Giaùo Hoäi vaø tình hình chieán söï taïi Ossezia

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Giaùo Hoäi vaø tình hình chieán söï taïi Ossezia.

Tin Ossezia (RG 10-8-2008 Avvenire 9.10-8-2008 RG 9.11-8-2008) - Moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Giuseppe Pasotto, Giaùm quaûn toâng toøa coâng giaùo Latinh Georgia vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antonio Mennini, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Lieân Bang Nga veà tình hình taïi ñaây.

Trong chính ngaøy khai môû Theá Vaän Hoäi muøng 8-8-2008 quaân ñoäi Georgia ñaõ taán coâng Tskhinvali, thuû phuû mieàn nam Ossezia, laø vuøng ñoøi taùch rôøi khoûi Georgia. Nga ñaõ phaûn coâng Ngay töùc khaéc vaø boû bom nhieàu thaønh phoá trong ñoù coù Tskhinvali, phi tröôøng thaønh phoá Kopotnari, Gori vaø thaønh phoá caûng Poti treân bieån Ñen, cuõng nhö caên cöù khoâng quaân Viziani vaø phi tröôøng quaân söï Marneuli. Binh só Georgia ñaõ chieám Tskhinvali trong vaøi giôø tröôùc khi bò quaân ñoäi Nga ñaåy lui.

Chæ noäi trong vaøi ngaøy giao tranh soá ngöôøi cheát ñaõ leân tôùi gaàn 2,000 vaø 100 ngaøn daân phaûi boàng beá nhau ñi laùnh naïn. Chính quyeàn Matscôva ñaõ töùc khaéc göûi haøng traêm xe taêng vaø haøng ngaøn quaân sang Ossezia ñeå taùi chieám thaønh phoá Tskhinvali, vaø binh só Nga tieáp tuïc taán coâng caùc löïc löôïng cuûa Georgia, maëc duø phía Georgia ñaõ keâu goïi ngöng chieán. Tình hình chieán söï ñaõ gaây aâu lo vì ñaây laø vuøng voán ñaõ xaûy ra chieán tranh giaønh ñoäc laäp töø naêm 1990.

Trong buoåi ñoïc kinh Tuyeàn Tin taïi Bressanone tröa Chuùa Nhaät 10-8-2008, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ keâu goïi hoøa bình cho vuøng nam Ossezia. Ngaøi noùi: "Toâi tha thieát caàu mong caùc haønh ñoäng quaân söï chaám döùt ngay laäp töùc, vaø nhaân danh gia taøi Kitoâ chung xin ngöng caùc xung ñoät vaø traû thuø baïo löïc coù khaû naêng bieán thaønh moät xung ñoät roäng lôùn hôn. Traùi laïi haõy trôû veà vôùi con ñöôøng thöông thuyeát vaø ñoái thoaïi toân troïng vaø xaây döïng ñeå traùnh gaây theâm xaâu xeù vaø khoå ñau cho caùc daân toäc vuøng naøy. Toâi cuõng môøi goïi coäng ñoàng quoác teá vaø caùc nöôùc coù aûnh höôûng ñoái vôùi tình hình naøy laøm moïi söï coù theå ñeå yeåm trôï vaø thaêng tieán caùc saùng kieán nhaèm ñaït tôùi moät giaûi phaùp hoøa bình laâu beàn cho söï chung soáng côûi môû vaø toân troïng nhau. Cuøng vôùi caùc anh em chính thoáng chuùng ta haõy tha thieát caàu nguyeän vaø tin töôûng phoù thaùc cho söï baàu cöû cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria Raát Thaùnh, Meï Chuùa Gieâsu vaø Meï cuûa moïi Kitoâ höõu".

