Töông lai caùc giaùo xöù
trong Giaùo hoäi taïi Phaùp
Töông lai caùc giaùo xöù trong Giaùo hoäi taïi Phaùp.
Loä Ñöùc, Phaùp [La Croix 2/11/2009] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Caùc Ñöùc giaùm muïc Phaùp hieän ñang tham döï hoäi nghò muøa thu dieãn ra taïi Loä Ñöùc. Moät trong nhöõng ñieåm ñöôïc caùc vò chuû chaên Giaùo hoäi taïi nöôùc naøy thaûo luaän laø töông lai cuûa caùc giaùo xöù.
Ñöùc cha Dominique Lebrun, Giaùm muïc Saint Etienne, noùi raèng ñaây laø moät "vaán ñeà nhöùc oùc" ñoái vôùi haàu heát caùc giaùo phaän taïi Phaùp. "Toå chöùc laïi", "phaùt trieån", "taùi caáu truùc", "quy tuï laïi thaønh moät giaùo xöù lôùn". v.v... ñoù laø nhöõng kieåu noùi hieän ñang ñöôïc caùc vò chuû chaên ñeà nghò khi noùi veà toå chöùc môùi cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ. Taïi thoân queâ, vaán ñeà xem ra coøn traàm troïng hôn.
Laøm theá naøo ñeå duy trì ñöôïc söï hieän dieän cuûa Giaùo hoäi trong tình traïng khan hieám linh muïc hieän nay vaø ñöùng tröôùc khoù khaên trong vieäc canh taân caùc nhoùm giaùo daân? Ñoù laø caâu hoûi ñöôïc nhieàu vò Giaùm muïc Phaùp neâu leân trong hoäi nghò muøa thu naøy.
Ñöùa cha Lebrun, moät trong 4 vò Giaùm muïc ñaëc traùch nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy, ñaõ chia seû nhö sau: "Trong giaùo phaän cuûa toâi, toâi tìm caùch khai trieån hai laõnh vöïc öu tieân vaø boå tuùc cho nhau laø: khai taâm Kitoâ giaùo vaø ñoái thoaïi vôùi xaõ hoäi. Nhìn döôùi khía caïnh naøy, vaán ñeà con soá linh muïc vaø caùc giaùo xöù khoâng hoaøn toaøn laø moät vaán ñeà nhö nhau. Muïc ñích khoâng phaûi laø baèng moïi caùch nhaân leân caùc nhoùm giaùo daân, maø laø laøm sao ñeå caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta phaûi laø nhöõng laø coäng ñoàng kito noùi vôùi moïi ngöôøi raèng Thieân Chuùa yeâu thöông vaø cöùu ñoä mình".
Ñöùc giaùm muïc Giaùo phaän Saint Etienne cho bieát: 10 naêm sau khi thieát laäp caùc giaùo xöù môùi trong giaùo phaän, xem ra giaùo daân vaãn coøn raát gaén boù vôùi moâ hình giaùo xöù cuõ". Ngaøi noùi: "lieäu yù nieäm veà "giaùo xöù" coù coøn hôïp thôøi khoâng? Hieän nay chuùng ta ñang tieán daàn ñeán "truyeàn giaùo" hôn laø giaùo xöù theo yù nghóa coå ñieån".
Moät soá giaùo phaän vaãn coøn baùm chaët vaøo moâ hình giaùo xöù coå ñieån: moãi linh muïc moät giaùo xöù. Ñaây laø tröôøng hôïp cuûa Giaùo phaän Frejus Toulon. Giaùo phaän naøy khoâng ñaët vaán ñeà "goâm" caùc giaùo xöù laïi, traùi laïi keâu goïi söï trôï giuùp cuûa caùc linh muïc ngoaïi quoác vaø thieát laäp nhöõng coäng ñoàng môùi.
Linh muïc Yann de Rauglaudre, giaùm ñoác vaên phoøng truyeàn thoâng cuûa giaùo phaän naøy noùi raèng maáu choát cuûa vaán ñeà laø tình traïng thieáu linh muïc. Do ñoù, giaùo phaän naøy nhaán maïnh ñeán nhu caàu coå voõ ôn goïi.
Ñöùc cha Michel Santier, Giaùm muïc Creteil, ngoaïi oâ Paris, cuõng nhaán maïnh raèng coå voõ ôn goïi laø moät phaàn trong giaûi ñaùp cho nhöõng khoù khaên hieän nay. Vò giaùm muïc naøy xem ñieåm töïa cuûa giaùo daân vaø vieäc huaán luyeän hoï laø moät phöông thuoác boå tuùc cho vaán ñeà taùi toå chöùc caùc giaùo phaän.
