Caûm xuùc nhaân dòp tham döï
Leã Phong Chaân Phöôùc cho 188 vò Töû Ñaïo Nhaät Baûn
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Caûm xuùc nhaân dòp tham döï Leã Phong Chaân Phöôùc cho 188 vò Töû Ñaïo Nhaät Baûn.
Nagasaki, Nhaät Baûn (26/11/2008) - Ngaøy 19 thaùng 6 naêm 1988, leã Phong Thaùnh cho 117 vò Chaân Phöôùc Töû Ñaïo Vieät Nam ñaõ ñöôïc toå chöùc taïi Roâma. Khoâng ít tín höõu Vieät Nam soáng taïi Nhaät cuõng muoán ñi tham döï bieán coá troïng ñaïi naøy cuûa giaùo hoäi. Tuy nhieân, ñòa lyù, ñieàu kieän xaõ hoäi ñaõ ngaên trôû chuùng ta cô hoäi höôûng dieãm phuùc coù moät khoâng hai naøy.
20 naêm sau, taïi mieàn ñaát toâi taïm dung, 188 vò töû ñaïo Nhaät Baûn ñaõ ñöôïc Toøa Thaùnh quyeát ñònh phong Chaân Phöôùc. Duø khoâng cuøng quoác gia, nhöng cuøng laø con caùi Chuùa vaø ñöôïc con chaùu cuûa caùc vò ñuøm boïc bao naêm trôøi, chuùng toâi cuõng höôûng troïn nieàm vui naøy khoâng khaùc gì hoï. Ñaëc bieät, leã phong Chaân Phöôùc laàn ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc taïi Nhaät ngay "Thaùnh Ñòa" Nagasaki, caùi noâi coâng giaùo Nhaät Baûn.
Laø moät tín höõu bình thöôøng, toâi töøng nghó raèng coù leõ trong cuoäc ñôøi khoâng deã gì tham döï ñöôïc moät nghi thöùc phong chaân phöôùc hoaëc phong thaùnh ngay taïi nôi mình sinh soáng. Theâm nöõa, trong luùc tình hình kinh teá khoù khaên, ñeå ñöa caû gia ñình vöôït treân 800 caây soá ñi döï leã thì cuõng trôû thaønh moät vaán ñeà. Tuy nhieân khi baø boä tröôûng taøi chaùnh cuûa gia ñình quyeát ñònh, "ñôøi ngöôøi chæ coù moät laàn" thì toâi möøng khoâng khaùc gì truùng soá! Toâi nhaåm thaàm, "caùi ñôøi ngöôøi chæ coù moät laàn" giöõa toâi vôùi baø boä tröôûng khoâng chöøng ñaõ dieãn ra nhieàu laàn... nhöõng roõ raøng laàn naøy chaéc chaén coù 1 laàn... ñôïi ñeán khi caùc ngaøi ñöôïc phong Thaùnh ôû Nhaät thì khoâng chöøng mình ñaõ hoùa ra ngöôøi thieân coå!
Sau khi ñöôïc "ôn treân" toâi lao vaøo Internet ñeå tìm toøi veù reû. Maùy bay thì thua, vì veù reû ñi Nagasaki ñaõ ñöôïc caùc tín höõu ñòa phöông nhanh tay ñaët tröôùc. Ñi theo tour cuûa caùc ñòa phaän thì ñaønh chòu vì ngoaøi khaû naêng taøi chaùnh. Ngay caû Giaùo Xöù cuõng cho bieát khoâng theå toå chöùc ñi thaønh ñoaøn vì boù tay trong vaán ñeà ñaët veù vaø choã ôû. Moät vaøi gia ñình ngöôøi baïn ruû ñi baèng xe hôi, toâi phaân vaân... ñi thì ñöôïc nhöng veà thì laïi caøy khoâng noåi. Cuoái cuøng giaûi phaùp ñi baèng Shinkansen vaø xe ñieän toác haønh töø Osaka-Nagasaki ñaët ra, toång coäng maát khoaûng 5 tieáng. Vaán ñeà di chuyeån ñaõ xong, coøn chuyeän nguû laïi cuõng vaát vaû khoâng keùm... tìm caùi phoøng ôû ñöôïc vôùi giaù bình daân khoâng phaûi laø chuyeän deã daøng vì nhaèm ngay 3 ngaøy nghæ cuûa Nhaät. Theá nhöng cuoái cuøng cuõng coøn 1 caùi phoøng 3 giöôøng ôû moät khaùch saïn vöøa vöøa gaàn trung taâm thaønh phoá. Vieäc chuaån bò chuyeán haønh höông nhö vaäy laø taïm oån.
