Noäi dung vaøi baûn töôøng trình
cuûa caùc nhoùm nghò phuï
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc
Phi chaâu kyø 2
Noäi dung vaøi baûn töôøng trình cuûa caùc nhoùm nghò phuï Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu kyø 2.
Vatican (Vat. 19/10/2009) - Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu kyø 2 ñaõ tieán haønh ñöôïc 2 phaàn 3 chöông trình vaø ñang ñi vaøo giai ñoaïn gaët haùi keát quaû caùc cuoäc thaûo luaän.
Hoâm 19-10-2009, caùc nghò phuï khoâng nhoùm phieân hoïp khoaùng ñaïi naøo, nhöng Ñöùc Hoàng Y Toång töôøng trình vieân, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Toång thö kyù ñaëc bieät vaø 12 töôøng trình vieân cuûa 12 nhoùm nghò phuï ñaõ nhoùm hoïp saùng chieàu vôùi nhau vôùi muïc ñích thoáng nhaát caùc ñeà nghò do caùc nhoùm soaïn ra hoài cuoái tuaàn qua thaønh moät danh saùch duy nhaát, ñeå trình baøy tröôùc Coâng nghò saùng thöù Ba 20-10-2009, trong phieân khoaùng ñaïi thöù 17. Giai ñoaïn keá tieáp seõ laø söûa chöõa caùc ñeà nghò ñoù ñeå ñöa ra bieåu quyeát chung keát vaøo saùng thöù Baåy 24-10-2009.
Dó nhieân caùc ñeà nghò ñoù chöa ñöôïc coâng boá, nhöng qua caùc baûn töôøng trình keát quaû caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm, ngöôøi ta cuõng coù theå thaáy ñöôïc phaàn naøo höôùng ñi cuûa caùc ñeà nghò. Caùc baûn ñoù cuõng ñuùc keát caùc yù kieán cuûa ña soá vaø thieåu soá trong nhoùm, thu thaäp caùc ñeà nghò vaø suy tö cuûa caùc thaønh vieân trong nhoùm. Caùc baûn töôøng trình naøy coù taàm quan troïng raát lôùn vì chuùng bieåu loä tö töôûng cuûa caùc nghò phuï trong caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm, vaø qua ñoù chöùa ñöïng maàm moáng caùc yeáu toá ñöôïc chính Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñoàng thuaän.
Töôøng trình cuûa moät soá nhoùm
Sau ñaây, chuùng toâi xin göûi ñeán quí vò noäi dung vaøi baûn töôøng trình cuûa caùc nhoùm nghò phuï.
1. Nhoùm Boà ñaøo nha do Ñöùc Cha Gabriel Mbilingi , doøng thöøa sai Chuùa Thaùnh Thaàn, Toång Giaùm Muïc Phoù giaùo phaän Lubango, beân Angola, kieâm Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc mieàn nam Phi chaâu, ghi nhaän coù moät soá ñeà taøi ít ñöôïc coâng nghò Giaùm Muïc naøy ñaøo saâu:
- ñoù laø ñôøi soáng thaùnh hieán, vai troø cuûa caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, giaùo lyù vieân, nhö nhöõng nhaân vieân coù tö caùch hoøa giaûi.
- Vieäc thöïc thi coâng lyù nhö moät yeáu toá thieát yeâu ñoái vôùi moät xaõ hoäi hoøa giaûi..
- chuû nghóa duy boä laïc vaø baøi ngöôøi ngoaøi laø nguyeân nhaân gaây ra caùc xung ñoät vaø vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi;
- vaán ñeà buøa ngaûi, phuø thuûy, nhö yeáu toá gaây ra ñau khoå, sôï haõi, xung ñoät vaø boùc loät con ngöôøi.
Nhoùm tieáng Boà ñöa ra moät soá ñeà nghò nhö:
- Vieäc tham chieáu roõ raøng ñaïo lyù xaõ hoäi cuûa Hoäi Thaùnh phaûi thuoäc veà noäi dung ñaïo lyù cuûa chuùng ta trong vieäc rao giaûng Tin Möøng vaø huaán giaùo.
