Taûn maïn Noel 2008

Sôn La: Chuyeän laï coù thaät

Taûn maïn Noel 2008 - Sôn La: Chuyeän laï coù thaät.

Sôn La, Vieät Nam (27/12/2008) - Nhöõng ngaøy giaùp Noel 2008, caùc nhaø thôø ôû Haø Noäi khoâng trang hoaøng Giaùng sinh nhö moïi naêm, höùa heïn moät Noel khoâng soâi ñoäng. Caùc gia ñình giaùo daân cuõng khoâng coù khoâng khí nhö nhöõng naêm tröôùc, loøng daï naøo maø ñoùn Noel.

ÔÛ Nhaø thôø Lôùn Haø Noäi, nghe ñaâu chính quyeàn hay cô quan naøo ñoù cho ngöôøi vaøo maéc caùc boùng ñieän leân caùc caây xung quang saân nhaø thôø. Chaéc hoï nghó raèng vôùi nhöõng boùng ñeøn maøu ñoù, ngöôøi ta seõ nhaàm raèng vaãn coù moät khoâng khí Giaùng sinh soâi ñoäng nhö thöôøng?

Nhöng Nhaø thôø lôùn vaãn uy nghieâm coå kính phôi daùng traàm maëc, reâu moác ñöùng ñoù, im lìm suy tö, thì nhöõng hoa hoeø, nhöõng boùng ñieän maøu xung quanh chæ nhö nhöõng vaät treâu ngöôi.

ÔÛ caùc quaûng tröôøng, caùc caáp chính quyeàn, ñoaøn theå laïi haêng haùi toå chöùc nhöõng buoåi ca nhaïc, nhöõng cuoäc "tuï taäp ñoâng ngöôøi" nôi coâng coäng ñeå# thay theá Noel ôû nhaø thôø. Treân saøn nhaûy, saân khaáu, ñöôïc quaûng caùo laø "saân khaáu giaùng sinh" laïi ñöa moät nhaân vaät maø ai cuõng bieát vôùi vuï scandal sex noåi tieáng - Hoaøng Thuyø Linh bieåu dieãn, ñöôïc baùo chí laêng xeâ.

Gaàn ngaøy Giaùng sinh, maáy ngöôøi baïn ruû toâi ñi moät chuyeán xa xa ñeå caûm nhaän khoâng khí Noel ôû nhöõng vuøng khaùc. Vaäy laø anh em cuøng nhau leân ñöôøng, chuyeán naøy chuùng toâi cuøng nhau ngöôïc Taây Baéc.

Qua nhieàu nôi, nhieàu choã khoâng khí Giaùng sinh doïc ñöôøng ñi roän raõ vôùi nhöõng ngoâi sao, nhöõng chuøm boùng ñieän nhaáp nhaùy, trang trí nhieàu khi ñôn sô nhöng ñaõ laøm soâi ñoäng khu daân cö voán yeân bình. Ñi treân caùc con ñöôøng töø mieàn Phuù Thoï, Yeân Baùi, Lao Cai roài sang Lai Chaâu, Ñieän Bieân, con ñöôøng nuùi non gaäp gheành hieåm trôû nhöng ñeå laïi nhieàu thuù vò veà mieàn Taây Baéc ñaát nöôùc. Nhöõng nôi chuùng toâi qua, giaùo daân ñoùn Noel vôùi taát caû nhöõng gì maø hoï coù theå laøm, coù nôi laø moät caây thoâng nguyeân maøu töôi xanh, coù nôi laø nhöõng caâu baêng roân "Vinh danh Thieân Chuùa treân trôøi"# raát nhieàu "OÂng giaø Noel" phoùng xe maùy vuø vuø ñi giöõa ñöôøng nuùi taïo neân caûnh khaù vui maét.

Nhöõng con ñöôøng Taây Baéc ñaõ ñöôïc söûa chöõa laïi, deã ñi hôn naêm tröôùc toâi ñi qua ñaây. Nhöõng ñoaïn ñeøo, nhöõng khuùc ngoaët ñaõ ñôõ nguy hieåm hôn neân vöøa laùi xe vöøa vui cöôøi noùi chuyeän thoaûi maùi.

