Keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ laø Ñaàu cuûa Giaùo Hoäi
Kitoâ höõu khoâng sôï haõi quyeàn löïc nguy hieåm naøo
Keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ laø Ñaàu cuûa Giaùo Hoäi, Kitoâ höõu khoâng sôï haõi quyeàn löïc nguy hieåm naøo.
Vatican (Vat 14/01/2009) - "Khi soáng keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ laø Ñaàu cuûa Giaùo Hoäi, kitoâ höõu khoâng sôï haõi caùc quyeàn löïc hieåm nguy naøo". Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc XVI ñaõ khaúng ñònh nhö treân trong buoåi tieáp 6,000 tín höõu naêm chaâu taïi ñaïi thính ñöôøng Phaoloâ VI saùng thöù Tö 14-1-2008.
Trong baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ khai trieån moät vaøi ñeà taøi thaàn hoïc chung cuûa hai thö thaùnh Phaoloâ göûi tín höõu Coâloâxeâ vaø EÂpheâxoâ. Hai thö coù caùc töø vaø kieåu trình baày ñoäc ñaùo khoâng tìm thaáy trong caùc thö khaùc. Hôn moät phaàn ba caùc töø cuûa thö göûi tín höõu Coâloâxeâ cuõng tìm thaáy trong thö göûi tín höõu EÂpheâxoâ. Chaúng haïn nhö lôøi khuyeân tín höõu haõy duøng caùc baøi thaùnh vònh, thaùnh ca vaø thaùnh thi maø chuùc tuïng Chuùa vaø ñoái ñaùp vôùi nhau. Ngaøi vieát cho tín höõu Coâloâxeâ: "Ñeå toû loøng bieát ôn Thieân Chuùa anh em haõy ñem caû taâm hoàn maø haùt daâng Thieân Chuùa nhöõng baøi thaùnh vònh, thaùnh thi vaø thaùnh ca, do Thaàn Khí linh höùng" (Cl 3,16). Roài thaùnh nhaân khuyeân nhuû tín höõu EÂpheâxoâ: "Haõy cuøng nhau ñoái ñaùp nhöõng baøi thaùnh vònh, thaùnh thi vaø thaùnh ca do Thaàn Khí linh höùng; haõy ñem caû taâm hoàn maø ca haùt chuùc tuïng Chuùa" (Ep 5,19). Ñoù laø truyeàn thoáng caàu nguyeän cuûa Giaùo Hoäi thôøi Cöïu Öôùc vaø thôøi Taân Öôùc.
Ngoaøi ra trong caû hai thö chuùng ta coù theå tìm thaáy "boä luaät gia ñình" chöùa ñöïng caùc lôøi nhaén nhuû caùc ngöôøi soáng ñôøi choàng vôï, con caùi, vaø töông quan giöõa cha meï con caùi vaø giöõa chuû tôù (x. Cl 3,18-4,1; Ep 5,22-6,9), khoâng coù trong caùc thö khaùc. Ñeà caäp tôùi ñieåm thaàn hoïc chung thöù nhaát giöõa hai thö Ñöùc Thaùnh Cha noùi:
Quan troïng hôn nöõa laø nhaän thaáy chæ trong hai thö naøy töôùc hieäu "Ñaàu - Thuû Laõnh" kefaleù, ñöôïc gaùn cho Chuùa Gieâsu Kitoâ. Vaø töôùc hieäu naøy ñöôïc duøng trong hai nghóa. Trong nghóa thöù nhaát Chuùa Kitoâ ñöôïc coi nhö laø ñaàu cuûa Giaùo Hoäi (x. Cl 2,18-19; Ep 4,15-16).. Noù aùm chæ hai ñieàu: tröôùc heát Ngaøi laø ngöôøi chæ huy, höôùng daãn coù traùch nhieäm daãn daét coäng ñoaøn Kitoâ trong cöông vò laø thuû laõnh vaø laø Chuùa: "Ngaøi laø ñaàu cuûa thaân mình, nghóa laø Giaùo Hoäi" (x. Cl 1,18); nghóa thöù hai Ngaøi laø ñaàu "laøm cho toaøn thaân ñöôïc döôõng nuoâi, ñöôïc keát caáu chaët cheõ nhôø moïi thöù gaân maïch vaø daây chaèng" (x. Cl 2,19). Nghóa laø Chuùa Gieâsu Kitoâ khoâng chæ laø vò chæ huy, maø cuõng laø ñaáng gaén lieán vôùi chuùng ta nhö moät cô phaän, töø ñoù phaùt xuaát ra söùc maïnh giuùp hoaït ñoäng moät caùch ñuùng ñaén.
