Söù ñieäp muøa chay 2009
cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
Söù ñieäp muøa chay 2009 cuûa Ñöùc Thaùnh Cha.
Vatican (Vat. 10/02/2009) - Thöù tö leã tro, 25-2-2009, seõ baét ñaàu muøa chay trong toaøn theå Giaùo Hoäi. Nhö moïi naêm, ÑTC Bieån Ñöùc 16 cuõng ñaõ cho coâng boá söù ñieäp höôùng daãn caùc tín höõu trong haønh trình muøa chay, naêm nay coù chuû ñeà laø "Sau khi aên chay 40 ñeâm ngaøy, Chuùa Gieâsu thaáy ñoùi" (Mt 4,1-2). Qua ñeà taøi naøy, ÑTC môøi goïi caùc tín höõu taùi khaùm phaù vaø thöïc haønh vieäc chay tònh, ñoàng thôøi gia taêng thöïc haønh baùc aùi trong muøa chay naøy. Sau ñaây laø baûn dòch tieáng Vieät toaøn vaên Söù ñieäp cuûa ÑTC.
Anh chò em thaân meán,
Vaøo ñaàu Muøa Chay laø con ñöôøng thao luyeän tinh thaàn khaån tröông hôn, Phuïng Vuï taùi ñeà nghò vôùi chuùng ta ba vieäc thöïc haønh thoáng hoái raát ñöôïc truyeàn thoáng Kinh Thaùnh vaø Kitoâ giaùo quí chuoäng, ñoù laø caàu nguyeän, laøm phuùc, vaø aên chay, ñeå chuaån bò chuùng ta cöû haønh toát ñeïp hôn Leã Phuïc Sinh vaø caûm nghieäm quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa, laø "Ñaáng ñaùnh baïi söï aùc, taåy saïch toäi loãi vaø ban laïi cho toäi nhaân söï voâ toäi, nieàm vui cho ngöôøi saàu khoå, phaù tan oaùn thuø, haï beä keû kieâu ngaïo, mang laïi cho chuùng ta an bình" - nhö chuùng ta seõ nghe trong leã Voïng Phuïc Sinh (Lôøi loan baùo Phuïc Sinh). Trong söù ñieäp muøa chay theo truyeàn thoáng naøy, naêm nay toäi muoán ñaëc bieät döøng laïi ñeå suy tö veà giaù trò vaø yù nghóa cuûa vieäc aên chay. Thöïc vaäy Muøa Chay gôïi laïi trong taâm trí 40 ngaøy chay tònh cuûa Chuùa trong hoang ñòa tröôùc khi Ngaøi baét ñaàu söù vuï coâng khai. Chuùng ta ñoïc trong Tin Möøng: "Chuùa Gieâsu ñöôïc Thaùnh Thaàn daãn vaøo hoang ñòa, ñeå chòu ma quæ caùm doã. Sau khi aên chay 40 ñeâm ngaøy, ngaøi thaáy ñoùi" (Mt 4,1-2). Nhö Moâiseâ tröôùc khi nhaän caùc bia ñaù Leà Luaät (cf Xh 34,28), nhö Elia tröôùc khi gaëp Chuùa treân nuùi Horeb (cf 1 V 19,8), Chuùa Gieâxu cuõng caàu nguyeän vaø aên chay ñeå chuaån bò thi haønh söù vuï, vôùi böôùc khôûi ñaàu laø moät cuoäc ñuïng ñoä cam go vôùi teân caùm doã.
