Hoäi thaûo veà Ñaøi Loan taïi ñaïi hoïc Angelicum
Hoäi thaûo veà Ñaøi Loan taïi ñaïi hoïc Angelicum.
Roma [Ucanews 14/10/2009] - Moät cuoäc hoäi thaûo veà Ñaøi Loan ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Ñaïi Hoïc Angelicum, ôû Roma, hoâm 12 thaùng 10 naêm 2009 vôùi chuû ñeà "Lòch söû Ñaøi Loan: ñôït soùng hai cuûa coâng cuoäc truyeàn giaùo".
Cuoäc hoäi thaûo ñöôïc Ñaïi Hoïc Thaùnh Toma cuûa doøng Ñaminh vaø Toøa ñaïi söù Ñaøi Loan beân caïnh Toøa Thaùnh ñoàng baûo trôï, xoay quanh caùc vaán ñeà nhö: Ñaâu laø töông lai caùc quan heä giöõa Toøa Thaùnh vaø Ñaøi Loan? Toøa Thaùnh vaø caùc doøng tu Coâng giaùo ngaøy nay coù xem Ñaøi Loan nhö moät chieác caàu noái vôùi Trung Hoa Luïc Ñòa khoâng hay chæ nhö moät thöïc taïi rieâng?
Trong baøi dieãn vaên chaøo möøng caùc tham döï vieân goàm coù hoïc giaû, caùc vieân chöùc Toøa Thaùnh, nhaân vieân ngoaïi giao ñoaøn, cha Charles Morerod, vieän tröôûng Ñaïi Hoïc Angelicum, noùi raèng Giaùo hoäi caàn phaûi ñaåy maïnh caùc moái quan heä giöõa kito giaùo vaø caùc neàn vaên hoùa lôùn treân theá giôùi, nhö Trung Hoa chaúng haïn.
Ñaïi söù Ñaøi Loan beân caïnh Toøa Thaùnh, oâng Larry Wang Yu Yuan, oân laïi lòch söû vaø caùc quan heä vôùi Giaùo hoäi Coâng giaùo keå töø naêm 1590, khi caùc nhaø haøng haûi Boà Ñaøo Nha ñaët chaân laàn ñaàu tieân ñeán Ñaøi Loan vaø goïi ñaây laø "Ilha Formosa", nghóa laø hoøn ñaûo ñeïp.
Ñaïi söù Ñaøi Loan beân caïnh Toøa thaùnh cuõng nhaéc laïi raèng naêm 1624 ngöôøi Hoøa Lan ñaët chaân ñeán ñaây vaø hai naêm sau ñeán phieân ngöôøi Taây Ban Nha, cuøng vôùi 5 linh muïc Ña minh Taây ban nha ñaàu tieân. OÂng cuõng cho bieát: vì quyeàn lôïi kinh teá, ngöôøi Hoaø lan ñaõ ñaùnh baïi ngöôøi Taây Ban Nha naêm 1642 vaø ñuoåi ngöôøi Coâng giaùo ra khoûi hoøn ñaûo. Naêm 1662, ñeán löôït ngöôøi Trung Hoa ñaùnh baïi ngöôøi Hoøa Lan, chieám laáy Ñaøi Loan vaø trong hôn 2 traêm naêm sau ñoù, haèng trieäu ngöôøi Trung Hoa di daân ñeán ñaây.
Naêm 1859, 30 nhaø truyeàn giaùo doøng Ña minh cuøng vôùi 5 giaûng vieân giaùo lyù ngöôøi Trung Hoa töø Manila ñeán Ñaøi Loan. Caùc vò naøy ñaõ thieát laäp ñöôïc Giaùo hoäi trong ñieàu ñöôïc goïi laø "ñôït soùng thöù hai trong cuoäc truyeàn giaùo".
Naêm 1912, coäng hoøa Trung Hoa ñöôïc thaønh laäp taïi luïc ñòa vaø keå töø ñoù coù quan heä toát ñeïp vôùi Giaùo hoäi. Naêm 1922, ñöùc Pio XI boå nhieäm Khaâm söù ñaàu tieân taïi Trung Hoa Luïc ñòa vaø Toøa Thaùnh vaø coäng hoøa Trung Hoa thieát laäp quan heä ngoaïi giao vaøo naêm 1943. Sau khi coäng saûn leân caàm quyeàn taïi Trung hoa luïc ñòa, chính phuû Coäng Hoøa Trung Hoa ñöôïc chuyeån sang Ñaøi Loan. Naêm 1951, Söù thaàn Toøa thaùnh laø Ñöùc cha Antonio Riberi bò truïc xuaát. Naêm 1954, Toøa thaùnh chuyeån Toøa söù thaàn qua Ñaøi Loan vaø naêm 1966 naâng leân caáp ñaïi söù. Keå töø ñoù Toøa thaùnh khoâng ngöøng phaùt huy caùc quan heä vôùi Ñaøi Loan, laø nôi maø Giaùo hoäi ñöôïc xem nhö chieác caàu noái giöõa Giaùo hoäi phoå quaùt vaø Giaùo hoäi taïi luïc ñòa.
Veà phaàn mình, Ñöùc cha Gianfranco Ravasi, chuû tòch Hoäi ñoàng Toøa thaùnh veà vaên hoùa nhaán maïnh ñeán hoaït ñoäng truyeàn giaùo cuûa Giaùo hoäi taïi Ñaøi Loan: Giaùo hoäi hieän ñieàu khieån 4 tröôøng ñaïi hoïc vaø cao ñaúng, 10 trung taâm ñaøo luyeän, 5 hoïc vieän kyõ thuaät, 29 tröôøng trung hoïc, 10 tröôøng tieåu hoïc vaø 195 tröôøng maãu giaùo. Ngoaøi ra, Giaùo hoäi cuõng quaûn lyù 12 beänh vieän, 15 döôõng ñöôøng, 4 coâ nhi vieän vaø treân 20 vieän döôõng laõo vaø 27 trung taâm cho ngöôøi khuyeát taät.
Chu Vaên