Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán
ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh
Ñöùc Thaùnh Cha tieáp kieán ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.
Vatican (Vat 8/01/2009) - Saùng ngaøy 8-1-2009, ÑTC Bieån Ñöùc 16 ñaõ tieáp kieán ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh. Nhaân dòp naøy ngaøi ñaõ kieåm ñieåm tình hình quoác teá, vaø ñaëc bieät taùi keâu goïi hoøa bình cho Thaùnh Ñòa.
Toøa Thaùnh hieän hieän coù quan heä ngoaïi giao treân caáp Söù thaàn vaø Ñaïi söù vôùi 178 quoác gia, khoâng keå Lieân bang Nga vaø toå chöùc OLP cuûa Palestine, coù ñaïi dieän caïnh Toøa Thaùnh nhöng chöa coù quan heä ngoaïi giao hoaøn toaøn.
Sau lôøi chaøo möøng cuûa vò Nieân tröôûng ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh laø OÂng Alejandro Lalladares Lanza, Ñaïi söù cuûa Honduras, ÑTC chaøo thaêm vaø göûi lôøi caàu chuùc noàng nhieät ñeán caùc vò Ñaïi Söù, chính quyeàn vaø nhaân daân caùc nöôùc maø caùc vò ñaïi dieän. Ngaøi laàn löôït nhaéc ñeán nhöõng ngöôøi bò thieân tai trong ñoù coù Vieät Nam, naïn ngheøo ñoùi treân theá giôùi caàn baøi tröø, giôùi treû, tình traïng ngheøo veà tinh thaàn, trong ñoù coù naïn kyø thò, ñaëc bieät laø kyø thò toân giaùo, naïn baïo haønh choáng caùc tín höõu Kitoâ taïi Irak vaø AÁn ñoä, cuõng nhö nhöõng thaønh kieán trong caùc xaõ hoäi taây phöông choáng Kitoâ höõu, tình traïng xung ñoät taïi Trung Ñoâng, nhaát laø taïi Thaùnh Ñòa, tình traïng baïo löïc taïi moät soá nöôùc AÙ chaâu, caùc vaán ñeà cuûa Phi chaâu, ñaëc bieät laø caùc treû em naïn nhaân chieán tranh, tieáp ñeán laø Myõ chaâu la tinh vôùi vaán ñeà di daân. Taïi AÂu Chaâu ÑTC ñeà caäp ñeán nhöõng ñieåm noùng, Thoå Nhó kyø, Chypre, Georgia... Döôùi ñaây laø moät soá ñoaïn noåi baät trong dieãn vaên cuûa ÑTC.
Caùc nöôùc gaëp thieân tai vaø naïn ngheøo ñoùi treân theá giôùi
"Vaøo bình minh cuûa naêm 2009 naøy, tröôùc tieân toâi thaân aùi nghó ñeán taát caû nhöõng ngöôøi ñau khoå vì thieân tai traàm troïng, ñaëc bieät taïi Vieät Nam, Mieán ñieän, Trung Quoác, Phi luaät taân, Trung Myõ vaø quaàn ñaûo Caraibi, Colombia vaø Brazil; nhöõng ngöôøi ñau khoå vì caùc cuoäc xung ñoät ñaãm maùu taïi caùc quoác gia vaø mieàn, hoaëc vì nhöõng cuoäc taán coâng cuûa nhöõng keû khuûng boá gieo raéc cheát choùc vaø taøn phaù taïi caùc nöôùc nhö Afganistan, AÁn ñoä, Pakistan vaø Algeùrie Maëc duø bao nhieâu noã löïc, nhöng hoøa bình maø moïi ngöôøi mong öôùc vaãn coøn xa vôøi! Ñöùng tröôùc thöïc traïng ñoù, chuùng ta khoâng ñöôïc naûn chí cuõng khoâng ñöôïc giaûm bôùt söï daán thaân beânh vöïc moät neàn vaên hoùa hoøa bình chaân chính, traùi laïi caàn gia taêng gaáp ñoâi noã löïc beânh vöïc an ninh vaø phaùt trieån. Trong chieàu höôùng ñoù, Toøa Thaùnh ñaõ coá yù thuoäc vaøo soá nhöõng nöôùc ñaàu tieân kyù vaø pheâ chuaån "Hieäp öôùc veà caùc voõ khí goàm nhieàu loaïi ñaïn nhoû", moät vaên kieän cuõng coù muïc ñích cuûng coá coâng phaùp quoác teá veà nhaân ñaïo. Ñaøng khaùc, lo aâu vì thaáy coù nhöõng trieäu chöùng khuûng hoaûng trong laõnh vöïc taøi giaûm binh bò vaø choáng lan traøn voõ khí haït nhaân, Toøa Thaùnh khoâng ngöøng nhaéc nhôû raèng ngöôøi ta khoâng theå xaây döïng hoøa bình khi maø nhöõng chi phí quaân söï chieám moät soá löôïng raát lôùn lao trong caùc taøi nguyeân veà nhaân söï vaø vaät chaát, gaây thieät thoøi cho caùc döï aùn phaùt trieån, nhaát laø caùc daân toäc ngheøo nhaát."