Trong caû hai tröôøng hôïp Giaùo Hoäi vaâng phuïc Chuùa Kitoâ, tuaân theo caùc meänh leänh cuûa Ngaøi cuõng nhö tieáp nhaän caùc luoàng löïc phaùt xuaát töø Ngaøi. Caùc ñieàu luaät cuûa Ngaøi khoâng chæ laø lôøi, laø caùc leänh truyeàn maø coøn laø söùc maïnh soáng ñoäng trôï giuùp chuùng ta nöõa.
YÙ nieäm naøy ñaëc bieät ñöôïc khai trieån trong thö göûi tín höõu Epheâxoâ, trong ñoù caû caùc chöùc thöøa taùc cuûa Giaùo Hoäi cuõng ñöôïc quy höôùng veà Chuùa Thaùnh Thaàn. (1 Cr 12). "Chính Chuùa Kitoâ phuïc sinh ban ôn cho keû naøy laøm toâng ñoà, ngöôøi noï laøm ngoân söù, keû khaùc laøm ngöôøi loan baùo Tin Möøng, keû khaùc nöõa laøm ngöôøi coi soùc vaø daäy doã" (Ep 4,11). "Chính Ngöôøi laøm cho caùc boä phaän aên khôùp vôùi nhau vaø toaøn thaân ñöôïc keát caáu chaët cheõ, nhôø moïi thöù gaân maïch nuoâi döôõng vaø moãi chi theå hoaït ñoäng theo chöùc naêng cuûa mình. Nhö theá Ngöôøi laøm cho toaøn thaân lôùn leân vaø ñöôïc xaây döïng trong tình baùc aùi" (Ep 4,16). Thaät vaäy Chuùa Kitoâ hoaøn toaøn höôùng tôùi choã laøm cho Giaùo Hoäi ñöôïc "xinh ñeïp loäng laãy, khoâng tì oá, khoâng veát nhaên hoaëc baát cöù moät khuyeát ñieåm naøo, nhöng thaùnh thieän vaø tinh tuyeàn" (Ep 5,27). Qua ñoù thaùnh Phaoloâ muoán noùi vôùi chuùng ta raèng söùc maïnh Chuùa Kitoâ duøng ñeå xaây döïng, höôùng daãn vaø chæ ñöôøng cho Giaùo Hoäi laø chính tình yeâu cuûa Ngöôøi. Theá roài Chuùa Kitoâ khoâng chæ laø ñaàu cuûa Giaùo Hoäi maø cuõng laø thuû laõnh cuûa moïi quyeàn löïc thieân quoác vaø cuûa toaøn vuõ truï nöõa. "Chuùa Kitoâ ñaõ truaát pheá caùc quyeàn löïc thaàn thieâng, coâng khai beâu xaáu chuùng vaø ñieäu chuùng ñi trong ñaùm röôùc khaûi hoaøn cuûa Ngöôøi" (Cl 2,15).
Cuõng töông töï nhö theá thö göûi tín höõu EÂpheâxoâ khaúng ñònh raèng vôùi söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi, Thieân Chuùa "ñaõ ñaët Ñöùc Kitoâ treân moïi quyeàn löïc thaàn thieâng, treân moïi töôùc vò coù theå coù ñöôïc, khoâng nhöõng trong theá giôùi hieän taïi maø caû trong theá giôùi töông lai nöõa" (Ep 1,21).
Tieáp tuïc baøi huaán duï Ñöùc Thaùnh Cha noùi: söù ñieäp maø caû hai thö nhaén göûi chuùng ta qua caùc khaúng ñònh noùi treân ñoù laø Chuùa Kitoâ khoâng sôï haõi ai caïnh tranh caû, bôûi vì Ngaøi cao vöôït treân moïi quyeàn löïc haï nhuïc con ngöôøi. Chæ coù Ngaøi laø "ñaõ yeâu thöông chuùng ta vaø hieán mình cho chuùng ta" (Ep 5,2). Vì theá neáu chuùng ta keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ, thì chuùng ta khoâng phaûi sôï haõi ñòch thuû vaø chöôùng ngaïi naøo caû, nhöng vôùi ñieàu kieän laø chuùng ta phaûi baùm chaët vaøo Ngöôøi, maø khoâng ñöôïc buoâng ra.
