Vaøi neùt veà Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Bæ
Vaøi neùt veà Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Bæ.
Bruxell, Belgium (Bæ) [La Croix 7/10/2009] - Kính thöa quyù vò, caùc baïn thaân meán. Ngaøy Chuùa Nhöït 11 thaùng 10 n28m 2009, taïi quaûng tröôøng thaùnh Pheâroâ, Ñöùc thaùnh cha Beneñitoâ XVI seõ toân phong hieån thaùnh cho Chaân phöôùc Damien de Veuster, toâng ñoà ngöôøi phung cuøi. Ñaây laø moät bieán coá lôùn khoâng nhöõng cho Giaùo hoäi maø coøn cho caû vöông quoác Bæ. Quoác vöông Albert I vaø Hoaøng haäu Paolo cuõng nhö thuû töôùng Herman Van Rompuy vaø chuû tòch thöôïng vieän Bæ seõ coù maët trong leã Phong Thaùnh.
Theo moät cuoäc thaêm doø ñöôïc thöïc hieän hoài naêm 2005, cha Damien ñöôïc xeáp vaøo haøng nguõ "nhöõng ngöôøi con vó ñaïi nhöùt cuûa nöôùc Bæ". Ngaøi cuõng ñöôïc so saùnh vôùi cha Pierre cuûa nöôùc Phaùp hay vôùi moät ngöôøi Bæ khaùc laø nöõ tu Emmanuelle. Tay ñua xe ñaïp voâ ñòch theá giôùi Eddy Merckx, cuõng ngöôøi Bæ, ñaõ ñi ñeán taän ñaûo Hawai ñeå coå voõ cho coâng cuoäc cuûa cha Damien.
Cha Tommy Scholtes, giaùm ñoác phoøng thoâng tin cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Bæ, tuyeân boá: "Keå töø caùi cheát cuûa ñöùc Gioan Phaoloâ II, chöa töøng coù bieán coá naøo ñöôïc giôùi truyeàn thoâng Bæ chuù yù ñeán nhö theá". Tuy nhieân, vò linh muïc Doøng Teân naøy nhìn nhaän raèng "thöïc taïi khoù khaên cuûa caùc giaùo xöù taïi Bæ" seõ khoâng thay ñoåi bao nhieâu sau khi cha Damien ñöôïc Phong Thaùnh.
Nhieàu con soá thoáng keâ cho thaáy "thöïc taïi khoù khaên" maø cha Scholtes muoán aùm chæ. Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Bæ hieän coù 3,750 linh muïc trieàu. Naêm 1960, con soá naøy leân ñeán 10,400 vò. Luùc ñoù, coù ñeán 47 phaàn traêm ngöôøi Coâng giaùo Bæ giöõ Ngaøy Chuùa Nhöït. Nay tyû leä naøy chæ coøn 11 phaàn traêm. Caùc chuûng vieän cuõng ñang troáng choã: chuûng vieän Louvain La Neuve coù khaû naêng thu nhaän 40 chuûng sinh, nhöng hieän nay chæ coù 9 thaøy theo hoïc.
Cha Eric de Beukelaer, phaùt ngoân vieân cuûa Hoäi ñoàng Giaùm muïc Bæ, ghi nhaän raèng naêm 2010 seõ coù hai ngöôøi chòu chöùc, nhöng sau ñoù khoâng coøn ai nöõa. Veà phaàn mình, Ñöùc cha Andre Mutien Leonard Giaùm muïc Namur, cho raèng tình hình taïi Bæ coøn bi ñaùt gaáp hai laàn taïi Phaùp.
Neáu coù soáng laïi, haún cha Damien seõ khoâng coøn nhaän ra ñöôïc khuoân maët cuûa Giaùo hoäi thôøi ngaøi. Thôøi ñoù, Giaùo hoäi Coâng giaùo ñöôïc xem gaàn nhö laø quoác giaùo taïi Bæ. Ngaøy nay, duø coù noåi baät ñeán ñaâu, Coâng giaùo taïi Bæ cuõng chæ coøn laø moät bình phong trong böùc tranh toaøn caûnh. Ñaây laø ñieàu coù theå thaáy roõ taïi mieàn Flandre: taïi ñaây, haàu heát caùc tröôøng hoïc vaø beänh vieän, nhaø döôõng laõo, vaãn coøn do Giaùo hoäi ñieàu khieån. Rieâng giaùo duïc Coâng giaùo ñöôïc ñaùnh giaù raát cao, nhöng do hieäu naêng cuûa vieäc giaùo duïc hôn laø nhaõn hieäu Coâng giaùo.
