Phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù II cuûa
Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù XII
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù II cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù XII.
Vatican (Vat 7/10/2008) - Töôøng thuaät phieân hoïp khoaùng ñaïi thöù II cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi kyø thöù XII veà Lôøi Chuùa trong cuoäc Giaùo Hoäi.
Thöù Tö 7-10-2008 Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc theá giôùi ñaõ böôùc sang ngaøy thöù ba. Sau ñaây laø yù chính cuûa moät vaøi baøi phaùt bieåu trong phieân nhoùm khoaùng ñaïi laàn thöù II chieàu muøng 6 thaùng 10 naêm 2008. Ñaõ coù 5 Nghò Phuï ñaïi dieän cho Phi chaâu, AÙ chaâu, chaâu Myõ Latinh, AÂu chaâu, UÙc vaø Ñaïi Döông chaâu trình baày veà tình hình Lôøi Chuùa trong cuoäc soáng cuûa caùc Giaùo Hoäi lieân heä. Tieáp ñeán laø baøi phaùt bieåu cuûa Rabbi Cohen, Tröôûng coäng ñoaøn Do thaùi giaùo ôû Haifa, Israel vaø sau cuøng laø baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Hoàng Y Albert Vanhoye, doøng Teân.
Tröôùc heát laø baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Cha John Onaiyekan, Toång Giaùm Muïc Abuja Nigeria, trình baøy veà tình hình Lôøi Chuùa beân Phi chaâu. Ñöùc Cha ñaõ neâu baät choã ñöùng cuûa Phi chaâu trong Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc cuõng nhö Taân Öôùc. Ai Caäp coù dính líu tôùi lòch söû caùc toå phuï cuûa daân Do thaùi vaø cuoäc Xuaát Haønh. Trong Taân Öôùc Ai Caäp laø nôi Thaùnh Gia sang laùnh naïn (Mt 2,13-15). OÂng Simon thaønh Cirene vaùc ñôõ thaùnh giaù Chuùa laø ngöôøi phi chaâu (Mt 15,21). Vaøo ngaøy leã Nguõ Tuaàn nhieàu tín höõu haønh höông Gieârusalem ñeán töø Phi chaâu, töø Ai Caäp vaø vuøng Libia gaàn Cirene (Cv 2,10). Vieân hoaïn quan ngöôøi Etiopi (Cv 8,26-39) laø moät trong nhöõng ngöôøi ñaõ ñem söù ñieäp kitoâ vaøo loøng Phi chaâu. Do ñoù cuõng khoâng neân ngaïc nhieân khi moät soá coäng ñoaøn kitoâ tieân khôûi beân Phi chaâu nhö Alessandria, Cartagine vaø Ippona, ñaõ coâng hieán cho Giaùo Hoäi caùc thaàn hoïc gia, caùc thaùnh töû ñaïo vaø caùc vò tuyeân tín. Vì theá Phi chaâu laø ñaát cuûa Kinh Thaùnh.
Ñöùc Cha Onaiyekan noùi tieáp: Lôøi Chuùa laø cuoäc ñoái thoaïi giöõa Thieân Chuùa vaø toaøn nhaân loaïi, vôùi con ngöôøi thuoäc moïi löùa tuoåi, soáng taïi baát cöù ñaâu treân theá giôùi naøy. Vì caùc baát toaøn cuûa mình con ngöôøi coù caùc hình aûnh vaø tö töôûng hay suy tö hoãn ñoän veà Thieân Chuùa. Nhöng coù moät söï thaät neàn taûng: ñoù laø Ñaáng Toái Cao, Ñaáng taïo döïng ñaát trôøi ñaõ ñöôïc Toân giaùo coå truyeàn Phi chaâu toân thôø vaø caàu khaån. Tuy baát toaøn nhöng caùc luaät leä luaân lyù neàn taûng cuûa caùc toân giaùo phi chaâu phaûn chieáu caùc tia saùng cuûa "AÙnh Saùng chieáu soi moïi ngöôøi" (Ga 1,9). Vaø ñaây laø moät chuaån bò raát toát cho vieäc ñoùn nhaän söù ñieäp tin möøng, ñoàng thôøi laø maûnh ñaát phì nhieâu cho vieäc loan baùo Lôøi Chuùa. Ñoù laø lyù do giaûi thích taïi sao Kitoâ giaùo laïi ñöôïc phoå bieán mau choùng taïi Phi chaâu nhö vaäy. Ñöùc Cha nhaéc laïi lôøi cuûa thaân phuï ngaøi theo Kitoâ giaùo naêm 1920, noùi raèng khoâng caàn phaûi tin theo moät Thieân Chuùa môùi, vì ñoù cuõng chính laø Olorun, Ñaáng Toái Cao Yoruba cuûa ngöôøi Nigeria.