Ñoái vôùi theá giôùi ngoaïi giaùo tin vaøo moät theá giôùi ñaày thaàn linh nguy hieåm caàn phaùi choáng traû, thì vieäc loan baùo Chuùa Kitoâ laø maët trôøi chieán thaéng vaø soáng vôùi Chuùa thì khoâng phaûi sôï haõi ai, quûa laø moät cuoäc giaûi phoùng ñích thaät. Ñieàu ñoù cuõng coù giaù trò ñoái vôùi khuynh höôùng ngoaïi giaùo ngaøy nay, vì caùc tín ñoà cuûa caùc yù thöùc heä cuõng coi theá giôùi naøy ñaày caùc quyeán löïc hieåm nguy. Phaûi loan baùo Chuùa Kitoâ chieán thaéng cho hoï, ñeå hoï bieát raèng ai keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ thì khoâng phaûi sôï haõi baát cöù söï gì vaø baát cöù ai.
Caû vuõ truï ñeàu phaûi quy phuïc Chuùa Kitoâ vaø höôùng veà Ngöôøi nhö laø thuû laõnh. Vì chöông trình cuûa Thieân Chuùa laø "quy tuï muoân loaøi trong trôøi ñaát döôùi quyeàn moät thuû laõnh laø Ñöùc Kitoâ" (Ep 1,10). Thö göûi tín höõu Coâloâxeâ thì khaúng ñònh: "Vì trong Ngöôøi muoân vaät ñöôïc taïo thaønh, treân trôøi cuøng döôùi ñaát, höõu hình vôùi voâ hình. Daãu laø haøng duõng löïc thaàn thieâng hay laø baäc quyeàn naêng thöôïng giôùi, taát caû ñeàu do Thieân Chuùa taïo döïng nhôø Ngöôøi vaø cho Ngöôøi" (Cl 1,16).
Nhö vaäy khoâng coù söï phaân reõ giöõa theá giôùi vaät chaát to lôùn vaø thöïc taïi cuûa lòch söû traùi ñaát, theá giôùi cuûa con ngöôøi, maø taát caû ñeàu laø moät trong Chuùa Kitoâ. Ñaây laø moät quan nieäm ñaïi ñoàng chæ coù Giaùo Hoâi môùi coù ñöôïc, trong nghóa Giaùo Hoâi thöøa nhaän quyeàn laø Chuùa cuûa Ñöùc Kitoâ traûi daøi ra treân caû vuõ hoaøn chöù khoâng chæ haïn heïp trong Giaùo Hoäi, nhöng chæ coù Giaùo Hoäi laø Thaân Mình cuûa Chuùa Kitoâ chöù khoâng phaûi vuõ hoaøn.
Ngoaøi ra trong hai thö coøn coù yù nieäm veà "maàu nhieäm nöõa": "maàu nhieäm thaùnh yù cuûa Thieân Chuùa" (Ep 1,9); "maàu chieäm cuûa Chuùa Kitoâ" (Ep 3,4; Cl 4,3); "maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa laø Ñöùc Kitoâ, trong ñoù daáu aån moïi kho taøng cuûa söï khoân ngoan vaø hieåu bieát" (Ep 3,2-3). Vaø Ñöùc Thaùnh Cha giaûi thích yù nghóa cuûa töø maàu nhieäm nhö sau:
Noù aùm chæ chöông trình khoâng theå doø thaáu ñöôïc cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi soá phaän cuûa con ngöôøi, cuûa caùc daân toäc vaø theá giôùi. Vôùi thöù ngoân ngöõ naøy hai thö muoán noùi vôùi chuùng ta raèng maàu nhieäm ñoù thaønh toaøn nôi Chuùa Kitoâ. Neáu chuùng ta ôû vôùi Chuùa Kitoâ, caû khi chuùng ta khoâng hieåu bieát heát moïi söï vôùi trí khoân mình, chuùng ta bieát laø mình ôû trong trung taâm cuûa "maàu nhieäm" vaø ñang ôû treân con ñöôøng söï thaät. Chính Ngöôøi trong söï toaøn veïn cuûa Ngöôøi, Ñöùc Kitoâ chöùa ñöïng taát caû chöông trình cöùu ñoä khoân doø ñoù cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi trong moät khía caïnh hay moät luùc naøo ñoù cuûa cuoäc ñôøi Ngöôøi... Ngöôøi laø hieän thaân söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa (Ep 3,10) vaø taát caû söï vieân maõn cuûa thaàn tính ôû trong Ngöôøi moät caùch cuï theå (Cl2,9).