Tröôùc ngaøy khôûi haønh 3 ngaøy, khoâng khí ñoùn möøng ñaõ ñeán sôùm vôùi Osaka vaø Kobe, khi phaùi ñoaøn goàm Ñöùc Hoàng Y Phaïm Minh Maãn, 2 Ñöùc Cha ñòa phaän Phuù Cöôøng vaø Myõ Tho cuøng 3 cha khaùc ñaõ gheù thaêm vaø daâng leã möøng caùc Thaùnh Töû Ñaïo Vieät Nam cho 2 coäng ñoaøn. Laàn ñaàu tieân tín höõu coâng giaùo Vieät Nam taïi Kansai ñöôïc Ñöùc Hoàng Y, caùc Ñöùc Cha, caùc cha cuøng Ñöùc Toång chuû nhaø Osaka daâng leã. Thaät khoâng coøn yù nghóa gì hôn vôùi söï truøng hôïp ngaøy phong chaân phöôùc cho caùc vò Nhaät Baûn laïi ñuùng vaøo ngaøy möøng caùc thaùnh töû ñaïo Vieät Nam.
Ngaøy 23/11/2008, gia ñình chuùng toâi khôûi haønh baèng xe ñieän ñi Nagasaki. Moät soá gia ñình baïn tröôùc ñoù ñaõ leân ñöôøng baèng xe hôi, vöôït quaõng ñöôøng döï truø daøi 12 tieáng ñoàng hoà. Ñöôïc cha Cao Sôn Thaân thoâng baùo, toái 23/11/2008 coù tieäc gaëp maët gia ñình tu só taïi Nhaät vôùi Phaùi Ñoaøn Vieät Nam, do moät maïnh thöôøng quaân taïi Nagoya baûo trôï; raát tieác chuùng toâi khoâng theå naøo tham döï buoåi tieäc nghe noùi raát vui, döï truø 30 ngöôøi... ñaõ leân tôùi treân 50 ngöôøi; khieán moät maïnh thöôøng quaân khaùc ôû Kobe, ngöôøi lieân tuïc lo vieäc di chuyeån cho phaùi ñoaøn Vieät Nam, ñaõ xin ra tay baûo trôï keù trong nieàm vui "ñôøi ngöôøi chæ coù moät laàn".
Ñeán Nagasaki, ñöôøng phoá ñaõ leân ñeøn, caây giaùng sinh tröôùc ga thaät khoång loà vaø röïc rôõ... tôùi khaùch saïn nhaän phoøng, ñaõ thaáy treân quaày caùc tôø giaáy giôùi thieäu ngaøy leã phong chaân phöôùc. Khoâng döï tieäc vôùi gia ñình tu só ñöôïc thì ñaønh duøng côm gia ñình vaäy. Toâi daãn baø boä tröôûng taøi chaùnh vaø tieåu thô ñi xuoáng phoá Taøu, choïn 1 caùi nhaø haøng töôm taát vaøo goïi moùn ñaëc saûn mì cuûa Nagasaki laø Champon. Hai meï con vöøa aên vöøa khen nöùc nôû. Töøng coù dòp laøm vieäc vuøng Kyushu naøy caùch ñaây möôøi maáy naêm tröôùc, toâi nhaän thaáy sôû dó moùn mì Kyushu coù höông vò ñaëc bieät laø do moät nguyeân lieäu neâm ñaëc cheá coù muøi thum thuûm; chaúng khaùc gì ngöôøi Nhaät tröôùc khi aên buùn rieâu cuõng caûm nhaän caùi muøi khaêm khaém cuûa maém toâm cho vaøo buùn rieâu... nhöng luùc aên thì tuyeät vôøi!
Buoåi toái veà khaùch saïn, vieäc ñaàu tieân laø toâi xem döï baùo thôøi tieát. Möa 80% cho ñeán 6 giôø chieàu... Thoâi, ñaønh phaûi ñoäi möa döï leã vaäy. Khí töôïng Nhaät ñaõ thoâng baùo tröôùc 1 ngaøy thì chaéc chaén nhö ñinh ñoùng coät. Tuy nhieân, trong thaâm taâm chöa bao giôø toâi laïi mong ñaøi khí töôïng Vieät Nam sang Nhaät coâng taùc nhö luùc naøy... vì chaéc chaén "ñaøi nhaø" seõ laøm mình an taâm hôn vôùi baûn tin: "trôøi naéng nheï, laéc raéc chæ vaøi gioït möa cho ñeán tröa..."
Quaû nhieân saùng hoâm sau, trôøi muø roài möa vaàn vuõ... Toâi xuùi con gaùi caàu nguyeän vôùi caùc vò Chaân Phöôùc giang tay che chôû bôùt möa ñöôïc chuùt naøo hay chuùt ñaáy. Noù gioûi tieáng Nhaät hôn toâi may ra caùc ngaøi nghe deã hieåu hôn. Moät maët toâi lieân laïc cho oâng anh ôû gaàn ñòa ñieåm toå chöùc xem tình hình nhö theá naøo; oâng aáy an uûi: Caùc ñaáng töû ñaïo xöa chòu bao nhieâu khoå aûi thì chuùng ta ñoäi chuùt xíu möa thaám thía gì. Nghe cuõng coù lyù...
