Thaùnh leã vaø söù ñieäp Phuïc sinh
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Thaùnh leã vaø söù ñieäp Phuïc sinh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Vatican (Vat. 12/04/2009) - Thaùnh leã Phuïc sinh cöû haønh taïi theàm ñeàn thôø thaùnh Pheâroâ vaøo luùc 10 giôø 15 saùng ngaøy 12 thaùng 4 naêm 2009 mang nhieàu saéc thaùi ñoäc ñaùo, khoâng phaûi bôûi vì nhöõng traøng hoa muoân saéc, nhöng vì tính caùch hoaøn vuõ cuûa noù, ñöôïc bieåu loä qua nhöõng khuoân maët thuoäc raát nhieàu daân toäc treân theá giôùi trong soá 40 ngaøn ngöôøi hieän dieän taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, cuõng nhö qua 63 ngoân ngöõ cuûa 5 luïc ñòa maø ñöùc thaùnh cha ñaõ xöôùng leân khi göûi lôøi chuùc möøng sau ñi ñoïc söù ñieäp.
Thöïc ra ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ cöû haønh thaùnh leã Phuïc sinh vaøo ñeâm voïng, vôùi vieäc ban caùc bí tích khai taâm cho 5 döï toøng. Keá ñeán vaøo luùc 10 giôø 15 saùng, ngaøi chuû söï thaùnh leã treân theàm ñeàn thaùnh Pheâroâ. Phuïng vuï môû ñaàu vôùi nghi thöùc Chuùa Kitoâ gaëp gôõ thaùnh Pheâroâ döïa theo chöùng tích cuûa Taân öôùc, vaø ñöôïc dieãn taû qua vieäc vò keá nhieäm thaùnh Pheâroâ hoân kính böùc icoân Chuùa Kitoâ.
Ba baøi ñoïc Saùch thaùnh ñöôïc coâng boá baèng tieáng Taây ban nha, Anh, YÙ. Naêm yù chæ lôøi nguyeän phoå quaùt ñöôïc xöôùng baèng tieáng Phaùp (caàu cho ñöùc thaùnh cha), Ñöùc (caàu cho haøng giaùm muïc), AÛ raäp (caàu cho caùc nhaø caàm quyeàn), Do thaùi (caàu cho nhöõng ngöôøi chòu ñau khoå veà tinh thaàn hay thaân xaùc), tieáng Boà ñaøo nha (caàu cho nhöõng ngöôøi ñaõ qua ñôøi).
Sau baøi Tin möøng, ñöùc Beâneâñictoâ XVI ñaõ ñoïc moät baøi giaûng ngaén tröôùc khi haùt kinh Tin kính, chuù troïng ñeán cuoäc soáng môùi maø thaùnh Phaoloâ ñaõ ñeà caäp trong baøi ñoïc thöù hai. Thaùnh leã keát thuùc luùc 11 giôø 55. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ lui vaøo trong ñeàn thôø ñeå tieán leân bao lôn ñoïc baøi söù ñieäp Phuïc sinh, vôùi noäi dung laø Chuùa Kitoâ nieàm hy voïng cuûa chuùng ta. Ñoái laïi vôùi nhöõng trieát thuyeát duy vaät vaø hö-voâ chæ giôùi haïn cuoäc soáng con ngöôøi vaøo cuoäc ñôøi hieän taïi, Chuùa Kitoâ Phuïc sinh môû ñöôøng hy voïng veà moät cuoäc soáng baát taän. Tuy söï soáng aáy ñaõ khai maøo vôùi cuoäc phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ, nhöng Ngöôøi muoán caùc moân ñeä tieáp tuïc gieo vaõi maàm soáng aáy vaøo theá giôùi hoâm nay, ñem laïi nieàm hy voïng vaøo nhöõng nôi coøn bò ñeø naëng bôûi lo aâu sôï haõi. Sau ñaây laø nguyeân vaên söù ñieäp:
Anh chò em thaân meán ôû Roâma vaø treân toaøn theá giôùi
Toâi xin möoïn lôøi thaùnh Augustinoâ ñeå göûi lôøi chuùc möøng leã Phuïc sinh ñeán anh chò em: "Resurrectio Domini, spes nostra- Cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta" (Sermo 261,1). Vôùi lôøi khaúng ñònh naøy, vò ñaïi giaùm muïc giaûi thích cho caùc tín höõu raèng Chuùa Gieâsu soáng laïi ngoõ haàu chuùng ta, tuy mang thaân phaän phaûi cheát, nhöng khoâng bò thaát voïng khi nghó raèng vôùi caùi cheát thì cuoäc soáng cuõng chaám döùt. Khoâng, Chuùa Kitoâ ñaõ soáng laïi ñeå mang laïi cho chuùng ta nieàm hy voïng.
