Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm

Camerun vaø Angola, Phi Chaâu

Ñöùc Thaùnh Cha vieáng thaêm Camerun vaø Angola, Phi Chaâu.

Phoûng vaán giaùo sö Martin Nkafu, thaàn hoïc gia vaø trieát gia ngöôøi Camerun veà chuyeán coâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI taïi Phi chaâu.

Vatican (Avvenire 8-3-2009) - Trong caùc ngaøy töø 17 ñeán 23 thaùng 3 naêm 2009 Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI seõ vieáng thaêm muïc vuï hai nöôùc Camerun vaø Uganda. Ñöùc Thaùnh Cha seõ ñeán thuû ñoâ Yaounde ngaøy thöù ba 17 thaùng 3 naêm 2009. Hoâm sau ñoù ngaøi seõ hoäi kieán vôùi toång thoáng Paul Biya vaø gaëp caùc Giaùm Muïc Camerun. Vaøo han chieàu ngaøi chuû söï buoåi haùt kinh chieàu vôùi caùc Giaùm Muïc, Linh Muïc, Phoù teá, tu só vaø caùc phong traøo giaùo daân, cuõng nhö gaëp gôõ ñaïi dieän cuûa caùc Giaùo Hoäi kitoâ khaùc. Thöù naêm 19 thaùng 3 naêm 2009 Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp gôõ caùc ñaïi dieän coäng ñoaøn hoài giaùo vaø vôùi caùc thaønh vieân hoäi ñoàng ñaëc bieät cuûa Thöôïng Hoài Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu.

Thöù saùu 20 thaùng 3 naêm 2009 Ñöùc Thaùnh Cha rôøi Camerun ñeå bay sang Luanda thuû ñoâ Angola. Ban chieàu cuøng ngaøy Ñöùc Thaùnh Cha hoäi kieán vôùi toång thoáng Eduardo Dos Santos, sau ñoù gaëp caùc Giaùm Muïc Angola vaø Sao Tomeù. Chieàu thöù baåy 21 thaùng 3 naêm 2009 Ñöùc Thaùnh Cha gaëp gôõ giôùi treû taïi vaän ñoäng tröôøng Dos Coqueiros. Saùng Chuùa Nhaät 22 thaùng 3 naêm 2009 Ñöùc Thaùnh Cha seõ chuû söï thaùnh leã ñoàng teá vôùi caùc Giaùm Muïc toaøn vuøng Nam Phi chaâu vôùi söï tham döï cuûa tín höõu taïi baõi troáng Cimangola trong thuû ñoâ Luanda. Ban chieàu Ñöùc Thaùnh Cha seõ gaëp gôõ caùc phong traøo coâng giaùo ñeå thaêng tieán nöõ giôùi. Vaø thöù hai 23 thaùng 3 naêm 2009 ngaøi seõ leân ñöôøng trôû laïi Roma.

Camerun roäng 475,650 caây soá vuoâng coù 17 trieäu daân, trong ñoù 4,842,000 ngaøn ngöôøi laø tín höõu coâng giaùo. Giaùo Hoäi coù 816 giaùo xöù vaø 1,493 tröôøng hoïc vôùi 377,000 hoïc sinh. Ngoaøi ra Giaùo Hoäi coøn ñieàu khieån 28 nhaø thöông, 235 beänh xaù, 12 trung taâm phong cuøi, 15 coâ nhi vieän vaø 40 vaên phoøng coá vaán gia ñình. Camerun ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II vieáng thaêm hai laàn hoài naêm 1985 vaø 1995. Camerun laø quoác gia coù moû daàu löûa, hôi ñoát, vaø caùc moû cassiterite, titane vaø vaøng. Moû bauxít vaø saét chöa ñöôïc khai thaùc.

Angola roäng 1,246,700 caây soá vuoâng coù 16 trieäu daân, trong ñoù 8,6 trieäu laø tín höõu coâng giaùo. Giaùo Hoäi coù 307 giaùo xöù vaø 453 tröôøng hoïc vôùi 211,000 hoïc sinh. Ngoaøi ra Giaùo Hoäi cuõng ñieàu haønh 23 nhaø thöông, 269 beänh xaù, 4 trung taâm phong cuøi, 45 coâ nhi vieän vaø 37 vaên phoøng coá vaán gia ñình.