Chieán tranh ñaõ xaûy ra trong vuøng naøy töø naêm 1990, khi vuøng nam Ossezia muoán taùch rôøi khoûi Georgia vaø töï tuyeân boá laø "Coäng hoøa lieân xoâ", nhöng bò quoác hoäi Georgia phuû nhaän. Thaùng Gieâng naêm sau ñoù toång thoáng Mikhail Gorbaciov huûy boû caùc saéc leänh cuûa Georgia vaø göûi quaân sang traán ñoùng taïi Ossezia. Ñaàu naêm 1992 quaân Ossezia ñaùnh baïi binh só Goergia vaø toå chöùc tröng caàu daân yù, löïa choïn ñoäc laäp vaø hieäp nhaát vôùi mieàn Baéc Ossezia thuoäc Lieân Bang Nga. Vaøo thaùng 6 cuøng naêm hai beân ngöng chieán vaø chaáp nhaän moät löïc löôïng 500 binh só hoãn hôïp cuûa caû ba nhoùm Nga, Georgia vaø baéc Ossezia giöõ gìn an ninh traät töï vuøng naøy. Nhöng töø ñoù vaãn tieáp tuïc xaûy ra caùc xung ñoät, traàm troïng nhaát laø vaøo thaùng 8 naêm 2004 vôùi nhieàu ngöôøi cheát.

Naêm 2005 toång thoáng Saakashvili cuûa Georgia ñeà nghò cho vuøng Ossezia nhieàu quyeàn töï trò hôn, nhöng toång thoáng Kakoity cuûa Ossezia töø choái chaáp nhaän vaø ñoøi ñoäc laäp. Naêm 2006 ngöôøi Osseti tröng caàu daân yù vaø boû phieáu tuyeân boá ñoäc laäp, theá laø thaùng 8 naêm ñoù caùc xung ñoät laïi taùi dieãn.

Vaø chieán tranh taùi buøng noå ngaøy muøng 8-8-2008, khi quaân ñoäi Georgia taán coâng chieám ñoùng Tskhinvali, thuû ñoâ Nam Ossezia. Quaân Nga traû ñuõa boû bom nhieàu thaønh phoá Georgia vaø taùi chieám Tskhinvali.

Caucase laø vuøng noùng boûng vì coù nhieàu chuûng toäc khaùc nhau sinh soáng. Khi cho quaân can thieäp vaøo vuøng naøy Nga muoán taùi trôû thaønh cöôøng quoác vaø nhaém ba muïc ñích chính: tröôùc heát laø ngaên chaën khoâng cho du kích quaân Ceceni taùi hoaït ñoäng maïnh; thöù hai laø huûy dieät aûnh höôûng cuûa Hoa Kyø vaø thöù ba laø traùnh moïi can thieäp cuûa caùc nöôùc khaùc vaøo caùc chöông trình naêng löôïng. OÁng daãn daàu Baku Ceyhan giaù 3 tyû myõ kim, daøi 249 caây soá, ñaõ hoaït ñoäng töø moät naêm nay vaø chaïy qua vuøng Caucase naøy, coù choã chæ caùch Ossezia 55 caây soá. Moãi ngaøy noù chuyeân chôû 1 trieäu thuøng daàu thoâ sang cho Taây AÂu vaø 37% thuoäc haõng daàu cuûa Anh quoác.

Nghóa laø ngoaøi caùc caêng thaúng chuûng toäc, coøn coù lôïi loäc quaân söï cuõng nhö caùc lôïi loäc kinh teá nöõa. Chính vì theá toång thoáng Bush ñaõ leân aùn chieán tranh Ossezia vaø noùi noù laø ñieàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc. Trong khi taïi Lieân Hieäp Quoác caùc nöôùc khoâng tìm ñöôïc söï ñoàng thuaän naøo. OÂng Ban Ki Moon chæ tuyeân boá laø coäng ñoàng quoác teá raát aâu lo tröôùc chieán cuoäc vaø Lieân Hieäp AÂu chaâu ñang coá giaøn xeáp moät cuoäc ngöng chieán. Tin môùi nhaát cho bieát toång thoáng Nga ñaõ ra leänh ngöng chieán, nhöng chính quyeàn Georgia vaãn than raèng caùc cuoäc doäi bom tieáp tuïc.