Ñaây laø chuyeán ñi ngaãu höùng, khoâng coù ñòa chæ cuï theå neân chuùng toâi cöù theá ñi, thích ñaâu döøng ñoù, toái ñaâu nguû ñoù. Nhöng heïn nhau raèng ñeán toái Noel phaûi veà ñeán Sôn La.

Ñaõ nhieàu laàn ñoïc caùc baøi vieát vaø caùc thoâng tin veà toân giaùo ôû Sôn La, chuùng toâi cuõng toø moø muoán xem moät laàn cho bieát, cha oâng noùi roài: "Traêm nghe khoâng baèng moät thaáy".

Veà ñeán Sôn La cuõng ñaõ khaù muoän, kieám choã aên taïm roài ñi xem ñeâm Noel Sôn La theá naøo, ñònh buïng sau khi xem xong thì hoaëc veà Moäc Chaâu nguû, hoaëc ôû laïi Sôn La.

Khoâng moät ngöôøi quen naøo ôû ñoù, maáy anh em baøn nhau choã naøo coù nhaø thôø hoaëc nôi coù ngöôøi Coâng giaùo, chuùng ta cuøng ñeán döï Noel roài tính. Nhöng quay ñi quaån laïi maõi maø chaúng thaáy moät Nhaø thôø naøo. Hoûi ngöôøi daân hoï cho bieát Sôn La laøm gì coù nhaø thôø hoaëc Chuøa. Nhieàu ngöôøi trong chuùng toâi heát söùc ngaïc nhieân.

Loanh quanh maõi, ñeán moät gia ñình coù chaêng ñeøn maøu, coù trang hoaøng Hang ñaù Giaùng sinh, maáy anh em chuùng toâi coù caûm giaùc aám aùp nhö ñöôïc veà ñeán nhaø ngöôøi thaân, baûo nhau döøng laïi ñaây vaø vaøo hoûi chuû nhaø veà nôi döï Noel ñeâm nay.

Khaù ngaïc nhieân laø khi chuùng toâi döøng laïi, khoâng bieát töø ñaâu ra, moät ñoaøn 7-8 chieác xe maùy aùp saùt vaø nhìn ngoù vaøo trong xe, luùc ñaàu toâi cöù ngôõ caùnh xe oâm nhö ôû Haø Noäi. Nhöng khoâng phaûi, hoï saêm soi roài goïi ñieän cho nhau: "Chuùng noù ñeán roài, baùo ñoäng#"

Toâi thaáy laï luøng böôùc vaøo hoûi chuû nhaø: "Chuùng toâi laø ngöôøi coâng giaùo, ñi chôi moät voøng Taây Baéc, ñeâm nay Chuùa Giaùng traàn, xin chuùc Gia ñình ñaày Hoàng AÂn Chuùa haøi ñoàng vaø cho chuùng toâi bieát caùch naøo ñeå ñi leã ñeâm nay"?

Chuû nhaø coøn khaù treû, ñieàm ñaïm nhìn chuùng toâi hôi ngôø vöïc, nhöng khi bieát chuùng toâi thaät taâm vaø laø ngöôøi Coâng giaùo thaät, anh xôûi lôûi vui möøng ñoùn chuùng toâi vaøo nhaø. Anh baûo "ñeå em ñi göûi xe, keûo ñeå ñaây hoï laïi sinh chuyeän" . Trong nhaø, moät cuï giaø ñang ngoài ñoïc kinh caàu nguyeän moät mình, coâ ñôn, laïnh leõo.

Beân caïnh aám nöôùc cheø môùi pha ñaëc quaùnh, nhaáp nguïm traø ñaëc giöõa caùi laïnh cuûa vuøng Taây Baéc ñeâm Giaùng sinh, toâi hoûi moïi ngöôøi veà nhöõng ñieàu laï maø chuùng toâi môùi gaëp. Chuû nhaø cho bieát: "Khoâng phaûi hoâm nay ñaâu anh, caùch ñaây vaøi hoâm, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ cho ngöôøi döïng bieån vaø canh giöõ ngöôøi Coâng giaùo ñeâm Noel roài. Caùnh maáy ñöùa vöøa ñeán soi xe anh ñaáy laø ngöôøi cuûa hoï ñaáy, caû chuïc ngöôøi canh giöõ ôû cöûa nhaø em maáy hoâm nay. Moïi ñoäng tónh trong nhaø ñeàu ñöôïc hoï giaùm saùt vaø baùo caùo".