Ñöùc Cha Onaiyekan cuõng ñeà caäp ñeán moät soá thaùch ñoá nhö vieäc phoå bieán Kinh Thaùnh taïi Phi chaâu bò giôùi haïn vì tín höõu ngheøo, khoâng coù tieàn mua saùch Kinh Thaùnh. Hieän nay Giaùo Hoäi Coâng Giaùo cuõng coäng taùc vôùi caùc anh em Tin Laønh trong noã löïc, dòch thuaät, in aán vaø phoá bieán Kinh Thaùnh. Tuy taïi phi chaâu sOÁ ngöôøi muø chöõ raát cao, nhöng khi coù saùch cuõng coù theå troâng caäy vaøo neàn vaên hoùa truyeàn khaåu phi chaâu, qua ñoù vieäc laéng nghe Lôøi Chuùa ñöôïc ñeà cao. Lieân Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Phi chaâu vaø Madagascar coù UÛy Ban Kinh Thaùnh vaø Trung Taâm Kinh Thaùnh (BICAM), ñoàng thôøi cuõng laø thaønh vieân cuûa Lieân Hieäp Kinh Thaùnh Coâng Giaùo, giuùp khích leä, thaêng tieán vaø phoái hôïp vieäc söû duïng Kinh Thaùnh trong Giaùo Hoäi.
Nghò phuï thöù hai phaùt bieåu chieàu thöù hai laø Ñöùc Cha Thomas Menamparambil, Toång Giaùm Muïc Guwahati AÁn Ñoä. Ngaøi neâu baät söï kieän Ngoâi Lôøi nhaäp theå laøm ngöôøi taïi AÙ chaâu, vaø söù ñieäp cöùu ñoä ñöôïc thaùnh Phaoloâ ñem sang taây phöông, thaùnh Pheâroâ traåy sang Roma, thaùnh Giacoâbeâ sang Taây Ban Nha, thaùnh Marcoâ ñi Alessandria, thaùnh Toma sang AÁn Ñoä, thaùnh Ireneo sang Lyon vv... Lôøi Chuùa ñöôïc caùc tín höõu vaø caùc coäng ñoaøn ñaàu tieân tieáp nhaän vaø suy nieäm, laøm thaønh caùc truyeàn thoáng tinh thaàn, laø gia taøi chung cuûa Giaùo Hoäi thôøi khai sinh. Caùc Coâng Ñoàng ñaàu tieân ñaõ ñöôïc cöû haønh beân AÙ chaâu. Neàn vaên hoùa phong phuù cuûa AÙ chaâu ñaõ thaám nhaäp caùc yù nieäm vaø thoùi quen trôû thaønh giaù trò ñaïi ñoàng cuûa giaùo lyù kitoâ, phuïng vuï, phong traøo vieän tu, kyû luaät giaùo hoäi vaø tinh thaàn truyeàn giaùo. Caùc ñan só Siri haêng haùi ñem Lôøi Chuùa tôùi Ba Tö, Afghanistan, Trung AÙ, phía Taây Trung Hoa vaø nam AÁn Ñoä. Caùc vò cuõng ñoái thoaïi vôùi caùc tín höõu theo ñaïo Zoroastre, Phaät giaùo, Manikeo, Laõo giaùo, Khoång giaùo, AÁn giaùo, Hoài giaùo vaø caùc toân giaùo boä toäc, trong ñoù coù ngöôøi Thoå, ngöôøi Unni vaø Moâng Coå. Tuy haøng laõnh ñaïo cuûa caùc neàn vaên minh taân tieán AÙ chaâu khoâng caûm thaáy caàn theo toân giaùo môùi, nhöng ngöôøi daân saün saøng tieáp nhaän Tin Möøng.