- Khi giaûng daïy giaùo lyù, neân theo kieåu maãu döï toøng, thuùc ñaåy tín höõu ñích thaân choïn theo Chuùa Kitoâ.
- Caàn nhaán maïnh vai troø cô baûn cuûa ñôøi soáng thaùnh hieán trong ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, nhaát laø ñeà cao coâng vieäc cuûa nhöõng ngöôøi thaùnh hieán trong laõnh vöïc hoøa giaûi, coâng lyù vaø hoøa bình, qua vieäc caàu nguyeän, hieän dieän taïi caùc hoïc ñöôøng, caùc nhaø thöông vaø caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi, thaêng tieán phuï nöõ, v.v.
- Ñeà cao giaù trò cuûa laõnh vöïc chính trò nhö moät vieäc phuïc vuï xaõ hoäi, giuùp caùc nhaø chính trò Kitoâ ñaûm traùch nghóa vuï cuûa mình, ñi töø ñöùc tin. Tìm caùch taêng cöôøng vieäc huaán luyeän vaø söï naâng ñôõ cuûa giaùo daân trong caùc laõnh vöïc khaùc nhau trong cuoäc soáng, veà tìm caùch boå nhieäm caùc vò tuyeân uùy cho caùc taàng lôùp chuyeân bieät nhö giaùo sö, caûnh saùt, vaø quaân ñoäi, v.v..
- Veà caùc linh muïc, nhoùm caùc nghò phuï noùi tieáng Boà nhaán maïnh veà ñôøi soáng vaø söù vuï cuûa linh muïc nhö moät coâng taùc phuïc vuï daân Chuùa, chöù khoâng phaûi laø quyeàn bính. Caùc linh muïc haõy thöïc söï ôû giöõa daân, daønh thôøi gian cho söù vuï laéng nghe vaø hoøa giaûi. Caùc linh muïc caàn coù khaû naêng giuùp chöõa laønh caùc veát thöông vaø caùc chaán thöông, ñoàng thôøi yù thöùc veà vai troø xaõ hoäi cuûa mình, trôû thaønh nhöõng duïng cuï hoøa giaûi ñích thöïc, keå caû nôi nhöõng ngöôøi ngoaøi Kitoâ giaùo.
2. Nhoùm tieáng Phaùp E, do Cha Edoudard Tsimba , Beà treân Toång quyeàn Doøng thöøa sai Khieát Taâm Ñöùc Meï, quen goïi laø caùc cha doøng Scheut, laøm töôøng trình vieân. Nhoùm naøy nhaän ñònh raèng Phi chaâu, ñaïi luïc giaàu taøi nguyeân vaø laø ñoái töôïng cuûa bao nhieâu ham muoán, phaûi ñoùng goùp phaàn cuûa mình cho theá giôùi.
Caùc nghò phuï nhoùm Phaùp E ñaët caâu hoûi: Coù theå noùi veà hoøa bình cho moät daân toäc ñang chòu ñoùi hay khoâng? Ngheøo ñoùi coù theå bieän minh cho söï mieät maøi choáng ñoái nhau baèng nhöõng haønh ñoäng man rôï hay khoâng?
Noùi veà hoøa bình coù nghóa laø noùi veà loøng töø bi cuûa Thieân Chuùa. Chæ coù ngöôøi ñöôïc hoøa giaûi vôùi Thieân Chuùa, trong an bình, môùi coù theå noùi veà hoøa bình. Vì theá caàn nhaéc nhôû giaù trò quan troïng cuûa bí tích hoøa giaûi, söï nghieâm tuùc vaø thôøi gian maø taùc nhaân hoøa giaûi töùc laø caùc linh muïc phaûi daønh cho vaán ñeà naøy, daønh thôøi gian vaø söï chuaån bò caàn thieát ñeå giaûi toäi caù nhaân cuõng nhö cöû haønh nghi thöùc thoáng hoái coäng ñoàng.