Taát caû chuùng toâi ñeàu ngôõ ngaøng, leõ naøo treân ñaát nöôùc "Ñoäc laäp - Töï do - Haïnh phuùc" naøy laïi coøn coù nhöõng nôi nhö vaäy? Thaáy chuùng toâi ngaïc nhieân, cuï giaø ñoïc kinh xong goùp chuyeän: "Caùc chuù môùi ñeán ñaây thì thaáy laï, nhöng ôû ñaây maõi roài, chuùng toâi caén raêng chòu ñöïng maø chaúng bieát keâu ai. Cöù moãi khi coù leã troïng cuûa ngöôøi Coâng giaùo, chính quyeàn laïi maát coâng maát söùc canh giöõ cöù nhö laø chuùng toâi buoân thuoác phieän hay ma tuyù khoâng baèng" .

Toâi hoûi: "Luaät phaùp Vieät Nam laø töï do tín ngöôõng, ñaïo Coâng giaùo ñöôïc caû theá giôùi vaø nhaø nöôùc Vieät Nam coâng nhaän, taïi sao caùc baùc laïi bò ñaøy ñoaï nhö theá? Caùc baùc laøm ñôn baùo caùo vaø xin pheùp sinh hoaït chöa?" OÂng giaø cöôøi buoàn: "Ñôn töø ñuû caû chuù aï, caû haøng maáy chuïc caùi töø xöa ñeán nay, nhöng hoï baûo Sôn La khoâng coù nhu caàu toân giaùo, chuùng toâi ñöôïc töï do toân giaùo nhöng chæ ñöôïc tu taïi gia, khoâng ñöôïc tuï taäp, hoï coøn laøm caû quy öôùc toå khu phoá ñeå caám sinh hoaït toân giaùo".

Thaáy toâi coù veû nhö khoâng tin, oâng giaø môû tuû laáy cho toâi moät taäp giaáy daøy coäp, môû ra trong ñoù toaøn laø ñôn xin vaø coâng vaên traû lôøi cuûa thaønh phoá, cuûa caùc caáp chính quyeàn vaø caû quy öôùc toå daân phoá...

Ñieàu laï nhaát laø noäi dung caùc vaên baûn traû lôøi cuûa caùc caáp ñeàu nhö nhau, chæ khaùc ngaøy thaùng vaø chöõ kyù, taát caû ñeàu phuû nhaän quyeàn töï do cuûa ngöôøi daân, aùp ñaët yù muoán cuûa chính quyeàn laø "khoâng coù nhu caàu toân giaùo, khoâng ñöôïc truyeàn ñaïo traùi pheùp..."

Toâi hoûi: "Hoï caám truyeàn ñaïo traùi pheùp, nhöng ñaïo Coâng giaùo ñöôïc nhaø nöôùc thöøa nhaän, nhöõng ngöôøi coâng giaùo caàu nguyeän, leã laït thì khoâng phaûi truyeàn ñaïo maø laø hoaït ñoäng tín ngöôõng bình thöôøng thì hoï caám sao ñöôïc"? Cuï giaø thôû daøi: "Chuù ôi, ôû ñaây xa xoâi, ñoàng baøo coâng giaùo soáng khoâng taäp trung, lo laøm aên chaân chính neân hoï muoán laøm gì thì laøm, coù ai noùi ñöôïc vôùi hoï ñaâu, chuù khoâng tin thì cöù ra choã gaàn ñaây chöùng kieán thì bieát" . Noùi roài, oâng chæ cho chuùng toâi ñi ñeán daõy phoá gaàn quaûng tröôøng, ñaàu daõy phoá, coù caùi ngoõ nhoû coù caây thoâng vaø ngoâi sao giaùng sinh thì vaøo seõ bieát.