Thöïc vaäy, moät trong nhöõng caâu hoûi gaây ra khaéc khoaûi cho cuoäc soáng cuûa con ngöôøi laø: sau khi cheát coøn caùi gì nöõa khoâng? Ñaïi leã hoâm nay cho pheùp chuùng ta traû lôøi cho bí aån aáy: khoâng phaûi söï cheát seõ noùi lôøi chung cuïc, bôûi vì sau cuøng keû chieán thaéng laø Söï soáng. Nieàm xaùc tín cuûa chuùng ta khoâng döïa treân nhöõng lyù luaän ñôn giaûn cuûa loaøi ngöôøi, nhöng laø treân moät söï kieän lòch söû cuûa ñöùc tin. Ñöùc Gieâsu Kitoâ, keû ñaõ bò ñoùng ñinh vaø mai taùng, ñaõ soáng laïi vôùi thaân theå vinh hieån. Ñöùc Gieâsu ñaõ soáng laïi, ñeå cho chuùng ta laø nhöõng keû tin vaøo Ngöôøi, coù theå coù söï soáng muoân ñôøi. Lôøi loan baùo naèm ôû troïng taâm cuûa söù ñieäp Tin möøng. Thaùnh Phaoloâ ñaõ khaúng khaùi tuyeân boá: "Neáu ñöùc Kitoâ khoâng soáng laïi thì lôøi giaûng cuûa chuùng toâi roãng tueách, loøng tin cuûa anh em cuõng roãng tueách" (1Cr 15,14.19). Töø höøng ñoâng leã Phuïc sinh, moät muøa xuaân môùi cuûa hy voïng ñaõ traøn ngaäp traùi ñaát; töø hoâm aáy, cuoäc phuïc sinh cuûa chuùng ta ñaõ khôûi ñaàu, bôûi vì leã Phuïc sinh khoâng chæ ñaùnh daáu moät thôøi ñieåm cuûa lòch söû maø coøn môû ñaàu moät tình theá môùi. Ñöùc Kitoâ ñaõ soáng laïi khoâng phaûi bôûi vì caùc moân ñeä coøn löu tröõ trong taâm khaûm kyù öùc veà Ngöôøi, nhöng bôûi vì chính Ngöôøi ñang soáng trong chuùng ta, vaø trong Ngöôøi chuùng ta ñaõ baét ñaàu höôûng nieàm vui cuûa cuoäc soáng vónh cöûu.
Do ñoù, söï phuïc sinh khoâng phaûi laø moät lyù thuyeát nhöng laø moät thöïc taïi lòch söû ñöôïc maëc khaûi do Con Ngöôøi Gieâsu Kitoâ nhôø söï vöôït qua, maø Ngöôøi ñaõ môû ra moät ñöôøng môùi giöõa ñaát vôùi trôøi (xc Dt 10,20). Ñoù khoâng phaûi laø moät huyeàn thoaïi, moät giaác moäng, khoâng phaûi laø moät thò kieán hay moät mô öôùc, maø laø moät bieán coá ñoäc nhaát voâ nhò: ñöùc Gieâsu Nadaret, con cuûa baø Maria, keû ñaõ ñöôïc haï xuoáng khoûi thaäp giaù vaø an taùng vaøo chieàu thöù saùu, Ngöôøi ñaõ rôøi boû ngoâi moä caùch khaûi hoaøn. Thöïc vaäy, vaøo raïng ñoâng cuûa ngaøy thöù nhaát tieáp sau ngaøy sabat, oâng Pheâroâ vaø oâng Gioan ñaõ nhaän thaáy ngoâi moä troáng roãng. Baø Mañalena vaø caùc phuï nöõ khaùc ñaõ gaëp Chuùa Kitoâ phuïc sinh; hai moân ñeä Emmaus cuõng nhaän ra Ngöôøi vaøo luùc beû baùnh; Chuùa Phuïc sinh ñaõ hieän ra vôùi caùc toâng ñoà vaøo buoåi toái trong nhaø Tieäc ly, vaø tieáp ñoù hieän ra vôùi caùc moân ñeä ôû Galileâ.