Nhoùm Phaùp E ñeà nghò raèng ngoaøi caùc neàn taûng Kinh Thaùnh, cuõng caàn kín muùc nôi neàn taûng caùc truyeàn thoáng Phi chaâu qua caùc tuïc ngöõ ca dao. Vaø maëc duø bao nhieâu ñieàu tieâu cöïc xaûy ra taïi Phi chaâu, chuùng ta khoâng ñöôïc thaát voïng. Coù bao nhieâu ñieàu tích cöïc taïi Phi chaâu ñaùng ñöôïc theá giôùi chuù yù. Cuoäc soáng vaø chöùng taù cuûa bao nhieâu tín höõu Kitoâ, nhieàu khi ñeán ñoä töû ñaïo, ñaùng ñöôïc nhaéc nhôù nhö moät nguoàn maïch naâng ñôõ ñöùc tin. Cuoäc soáng vaø taám göông cuûa caùc nhaân vieân Giaùo Hoäi, khoâng phaân bieät, laø ñieàu caên baûn trong laõnh vöïc hoøa giaûi. Thöïc vaäy, ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ, chính nhôø hy voïng maø chuùng ta ñöôïc cöùu thoaùt (Spe salvi).
3. Nhoùm tieáng Phaùp A, do Cha Geùrard Chabanon, Beà treân Toång quyeàn doøng Thöøa sai Phi chaâu, quen goïi laø caùc cha doøng Traéng, laøm töôøng trình vieân, ñaõ ñaëc bieät nhaán maïnh ñeán hai phöông phaùp tieáp caän vaán ñeà, ñoù laø toá giaùc vaø loan baùo. Toá giaùc nhöõng baát coâng baèng caùch tìm hieåu nhöõng nguyeân nhaân saâu xa cuûa chuùng, vaø loan baùo, coâng boá nhöõng coá gaéng nhöõng chính saùch tieán haønh theo höôùng ñi ñuùng.
Coù hai ñeà taøi lôùn ñöôïc nhoùm Phaùp A ñaëc bieät quan taâm:
- Tröôùc tieân laø gia ñình: teá baøo cô baûn cuûa xaõ hoäi vaø cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ. Gia ñình ñang bò ñe doïa vì naïn ngheøo ñoùi, cai trò keùm, nhöõng khoù khaên trong vieäc cho con caùi caép saùch ñeán tröôøng, baïo haønh vaø söï voâ traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi cha gia ñình, boû rôi vôï con.
- Tieáp ñeán laø Hoài giaùo. Ñaây laø moät ñeà taøi ñöôïc thaûo luaän nhieàu. Tình traïng khaùc nhau taïi Phi chaâu, ñaëc bieät giöõa Baéc vaø Nam sa maïc Sahara. Ñaëc tính Araäp vaø Phi chaâu khoâng luoân luoân coù cuøng giaù trò. Coù theå phaùt trieån söï ñoái thoaïi baèng cuoäc soáng vaø ñoái thoaïi xaõ hoäi giöõa caùc tín höõu Kitoâ vaø Hoài giaùo. Caùc nghò phuï trong nhoùm ñaëc bieät nhaán maïnh raèng chuùng ta caàn ñoøi hoûi töï do löông taâm cho caùc tín höõu vaø nhaán maïnh tính chaát hoã töông trong vieäc phuïng töï.
Caàn daønh cho caùc toân giaùo coå truyeàn cuûa Phi chaâu moät choã ñöùng quan troïng hôn trong caùc suy tö cuûa chuùng ta.