Chuùng ta coù theå töï hoûi, ñoái vôùi caùc tín höõu Kitoâ chuùng ta, ñaâu laø giaù trò vaø yù nghóa cuûa vieäc töï nguyeän chòu thieáu thoán moät caùi gì ñoù, töï noù voán laø ñieàu toát laønh vaø höõu ích cho vieäc dinh döôõng chuùng ta. Kinh Thaùnh vaø toaøn theå truyeàn thoáng Kitoâ giaùo daïy raèng aên chay laø moät trôï löïc lôùn ñeå traùnh toäi loãi vaø taát caû nhöõng gì daãn tôùi toäi loãi. Vì theá, trong lòch söû cöùu ñoä vaãn thöôøng coù nhöõng lôøi môøi goïi aên chay. Ngay trong nhöõng trang ñaàu tieân cuûa Kinh Thaùnh, Chuùa ñaõ daïy con ngöôøi ñöøng aên traùi caám: "Ngöôi coù theå aên moïi traùi caây trong vöôøn, nhöng ngöôi khoâng ñöôïc aên traùi caây bieát laønh bieát döõ, vì ngaøy naøo ngöôi aên traùi aáy, chaéc chaén ngöôi seõ phaûi cheát" (St 2,16-17). Khi bình luaän veà leänh caám aáy cuûa Chuùa, thaùnh Basilio nhaän xeùt raèng "Vieäc aên chay ñaõ ñöôïc qui ñònh trong ñòa ñaøng" vaø "giôùi luaät ñaàu tieân aáy ñaõ ñöôïc ban cho Adam". Vaø thaùnh nhaân keát luaän raèng: "Leänh caám 'Ngöôi khoâng ñöôïc aên' cuõng laø luaät veà aên chay vaø kieâng cöõ" (cf Baøi giaûng veà aên chay: PG 31, 163,98). Vì taát caû chuùng ta trôû neân naëng neà vì toäi loãi vaø nhöõng haäu quaû cuûa noù, neân vieäc aên chaïy ñöôïc taëng cho chuùng ta nhö moät phöông theá ñeå noái laïi tình baïn vôùi Chuùa. Ñoù cuõng laø ñieàu Esdra ñaõ laøm tröôùc cuoäc haønh trình töø nôi löu ñaøy veà Ñaát Höùa, khi oâng môøi goïi daân taäp hôïp laïi ñeå aên chay, "ñeå haï mình xuoáng tröôùc maët Thieân Chuùa chuùng ta" (8,21). Ñaáng Toaøn Naêng ñaõ laéng nghe lôøi caàu nguyeän cuûa hoï vaø cam keát ban ôn vaø baûo veä hoï. Cuõng vaäy, daân thaønh Niniveâ, ñaõ nhaïy caûm ñoái vôùi lôøi keâu goïi thoáng hoái cuûa Giona, hoï coâng boá cuoäc aên chay, ñeå chöùng toû loøng chaân thaønh cuûa hoï, vaø noùi: "Bieát ñaâu Thieân Chuùa nghó laïi, ñoåi yù, töø boû côn thònh noä cuûa ngaøi vaø chuùng ta khoâng phaûi cheát!" (3,9). Thieân Chuùa thaáy vieäc hoï laøm vaø tha cho hoï.