Vieäc loan baùo cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa chieáu soi nhöõng vuøng toái taêm treân theá giôùi maø chuùng ta ñang soáng. Caùch rieâng toâi muoán noùi veà thuyeát duy vaät vaø thuyeát hö-voâ, veà vuõ truï quan khoâng bieát vöôn leân cao hôn ñieàu maø kinh nghieäm coù theå kieåm chöùng, vaø buoàn saàu thu heïp vaøo caûnh hö-voâ nhö cuøng ñích cuûa kieáp soáng laøm ngöôøi. Thöïc ra neáu ñöùc Kitoâ khoâng soáng laïi, thì ñuùng laø söï troáng roãng seõ thoáng trò. Neáu chuùng ta loaïi boû ñöùc Kitoâ vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi, thì söï troáng roãng seõ chieám ñoaït. Tuy nhieân hoâm nay vang leân lôøi loan baùo veà söï phuïc sinh cuûa Chuùa Kitoâ, traû lôøi cho vaán naïn cuûa nhöõng keû hoaøi nghi ñöôïc saùch Giaûng vieân ghi laïi: "Thöû hoûi treân ñôøi naøy coù ñieàu gì noùi ñöôïc laø môùi laï khoâng? (Gv 1,10). Chuùng toâi xin ñaùp: Coù chöù: vaøo buoåi saùng Phuïc sinh, moïi söï ñeàu ñoåi môùi: "Mors et vita duelle conflixere mirando: dux vitae mortuus regnat vivus"- Söï cheát vaø söï soáng ñaõ ñoái ñaàu vôùi nhau trong cuoäc giao tranh kyø dieäu (thö huøng): Chuùa söï soáng ñaõ cheát nhöng baây giôø Ngöôøi ñaõ soáng laïi hieån thaéng. Ñoù laø chuyeän môùi laï. Moät söï môùi laï laøm thay ñoåi cuoäc soáng cuûa keû naøo ñoùn nhaän noù, nhö ñaõ xaûy ra cho caùc thaùnh, chaúng haïn nhö cho thaùnh Phaoloâ.
Trong khung caûnh cuûa naêm thaùnh Phaoloâ, chuùng ta ñaõ nhieàu laàn coù dòp suy nieäm veà caûm nghieäm cuûa vò ñaïi toâng ñoà. OÂng Sauloâ, keû quyeát taâm baét bôù caùc Kitoâ höõu, treân ñöôøng Ñamaùt ñaõ gaëp gôõ Ñöùc Kitoâ vaø ñaõ bò Ngöôøi "chinh phuïc". Nhöõng gì tieáp theo thì ai ai cuõng ñaõ bieát. Nôi thaùnh Phaoloâ ñaõ xaûy ra ñieàu maø veà sau oâng vieát cho caùc tín höõu Corintoâ: "Phaøm ai ôû trong Chuùa Kitoâ thì trôû neân moät thoï taïo môùi; nhöõng chuyeän cuõ ñaõ qua, naøy ñaây sinh ra nhöõng chuyeän môùi" (2Cr 5,17). Chuùng ta haõy nhìn nhaø loan truyeàn Tin möøng, vôùi loøng haêng say taùo baïo cuûa hoaït ñoäng toâng ñoà, ñaõ mang Tin möøng cho caùc daân toäc treân theá giôùi vaøo thôøi aáy. Lôøi giaûng vaø göông saùng cuûa oâng thoâi thuùc chuùng ta haõy ñi tìm Chuùa Gieâsu, khuyeán khích chuùng ta haõy tín thaùc vaøo Ngöôøi, bôûi vì caûm giaùc hö-voâ ñang muoán nhieãm ñoäc nhaân loaïi, ñaõ bò ñeø beïp bôûi aùnh saùng vaø nieàm hy voïng traøn ra töø cuoäc phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Nhöõng lôøi cuûa thaùnh vònh 139 ñaõ trôû neân hieän thöïc: "ñeâm toái khoâng coøn laø ñeâm toái ñoái vôùi ngöôi nöõa; ñeâm toái ñaõ saùng röïc nhö ban ngaøy" (Tv 139, 12). Ngay caû vöông quoác cuûa Töû thaàn cuõng ñöôïc giaûi thoaùt, bôûi vì Lôøi cuûa söï soáng ñöôïc thaàn khí thuùc ñaåy, ñaõ thaáu ñeán coõi aâm ti (caâu 8).