Nhaéc ñeán söù ñieäp cuûa Ngaøi nhaân ngaøy Hoøa Bình theá giôùi naêm nay vôùi chuû ñeà "Baøi tröø ngheøo ñoùi, xaây döïng hoøa bình", ÑTC khaúng ñònh raèng: "Ñeå xaây döïng hoøa bình, caàn traû laïi hy voïng cho ngöôøi ngheøo. Laøm sao khoâng nghó ñeán bao nhieâu caù nhaân vaø gia ñình ñang bò thöû thaùch vì nhöõng khoù khaên vaø baáp beânh maø cuoäc khuûng hoaûng kinh teá taøi chaùnh hieän nay gaây ra treân bình dieän theá giôùi? Laøm sao khoâng nhaéc ñeán cuoäc khuûng hoaûng löông thöïc vaø söï haâm noùng khí haäu, khieán coù vieäc ñaït ñöôïc löông thöïc vaø nöôùc uoáng caøng trôû neâ cam go hôn ñoái vôùi daân chuùng taïi nhöõng vuøng ngheøo nhaát treân traùi ñaát?. Töø nay caàn caáp thieát chaáp nhaän moät chieán löôïc höõu hieäu ñeå baøi tröø naïn ñoùi vaø taïo ñieàu kieän deã daøng cho söï phaùt trieån noâng ngheäp ôû ñòa phöông, nhaát laø vì tyû leä ngöôøi ngheøo gia taêng ngay taïi caùc nöôùc giaøu....
"Ñuùng vaäy, thöa quí vò, neáu chuùng ta muoán baøi tröø ngheøo ñoùi, chuùng ta phaûi ñaàu tö tröôùc tieân nôi giôùi treû, giaùo duïc ngöôøi treû veà moät lyù töôûng tình huynh ñeä chaân thöïc. Trong caùc cuoäc vieáng thaêm muïc vuï cuûa toâi hoài naêm ngoaùi, toâi ñaõ coù dòp gaëp nhieàu ngöôøi treû, nhaát laø trong khuoân khoå cöû haønh ñaëc bieät Ngaøy Quoác teá giôùi treû laàn thöù 23 taïi Sydney beân UÙc....