Ñöùc cha Johan Bonny, taân Giaùm muïc Anvers, nhìn nhaän aûnh höôûng xaõ hoäi cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo. Tuy nhieân, theo ngaøi, Giaùo hoäi khoâng coøn aûnh höôûng lôùn trong caùc coäng ñoàng tín höõu: daân chuùng chæ ñeán nhaø thôø khi chuoâng nhaø thôø ñoå hoài cho rieâng hoï hay gia ñình hoï, chöù khoâng phaûi cho giaùo xöù. 60 phaàn traêm treû sô sinh ñöôïc mang ñeán nhaø thôø ñeå ñöôïc röûa toäi vaø hôn 61 phaàn traêm caùc ñaùm tang ñöôïc cöû haønh trong nhaø thôø.
Traùi laïi, caùc cuoäc haønh höông taïi hai trung taâm Thaùnh Maãu Banneux vaø Beauraing vaãn coøn thu huùt ñoâng ñaûo quaàn chuùng. Nhöng theo cha De Beulelaer, "toân giaùo ñaàu tieân cuûa ngöôøi Bæ laø thöù Coâng giaùo khoâng thöïc haønh ñaïo". Trong sinh hoaït thöôøng ngaøy cuûa caùc giaùo xöù, chæ coù moät nhoùm nhoû khoaûng 3 phaàn traêm nhöõng ngöôøi thieän nguyeän toû ra tích cöïc.
OÂng Olivier Servais, moät giaùo sö veà xaõ hoäi hoïc taïi tröôøng ñaïi hoïc Coâng giaùo Louvain cho raèng cô caáu cuûa Giaùo hoäi vaãn coøn naëng neà. Caùc linh muïc bò ñeø beïp döôùi söùc naëng cuûa coâng vieäc quaûn trò, chaïy heát nôi naøy ñeán nôi khaùc, maø khoâng coù thì giôø ñeå ñaùp öùng nhu caàu thieát thaân cuûa daân chuùng.
Thaät vaäy, ngaøy nay, chæ coù nhöõng nôi naøo vöøa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu quaûn trò vöøa lo cho nhu caàu cuûa daân chuùng môùi ñöôïc xem laø nhöõng nôi soáng ñoäng nhöùt cuûa Giaùo hoäi Bæ. Chaúng haïn nhö Trung Taâm coù teân laø "Tiberiade" trong vuøng Ardenne, ñöôïc doøng Phanxico ñaûm traùch. Taïi Namur, giaùo xöù thaùnh nöõ Julienne, ñöôïc uûy thaùc cho coäng ñoàng Emmanuel cuõng thu huùt ñöôïc nhieàu ngöôøi.
Nhìn chung, söï thöïc haønh toân giaùo cuûa ngöôøi Coâng giaùo Bæ taïi caùc thaønh phoá raát linh ñoäng, khoâng tuøy thuoäc vaøo cô caáu. Do ñoù, caùc vò chuû chaên Giaùo hoäi taïi Bæ thaáy coù nhu caàu phaûi caûi toå veà cô caáu: thay vì gia taêng con soá caùc giaùo xöù, keå töø naêm 2005, Giaùo hoäi taïi ñaây goâm caùc giaùo xöù laïi vôùi nhau.
Song song vôùi vieäc canh taân noäi boä, Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Bæ coøn tìm caùch ñeå cho tieáng noùi cuûa mình ñöôïc "nghe thaáy" trong cuoäc soáng coâng coäng. ÔÛ nôi coâng coäng, ngöôøi ta khoâng coøn chôø ñôïi ñeå laéng nghe tieáng noùi cuûa Giaùo hoäi nöõa. Ngoaøi ra, truyeàn thoáng "theá tuïc" raát maïnh taïi Bæ cuõng khoâng ngöøng "doø xeùt" tieáng noùi cuûa Giaùo hoäi. Cha Philippe Mawet, chuyeân hoaït ñoäng trong ngaønh truyeàn thoâng, noùi raèng "ngöôøi ta coù khuynh höôùng muoán bieán Giaùo hoäi thaønh moät toå chöùc khoâng chính phuû".
Ñöùc cha Leonard cho raèng "döôùi maét nöôùc Phaùp, Taây Ban Nha hay Ñöùc, Giaùo hoäi taïi Bæ neân leân tieáng nhieàu hôn veà nhöõng vaán ñeà cuûa xaõ hoäi". Nhöng nhö ñöùc cha Bonny, giaùm muïc Anvers nhaän xeùt: "söï hieän dieän ñoâng ñaûo cuûa coäng ñoàng Hoài giaùo ñaët laïi vaán ñeà veà thöïc taïi toân giaùo taïi Bæ".
Giaùo hoäi taïi Bæ hy voïng raèng leã Phong Thaùnh cho cha Damien seõ ñöa daân chuùng laïi gaàn vôùi Giaùo hoäi hôn, bôûi vì nhö baùo Nhöït baùo Coâng giaùo Phaùp La Croix nhaän ñònh: "ngöôøi Bæ gaàn vôùi cha Damien, nhöng laïi xa caùc giaùo xöù".
Chu Vaên