Trong Taân Öôùc, Chuùa Gieâsu neâu baät lyù do saâu xa cuûa vieäc aên chay, Ngaøi leân aùn thaùi ñoä cuûa nhöõng ngöôøi Bieät Phaùi, hoï tuaân giöõ tæ mæ caùc giôùi luaät, nhöng taâm hoàn hoï laïi xa Chuùa. Taïi moät nôi khaùc, Chuùa nhaéc laïi, vieäc aên chay chaân thöïc, chính laø thi haønh yù Cha treân trôøi, Ñaáng nhìn thaáy trong nôi bí nhieäm, vaø seõ thöôûng cho ngöôi" (Mt 6,18). Chính Chuùa ñaõ neâu göông khi traû lôøi Satan vaøo cuoái cuoäc aên chay 40 ñeâm ngaøy trong hoang ñòa, raèng: "con ngöôøi khoâng phaûi chæ soáng baèng côm baùnh, nhöng coøn baèng nhöõng lôøi töø mieäng Chuùa phaùn ra" (Mt 4,4). Vì vaäy, aên chay ñích thöïc laø nhaém duøng "löông thöïc ñích thöïc", laø thi haønh yù Chuùa Cha (cf Ga 4,34). Bôûi vaäy, neáu Adam khoâng tuaân leänh Chuùa "caám khoâng ñöôïc aên traùi caây bieát laønh bieát döõ", thì qua vieäc aên chay tín höõu muoán khieâm toán tuøng phuïc Thieân Chuùa, tín thaùc nôi söï toát laønh vaø loøng töø bi cuûa Ngaøi. Chuùng ta thaáy vieäc aên chay raát ñöôïc thöïc haønh trong coäng ñoàng Kitoâ tieân khôûi (Cv 13,3; 14,22; 27,21; 2 Cr 6,5). Caû caùc Giaùo Phuï cuõng noùi veà söùc maïnh cuûa vieäc aên chay, coù khaû naêng keàm haõm toäi loãi, loaïi boû söï ham hoá cuûa "con ngöôøi cuõ" vaø môû ra trong con tim tín höõu con ñöôøng daãn ñeán Thieân Chuùa. Ngoaøi ra, aên chay cuõng laø ñieàu ñöôïc caùc thaùnh trong moïi thôøi ñaïi thöïc haønh vaø coå voõ. Thaùnh Pheâroâ Kim Ngoân vieát: "aên chay laø linh hoàn cuûa kinh nguyeän, loøng töø bi laø söï soáng cuûa vieäc aên chay. Vì theá, ai caàu xin maø muoán ñöôïc nhaäm lôøi, thì phaûi aên chay; ai aên chay thì phaûi coù loøng thöông xoùt; ai nghe ngöôøi xin mình, vaø ngöôøi naøo xin, thì cuõng muoán ñöôïc nhaäm lôøi; Ai khoâng töø choái nhaäm lôøi khi ngöôøi ta xin, thì cuõng ñöôïc Thieân Chuùa nhaäm lôøi" (Baøi giaûng 43: PL 52,320.332).
Ngaøy nay vieäc aên chay döôøng nhö bò maát phaàn naøo giaù trò tinh thaàn vaø, trong moät neàn vaên hoùa chòu aûnh höôûng naëng cuûa vieäc tìm kieám an sinh thoaûi maùi veà vaät chaát, aên chay coù giaù trò nhö moät bieän phaùp trò lieäu trong vieäc chaêm soùc thaân xaùc. Chaéc chaén aên chay laø ñieàu höõu ích cho an sinh thoaûi maùi veà theå lyù, nhöng ñoái vôùi caùc tín höõu, aên chay tröôùc tieân laø "moät phöông thöùc trò lieäu" ñeå chöõa trò taát caû nhöõng gì ngaên caûn khoâng cho hoï ñöôïc tuaân haønh yù Chuùa. Trong Toâng Hieán 'Anh em haõy thoáng hoái' (Poenitemini) ban haønh naêm 1966, Vò Toâi Tôù Chuùa Phaoloâ 6 ñaõ thaáy caàn phaûi ñaët vieäc aên chay trong khuoân khoå lôøi môøi goïi moãi tín höõu Kitoâ "ñöøng soáng cho baûn thaân mình nöõa, nhöng cho Ñaáng ñaõ yeâu thöông vaø hieán mình vì hoï, vaø .. cuõng ñeå soáng cho anh em nöõa" (cf Ch. I). Muøa Chay coù theå laø cô hoäi thuaän tieän ñeå laáy laïi nhöõng qui luaät trong Toâng Hieán noùi treân, laøm gia taêng giaù trò yù nghóa chaân thöïc vaø ngaøn ñôøi cuûa vieäc thöïc haønh thoáng hoái coå kính naøy, noù coù theå giuùp chuùng ta cheá ngöï tính ích kyû vaø môû roäng con tim cho tình yeâu Thieân Chuùa vaø tha nhaân, laø giôùi raên ñaàu tieân vaø cao troïng nhaát cuûa Taân Luaät, goàm toùm toaøn theå Tin Möøng (cf Mt 22,34-40).