Choáng kyø thò Kitoâ höõu
"Nhöõng vuï kyø thò vaø nhöõng cuoäc taán coâng raát naëng neà hoài naêm ngoaùi maø naïn nhaân laø haøng ngaøn tín höõu Kitoâ chöùng toû raèng khoâng phaûi chæ coù naïn ngheøo ñoùi vaät chaát, nhöng caû naïn ngheøo veà luaân lyù cuõng gaây haïi cho hoøa bình. Thöïc vaäy, nhöõng haønh ñoäng xaùch nhieãu aáy aên reã trong söï ngheøo naøn veà luaân lyù. Khi taùi khaúng ñònh raèng ñoùng goùp lôùn lao maø caùc toân giaùo coù theå mang laïi cho cuoäc chieán choáng ngheøo ñoùi vaø xaây döïng hoøa bình toâi muoán laäp laïi tröôùc cöû toïa ôû ñaây, ñaïi dieän taát caû caùc nöôùc treân theá giôùi raèng: Kitoâ giaùo laø moät toân giaùo töï do vaø hoøa bình vaø phuïc vuï thieän ích ñích thöïc cuûa nhaân loaïi. Toâi taùi baøy toû loøng yeâu thöông hieàn phuï cuûa toâi ñoái vôùi caùc anh chò em naïn nhaân cuûa baïo löïc, ñaëc bieät laø taïi Irak vaø AÁn ñoä; vôùi caùc chính quyeàn daân söï vaø chính trò, toâi tha thieát thænh caàu hoï haõy quyeát lieät noã löïc chaám döùt tình traïng baát bao dung vaø nhöõng xaùch nhieãu choáng caùc tín höõu Kitoâ, haõy hoaït ñoäng ñeå söûa chöõa nhöõng thieät haïi ñaõ gaây ra, ñaëc bieät cho caùc nôi thôø phöôïng vaø taøi saûn; vaø khích leä baèng moïi phöông theá, söï toân troïng ñuùng ñaén ñoái vôùi moïi toân giaùo, baøi tröø moïi hình thöùc oaùn thuø vaø khinh reû. Toâi cuõng mong öôùc raèng taïi theá giôùi taây phöông, ngöôøi ta khoâng nuoâi döôõng nhöõng thaønh kieán hoaëc ñoá kî choáng laïi caùc tín höõu Kitoâ, chæ vì tieáng noùi cuûa caùc tín höõu naøy veà moät soá vaán ñeà laøm cho hoï khoù chòu. Veà phaàn mình, caùc moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ ñöøng naûn chí tröôùc nhöõng thöû thaùch aáy: vieäc laøm chöùng cho Tin Möøng luoân luoân laø moät daáu chæ ñoái nghòch so vôùi tinh thaàn cuûa theá gian naøy! Tuy nhöõng saàu khoå thaät laø cam go, nhöng söï hieän dieän lieân tuïc cuûa Chuùa Kitoâ laø moät nieàm an uûi maïnh meõ. Tin Möøng cuûa Chuùa laø moät söù ñieäp cöùu ñoä cho taát caû moïi ngöôøi vaø vì theá, Tin Möøng aáy khoâng bò ñoùng khung trong khuoân khoå rieâng tö, nhöng phaûi ñöôïc coâng boá treân maùi nhaø cho ñeán taän bôø coõi traùi ñaát.
Tình hình taïi Trung Ñoâng vaø Thaùnh ñòa.
"Söï giaùng sinh cuûa Chuùa Kitoâ trang hang ñaù ngheøo naøn ôû Bethleùhem töï nhieân laøm chuùng ta nhaéc ñeán tình traïng taïi Trung Ñoâng vaø tröôùc tieân laø taïi Thaùnh Ñòa, nôi maø nhöõng ngaøy naøy chuùng ta chöùng kieán söï gia taêng baïo löïc, gaây thieät haïi vaø ñau khoå voâ bieân cho caùc thöôøng daân. Tình traïng naøy caøng gaây phöùc taïp cho vieäc tìm kieám moät loái thoaùt cho cuoäc xung ñoät giöõa ngöôøi Israel vaø Palestine, loái thoaùt naøy cuõng ñöôïc hoï vaø toaøn theá giôùi noàng nhieät mong muoán. Moät laàn nöõa, toâi muoán laäp laïi raèng bieän phaùp quaân söï khoâng phaûi laø moät giaûi phaùp vaø baïo löïc, baát kyø ñeán töø ñaâu vaø döôùi hình thöùc naøo, ñeàu phaûi bò quyeát lieät leân aùn. Toâi mong öôùc raèng, vôùi söï daán thaân quyeát lieät cuûa coäng ñoàng quoác teá, moät cuoäc ngöng chieán taïi giaûi Gaza seõ ñöôïc taùi laäp, ñaây laø ñieàu khoâng theå thieáu ñöôïc ñeå laøm cho cuoäc soáng cuûa daân chuùng ôû trong tình traïng coù theå chaáp nhaän ñöôïc, vaø toâi mong öôùc caùc cuoäc thöông thuyeát hoøa bình ñöôïc môû laïi