Uoáng nöôùc xong, chuùng toâi ruû nhau ñi boä xem caûnh thaønh phoá ban ñeâm, moät vuï tai naïn giao thoâng vöøa xaûy ra, moät ñaùm caûnh saùt giao thoâng ñang ñöùng ñoù laäp bieân baûn ño veõ. Caùch ñoù daêm chuïc meùt, moät nhoùm ngöôøi loá nhoá ñöùng, ngoài trong boùng toái nhìn ra.

Khi chuùng toâi ñi qua beân naøy daõy phoá hoï nhoøm theo raát kyõ. Vöôït sang beân kia phoá chuùng toâi quay laïi, ñeán gaàn moät ngoõ nhoû, moät ngoâi sao giaùng sinh baèng ñeøn maøu ñöùng sau ngoõ. Moät nhoùm chöøng vaøi chuïc ngöôøi töø trong boùng ñeâm chaën chuùng toâi laïi gioïng haùch dòch: "Caùc anh laø ai, ñi ñaâu giôø naøy, yeâu caàu ai veà nhaø naáy"? Toâi thaáy laï hoûi laïi: "Coøn anh, anh laø ai maø chaën ñöôøng chuùng toâi"? Anh ta saüng gioïng: "Toâi laø Thuaän, chuû tòch phöôøng Quyeát Thaéng, ñeà nghò caùc anh cho xem giaáy tôø vaø veà truï sôû laøm vieäc".

Quaù ngôõ ngaøng, toâi phaûn ñoái: "Thöù nhaát, toâi laø khaùch du lòch qua ñaây, anh laø ai maø ñoøi kieåm tra giaáy tôø cuûa toâi? Toâi khoâng vi phaïm gì, ñang ñi treân phoá anh khoâng coù quyeàn hoûi. Thöù hai, anh laøm vieäc ôû ñaây thì phaûi coù ñeøn ñaûm baûo aùnh saùng, coù baøn laøm vieäc, khoâng theå ñöùng tuï taäp trong boùng toái xoâng ra chaën ñöôøng khaùch boä haønh ñöôïc. Thöù ba, anh khoâng coù quyeàn caám toâi ñi laïi nhöõng nôi maø nhaø nöôùc khoâng caám. Neáu caám, caùc anh phaûi coù bieån baùo. Anh ñang vi phaïm phaùp luaät" . Anh ta ñaùp: "Ñaây coù caùn boä toå tröôûng daân phoá, anh khoâng ñöôïc vaøo ñaây vì giôø naøy laø giôø giôùi nghieâm" Toâi hoûi: "Ai ban leänh giôùi nghieâm? Toaøn boä Thaønh phoá Sôn La hay chæ nôi naøy? Taïi sao giôùi nghieâm maø khoâng thoâng baùo treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng ñeå chuùng toâi laø khaùch du lòch bieát"? Anh ta baûo: "Ñaây laø quy ñònh cuûa toå chuùng toâi, phöôøng chuùng toâi quy ñònh theá, anh ñeán ñaây phaûi chaáp haønh" . Toâi ñaùp: "Anh khoâng coù quyeàn quy ñònh traùi phaùp luaät, duø laø ñòa baøn anh quaûn lyù, neáu ñuùng anh laø Chuû tòch phöôøng anh caøng phaûi hieåu hôn, anh khoâng laø Thuû töôùng, khoâng laø Chuû tòch nöôùc neân khoâng coù quyeàn ra leänh giôùi nghieâm, anh hieåu chöù"? Anh ta noùi: "Toâi chaúng caàn bieát chuû tòch nöôùc laø ai, ôû ñaây toâi ra leänh theá ñaáy". Quaû laø cuøn, thöông haïi thay cho caùn boä chính quyeàn ôû Thaønh phoá Sôn La.

Anh baïn ñi cuøng toâi: "Toâi cöù vaøo xem, anh seõ laøm gì, neáu caùc anh caám, phaûi coù bieån caám ôû ñaây?" Anh ta doaï: "Caùc anh vaøo ñoù neáu xaûy ra ñieàu gì khoâng an toaøn cho caùc anh thì phaûi töï chòu traùch nhieäm ñaáy" . Baïn toâi noùi: "Ñöôïc roài, toâi töï chòu traùch nhieäm". Thaáy vaäy anh ta hoaûng: "Khoâng ñöôïc, toâi caám anh, ôû ñaây noäi baát xuaát, ngoaïi baát nhaäp". Baïn toâi: "Anh laø gì maø caám toâi"?