Cha Joel Morlet, Toång ñaïi dieän giaùo phaän Chalon en Champagne, cuõng ñoàng quan ñieåm. Theo vò linh muïc naøy, "ñöôïc keâu goïi tích cöïc tham döï vaøo ñôøi soáng Giaùo hoäi, giaùo daân caàn ñöôïc huaán luyeän ñeå dieãn taû moät caùch ñuùng ñaén hôn nieàm tin cuûa mình vaø ñeå coù theå nhaân danh Giaùo hoäi ñeà ra nhöõng saùng kieán". Chính vì vaäy maø trong giaùo phaän naøy, nhieàu nhoùm linh hoaït muïc vuï goàm coù linh muïc, phoù teá vaø giaùo daân ñöôïc thaønh laäp. Nhieàu giaùo daân, ñöôïc traû löông hay laøm vieäc thieän nguyeän, ñöôïc gôûi ñeán caùc ñieåm truyeàn giaùo.
Vai troø cuûa linh muïc trong Giaùo hoäi Phaùp hieän nay cuõng tieán trieån moät caùch ñaùng keå. Ñöùc cha Hubert Herbreteau, Giaùm muïc Agen, khaúng ñònh raèng linh muïc "khoâng theå laø ngöôøi cuûa moät toå chöùc, nghóa laø bieát vaø ñieàu khieån moïi söï nöõa". Theo vò Giaùm muïc naøy, linh muïc laø moät ngöôøi höôùng ñaïo, ñoàng haønh, naâng ñôõ, thöïc thi söù vuï hieäp thoâng giöõa caùc coäng ñoàng ñöôïc uûy thaùc cho mình, chaêm lo vieäc tröôûng thaønh trong ñöùc tin vaø nhieät khí truyeàn giaùo.
Nhö theá, daàn daø, sau nhieàu doø daãm, theá quaân bình giöõa giaùo daân vaø linh muïc ñöôïc thieát laäp. Ngaøy caøng coù nhieàu nhoùm giaùo daân tích cöïc trong caùc giaùo xöù. Ñaây laø kinh nghieäm cuûa giaùo phaän Poitiers. Hieän nay giaùo phaän naøy coù khoaûng 320 nhoùm. Duø vaäy, linh muïc vaãn luoân giöõ vai troø troïng yeáu: linh muïc laø "cha" trong ñöùc tin hôn laø nhaø toå chöùc; linh muïc ñieàu chænh, naâng ñôõ, ñoàng haønh, mang laïi cho caùc coäng ñoàng nhöõng gì hoï khoâng coù.
Ñaây laø moâ hình maø giaùo phaän Chalon en Champagne ñang theo. Giaùo phaän naøy coù khoaûng 34 giaùo xöù, trong soá naøy coù ñeán 14 giaùo xöù khoâng coù linh muïc .Thay vaøo ñoù, Ñöùc giaùm muïc giaùo phaän boå nhieäm giaùo daân laøm "ñaïi dieän muïc vuï" trong thôøi haïn 5 naêm. Chæ coøn laïi vaán ñeà laø: thaùnh leã vaø vieäc röôùc leã trong caùc buoåi cöû haønh Lôøi Chuùa Ngaøy Chuùa Nhöït. Ñaây laø vaán ñeà vaãn chöa coù giaûi phaùp.
Töïu trung, nhö Ñöùc giaùm muïc giaùo phaän Saint Etienne ghi nhaän, vaán ñeà khoâng phaûi laø xaùc ñònh ai seõ laøm gì, maø laø khôûi ñi töø nhöõng coäng ñoàng hieän höõu ñeå cuøng nhau ñoïc vaø soáng Tin Möøng. Ñeå naâng ñôõ nhöõng coäng ñoàng naøy, caàn phaûi thieát laäp nhöõng nhoùm löu ñoäng coù theå theo ñònh kyø ñeán caùc laøng maïc ñeå laéng nghe, ñeå trình baøy moät giaùo huaán hay ñeå, tuy theo nhu caàu, ñi goû cöûa töøng nhaø.
Cha Philippe Brunel chia seû moät kinh nghieäm ñoäc ñaùo. Ngaøi hieän ñang phuï traùch 23 nhaø thôø quy tuï khoaûng 14 ngaøn giaùo daân. Môùi ñaây, nhaân cuoäc khuûng hoaûng veà söõa taïi Phaùp, vò linh muïc naøy ñaõ vaän ñoäng toå chöùc moät cuoäc gaëp gôõ daønh cho caùc noâng daân treû vaø caùc thaønh vieân coâng ñoaøn. Cha cho bieát: neáu khoâng coù cô caáu môùi cuûa caùc giaùo xöù ñöôïc hình thaønh caùch ñaây 10 naêm, ngaøi ñaõ khoâng theå toå chöùc ñöôïc moät cuoäc gaëp gôõ nhö theá. Theo cha, söù meänh cuûa Giaùo hoäi laø ñoùng goùp vaøo söï haøi hoøa cuûa xaõ hoäi, giuùp cho moïi ngöôøi hieåu nhau.
Theo Ñöùc cha Santier, Giaùm muïc Creteil, "moät khuoân maët môùi cuûa Giaùo hoäi ñang ñöôïc veõ ra: trong Giaùo hoäi naøy, sinh hoaït muïc vuï khoâng coøn hoaøn toaøn ñaët naëng leân vai cuûa caùc linh muïc nöõa".
Chu Vaên