vaø ñaåy maïnh, töø boû oaùn thuø, khieâu khích vaø söû duïng voõ khí. Ñieàu raát heä troïng laø vaøo dòp tuyeån cöû quan troïng coù lieân quan tôùi raát nhieàu daân chuùng trong vuøng, seõ noåi leân caùc vò laõnh ñaïo coù khaû naêng laøm cho tieán trình hoøa bình ñöôïc tieán trieån quyeát lieät vaø höôùng daãn caùc daân toäc lieân heä tieán tôùi söï hoøa giaûi tuy khoù khaên nhöng laø ñieàu toái caàn thieát. Ngöôøi ta khoâng theå ñaït tôùi hoøa giaûi neáu khoâng coù moät phöông thöùc giaûi quyeát toaøn dieän caùc vaán ñeà cuûa caùc nöôùc, trong nieàm toân troïng nhöõng khaùt voïng vaø nhöõng quyeàn lôïi hôïp phaùp cuûa moïi daân toäc lieân heä. Ngoaøi nhöõng coá gaéng ñöôïc ñoåi môùi ñeå giaûi quyeát cuoäc xung ñoät giöõa Israel vaø Palestine, nhö toâi vöøa nhaéc ñeán, cuõng caàn phaûi quyeát lieät hoã trôï cuoäc ñoái thoaïi giöõa Israel vaø Syrie, vaø ñoái vôùi Liban, caàn naâng ñôõ söï cuûng coá hieän nay ñoái vôùi caùc cô cheá vaø toå chöùc. Vieäc cuûng coá naøy caøng höõu hieäu neáu ñöôïc thöïc thi trong moät tinh thaàn ñoaøn keát. Vôùi nhöõng ngöôøi Irak ñang chuaån bò hoaøn toaøn naém giöõ vaän meänh cuûa mình, toâi ñaëc bieät khuyeán khích hoï haõy laät sang moät trang môùi ñeå nhìn veà töông lai, haàu xaây döïng töông lai naøy khoâng chuùt kyø thò veà chuûng toäc, boä toäc hoaëc toân giaùo. Veà Iran, khoâng neân meät moûi trong vieäc tìm kieám moät giaûi phaùp thöông thuyeát ñeå giaûi quyeát tranh chaáp veà chöông trình haït nhaân, qua moät cô caáu ñaùp öùng caùc ñoøi hoûi hôïp phaùp cuûa Iran cuõng nhö cuûa coäng ñoàng quoác teá. Moät keát quaû nhö theá seõ taïo ñieàu kieän deã daøng cho söï hoøa dòu trong vuøng vaø treän theá giôùi nöõa.
Tình hình AÙ chaâu
Sang ñeán AÙ chaâu, ÑTC noùi: "Khi nhìn veà ñaïi luïc AÙ chaâu roäng lôùn, toâi lo aâu nhaän thaáy raèng taïi moät soá nöôùc, baïo löïc tieáp tuïc keùo daøi vaø taïi moät soá nöôùc khaùc tình hình chính trò vaãn caêng thaúng, nhöng cuõng coù nhöõng tieán boä giuùp nhìn veà töông lai vôùi nieàm tin töôûng nhieàu hôn. Ví duï, toâi nghó ñeán vieäc môû laïi caùc cuoäc hoøa ñaøm taïi Mindanao, Phi luaät taân, vaø höôùng ñi môùi trong quan heä giöõa Baéc Kinh vaø Ñaøi Baéc. Trong cuøng boái caûnh tìm kieám hoøa bình aáy, moät giaûi phaùp chung keát cho cuoäc xung ñoät taïi Sri Lanka chæ coù theå laø giaûi phaùp chính trò, giöõa luùc nhu caàu cuûa daân chuùng lieân heä phaûi tieáp tuïc laø ñoái töôïng caàn quan taâm ñaëc bieät. Caùc coäng ñoàng Kitoâ taïi AÙ chaâu thöôøng laø nhoû beù veà soá löôïng, nhöng cuõng muoán goùp phaàn ñaày xaùc tín vaø höõu hieäu cho coâng ích, cho söï oån ñònh vaø tieán boä cuûa ñaát nöôùc hoï, laøm chöùng veà quyeàn toái thöôïng cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng thieát laäp moät naác thang laønh maïnh cho caùc giaù trò vaø mang laïi moät neàn töï do maïnh meõ hôn nhöõng baát coâng. Leã toân phong môùi ñaây 188 chaân phöôùc töû ñaïo Nhaät Baûn nhaéc nhôû ñieàu ñoù moät caùch huøng hoàn. Giaùo Hoäi khoâng xin ñaëc aân, nhöng chæ yeâu caàu aùp duïng nguyeân taéc töï do toân giaùo trong moïi chieàu kích. Trong nhaõn giôùi ñoù, ñieàu quan troïng laø taïi Trung AÙ, caùc luaät leä veà caùc coäng ñoàng toân giaùo phaûi baûo ñaûm söï thi haønh troïn veïn quyeàn caên baûn naøy, trong nieàm toân troïng caùc qui luaät quoác teá.