Ñaùp laïi lôøi keâu goïi cuûa Ñöùc Thaùnh Cha vaø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo, Caritas quoác teá vaø nhieàu toå chöùc baùc aùi khaùc ñaõ cuøng Caritas Georgia laäp töùc huy ñoäng coâng taùc cöùu trôï daân chuùng taïi Ossezia.

Sau ñaây chuùng toâi xin göûi tôùi quùy vò vaø caùc baïn moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Cha Giuseppe Pasotto, Giaùm quaûn toâng toøa coâng giaùo Latinh Giorgia vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antonio Mennini, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Georgia veà tình hình taïi ñaây.

Hoûi 1: Thöa Ñöùc Cha Giaùm quaûn, tình hình taïi Georgia vaø ñaëc bieät laø Ossezia hieän nay ra sao?

Ñaùp 1: Tình hình raát laø khoù khaên. Ngöôøi ta môùi cho toâi bieát laø thaønh phoá Gori vaø caùc vuøng coù ngöôøi ôû khaùc môùi bò boû bom. Xem ra khoâng coù tieán trieån tích cöïc naøo trong luùc naøy. Ngay caû khi truyeàn hình Nga cho bieát laø quaân ñoäi Nga ñaõ taùi chieám Tskhinvali, ngöôøi Georgia thì laïi phaûn baùc tin naøy. Ñieàu laï ñoái vôùi toâi ñoù laø cuoäc chieán môùi baét ñaàu ñöôïc hai ngaøy maø ñaõ coù caùc buoåi khoâng taïc vaø boû bom nhieàu vuøng khaùc nhau. Moät vaøi vuøng bò boû bom khoâng phaûi laø caùc muïc tieâu quaân söï. Toâi hieåu laø daân chuùng moät vuøng coù theå gaëp caûnh khoù khaên, nhöng traûi ñaøi xung khaéc ra caùc vuøng khaùc theo kieåu naøy ñoái vôùi toâi laø ñieàu laï.

Hoûi 2: Ñöùc Cha giaûi thích tình hình chieán söï doàn daäp naøy nhö theá naøo?

Ñaùp 2: Toång thoáng Georgia ñaõ tuyeân boá tình traïng chieán tranh. Toâi cuõng khoâng bieát lyù do taïi sao. Caàn phaûi laéng nghe caùc phe khaùc nhau môùi bieát ñöôïc, bôûi vì töø ñaây thì cuõng khoù maø coù theå hieåu tình hình. Phía Georgia thì noùi raèng hoï phaûi can thieäp sau khi ñaõ nhaän ñöôïc raát nhieàu khieâu khích. Toång thoáng Georgia thôøi noùi raèng sau khi ñaõ giô maù ñeå bò taùt nhieàu laàn, sau cuøng chính quyeàn ñaõ phaûi göûi caûnh saùt tôùi, chöù khoâng phaûi quaân ñoäi. Ngöôøi ta noùi caû hai phía Georgia vaø Nga ñeàu saün saøng. Nhöng toâi laáy laøm laï vì chính khi boä tröôûng Georgia ñi tham döï cuoäc hoïp thöông löôïng thì xung khaéc buøng noå.

Hoûi 3: Cuoäc soáng cuûa daân chuùng trong thuû ñoâ Tblisi hieän nay ra sao thöa Ñöùc Cha? Caùc cuoäc thöông thuyeát ñaõ ñöôïc môû chöa vaø coù vaán ñeà naøo khoâng?

Ñaùp 3: Khoâng. Hieän nay coù raát nhieàu caêng thaúng. Cuõng coù ngöôøi boû ñi. Trong caùc thaønh phoá khaùc tình hình cuõng raát laø khoù khaên. Ñaõ coù caùc cuoäc doäi bom treân ñöôøng phoá vaø coù nhieàu nhaø cöûa bò hö haïi. Taïi nhöõng nôi nhö theá thì tình hình khoù khaên hôn. Vaø coù ngöôøi sôï raèng nhöõng gì ñaõ xaûy ra taïi Gori cuõng coù theå xaûy ra taïi thuû ñoâ Tblisi.