May quaù, ñeán 10 giôø, naéng leân moät chuùt, lôïi duïng möa nheï haït, gia ñình toâi ra khoûi khaùch saïn, gheù tieäm taïp hoùa mua caùi duø roài nhaûy leân xe ñieän noåi cuûa thaønh phoá ñi tôùi caàu tröôøng Nagasaki. Leân xe, thaáy haàu heát haønh khaùch ñaõ ñeo huy hieäu möøng leã. Vaøi traïm keá tieáp coù moät soá Sô leân, sau ñoù theâm moät soá cha thaày... khoâng khí roän raõ. Naéng leân cao khieán toâi hy voïng... kyø naøy khí töôïng Nhaät seõ phaûi hoïc ngheà khí töôïng Vieät Nam!
Tôùi ñòa ñieåm, haøng ñoaøn ngöôøi luõ löôït tieán vaøo caùc coång... toâi gaëp vaøi ngöôøi quen cuûa giaùo xöù; tay baét maët möøng xong tieán vaøo khu vöïc daønh rieâng cho Osaka. Gaëp theâm moät soá baïn beø ñeán töø Himeji vaø Kobe cuøng caùc em taäp sinh Vieät Nam doøng thaùnh Giuse. Ai naáy ñeàu naùo nöùc. Trong khi ñoù, phía döôùi saân, ca ñoaøn 1,200 ngöôøi ñang thaùnh thoùt nhöõng baûn thaùnh ca vang voïng. Caûnh töôïng 30,000 ngöôøi ngoài ñaày caàu tröôøng quaû laø hình aûnh "ñôøi ngöôøi coù moät khoâng hai".
11 giôø röôõi, Video ñöôïc chieáu qua hai maøn aûnh roäng, giôùi thieäu boái caûnh hy sinh cuûa caùc vò chaân phöôùc. Naêm 1981, nhaân chuyeán vieáng thaêm Nagasaki, Ñöùc coá Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ 2 ñaõ taâm söï, ngaøi muoán theâm vaøo danh saùch caùc thaùnh, caùc chaân phöôùc nhöõng vò töû ñaïo xöù Phuø Tang. Naêm 1984, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Nhaät Baûn baét ñaàu cuoäc ñieàu tra vaø tôùi naêm 1996 thì hoaøn taát hoà sô xin phong chaân phöôùc cho 188 vò; ñöùng ñaàu laø cha Pheâroâ Kibe; xuaát thaân töø tænh Oita; ngöôøi ñaàu tieân cuûa Nhaät vieáng thaêm thaùnh ñòa Gieârusalem, du hoïc taïi Roma sau ñoù veà nöôùc truyeàn giaùo vaø töû ñaïo taïi Edo töùc Tokyo ngaøy nay.
12 giôø tröa, nghi leã baét ñaàu, cuõng laø luùc trôøi chuyeån möa haït. Chôït döng moät caùi gì thaät linh thieâng khi tieáng chuoâng ñoå doàn, maét toâi röng röng khi nhìn leân leã daøi. 30,000 ngöôøi chìm ñaém trong tieáng möa vaø thaùnh ca. Töø xa, toâi thaáy moät soá phuï nöõ maëc Kimono mang nhöõng bình döôøng nhö ñöïng ñaát hay tro coát tôùi ñaët döôùi baøn thôø, keá ñoù laø haøng traêm linh muïc tieán vaøo hai beân baøn thôø. Cuoái cuøng laø moät maøu ñoû röïc aùo choaøng cuûa caùc ñöùc giaùm muïc vaø hoàng y.