Trong thö muïc vuï göûi tín höõu toaøn nöôùc caùc Giaùm Muïc Camerun môøi goïi tín höõu tích cöïc chuaån bò tinh thaàn cho chuyeán vieáng thaêm lòch söû naøy cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Caùc vò khaúng ñònh raèng: "Chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI cuõng laø chuyeán vieáng thaêm cuûa vò Chuû Chaên Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Ngöôøi ñeán ñeå cuûng coá caùc Kitoâ höõu Camerun vaø Phi chaâu trong loøng tin, vaø ñeå baûo ñaûm veà söï kieân trì cuûa loøng tin ñoù. Vì theá chuùng ta haõy quyeát taâm caàu nguyeän cho moät neàn hoøa bình laâu daøi trong ñaát nöôùc chuùng ta, moät neàn hoøa bình hoa traùi cuûa coâng lyù cho pheùp taát caû moïi ngöôøi soáng nhö anh chò em vôùi nhau, ñöôïc taïo döïng neân gioáng hình aûnh cuûa Thieân Chuùa vaø bình ñaúng vôùi nhau trong phaåm giaù vaø caùc quyeàn lôïi".

Lôøi keâu goïi cuûa caùc Giaùm Muïc Camerun khoâng phaûi laø khoâng coù lyù do. Tuy Camerun coù ñöôïc moät söï oån ñònh vaø hoøa bình naøo ñoù, nhöng khoâng phaûi laø khoâng coù caùc caêng thaúng chính trò xaõ hoäi. Chính quyeàn cuûa toång thoáng Paul Biya, ñaõ taïi vò töø naêm 1982 ñeán nay, chaéc chaén khoâng phaûi laø moät trong nhöõng chính quyeàn daân chuû nhaát taïi Phi chaâu, bôûi vì caûnh gian tham hoái loä vaø vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi xaûy ra haèng ngaøy nhö côm böõa. Töø nhieàu naêm qua ngöôøi ta lo sôï caûnh baïo löïc buøng noå, nhö caûnh ngöôøi daân xuoáng ñöôøng bieåu tình phaûn ñoái caûnh vaät giaù leo thang trong tænh Douala hoài naêm ngoaùi.

Ñöùc Cha Antoine Ntalu, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Garoua, kieâm Chuû tòch UÛy Ban Coâng Lyù vaø Hoøa Bình cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muc Camerun, cho bieát caûnh ngöôøi boùc loät ngöôøi luoân tieáp dieãn. Xaõ hoäi Camerun gioáng nhö moät con thuyeàn noåi troâi giöõa soùng gioù cuûa baõo taùp, vaø ñang ñaùnh maát ñi tình traïng laø quoác gia phaùp quyeàn cuûa mình. Trong phieân hoïp môùi ñaây UÛy Ban Coâng Lyù vaø Hoøa Bình Camerun ñaõ ñeà caäp ñeán caùc teä naïn ñang ñeø naëng treân xaõ hoäi Camerun nhö: naïn gian tham hoái loä lan traøn, thieáu trong saùng vaø quaûn trò toài, thieáu nguyeân lyù veà thieän ích chung, vi phaïm caùc quyeàn con ngöôøi, thieáu giaùo duïc coâng daân vv... Vì theá chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha seõ laø dòp giuùp canh taân luaân lyù, xaõ hoäi vaø vaên hoùa. Theá roài chính Giaùo Hoäi cuõng khoâng thieáu caùc vaán ñeà noäi boä. Trong chuyeán vieáng thaêm Toøa Thaùnh môùi ñaây, Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khích leä caùc Giaùm Muïc Camerun hoaït ñoäng cho söï hieäp nhaát vaø coäng taùc muïc vuï ñeå ñem Tin Möøng tôùi cho ngöôøi daân thuoäc nhieàu chuûng toäc khaùc nhau. Lieân quan tôùi haøng giaùo só vaø tu só caàn phaûi cuûng coá "moät cuoäc soáng khieát tònh ñoäc thaân, vieäc thi haønh quyeàn bính moät caùch ñuùng ñaén vaø coù töông quan laønh maïnh vôùi cuûa caûi vaät chaát".

Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giovanni Becciu, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Angola cho bieát daân chuùng haùo höùc chôø ñôïi chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha. Chuyeán vieáng thaêm naøy seõ thuùc ñaåy hoï daán thaân rao truyeàn Tin Möøng maïnh meõ hôn, vaø noù ñaëc bieät yù nghóa ñoái vôùi tình traïng cuûa Angola, laø quoác gia ñaõ ra khoûi cuoäc noäi chieán keùo daøi 30 naêm trôøi, gaây ra bieát bao nhieâu cheát choùc vaø ñoå vôõ thöông ñau cho ngöôøi daân. Ñöùc Thaùnh Cha seõ chuùc laønh cho tieán trình hoøa bình baét ñaàu hoài naêm 2002 vaø caùc noã löïc taùi thieát ñaát nöôùc naøy, trong ñoù coù caùc tieán trình phaùt trieån kinh teá.

Ñöùc Cha Damiao Franklin, Toång Giaùm Muïc Luanda, kieâm Chuû tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Angola cho bieát chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha seõ giuùp tín höõu vaø ngöôøi daân nöôùc naøy ñaåy maïnh tieán trình hoøa giaûi treân bình dieän caù nhaân vaø xaõ hoäi taïi Angola, cuõng nhö chuù yù ñeán ñeà taøi cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu tôùi ñaây laø hoøa giaûi coâng lyù vaø hoøa bình.

Tin Möøng ñaõ ñöôïc rao giaûng taïi Angola naêm 1491 vaø töø ñoù cho tôùi nay Giaùo Hoäi Coâng Giaùo ñaõ laø cô caáu duy nhaát hieän dieän khaép nôi vaø coù maïng löôùi hoaït ñoäng höõu hieäu trong vieäc thaêng tieán cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân. Trong suoát caùc naêm noäi chieán Giaùo Hoäi cuõng ñaõ laø tieáng noùi ñoäc laäp duy nhaát vôùi ñaøi phaùt thanh Ecclesia. Nhöng cho tôùi nay Radio Ecclesia vaãn chæ ñöôïc phaùt caùc chöông trình trong thuû ñoâ Luanda vaø chöa ñöôïc pheùp phaùt soùng taïi khaép nôi trong nöôùc.

Töø vaøi naêm qua Angola coù möùc phaùt trieån kinh teá gia taêng 25% moãi naêm nhôø coù daàu löûa vaø caùc quaëng moû khaùc nhö manganese, ñoàng, saét, uranium, asphalte vaø kim cöông. Tuy nhieân caùc soá tieàn lôøi khoång loà ñöôïc chia chaùc giöõa giôùi laõnh ñaïo chính quyeàn cuûa toång thoáng Eduardo Dos Santos, taïi vò töø naêm 1979 tôùi nay. Ña soá daân tieáp tuïc soáng trong caûnh ngheøo ñoùi vaø chaäm tieán vaø tuoåi thoï trung bình laø 40.

Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi caùc baïn baøi phoûng vaán giaùo sö Martin Nkafu, thaàn hoïc gia vaø trieát gia ngöôøi Camerun veà chuyeán coâng du cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI taïi Phi chaâu. Giaùo sö Nkafu daäy moân Vaên hoùa, Toân giaùo vaø tö töôûng Phi chaâu taïi ñaïi hoïc giaùo hoaøng Lateranense vaø Gregoriana ôû Roma. Giaùo söù cuõng ñaõ töøng laøm vieäc cho Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu naêm 1994, trong tö caùch laø phoái hôïp vieân caùc baûn dòch vaø chuyeân vieân dòch thuaät. Giaùo sö vöøa môùi töø Camerun veà tôùi Roma.

Hoûi: Thöa giaùo sö Nkafu, baàu khí chôø ñôïi Ñöùc Thaùnh Cha taïi Camerun nhö theá naøo?

Ñaùp: Coù söï chôø ñôïi raát lôùn cuõng nhö coù raát nhieàu toø moø. Ñaây laø laàn ñaàu tieân Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI vieáng thaêm Phi chaâu, vì theá ngöôøi ta thöïc söï chôø ñôïi ngöôøi nhö laø Chuû Chaên. Ñaëc bieät laø taïi Camerun tín höõu vaø daân chuùng raát laø haùo höùc.

Hoûi: Ngöôøi daân Camerun chôø ñôïi gì nôi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI thöa giaùo sö?