Anh ta baûo: "Toâi laø chuû tòch phöôøng, mai môøi anh ñeán cô quan gaëp toâi"? Toâi thaáy anh chaøng naøy coù veû thích oai, toâi noùi: "Naøy, toâi khoâng caàn bieát oâng laø ai, oâng aên maëc theá naøy, ñöùng trong boùng toái, xoâng ra chaën ñöôøng ñoøi xeùt giaáy tôø cuûa toâi? Neáu coù thaèng nghieän naøo ñaáy höùng chí chaën khaùch boä haønh laïi hoâ leân tao laø chuû tòch nöôùc, troùi chuùng maøy laïi thì chuùng toâi cuõng nghe aø"?

Anh ta cöùng hoïng, chæ noùi laáy ñöôïc: "Toâi nhaéc laïi, quy öôùc cuûa toå daân phoá phöôøng chuùng toâi laø giôùi nghieâm ôû ñaây".

Toâi baûo: "Neáu anh ñi veà Haø Noäi, qua choã nhaø toâi, toå toâi quy ñònh ai böôùc chaân ñeán ñoaïn ñöôøng quoác loä qua toå laø cöù cheùm, anh coù thaáy ñöôïc khoâng?" Anh ta cuøn: "Caùc anh ñi veà khaùch saïn, ôû ñaây chuùng toâi ñang laøm vieäc theo meänh leänh treân, caùc anh muoán duøng vuõ löïc aø".

Ngay khi ñoù moät ñoaøn töø trong ngoõ vaø xung quanh xuùm laïi hai khaùch du lòch chuùng toâi mieäng ñaày muøi röôïu phaû vaøo maët vaø haèm heø döõ tôïn. Moät thanh nieân xoâng laïi duøng maùy aûnh gheù saùt chuïp vaøo maët toâi, toâi giô maùy aûnh chuïp anh ta, moät ngöôøi xoâng laïi: "Ai cho pheùp anh chuïp aûnh". Toâi ñaùp: "ÔÛ ñaây khoâng coù bieån caám chuïp aûnh, toâi chaúng theøm chuïp anh, toâi chuïp caùi thaèng ranh vöøa chuïp toâi ñaáy". Anh ta ñaønh thoâi.

Chuùng toâi chæ coù hai ngöôøi tröôùc haøng ñoaøn caùc "caùn boä" tröôùc maët vaø raát nhieàu trong boùng toái, chuùng toâi ñaønh phaûi quay laïi, hai ngöôøi ñöôïc phaùi ñi theo.

Qua choã caûnh saùt giao thoâng ñang xöû lyù hieän tröôøng vöøa xong, moät coâng an giao thoâng ñi cuøng chieàu vôùi toâi, anh ta ñaõ nghe vuï caõi nhau vöøa roài neân baûo nhoû: "Caùc anh noùi ñuùng roài, caùn boä laøm vieäc phaûi coù baøn vaø ñuû aùnh saùng, caám phaûi coù bieån, chaën ngöôøi ta laïi haïch saùch laø khoâng ñöôïc. Nhöng daân ôû ñaây hoï quen theá ñaáy anh aï, cöù thaáy caùn boä laø sôï. ÔÛ ñaây hoï ñang ngaên chaën giaùo daân beân ñaïo sinh hoaït Noel ñoù maø".

Chuùng toâi quay laïi maø loøng ngao ngaùn cho moät Thò xaõ môùi leân Thaønh phoá.

Nôi ñaây ngöôøi daân soáng trong sôï haõi voâ lyù. Nôi ñaây coù nhöõng "leänh treân" ñeå toå tröôûng daân phoá, chuû tòch phöôøng coù quyeàn ra leänh giôùi nghieâm. ÔÛ ñaây, toå daân phoá coù theå soaïn thaûo luaät thay Quoác hoäi, ra nhöõng quy öôùc, quy ñònh traùi phaùp luaät nhaèm töôùc boû quyeàn toái thieåu cuûa moãi con ngöôøi - Töï do toân giaùo.