Treân bình dieän lòch söû, töø khi Kitoâ giaùo trôû thaønh toân giaùo cuûa ñeá quoác Roma vaø töø khi caùc thöøa sai taây aâu ñi truyeàn giaùo beân AÙ chaâu, Kitoâ giaùo bò coi nhö toân giaùo cuûa taây phöông, vaø tín höõu kitoâ cuõng bò ñoàng hoùa vôùi caùc theá löïc ngoaïi bang. Tuy nhieân coâng taùc rao truyeàn Lôøi Chuùa ñaõ ñem laïi nhieàu hoa traùi tích cöïc. Caùc thöøa sai ñaõ thaéng vöôït caùc haøng raøo vaên hoùa, thaønh laäp caùc coäng ñoaøn, khieán cho nhieàu tieáng noùi coù chöõ vieát vaø nhieàu nhoùm ngoân ngöõ coù neàn vaên chöông. Caùc vò ñaõ nghieân cöùu nhaân chuûng hoïc vaø laøm cho theá giôùi bieát ñeán caùc daân toäc naøy. Ngoaøi ra Lôøi Chuùa vaø söù ñieäp Tin Möøng coøn ñöôïc caùc vò dieãn taû ra trong vieäc thaêng tieán y teá, giaùo duïc, baùc aùi döôùi moïi hình thöùc. Tuy baàu khí tuïc hoùa cuõng gia taêng taïi AÙ chaâu, nhöng ôn goïi vaãn coøn nhieàu, caùc ñaïi chuûng vieän vaø hoïc vieän cuõng nhö doøng tu cuõng gia taêng. Do ñoù caàn chuù yù hôn tôùi vieäc daäy doã Kinh Thaùnh vaø rao giaûng phoå bieán Lôøi Chuùa qua caùc phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi. Hieän nay coù raát nhieàu nhoùm hoïc hoûi chia seû Kinh Thaùnh ñaùp öùng noãi ñoùi khaùt Lôøi Chuùa cuûa ngöôøi daân. Vaán ñeà hoäi nhaäp vaên hoùa tieáp tuïc laø moät thaùch ñoá lôùn ñoái vôùi caùc Giaùo Hoäi taïi AÙ chaâu.
Döôùi aùnh saùng vaø söùc maïnh Lôøi Chuùa caùc coäng ñoaøn kitoâ ñem söù ñieäp hoøa bình vaøo trong caùc tình traïng xung khaéc; thaêng tieán coâng lyù taïi nhöõng nôi coù aùp böùc; phaùt huy söï lieâm chính taïi nhöng nôi coù gian tham hoái loä; thaêng tieán bình ñaúng taïi nhöõng nôi coù caùc khaùc bieät giai taàng xaõ hoäi vaø chuûng toäc vaø trôï giuùp ngöôøi ngheøo ñoùi. Taïi nhieàu vuøng AÙ chaâu kitoâ höõu cuõng bò baùch haïi vaø ngöôïc ñaõi, ñieån hình nhö trong bang Orissa beân AÁn Ñoä, nhöng daán thaân cuûa caùc kitoâ höõu cho coâng ích vaø caùc vaán ñeà neàn taûng cuûa nhaân loaïi nhö coâng lyù, hoøa bình, gia ñình, moâi sinh, söï töï do, quyeàn bình ñaúng, tình lieân ñôùi, söï lieâm chính, vieäc toân troïng söï soáng, lo cho ngöôøi ngheøo vaø yù thöùc traùch nhieäm ñoái vôùi moïi vaán ñeà cuûa con ngöôøi, vaãn tieán maïnh.
Ñaïi dieän cho UÙc vaø Ñaïi Döông chaâu Ñöùc Cha Michael Putney, Giaùm Muïc Townsville, cho bieát coâng taùc rao giaûng Tin Möøng taïi ñaây môùi baét ñaàu hoài theá kyû XIX vôùi caùc thöøa sai tin laønh vaø coâng giaùo. Coâng vieäc truyeàn giaùo ñaõ ñem laïi nhieàu hoa traùi, nhöng cuõng taïo ra vaán ñeà vì caùc thöøa sai ñoâi khi du nhaäp caùc yeáu toá xa laï vôùi neàn vaên hoùa cuûa daân chuùng. Duø tín höõu Ñaïi Döông chaâu coù truyeàn thoáng chuyeàn mieäng, nhöng hoï sieâng naêng ñoïc, laéng nghe Lôøi Chuùa trong gia ñình hôn tín höõu Austrtalia vaø Niu Dilen, bò anh höôûng tuïc hoùa naëng neà lô laø vôùi cuoäc soáng ñaïo. Vieäc chuyeån tieáp töø neáp soáng thoân queâ sang cuoäc soáng thaønh thò cuõng taïo ra caùc caêng thaúng trong gia ñình vaø taïo ra tình traïng phaân hoùa.