Ñöùc Hoàng Y Shirayanagi chuû teá, tröôùc khi khai maïc thaùnh leã, ñaõ giôùi thieäu Ñaëc söù cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Benedicto 16 cuøng caùc vò hoàng y vaø giaùm muïc ñeán töø caùc nôi treân theá giôùi trong ñoù coù Hoàng Y Phaïm Minh Maãn cuøng 2 ñöùc cha cuûa giaùo hoäi Vieät Nam. Keá ñeán caùc ñöùc cha ñaïi dieän cho caùc ñòa phaän coù tín höõu töû ñaïo ñöôïc phong chaân phöôùc giôùi thieäu nhöõng vò thaùnh anh huøng ñaõ ñoå maùu nôi ñòa phöông mình. Ñoâng nhaát laø Yonezawa ôû phía Baéc nöôùc Nhaät, 53 vò; keá ñeán laø Kyoto, 52 vò; khu vöïc Nagasaki goàm coù 5 nôi Shimahara, Unzen 29 vò, Arima 8 vò, Nagasaki 4 vò, Ikitsuki 3 vò vaø Amasho 1 vò. Ngoaøi ra thuû phuû Kyushu laø Kokura, Ota, Kumamoto coù 18 vò, Yashiro 11 vò, Hiroshima 3 vò, Yamaguchi 2 vò vaø Satsuma cuûa Kagoshima laø 1 vò. Vuøng Tokyo coù 2 vò, trong ñoù coù cha Pheâroâ Kibe ñaõ nhaéc ôû treân. Osaka ñöôïc 1 vò. Trong luùc giôùi thieäu, thænh thoaûng ngöôøi ta nghe ñöôïc tieáng gioù thoåi loàng loäng qua micro, nghe nhö tieáng saám töø trôøi vang doäi. Vò giaùm muïc ñang keå laïi caâu chuyeän cuûa 1 baø meï Chaân Phöôùc bò thieâu cuøng nhöõng ñöùa con nhoû. Moät ñöùa noùi: - Meï ôi, sao noùng quaù, con khoâng thaáy gì heát. Ngöôøi meï traû lôøi: - Coá gaéng ñi con, coøn moät chuùt nöõa thoâi, moät chuùt xíu nöõa thoâi... meï con ta seõ thaáy nhau treân trôøi.
Khoâng ai noùi ra, nhöng chaéc moïi ngöôøi ñeàu coù suy nghó nhö toâi laø Baø Meï Thaùnh cuøng nhöõng ngöôøi con thaùnh vaø caùc ñaáng khaùc ñang veà cuøng hieän dieän vôùi chuùng toâi trong ngaøy troïng ñaïi naøy.
Sau phaàn nhaäp leã, Ñöùc hoàng y ñaëc söù Joseù Saraiva Martins chaäm raõi ñoïc tuyeân thö cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng, quyeát ñònh phong chaân phöôùc cho 188 vò töû ñaïo Nhaät Baûn. Taám maøn che böùc tranh bieåu töôïng cuûa caùc Chaân Phöôùc Töû Ñaïo cao gaàn 10m ñöôïc keùo xuoáng trong tieáng voã tay nöùc trôøi. Laï luøng thay, naéng leân... khoâng coøn moät haït möa. Nhöõng anh chò ñaõ cuøng toâi hieän dieän trong buoåi leã naøy chaéc chaén ñaõ caûm nhaän ñöôïc hieän töôïng laï luøng treân, vì möa ñaõ ngöng luoân cho tôùi cuoái thaùnh leã. Toâi khoâng cho ñoù laø moät pheùp laï ñaâu, chæ laø moät caûm nghieäm maø caùc vò Chaân Phöôùc muoán truyeàn ñaït cho chuùng ta... nhöõng khoù khaên, khoå nhoïc cuûa luùc ban ñaàu bieåu hieän qua caûnh 30,000 ngöôøi ñöùng döôùi möa nhaèm chia seû vôùi söï hy sinh cuûa caùc ñaáng roài seõ qua ñi ñeå baét ñaàu moät töông lai töôi saùng treân nöôùc trôøi qua hình aûnh naéng röïc rôõ cuûa maët trôøi.
Thaùnh leã ñöôïc tieáp tuïc trong nieàm tri aân tôùi 4 giôø röôõi chieàu. Maëc duø coøn muoán naán naù laïi ñeå höôûng troïn veïn caùi khoâng khí "ñôøi ngöôøi chæ coù moät laàn"; nhöng quaõng ñöôøng 5 tieáng ñoàng hoà khoâng cho pheùp.
Treân ñöôøng veà laïi Osaka, toâi môû trang baùo cuûa thaønh phoá Nagasaki aán baûn ñaëc bieät, phaùt haønh ngay sau thaùnh leã ñeå tìm laïi caûm xuùc, ñoàng thôøi tìm hieåu roõ hôn tieåu söû cuûa nhöõng chöùng nhaân ñaõ duøng chính maïng soáng mình tuyeân xöng ñöùc tin. Neáu tröôùc luùc ñi, toâi haõnh dieän thoâng baùo cho baïn beø laø mình seõ ñi tham döï leã phong chaân phöôùc, thì hieän taïi trong chuyeán xe ñieän toác haønh ñang xuyeân qua nuùi ñoài... toâi vöùt boû laïi nieàm haõnh dieän ñaõ coù; thay vaøo ñoù laø suy nghó, mình phaûi soáng laøm sao cho xöùng ñaùng vôùi nhöõng gioït maùu ñaøo ñaõ ñoå ra treân maûnh ñaát naøy.
Nguyeãn Löu