Ngoaøi ra, söï trung thaønh aên chay goùp phaàn mang laïi söï thoáng nhaát con ngöôøi goàm caû thaân xaùc laãn linh hoàn, giuùp con ngöôøi traùnh toäi loãi vaø taêng tröôûng trong söï thaân maät vôùi Chuùa. Thaùnh Augustino, voán bieát roõ nhöõng xu höôùng tieâu cöïc cuûa mình vaø ñaõ ñònh nghóa chuùng laø "nhöõng caùi nuùt ngoaèn ngheøo vaø roái nhö tô voø" (Töï Thöù II, 10.18) trong cuoán khaûo luaän veà "Lôïi ích cuûa vieäc aên chay", ñaõ vieát: "Toâi töï gaây cho mình moät hình khoå, nhöng laø ñeå Chuùa tha thöù cho toâi; toâi töï taïo cho mình hình phaït ñeå Chuùa giuùp toâi, ñeå laøm ñeïp maét Ngaøi, ñeå ñöôïc vui höôûng söï dòu daøng cuûa Chuùa" (Baøi giaûng 400, 3,3: PL 40, 708). Töï giaûm bôùt löông thöïc vaät chaát nuoâi soáng thaân theå seõ taïo ñieàu kieän deã daøng cho thaùi ñoä noäi taâm laéng nghe Chuùa Kitoâ vaø nuoâi döôõng mình baèng Lôøi cöùu ñoä. Vôùi chay tònh vaø kinh nguyeän, chuùng ta ñeå Chuùa ñeán thoûa maõn caùi ñoùi saâu ñaäm maø chuùng ta caûm nghieäm trong thaâm taâm: ñoù laø söï ñoùi khaùt Thieân Chuùa.
Ñoàng thôøi aên chay giuùp chuùng ta yù thöùc tình traïng cuûa anh em chuùng ta. Trong thö thöù I, thaùnh Gioan caûnh caùo raèng: 'Neáu ai coù cuûa caûi ôû traàn theá naøy vaø thaáy ngöôøi anh em mình trong tình caûnh tuùng thieáu maø laïi kheùp kín loøng mình, thì laøm sao hoï ôû trong tình yeâu Thieân Chuùa ñöôïc?" (3,17). Töï nguyeän aên chay giuùp chuùng ta vun troàng loái soáng cuûa ngöôøi Samaritano nhaân laønh, cuùi mình xuoáng vaø cöùu giuùp ngöôøi anh em ñau khoå (cf Thoâng ñieäp Deus caritas est, 15). Khi töï nguyeän chòu thieáu thoán moät caùi gì ñoù ñeå giuùp ñôõ tha nhaân, chuùng ta chöùng toû moät caùch cuï theå raèng tha nhaân ñang gaëp khoù khaên khoâng phaûi laø ngöôøi xa laï ñoái vôùi chuùng ta. Chính vì ñeå duy trì sinh ñoäng thaùi ñoä ñoùn tieáp vaø quan taâm ñoái vôùi anh em nhö theá, neân toâi khuyeân caùc giaùo xöù vaø moãi coäng ñoaøn haõy gia taêng vieäc thöïc haønh chay tònh baûn thaân vaø coäng ñoaøn trong muøa chay naøy, vaø nhôø ñoù cuõng vun troàng söï laéng nghe Lôøi Chuùa, caàu nguyeän vaø laøm phuùc. Ngay töø ñaàu, ñieàu naøy ñaõ laø ñaëc tính cuûa caùc coäng ñoàng Kitoâ, nôi maø ngöôøi ta thöïc hieän nhöõng cuoäc laïc quyeân ñaëc bieät (cf 2 Cr 8-9; Rm 15,25-27), vaø caùc tín höõu ñöôïc môøi goïi haõy cho ngöôøi ngheøo nhöõng gì maø hoï tieát kieäm ñöôïc nhôø aên chay (cf Didascalia Ap., V, 20,18). Ngaøy ngay caàn taùi khaùm phaù vaø khuyeán khích thoùi quen naøy, nhaát laø trong muøa chay.