Quaû thöïc söï cheát khoâng coøn quyeàn haønh treân nhaân loaïi vaø theá giôùi nöõa, tuy nhieân vaãn coøn nhieàu, raát nhieàu daáu veát cuûa cheá ñoä cuõ. Tuy raèng nhôø cuoäc Phuïc sinh, Chuùa Kitoâ ñaõ nhoå böùng goác reã cuûa söï döõ, nhöng Ngöôøi vaãn coøn caàn nhôø nhöõng con ngöôøi thuoäc moïi nôi moïi choán giuùp cho Ngöôøi ñeå thieát laäp cuoäc chieán thaéng vôùi nhöõng khí cuï cuûa Ngöôøi: khí cuï cuûa coâng lyù vaø chaân lyù, cuûa loøng khoan nhaân, cuûa tha thöù vaø tình yeâu. Ñaây laø söù ñieäp maø nhaân chuyeán vieáng thaêm nöôùc Cameroun vaø Angola môùi ñaây, toâi ñaõ muoán mang ñeán cho toaøn theå luïc ñiaï Phi chaâu, vaø hoï ñaõ ñoùn nhaän vôùi loøng hoan hæ. Thöïc theá, chaâu Phi ñaõ phaûi chòu ñöïng quaù möùc vì nhöõng cuoäc giao tranh taøn baïo vaø baát taän (thöôøng bò queân laõng), ñaõ xaâu xeù bieát bao quoác gia, vaø laøm taêng theâm con soá naïn nhaân cuûa naïn ñoùi, ngheøo vaø taät beänh. Toâi seõ maïnh daïn laëp laïi söù ñieäp ñoù taïi Thaùnh ñòa maø toâi seõ vieáng thaêm trong vaøi tuaàn nöõa. Cuoäc hoaø giaûi, tuy khoù nhöng khoâng theå traùnh ñöôïc, bôûi vì laø tieàn ñeà cho moät töông lai cuûa an ninh vaø chung soáng hoaø bình, vaø noù chæ coù theå trôû thaønh thöïc taïi nhôø nhöõng noã löïc ñöôïc ñoåi môùi, kieân trì vaø thaønh thöïc, ñeå daøn xeáp cuoäc tranh chaáp giöõa Israel vaø Palestine. Roài töø thaùnh ñòa, taàm nhìn ñöôïc môû roäng sang caùc nöôùc laân caän, sang mieàn Trung ñoâng, sang khaép theá giôùi. Trong thôøi buoåi khan hieám löông thöïc treân hoaøn caàu, kinh teá roái loaïn, caûnh ngheøo döôùi hình daïng cuõ vaø môùi, söï thay ñoåi khí haäu, caûnh baïo ñoäng vaø cuøng quaãn boù buoäc nhieàu ngöôøi phaûi rôøi boû queâ höông ñeå tìm moät choã soáng an toaøn hôn, moái ñe doaï cuûa caûnh khuûng boá ñang gia taêng, nhöõng noãi lo sôï tröôùc caûnh baáp beânh cuûa ngaøy mai, thì söï khaùm phaù nhöõng vieãn töôïng mang laïi hy voïng laø moät ñieàu khaån tröông. Mong raèng ñöøng ai ruùt lui trong cuoäc chieán an bình ñöôïc môû ñaàu töø cuoäc phuïc sinh cuûa ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñang tìm kieám nhöõng con ngöôøi giuùp cuûng coá söï chieán thaéng vôùi nhöõng khí cuï cuûa Ngöôøi, khí cuï cuûa coâng lyù vaø söï thaät, cuûa loøng khoan nhaân, cuûa tha thöù vaø tình yeâu.