Ñaùp: Chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tröôùc heát coù tính caùch muïc vuï. Caùc daân toäc Phi chaâu, do ngöôøi daân Camerun vaø Angola ñaïi dieän, chôø ñôïi ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha an uûi, khích leä, naâng ñôõ vaø cuûng coá trong loøng tin. Vaø moïi ngöôøi cuõng chôø ñôïi Ñöùc Thaùnh Cha Naâng ñôõ hoï trong cuoäc soáng baèng lôøi noùi, caùc lôøi caàu nguyeän vaø pheùp laønh cuûa ngöôøi. Theá roài hoï cuõng bieát laø Ñöùc Thaùnh Cha ñeán Phi chaâu laø ñeå coâng boá Taøi Lieäu Laøm Vieäc cho Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu kyø II, vaø hoï caûm thaáy bò loâi cuoán vaøo trong bieán coá naøy.

Hoûi: Thöa giaùo sö, ñeà taøi cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu kyø II laø "Giaùo Hoäi taïi Phi chaâu phuïc vuï söï hoøa giaûi, coâng lyù vaø hoøa bình". Giaùo sö coù nhaän xeùt gì veà vieäc choïn ñeà taøi naøy?

Ñaùp: Ñeà taøi choïn cho Thöôïng Hoài Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu raát laø tích cöïc vaø thích hôïp. Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laàn thöù I hoài naêm 1994 ñaõ coù tính caùch muïc vuï vaø thaàn hoïc hôn. Trong moät nghóa naøo ñoù noù ñaõ coù muïc ñích "kieåm thöïc" söï tröôûng thaønh cuûa Phi chaâu trong loøng tin Kitoâ, hay cuøng nhau suy tö veà ñieåm chuùng toâi ñaõ ñaït tôùi, veà göông maët cuûa Chuùa Kitoâ beân Phi chaâu.

Ngaøy nay caàn phaûi ñöông ñaàu vôùi caùc vaán ñeà cuï theå hôn nhö hoøa bình, hoøa giaûi, coâng lyù vaø phaåm giaù con ngöôøi vv... Coøn coù raát nhieàu chieán tranh beân Phi chaâu, raát thöôøng khi vì caùc lyù do lôïi loäc kinh teá nöôùc ngoaøi. Khoâng theå coù hoøa bình khi coù söï khai thaùc boùc loät. Vaø bôûi vì vieäc rao giaûng Tin Möøng taïi Phi chaâu cuõng truøng vôùi vieäc thaêng tieán nhaân baûn, neân khoâng theå ñem Tin Möøng tôùi cho caùc daân toäc Phi chaâu vaø loam baùo Tin Möøng, neáu khoâng coù hoøa bình vaø neáu khoâng chuù yù tôùi söï phaùt trieån cuûa taát caû moïi yeáu toá goùp phaàn thaêng tieán thieän ích vaø haïnh phuùc cho caùc daân toäc Phi chaâu.

Hoûi: Ngöôøi ta cuõng thöôøng noùi raèng coâng taùc rao giaûng Tin Möøng taïi Phi chaâu caàn phaûi ñi saâu hôn nöõa vaøo trong caùc neàn vaên hoùa cuûa caùc daân toäc cuûa ñaïi luïc naøy, giaùo sö nghó sao?

Ñaùp: Vaâng, ngöôøi ta thöôøng khaúng ñònh raèng vaán ñeà rao giaûng Tin Möøng laø nhieäm vuï ñaàu tieân cuûa Giaùo Hoäi vaø vì theá laø cuûa vò thöøa sai. Trong tình hình Phi chaâu hieän nay coâng taùc rao truyeàn Tin Möøng khoâng theå chæ do caùc thöøa sai nöôùc ngoaøi hay caùc linh muïc tu só ñaûm traùch, maø laø boån phaän cuûa taát caû moïi Kitoâ höõu. Khoâng caàn phaûi taùi truyeàn giaûng Tin Möøng, nhöng caàn moät chöùng taù môùi cho Lôøi Chuùa, moät chöùng taù soáng thöïc vaø cuï theå. Chuùng ta phaûi laø caùc chöùng nhaân cuûa Nöôùc Chuùa. Vì theá moãi moät Kitoâ höõu ñeàu phaûi trôû thaønh moät thöøa sai trong moâi tröôøng soáng thöôøng ngaøy, trong coâng xöôûng vaø nôi laøm vieäc cuûa mình, cuõng trong khu xoùm vaø ñoái vôùi taát caû moïi ngöôøi.

(Avvenire 8-3-2009)

Linh Tieán Khaûi

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page