4. Nhoùm Anh Phaùp Hoãn hôïp, do Ñöùc Cha Jean Mbarga , Giaùm Muïc giaùo phaän Ebolowa beân Camerun laøm töôøng trình vieân. Caùc nghò phuï nhoùm naøy nhìn nhaän raèng vaán ñeà boä toäc trong Giaùo Hoäi vaãn laø moät thaùch ñoá lôùn. Coù theå tìm ñöôïc moät söï quaân bình giöõa nhöõng tieán trieån thaàn hoïc vaø möùc ñoä roäng lôùn cuûa caùc thaûm traïng con ngöôøi ôû Phi chaâu maø caùc nghò phuï caàn mang laïi caâu traû lôøi; hoaït ñoäng ngoân söù cuûa caùc UÛy ban Coâng lyù vaø hoøa bình ñaùng ñöôïc chuù yù nhieàu hôn. Söï phaân tích caùc cuoäc xung ñoät ôû Phi chaâu seõ giuùp ñaøo saâu caùc nguyeân nhaân chính yeáu nhö söï boùc loät caùc taøi nguyeân thieân cuûa Phi chaâu laø nguyeân do coù tính caùch quyeát ñònh hôn caû chuû nghóa boä laïc maø ngöôøi ta thöôøng noùi.
Nhoùm Nghò Phuï Anh Phaùp hoãn hôïp nhìn nhaän raèng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu naøy laø moät hoàng aân cuûa Thieân Chuùa cho toaøn Giaùo Hoäi vaø cho caû nhaân loaïi nöõa. Söï hieäp thoâng cuûa Giaùo Hoäi cuõng laø moät söùc maïnh phaûi giuùp ngöôøi Phi chaâu ñöông ñaàu vôùi nhöõng thaùch ñoá cuûa hoï trong nieàm hy voïng nôi söï soáng laïi vaø vôùi söï lieân ñôùi hoaøn vuõ troïn veïn. Nieàm tin nôi Chuùa Kitoâ, voán laø moät ñaëc tính cuûa caùc Kitoâ höõu, mang laïi cho moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø daân Phi chaâu, moät khaû naêng thöïc söï thoâng truyeàn trong toaøn ñaïi luïc tinh thaàn hoøa giaûi, coâng lyù vaø hoøa bình. Ñaây thöïc laø moät lôøi nhaéc nhôû cho taát caû moïi ngöôøi Phi chaâu veà söï daán thaân truyeàn giaùo vaø laøm ngoân söù, ñeå trong moïi nôi vaø moïi thôøi, hoï trôû thaønh daáu chæ vaø duïng cuï cuûa moät Phi chaâu ñöôïc hoøa giaûi, ñöôïc bình ñònh vaø ñöôïc coâng lyù.
5. Nhoùm tieáng Anh A, do Ñöùc cha Anthony John Valentine Obinna, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Owerri, beân Nigeria laøm töôøng trình vieân, cho bieát caùc thaønh vieân trong nhoùm ñaõ caûm nghieäm moät caùch tích cöïc vaø laønh maïnh veà söï hieäp thoâng Giaùo Hoäi qua Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc naøy, vaø seõ thoâng truyeàn cho toaøn theå caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông vaø caùc cô quan lieân heä.
Nhoùm nhaän thaáy coù nhu caàu caáp thieát caàn chöõa laønh taâm hoàn, löông taâm chuùng ta bò toån phöông vì caùc thöù toäi loãi caù nhaân vaø xaõ hoäi: töø söï ích kyû cho ñeán chuû nghóa duy boä laïc, cheá ñoä boä toäc, phe phaùi nhieàu khi cuõng khoâng vaéng boùng trong caùc giaùo hoäi ñòa phöông. Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc naøy giuùp chuùng toâi ñaøo saâu yù thöùc veà nhöõng veát thöông ñoù vaø thuùc giuïc chuùng ta chöõa laønh chuùng.
Nhoùm Anh ngöõ A cuõng ñeà nghò caàn cuûng coá gia ñình Phi chaâu: nhöõng lôøi leân aùn maø thoâi thì khoâng ñuû, caàn phaûi ñeà ra nhöõng saùng kieán tích cöïc ñeå chöõa laønh nhöõng hoaøn caûnh hoân phoái bò roái.