Trong soá caùc thaùch ñoá ñoái vôùi vieäc dòch thuaät, in aán, rao giaûng vaø phoå bieán Lôøi Chuùa coù söï kieän caùc chuûng toäc trong vuøng coù quùa nhieàu tieáng noùi khaùc nhau. Chæ noäi taïi Papua Taân Guinea ñaõ coù tôùi 847 ngoân ngöõ. Toång coäng trong toaøn Ñaïi Döông chaâu coù tôùi 1,200 ngoân ngöõ khaùc nhau.
Rieâng ñoái vôùi Australia vaø Niu Dilen thaùch ñoá lôùn nhaát laø tình traïng "sa maïc tinh thaàn", vì ña soá daân soáng nhö theå khoâng coù Thieân Chuùa nöõa, maëc duø hoï laø tín höõu. Vì theá caàn phaûi tìm ra caùc phöông thöùc môùi ñeå taùi rao giaûng Tin Möøng cho daân chuùng vaø giuùp hoï laéng nghe Lôøi Chuùa. Ngaøy Quoác Teá Giôùi Treû Sydney ñaõ laø moät khích leä raát lôùn ñoái vôùi Giaùo Hoäi chaâu luïc naøy.
Trong phaàn trình baày tình hình Lôøi Chuùa taïi AÂu chaâu Ñöùc Hoàng Y Josip Bozanic, Toång Giaùm Muïc Zagreb, neâu baät söï kieän khoâng theå taùch rôøi AÂu chaâu khoûi Kitoâ giaùo, vì Kitoâ giaùo laø chìa khoùa giuùp ñoïc hieåu lòch söû toaøn veïn cuûa ñaïi luïc naøy. Dó nhieân Kitoâ giaùo khoâng phaûi laø toân giaùo duy nhaát hieän dieän taïi ñaây, nhöng AÂu chaâu ñaõ naûy sinh nhôø Kitoâ giaùo, vaø Giaùo Hoäi ñaõ goùp phaàn xaây döïng AÂu chaâu nhôø noã löïc loan baùo tin möøng cöùu ñoä cuûa Chuùa Kitoâ. Cuõng chính vì theá coù moái daây lieân laïc khoâng theå phaân reõ giöõa Kinh Thaùnh vaø AÂu chaâu. Kinh Thaùnh laø khôûi ñieåm cuûa taát caû nhöõng gì laøm thaønh neàn vaên hoùa vaø vaên minh aâu chaâu: AÂu chaâu cuûa haøng ngaøn vöông cung thaùnh ñöôøng, caát giöõ caùc kho taøng ngheä thuaät, vaên chöông aâm nhaïc kitoâ, AÂu chaâu cuûa caùc hoaït ñoäng baùc aùi lieân ñôùi phuïc vuï ngöôøi ngheøo.
Tieáp ñeán Ñöùc Hoàng Y Bozanic ñaõ trình baày loä trình hình thaønh ñoù theo ba ñeà muïc: maïc khaûi, giaûi thích vaø cöû haønh Lôøi Chuùa trong cuoäc soáng cuûa caùc Giaùo Hoäi taïi AÂu chaâu. Trong vieäc ñoïc hieåu vaø giaûi thích Lôøi Chuùa phaûi traùnh khuynh höôùng quùa kích vaø caùc leäch laïc yù thöùc heä. Ngaøy nay AÂu chaâu ñang traûi qua moät cuoäc khuûng hoaûng caên tính treân taát caû moïi bình dieän. Con ngöôøi xem ra muoán troán chaïy Thieân Chuùa maëc khaûi, vaø kheùp kín trong caên cöôùc nhaân loaïi mô hoà cuûa mình. Tuy bò tuïc hoùa traàm troïng nhöng hieân nay cuõng coù caùc daáu chæ cho thaáy tín höõu chuù yù tôùi Kinh Thaùnh nhieàu hôn. Vieäc ñoïc hieåu suy gaàm vaø caàu nguyeän vôùi Kinh Thaùnh phaûi khieán cho tín höõu gioáng Chuùa Kitoâ hôn. Laø ngöôøi ñeán töø vuøng ñaát ñaõ töøng phaûi soáng döôùi aùch thoáng trò cuûa caùc cheá ñoä ñoäc taøi, trong ñoù coù cheá ñoä coäng saûn, Ñöùc Hoàng Y Bozanic cho bieát caùc chuû chaên vaø tín höõu ñaõ coù theå khaùng cöï tröôùc söï taøn baïo vaø kinh hoaøng cuûa caùc yù thöùc heä naøy chæ nhôø tín thaùc vaøo Lôøi Chuùa. Vì theá cho duø coù bò caùc yù thöùc heä gian doái baïo löc baùch haïi, vaø beà ngoaøi coù bò maát heát töï do, nhöng beân trong kitoâ höõu vaãn töï do vaø bình an khích leä caùc anh chò em khaùc soáng loøng tin, cuõng nhö saün saøng tha thöù vaø caàu nguyeän cho nhöõng keû thuø gheùt vaø laøm haïi hoï.