Veà ñeán nhaø giaùo daân, noùi chuyeän vaøi caâu vôùi oâng cuï, cuï baûo raèng: "Cha Thoaïi ñöôïc giao phuï traùch vuøng Sôn La, leân ñaây cuõng ñaõ phaûi ra phöôøng, vaø thöôøng xuyeân bò ngaên chaën. Naêm tröôùc Ngaøi coøn bò baét ra uyû ban phöôøng döôùi Coø Noøi, giaùo daân ñi ñoøi maõi môùi ñöôïc".

Chò chuû nhaø raát hieáu khaùch ñaõ cho chuùng toâi bieát: "Em vöøa qua khaùch saïn ñeå ñaêng kyù phoøng cho caùc anh, nhöng hoï baûo heát phoøng. Khoâng hieåu sao hoâm nay laïi heát phoøng ñöôïc, neáu caùc anh ôû nhaø em thì choã cuõng thoaûi maùi thoâi, nhöng chaéc chaén hoï seõ gaây khoù deã". Chuùng toâi hieåu vì sao khaùch saïn laïi heát phoøng.

Caûm ñoäng vaø caûm thoâng vôùi chuû nhaø, chuùng toâi baûo nhau caûm ôn vaø leân xe ñi, ñeán ñaâu hay ñoù.

Khi xe chuùng toâi vöøa noå maùy, maáy chieác xe maùy cöù baùm theo chuùng toâi, chaïy caû chuïc caây soá vaãn thaáy aùnh ñeøn xe maùy ñoù qua göông chieáu haäu. Chuùng toâi nghó, quaû laø ôû ñaây ñaõ ñaøo taïo ñöôïc moät lôùp ngöôøi ngu trung vaø maãn caùn. Coù vaäy, nhöõng chính saùch, nhöõng caùch cai quaûn khaùc ngöôøi, traùi phaùp luaät môùi ñöôïc thi haønh nhö vaäy ñeå caùc quan yeân taâm.

Chuùng toâi laïi cuøng nhau leân ñöôøng trong ñeâm Noel, ñeâm Chuùa Giaùng traàn, caûm nhaän ñöôïc söï laïnh leõo ñoù giöõa nuùi röøng Taây Baéc khi söông naëng haït vaø ñaày maây muø chaén loái ñi.

Quaù khuya, chuùng toâi döøng laïi giöõa röøng ñeå nghæ ngôi, naèm trong xe maø khoâng theå naøo chôïp maét ñöôïc. Ñaâu roài quyeàn cuûa ngöôøi daân? Ñaâu roài moät chính quyeàn cuûa daân, do daân vaø vì daân ôû Sôn La nhö nhöõng baùo caùo raïng ngôøi dòp cuoái naêm naøy? ÔÛ ñaây nhö anh baïn toâi noùi, Ñoäc laäp tröø Töï do tröø Haïnh phuùc nhö trong baát cöù vaên baûn haønh chính naøo ñaõ ghi.

Nhöõng giaùo daân Sôn La ñang khoán khoå vôùi nieàm tin cuûa mình vaøo Thieân Chuùa, vaäy maø chöa maáy khi toâi ñöôïc nghe tieáng noùi cuûa caùc vò chuû chaên Giaùo phaän Höng Hoaù veà nhöõng giaùo daân cuûa hoï nôi ñaây ñang bò töôùc ñoaït quyeàn thôø phöôïng cuûa mình. Hoï ñang bò boû maëc cho gioù nuùi ñaïi ngaøn vaø thuù döõ nôi nuùi röøng Taây Baéc?

Khu vöïc Taây Baéc vaãn im lìm vôùi gioù röøng ñaïi ngaøn vaø söông muø, caùc baûn laøng vaãn chìm khuaát döôùi boùng ñeâm vaø boùng nuùi bao phuû.

Haø Noäi, Ngaøy 27/12/2008

J.B Nguyeãn Höõu Vinh

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page