Giaùo hoäi taïi Phi Chaâu
vaø coâng cuoäc canh taân luïc ñòa
Giaùo hoäi taïi Phi Chaâu vaø coâng cuoäc canh taân luïc ñòa.
Vatican [La Croix 14/10/2009] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Phi Chaâu ñaõ ñi ñöôïc nöûa chaëng ñöôøng.
Chieàu thöù Ba 13 thaùng 10 naêm 2009, Ñöùc hoàng y Peter Turkson, ngöôøi Ghana, töôøng trình vieân cuûa Thöôïng hoäi ñoàng ñaõ noùi ñuøa "Xin ñöôïc chaøo möøng quyù khaùch leân maùy bay. Xin quyù khaùch thaét giaây an toaøn", tröôùc khi ñoïc baûn baùo caùo daøi 15 trang, trong ñoù ngaøi toång hôïp caùc baøi phaùt bieåu cuûa caùc vò nghò phuï taïi Thöôïng hoäi ñoàng.
Caùc baøi phaùt bieåu vaãn xoay quanh truïc chính laø "Gia ñình Giaùo hoäi cuûa Chuùa taïi Phi Chaâu caàn phaûi ñöôïc bieán ñoåi töø beân trong vaø caàn phaûi canh taân luïc ñòa nhö muoái vaø aùnh saùng". Muïc tieâu naøy ñaõ ñöôïc saøn loïc moät phaàn töø thaàn hoïc vaø maët khaùc töø nhöõng ñoùng goùp rieâng cuûa neàn vaên hoùa Phi Chaâu. Nhöng thöôïng hoäi ñoàng giaùm muïc theá giôùi laàn thöù hai veà Phi Chaâu naøy "khoâng phaûi laø chuyeän rieâng cuûa Phi Chaâu vôùi caùc tham döï vieân khoâng phaûi laø Phi Chaâu. Maø ñuùng hôn laø Giaùo hoäi phoå quaùt ñang coá gaéng baûo toàn "buoàng phoåi thieâng lieâng vó ñaïi" cuûa Phi Chaâu ñoái vôùi toaøn theå nhaân loaïi".
Söù meänh cuûa Giaùo hoäi laø phaûi ñeo ñuoåi moät sôïi chæ xuyeân suoát. Ñoù laø "giaûi phoùng caùc daân toäc cuûa luïc ñòa khoûi moïi sôï haõi, baûo ñaûm moät söï hoaùn caõi saâu xa vaø tröôøng kyø, ñöông ñaàu vôùi moïi vaán ñeà cuûa xaõ hoäi. Moät caùch cuï theå, Giaùo hoäi caàn phaûi goùp phaàn vaøo vieäc giaûi quyeát vaán ñeà di daân, giaùo duïc, quy cheá cuûa ngöôøi phuï nöõ . v.v"
Moät caùch ñaëc bieät, caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Phi Chaâu leân aùn chuû nghóa ñeá quoác vaên hoùa cuûa Taây Phöông. Vaán ñeà naøy ñaõ ñöôïc caùc nghò phuï neâu leân khi ñeà caâp ñeán vieäc baûo veä söï soáng.
Ñöùc hoàng y Theodore Adrien Sarr, Toång giaùm muïc Dakar, Ghana, ñaõ tuyeân boá vôùi caùc kyù giaû nhö sau: "Ngöôøi Phi chaâu chuùng toâi raát quyù troïng söï soáng töø luùc khôûi ñaàu cho ñeán luùc cheát. Chuùng toâi ñaõ thuï höôûng töø caùc toå tieân cuûa chuùng toâi moät neàn minh trieát veà söï soáng, moät tình yeâu ñoái vôùi söï soáng, ñöôïc cuûng coá bôûi Maïc Khaûi cuûa Kinh Thaùnh. Ngöôøi Taây phöông caàn phaûi chaáp nhaän laø khoâng neân aùp ñaët cho theá giôùi ñieàu hoï nghó laø söï thaät! Vaäy maø thöù ñeá quoác chuû nghóa vaên hoùa naøy vaãn tieáp tuïc toàn taïi".