Hoûi 4: Ñöùc Cha coù lieân laïc ñöôïc vôùi coäng ñoaøn coâng giaùo Georgia khoâng?

Ñaùp 4: Coù, toâi ñaõ noùi chuyeän vôùi nhieàu linh muïc khaùc nhau. Toâi cuõng ñaõ noùi chuyeän vôùi linh muïc ôû Gori vaø cha cho bieát laø seõ veà thuû ñoâ Tblisi. Cha cho bieát caên nhaø gaàn nhaø chuùng toâi ñaõ bò boû bom. Cha soáng trong tình traïng maø moïi ngöôøi daân Gerogia ñang phaûi soáng hieän nay.

Hoûi 5: Caùc coäng ñoaøn chính thoáng phaûn öùng ra sao thöa Ñöùc Cha?

Ñaùp 5: Ñöùc Thöôïng Phuï Chính Thoáng xin moïi ngöôøi tham döï buoåi canh thöùc caàu nguyeän cho hoøa bình. Caùc ñaïi dieän caùc toân giaùo vaø chuûng toäc thieåu soá chuùng toâi ñaõ cuøng gaëp gôõ nhau ñeå ñöa ra tuyeân ngoân chung keâu goïi ngöng chieán hoaøn toaøn vaø toân troïng caùc quyeàn con ngöôøi. Chuùng toâi ñaõ yeâu caàu caùc quoác gia khaùc ñöøng xaâm nhaäp laõnh thoå quoác gia vaø ñaëc bieät yeâu caàu Nga giöõ vai troø giaûng hoøa. Chuùng toâi ñaõ coâng boá tuyeân ngoân noùi treân sau moät giôø thaûo luaän vôùi nhau. Kinh nghieäm gaëp gôõ ñaõ raát laø ñeïp.

Hoûi 6: Ñaõ khoâng coù vaán ñeà toân giaùo naøo trong cuoäc xung ñoät naøy, coù ñuùng theá khoâng thöa Ñöùc Cha?

Ñaùp 6: Ñuùng theá. Toâi tin raèng vaán ñeà chæ lieân quan tôùi söï toaøn veïn laõnh thoå quoác gia.

Sau ñaây laø moät soá nhaän ñònh cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antonio Mennini, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Lieân Bang Nga veà tình hình taïi ñaây.

Trong cuoäc phoûng vaán daønh cho ñaøi Vaticaêng ngaøy 11-8-2008 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Antonio Mennini, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi lieân bang Nga tha thieát keâu goïi ngöng chieán taïi Ossezia vì chieán cuoäc taïi vuøng naøy coù nguy cô lan traøn trong toaøn AÂu chaâu. Ñöùc Söù Thaàn Toøa Thaùnh cho bieát ngaøi hoaøn toaøn ñoàng yù vôùi lôøi keâu goïi Ñöùc Thaùnh Cha Bieån Ñöùc ñaõ ñöa ra trong buoåi ñoïc Kinh Truyeàn Tin taïi Bressanone tröa Chuùa Nhaät vöøa qua: ñoù laø xin coäng ñoàng quoác teá can thieäp ñeå caùc phe lieân heä chaám döùt ngay chieán cuoäc, xin giôùi truyeàn thoâng ñöa tin töùc trung thöïc khaùch quan, vaø xin coäng ñoàng quoác teá lieân ñôùi trôï giuùp ngöôøi tò naïn.

