo hoäi maø oâng chaáp nhaän quyeàn bính trong tinh thaàn ñöùc tin.
Veà maët suy tö, vì xöû duïng trieát hoïc moät caùch thaùi quaù, giaùo thuyeát cuûa Abelard veà maàu nhieäm Ba Ngoâi khoâng coù neàn taûng vöõng chaéc. Trong laõnh vöïc luaân lyù, giaùo huaán cuûa oâng cuõng mang tính haøm hoà, khi nhaán maïnh raèng yù höôùng laø yeáu toá quyeát ñònh veà tính thieän aùc cuûa haønh vi con ngöôøi; oâng queân maát yù nghóa vaø giaù trò khaùch quan cuûa haønh ñoäng.
Ñöùc thaùnh cha noùi raèng veà phöông dieän naøy, Abelard laø moät thí duï ñieån hình cho thaáy nguy cô cuûa chuû nghóa duy töông ñoái veà luaân lyù hieän ñang thònh haønh trong theá giôùi ngaøy nay.
Tuy nhieân Ñöùc thaùnh cha cuõng nhìn nhaän nhöõng ñieåm tích cöïc trong suy tö cuûa Abelard, khi oâng khaúng ñònh raèng "caùc truyeàn thoáng toân giaùo ngoaøi Kitoâ giaùo laø moät chuaån bò ñeå ñoùn nhaän Chuùa Kitoâ".
Keát thuùc baøi huaán duï, Ñöùc thaùnh cha nhaán maïnh raèng "cuoäc ñoái ñaàu thaàn hoïc giöõa thaùnh Bernard de Clairvaux vaø Abelard ñaõ keát thuùc baèng söï hoøa giaûi giöõa hai vò, nhôø trung gian cuûa ngöôøi baïn chung cuûa hai vò laø Phero Baäc Ñaùng Kính. Abelard ñaõ baøy toû söï khieâm toán khi nhìn nhaän nhöõng sai laàm cuûa mình. Coøn thaùnh Bernard thì chöùng toû taám loøng ñoä löôïng cao ñoä.
Chu Vaên