Trong phaàn coøn laïi cuûa baøi dieãn vaên, ÑTC ñeà caäp ñeán tình hình taïi Phi chaâu maø ngaøi seõ vieáng thaêm vaøo thaùng 3 tôùi ñaây. Ngaøi ñaëc bieät nhaéc ñeán vieäc aùp duïng Hieäp öôùc veà quyeàn cuûa caùc treû em, tuy ñaõ coù hieäu löïc töø 20 naêm nay, nhöng caùc treû em taïi Phi chaâu vaãn raát deã bò toån thöông. Nhieàu treû em soáng thaûm traïng cuûa ngöôøi tò naïn vaø di taûn taïi Somalia, mieàn Darfur, vaø coäng hoøa daân chuû Congo. Ñaây laø laøn soùng di cö cuûa haøng trieäu ngöôøi ñang caàn ñöôïc trôï giuùp nhaân ñaïo, nhaát laø hoï khoâng ñöôïc caùc quyeàn caên baûn vaø bò thöông toån troïng phaåm giaù cuûa hoï. ÑTC noùi: "Toâi thænh caàu nhöõng ngöôøi ñang thi haønh traùch nhieäm chính trò, treân bình dieän quoác gia vaø quoác teá, haõy ñeà ra taát caû nhöõng bieän phaùp caàn thieát ñeå giaûi quyeát caùc cuoäc xung ñoät hieän nay vaø chaám döùt nhöõng baát coâng taïo neân caùc xung ñoät aáy. Toâi mong öôùc raèng taïi Somalia, vieäc taùi laäp Nhaø Nöôùc coù theå tieán trieån, haàu chaám döùt nhöõng ñau khoå voâ taän cuûa ngöôøi daân nöôùc naøy. Taïi Zimbabwe cuõng vaäy, tình traïng vaãn nguy kòch vaø caàn trôï giuùp roäng lôùn veà nhaân ñaïo. Caùc hieäp ñònh hoøa bình taïi Burundi ñaõ mang laïi moät tia saùng hy voïng trong vuøng naøy. Toâi mong öôùc raèng caùc hieäp ñònh aáy seõ ñöôïc aùp duïng ñaày ñuû vaø trôû thaønh nguoàn gôïi höùng cho caùc nöôùc khaùc chöa tìm ñöôïc con ñöôøng hoøa giaûi.
Veà tình hình Myõ chaâu la tinh, ÑTC mong öôùc raèng caùc nhu caàu cuûa ngöôøi di daân ñöôïc cöùu xeùt qua nhöõng luaät leä giuùp hoï ñoaøn tuï gia ñình vaø dung hoøa ñöôïc nhöõng ñoøi hoûi hôïp phaùp veà an ninh vaø söï toân troïng con ngöôøi. Ngaøi noùi: "Toâi cuõng ca ngôïi noã löïc öu tieân cuûa moät soá chính quyeàn nhaém taùi laäp söï toân troïng luaät phaùp vaø chieán ñaáu quyeát lieät choáng laïi naïn buoân baùn ma tuùy vaø naïn tham nhuõng."
G. Traàn Ñöùc Anh, OP
(Radio Vatican)