"Töø nhöõng gì toâi vöøa noùi, hieän nhieân aên chay laø moät vieäc thöïc haønh khoå cheá quan troïng, moät khí giôùi thieâng lieâng ñeå chieán ñaáu choáng laïi moïi söï quyeán luyeán leäch laïc vôùi baûn thaân chuùng ta. Nhôø nguyeän chòu thieáu söï khoaùi khaåu do löông thöïc vaø söï vui thuù vì caùc cuûa caûi vaät chaát khaùc, ngöôøi moân ñeä Chuùa Kitoâ kieåm soaùt tính ham muoán cuûa baûn tính mình voán ñaõ bò suy yeáu vì toäi nguyeân toå, vaø nhöõng haäu quaû tieâu cöïc cuûa noù aûnh höôûng treân toaøn theå nhaân caùch con ngöôøi. Moät baøi thaùnh ca phuïng vuï muøa chay xöa kia ñaõ khuyeân nhuû moät caùch chí lí raèng: "Vì theá chuùng ta haõy söû duïng ñieàu ñoä lôøi noùi, löông thöïc, ñoà uoáng, giaác nguû, chôi ñuøa, vaø tænh thöùc hôn nöõa".
"Anh chò em thaân meán, xeùt cho kyõ, vieäc aên chay coù muïc ñích toái haäu laø giuùp moãi ngöôøi chuùng ta trôû thaønh moät leã vaät hoaøn toaøn daâng leân Thieân Chuùa, nhö Vò Toâi Tôù Chuùa Gioan Phaoloâ 2 ñaõ vieát (cf Thoâng ñieäp AÙnh quang Chaân Lyù, 21). Vì theá, muøa chay caàn ñöôïc ñeà cao giaù trò trong moãi gia ñình vaø moãi coäng ñoaøn Kitoâ ñeå traùnh xa taát caû nhöõng gì laøm cho chuùng ta xao laõng tinh thaàn vaø ñeå taêng cöôøng ñieàu nuoâi döôõng linh hoàn chuùng ta, baèng caùch môû roäng taâm hoàn cho tình yeâu Chuùa vaø tha nhaân. Toâi ñaëc bieät nghó ñeán söï daán thaân nhieàu hôn trong kinh nguyeän, trong vieäc nguyeän gaãm Kinh Thaùnh (lectio divina), trong vieäc laõnh nhaän bí tích Hoøa giaûi vaø tích cöïc tham döï thaùnh leã Chuùa nhaät. Vôùi thaùi ñoä noäi taâm ñoù, chuùng ta böôùc vaøo baàu khoâng khí thoáng hoái ñaëc bieät cuûa muøa chay. Xin Ñöùc Trinh Nöõ Maria, laø nieàm vui cuûa chuùng ta, thaùp tuøng vaø naâng ñôõ chuùng ta trong noã löc giaûi thoaùt con tim chuùng ta khoûi noâ leä toäi loãi ñeå laøm cho noù ngaøy caøng trôû thaønh moät "nhaø taïm sinh ñoäng cuûa Thieân Chuùa". Vôùi lôøi caàu chuùc aáy, toâi thaønh taâm ban pheùp laønh cho taát caû moïi ngöôøi, ñoàng thôøi höùa seõ caàu nguyeän ñeå moãi tín höõu vaø moãi coäng ñoaøn tieán böôùc trong moät haønh trình muøa chay phong phuù.
Vatican ngaøy 11 thaùng 12 naêm 2008
Bieån Ñöùc 16, Giaùo Hoaøng
(Traàn Ñöùc Anh, OP chuyeån yù)
(Radio Vatican)