Ngoaøi ra, ñeå ñaùp laïi nhieàu naïn nhaân baát coâng ôû Phi chaâu, nhöõng thai nhi chöa sinh ra bò huûy dieät, caùc treû moà coâi, treû em buïi ñôøi, taät nguyeàn, caùc tuø nhaân, caùc coäng ñoaøn bò baùch haïi vaø gaït ra ngoaøi leà xaõ hoäi, caàn kieán taïo nhöõng cô caáu coâng lyù, hoøa bình, quan taâm saên soùc muïc vuï, caûm thoâng vaø thieän caûm giöõa loøng Giaùo Hoäi vaø xuaát phaùt töø Giaùo Hoäi. Nhoùm naøy khoâng queân ñeà nghò duøng cuoán toaùt yeáu giaùo huaán xaõ hoäi Coâng Giaùo nhö vaên baûn baét buoäc trong vieäc huaán luyeän giaùo daân.
6. Nhoùm Anh ngöõ C, do Cha Obiora Francis Ike , Giaùm ñoác Hoïc vieân Coâng Giaùo veà phaùt trieån, Coâng lyù vaø hoøa bình ôû Enugu, Nigeria, laøm töôøng trình vieân, ñeà nghò cuûng coá caùc cô caáu nhaém taêng cöôøng söï hieäp nhaát cuûa haøng Giaùm Muïc trong caùc coäng ñoaøn Giaùo Hoäi taïi caùc ñaïi luïc, trong tình lieân ñôùi vaø ñoàng traùch nhieäm ñoái vôùi nhau. Caàn cuûng coá Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu vaø Madagascar, goïi taét laø Secam, duyeät laïi toå chöùc naøy ñeå trôû thaønh moät cô caáu cuûa haøng Giaùm Muïc ñaïi luïc, höõu hieäu veà phöông dieän muïc vuï, ñeå phuïc vuï caùc nhu caàu cuûa Phi chaâu, caùc nöôùc thaønh vieân saün saøng ñoùng goùp nhaân löïc vaø taøi löïc cho toå chöùc naøy.
Caùc Giaùm Muïc thuoäc nhoùm Anh Ngöõ C quan taâm ñeán töï do ñi laïi vaø quyeàn cuûa nhöõng ngöôøi di daân vaø coâng nhaân ñang phaûi chòu caùc chính saùch haïn cheá treân theá giôùi, vaø hoï thöôøng phaûi chòu nhöõng ñieàu kieän soáng voâ nhaân ñaïo. Taïi nhieàu quoác gia, ngöôøi ta nhaän thaáy traøo löu kyø thò chuûng toäc vaø baøi nöôùc ngoaøi ñang gia taêng, vaø nhieàu ngöôøi Phi chaâu phaûi chòu söï ñoái xöû voâ nhaân ñaïo nhö vaäy. Caàn phaûi ñoái xöû vôùi con ngöôøi theo phaåm giaù vaø trong nieàm toân troïng taïi caùc nöôùc maø hoï ñi tôùi. Caùc Giaùm Muïc cho bieát: Veà phaàn mình, chuùng ta cuõng phaûi tìm hieåu xem taïi sao bao nhieâu ngöôøi treû, thöôøng laø nhöõng ngöôøi coù ngheà nghieäp chuyeân moân, laïi boû ñaát nöôùc cuûa mình nhö vaäy.
Ngoaøi ra, caàn thaønh laäp nhöõng uûy ban taïi moãi giaùo phaän ôû Phi chaâu ñeå thaêng tieán phaåm giaù vaø vai troø cuûa phuï nöõ trong Giaùo Hoäi vaø trong xaõ hoäi... Caàn taêng cöôøng vieäc huaán luyeän cho caùc nhaân vieân muïc vuï. Caùc nhaân vieân naøy phaûi nhaán maïnh veà söï phoå bieán yù nieäm veà phaåm giaù cuûa lao coâng, veà söï di ñoäng cuûa soá tieàn tieát kieåm, söû duïng keá hoaïch hoùa thích hôïp vaø kieán taïo caùc ngaân haøng tieåu tín duïng ñeå naâng ñôõ nhöõng ngöôøi tieát kieäm côõ nhoû, caùc giôùi chuû xí nghieäp, cuõng nhö taøi trôï caùc döï aùn noâng nghieäp, tröôøng hoïc, caùc cô caáu coù theå baûo ñaûm cho Giaùo Hoäi töï laäp veà taøi chaùnh.
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)