"Resurrectio Domini, spes nostra- Cuoäc phuïc sinh cuûa Chuùa laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta" . Hoâm nay Hoäi thaùnh haân hoan coâng boá ñieàu ñoù: Hoäi thaùnh loan baùo nieàm hy voïng maø Thieân Chuùa ñaõ cuûng coá chaéc chaén khi cho ñöùc Gieâsu Kitoâ phuïc sinh töø coõi cheát. Hoäi thaùnh thoâng ñaït nieàm hy voïng ñang aáp uû trong tim vaø muoán chia seû vôùi moïi ngöôøi, ôû khaép nôi, ñaëc bieät laø taïi nhöõng nôi maø caùc Kitoâ höõu ñang chòu baùch haïi vì ñöùc tin hoaëc vì söï daán thaân baûo veä coâng lyù hoaø bình. Hoäi thaùnh keâu caàu hy voïng coù khaû naêng gôïi leân loøng can ñaûm laøm ñieàu toát keå caû khi phaûi giaù ñaét. Hoâm nay Hoäi thaùnh haùt leân "ngaøy maø Thieân Chuùa ñaõ laøm neân" vaø môøi goïi haõy vui möøng. Hoâm nay Hoäi thaùnh naøi xin ñöùc Maria, ngoâi sao cuûa Hy voïng, ñeå xin Meï dìu daét nhaân loaïi ñeán beán cuûa söï cöùu roãi an toaøn laø traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ, Hy leã Vöôït qua, Chieân ñaõ cöùu chuoäc theá gian, Ñaáng voâ toäi ñaõ hoaø giaûi chuùng ta laø nhöõng toäi nhaân vôùi Chuùa Cha. Chuùng ta haõy haân hoan haùt leân lôøi Alleluia ñeå möûng Ngöôøi, laø Vua hieån thaéng, Ñaáng ñaõ chòu ñoùng ñinh vaø ñaõ soáng laïi.
Sau baøi söù ñieäp laø caùc lôøi chuùc möøng vôùi 63 ngoân ngöõ khaùc nhau (môû ñaàu laø tieáng YÙ, roài caùc ngoân ngöõ chaâu AÂu, chaâu Phi, chaâu AÙ, vaø keát thuùc vôùi tieáng maori vaø Samoa ôû chaâu Ñaïi döông cuøng vôùi hai ngoân ngöõ quoác teá laø tieáng esperanto vaø latinh.
Phuïng vuï möøng leã Chuùa Phuïc sinh keát thuùc vôùi pheùp laønh ban ôn Toøan xaù Urbi et Orbi , cho thaønh phoá Roâma vaø cho toøan theá giôùi. Caùc tín höõu coù theå laõnh aân xaù qua ñaøi truyeàn thanh vaø truyeàn hình. Tröôùc ñoù, vò chuû söï ñaõ ñoïc coâng thöùc xaù giaûi caùc toäi loãi vaø hình phaït: "Nhôø lôøi chuyeån caàu cuûa Ñöùc Trinh nöõ Maria, caùc thaùnh toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ cuøng toaøn theå caùc thaùnh, xin Thieân Chuùa toaøn naêng laân tuaát ban aân xaù, tha thöù toäi loãi cho chuùng ta, vaø ban cho chuùng ta ñöôïc ôn hoaùn caûi vaø kieân trì laøm vieäc thieän cho ñeán cuøng".
Bình Hoøa
(Radio Vatican)