Ñieåm cuoái cuøng cuûa yù nieäm naøy lieân quan tôùi söï kieän Giaùo Hoäi nhö laø hieàn theâ cuûa Chuùa Kitoâ. Trong thö thöù hai göûi tín höõu Coârintoâ thaùnh Phaoloâ nhaéc cho tín höõu bieát ngaøi ñaõ ñính hoân hoï vôùi Ñöùc Kitoâ, ñeå tieán daâng hoï cho Chuùa nhö moät trinh nöõ thanh khieát (2 Cr 11,2). Thö göûi tín höõu Epheâxoâ khai trieån ñeà taøi naøy vaø khaúng ñònh raèng Giaùo Hoäi laø Hieàn Theâ cuûa Chuùa Kitoâ.
Chuùa Kitoâ ñaõ hieán mình vì Hoäi Thaùnh (Ep 5,25). Thaùnh Phaoloâ lo laéng cho veû xinh ñeïp cuûa Giaùo Hoäi ñaõ coù ñöôïc nhôø bí tích Röûa Toäi, veû ñeïp maø Giaùo Hoäi phaûi coá gaéng duy trì moãi ngaøy ñeå khoâng veát nhaên khoâng tì oá, nhöng thaùnh thieän vaø tinh tuyeàn (Ep 5,26-27). Töø ñoù thaùnh Phaoloâ böôùc sang kinh nghieäm cuûa hoân nhaân Kitoâ. Vaø thaùnh nhaân giuùp chuùng ta hoïc bieát hoân nhaân laø gì döôùi aùnh saùng söï hieäp thoâng cuûa Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi; vaø chuùng ta hoïc bieát Chuùa Kitoâ keát hieäp vôùi chuùng ta nhö theá naøo khi nghó tôùi hoân nhaân. Thö thaùnh Phaoloâ naèm ôû giöõa loä trình cuûa ngoân söù Hosea, laø ngöôøi duøng töø ngöõ hoân nhaân ñeå dieãn taû töông quan giöõa Thieân Chuùa vôùi daân Do thaùi (Hs 2,4.16.21), vaø Ngöôøi Thò Kieán cuûa saùch Khaûi Huyeàn cho thaáy cuoäc gaëp gôõ giöõa Giaùo Hoäi vaø Chieân Con nhö trong ñaùm cöôùi töôi vui khoâng heà phai nhoøa (Kh 19,7-9; 21,9).
Thö thaùnh Phaoloâ chöùa ñöïng giaùo lyù giuùp chuùng ta soáng ñôøi Kitoâ moät caùch toát laønh. Vaø neáu bieát raèng vuõ truï mang daáu veát cuûa Chuùa Kitoâ, chuùng ta seõ hoïc bieát coù töông quan ñuùng ñaén hôn vôùi vuõ hoaøn, nhìn noù vôùi lyù trí, vôùi tình yeâu thöông, loøng khieâm toán vaø söï toân troïng vaø coá gaéng duy trì baûo veä noù. Neáu chuùng ta bieát raèng Giaùo Hoäi laø Thaân Mình cuûa Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Kitoâ ñaõ hieán maïng soáng Ngaøi cho Giaùo Hoäi, thì chuùng ta seõ hoïc bieát soáng tình yeâu thöông vôùi Chuùa Kitoâ, tình yeâu thöông keát hieäp chuùng ta vôùi Thieân Chuùa vaø laøm cho chuùng ta thaáy nôi tha nhaân hình aûnh cuûa Chuùa Kitoâ vaø chính Chuùa Kitoâ.
Sau khi chaøo tín höõu baèng nhieàu thöù tieáng khaùc nhau Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ caát kinh Laäy Cha vaø ban pheùp laønh toøa thaønh cho moïi ngöôøi.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)