ÔÛ ñaàu beân kia cuûa luïc ñòa Phi Chaâu, Ñöùc hoàng y Wilfrid Fox Napier, Toång giaùm muïc Durban, Nam Phi, cuõng neâu leân caâu hoûi: "Phaûi chaêng theo quan nieäm Taây Phöông, quyeàn soáng cuõng coù nghóa laø quyeàn ñöôïc saùt haïi? Chuùng toâi khoâng theå hieåu ñöôïc ñieàu ñoù". Vaø veà vaán ñeà dòch beänh Sida, döïa treân nhöõng noã löïc cuûa Giaùo hoäi taïi Nam Phi, Ñöùc hoàng y Napier noùi raèng ngaøi khoâng "hieåu ñöôïc taïi sao caùc phöông tieän truyeàn thoâng cöù xem Giaùo hoäi nhö moät vaán ñeà, trong khi chính Giaùo hoäi môùi thaät söï laø moät giaûi phaùp. Chuû nghóa ñeá quoác vaên hoùa noùi raèng tính duïc laø chæ ñeå höôûng khoaùi laïc. Coøn chuùng toâi, chuùng toâi nghó raèng tính duïc laø ñeå trôû thaønh ñoàng saùng taïo vôùi Thieân Chuùa".
Phaàn lôùn caùc vò nghò phuï cuûa Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Phi Chaâu ñeàu nhaán maïnh ñeán vieäc "vai troø cuûa ngöôøi phuï nöõ vaø giôùi treû" khoâng ñöôïc nhìn nhaän ñaày ñuû trong coäng ñoàng ñòa phöông cuûa hoï. Soá phaän cuûa gia ñình taïi Phi Chaâu laø ñoái töôïng cuûa nhieàu moái quan taâm, nhöùt laø söï kieän "caùc cuoäc taán coâng taøn baïo ñeán töø beân ngoaøi". Phaàn lôùn caùc baøi phaùt bieåu ñeàu cho raèng chính saùch vaø ñöôøng loái cai trò taïi Phi Chaâu raát ñaùng pheâ bình, vì tình traïng tham nhuõng vaø leä thuoäc vaøo nöôùc ngoaøi.
Moät caùch bi thaûm hôn, caùc vò nghò phuï noùi raèng chính "loøng tham khoâng ñaùy muoán chieám höõu moät caùch ích kyû laø coäi reã cuûa nhöõng thaûm kòch lôùn" cuûa luïc ñòa Phi Chaâu.
Veà vaán ñeà naøy, caùc vò nghò phuï ñaëc bieät quan taâm ñeán haøng giaùo só Phi Chaâu. Toång keát caùc baøi phaùt bieåu, Ñöùc hoàng y Turkson noùi: "chöùng töø cuûa Giaùo hoäi ñoâi khi bò "vaãn ñuïc" vì moät soá nhaân vieân muïc vuï cuûa Giaùo hoäi khoâng soáng trung thaønh vôùi caùc lôøi khaán, ôn goïi vaø baäc soáng cuûa mình". Nhö vaäy, ñeå canh taân luïc ñòa, caùc nghò phuï Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc keâu goïi neân coù "moät söï phaân bieän nghieâm chænh veà ôn goïi vaø moät söï huaán luyeän tu ñöùc vaø tình caûm thích hôïp".
Caùc Ñöùc giaùm muïc muoán "cuûng coá ñöùc tin trong Chuùa Kitoâ", Ñaáng laø "söï hoøa giaûi, laø coâng lyù vaø hoøa bình cuûa chuùng ta".
Cuoái cuøng, baûn töôøng trình cuûa Ñöùc hoàng y Turkson cuõng nhaéc ñeán ñeà nghò cuûa nhieàu nghò phuï neân toå chöùc "moät cuoäc hoäi thaûo treân toaøn luïc ñòa, töø Tunis ñeán Johannesburg, ñeå chia seû vaø trao ñoåi nhöõng kinh nghieäm khaùc nhau trong quan heä vôùi Hoài Giaùo".
Ngoaøi ra, nhieàu vò cuõng taùn thaønh ñeà nghò cuûa Ñöùc cha Maroun Lahham, Giaùm muïc Tunis, Tunisie, veà vieäc cho Giaùo hoäi taïi Baéc Phi ñöôïc tham döï Thöôïng hoäi ñoàng Giaùm muïc theá giôùi veà Trung Ñoâng vaøo thaùng 10 naêm 2010, bôûi vì Giaùo hoäi taïi ñaây "chæ laø moät thieåu soá Kitoâ trong vuøng ñaát Hoài giaùo".
Chu Vaên