Baøi phaùt bieåu cuûa Rabbi Cohen noùiveà caùch thöùc ngöôøi do thaùi giaûi thích Kinh Thaùnh. Rabbi cung keâu goïi Ñöùc Thaùnh Cha vaø caùc Nghò Phuï beânh vöïc Israel choáng laïi Iran ñang ñe doïa Israel.
Sau cuøng laø baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Hoàng Y Abert Vanhoye. Ñöùc Hoàng Y ñaõ trình baày noäi dung taøi lieäu cuûa UÛy Ban Kinh Thaùnh cuûa Toøa Thaùnh veà ñeà taøi "Daân do thaùi vaø caùc Saùch Thaùnh do thaùi trong Binh Thaùnh Kitoâ". Ñöùc Hoàng Y cho bieát hoài naêm 1996 Ñöùc Hoàng Y Joseph Ratzinger, hoài ñoù laø Chuû tòch, ñaõ môøi UÛy Ban hoïp ñeå choïn moät ñeà taøi nghieân cöùu môùi. Trong soá nhieàu ñeà taøi ñöôïc ñeà nghò, ñeà taøi "Khuynh höôùng baøi do thaùi vaø Kinh Thaùnh" chieám nhieàu phieáu nhaát. Nhöng khi khai trieån vieäc nghieân cöùu, UÛy Ban Kinh Thaùnh ñaõ choïn ñeà taøi roäng raõi hôn: "Daân Do thaùi vaø caùc Saùch Thaùnh Do thaùi trong Kinh Thaùnh Kitoâ".
Taøi lieäu nhaém traû lôøi cho hai vaán naïn: thöù nhaát, ñaâu laø caùc kieåu Kinh Thaùnh Kitoâ trình baày daân do thaùi?"; thöù hai, caùc Saùch Thaùnh cuûa daân do thaùi chieám choã ñöùng naøo trong Kinh Thaùnh Kitoâ? Trong phaàn coøn laïi cuûa baøi phaùt bieåu Ñöùc Hoàng Y Vanhoye ñaõ töôøng trình caùch thöùc UÛy Ban Kinh Thaùnh laøm vieäc vaø soaïn thaûo caùc chöông khaùc nhau cuûa taøi lieäu. Taøi lieäu goàm ba chöông, chöông I töïa ñeà: "Caùc Saùch Thaùnh cuûa daân do thaùi, laø phaàn toaøn veïn cuûa Kinh Thaùnh kitoâ" chöùng minh cho thaáy Taân Öôùc thöøa nhaän quyeàn bính caùc Saùch Thaùnh cuûa daân do thaùi vaø phuø hôïp vôùi caùc Saùch ñoù. Chöông hai duyeät xeùt laïi 9 ñeà taøi neàn taûng cuûa caùc Saùch Thaùnh do thaùi, cho thaáy Taân Öôùc trung thaønh vôùi caùc maïc khaûi cuûa Cöïu öôùc. Vaø chöông ba töïa ñeà "Ngöôøi do thaùi trong Taân Öôùc", cho thaáy ban ñaàu ñaõ coù nhieàu tín höõu do thaùi tin nhaän Chuùa Kitoâ. Khoâng coù vaên baûn naøo trong Taân Öôùc cho thaáy khuynh höôùng baøi do thaùi, töùc laø thaùi ñoä khinh reû thuø nghich vaø baùch haïi tín höõu do thaùi. Ñieåm baát ñoàng duy nhaát ñoái vôùi ña soá tín höõu do thaùi ñoù laø Taân Öôùc coâng boá chöông trình cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc baùo tröôùc trong Cöïu Öôùc, ñaõ hieän thöïc nôi Ñöùc Kitoâ, nhöng ña soá daân do thaùi khoâng tin vaøo vieäc hieän thöïc naøy.
Linh Tieán Khaûi
(Radio Vatican)