Ñöùc Cha noùi: "Vuøng naøy caàn coù hoøa bình oån ñònh vì noù laø vuøng ñaát baûn leà coù theå laøm noå tung toaøn ñaïi luïc aâu chaâu. Lôøi keâu goïi cuûa toâi cuõng laø lôøi caàu nguyeän vaø van naøi höôùng tôùi Chuùa vaø moïi ngöôøi thieän chí, ñeå xin moïi ngöôøi hieåu cho raèng caùc cuoäc chieán nhö cuoäc chieán taïi Ossezia chæ gaây ra taøn phaù vaø khieán cho nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát, yeáu ñuoái nhaát phaûi thieät thoøi. Chuùng toâi xin caùc phe lieân heä ngöng ngay caùc hoaït ñoäng quaân söï vaø taùi ñoái thoaïi vôùi nhau. Ñaëc bieät chuùng toâi xin coäng ñoàng quoác teá ñöøng ñeå caùc nöôùc naøy bò leû loi trong nhöõng luùc khoå ñau naøy, nhöng haõy lieân ñôùi, hieän dieän, vaø lo laéng cho vuøng ñaát beù nhoû nhöng voâ cuøng quan troïng naøy. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Mennini cuõng cho bieát tín höõu chính thoáng vaø coâng giaùo lieân bang Nga vaø Georgia cuøng nhau caàu nguyeän cho hoøa bình mau trôû laïi vôùi daân chuùng vuøng naøy.

Hoûi: Thöa Ñöùc Söù Thaàn Toøa Thaùnh Ñöùc Söù Thaàn coù caûm töôûng gì tröôùc tình hình chieán söï hieän nay taïi Ossezia?

Ñaùp: Toâi xin baày toû caùc taâm tình cuûa moïi tín höõu Kitoâ Nga vaø ñaëc bieät cuûa caùc anh chò em coâng giaùo, höôùng tôùi caùc mieàn naøy trong vuøng Caucase, nôi töø vaøi ngaøy qua ñaõ xaûy xa moät cuoäc xung ñoät coù theå coù caùc chieàu kích raát theâ thaûm. Cuoäc xung ñoät naøy ñaõ gaây ra bieát bao nhieâu naïn nhaân khoâng chæ giöõa caùc binh só maø nhaát laø giöõa caùc thöôøng daân, thuoäc nhieàu chuûng toäc vaø quoác tòch khaùc nhau bò boù buoäc phaûi boû nhaø cöûa laøng maïc ñeå taûn cö. Khi nghó tôùi lôøi keâu goïi maø Ñöùc Thöôïng Phuï Alexis II Giaùo Chuû Chính Thoáng Nga ñaõ ñöa ra, toâi tha thieát caàu xin Chuùa giaûi thoaùt taát caû moïi ngöôøi lieân luïy trong cuoäc chieán naøy, nhaát laø caùc Kitoâ höõu, khoûi caùi muø quaùng cuûa thuø nghòch. Söï thuø nghòch aáy laïi caøng nghieâm troïng hôn vaø khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc, khi noù ñöôïc döôõng nuoâi trong con tim cuûa nhöõng ngöôøi cuøng chung moät nieàm tin Kitoâ. Toâi xaùc tín raèng coøn coù nhöõng con ñöôøng khaùc giuùp caùc phe lieân heä ngoài vaøo baøn thöông thuyeát vôùi nhau trong coâng baèng vaø danh döï ñeå tìm ra moät giaûi phaùp laâu beàn vaø thoûa ñaùng ñoái vôùi moïi ngöôøi.

Hoûi: Theo Ñöùc Söù Thaàn, ñaâu laø giaûi phaùp coù theå coù vaø Giaùo Hoäi coù theå laøm gì ñeå goùp phaàn giaûi quyeát caùc xung khaéc?

Ñaùp: Dó nhieân Giaùo Hoäi coù moät khí giôùi raát maïnh ñoù laø lôøi caàu nguyeän. Nhöng Giaùo Hoäi cuõng coù theå thoâi thuùc caùc toå chöùc quoác teá taùc ñoäng treân caùc phe lieân heä, vì hai beân ñaõ cho bieát laø saün saøng ngoài vaøo baøn thöông thuyeát daãn ñöa tôùi moät thoûa hieäp bao goàm caùc giaûi phaùp laâu beàn, trong söï toân troïng nhau vaø ñaùp öùng ñöôïc caùc khaùt voïng cuûa taát caû moïi daân toäc lieân luïy.

Hoûi: Taïi Nga ngöôøi ta ñang hít thôû baàu khoâng khí nhö theá naøo thöa Ñöùc Cha?

Ñaùp: Chaéc chaén laø ngöôøi daân Nga aâu lo, vì 90% ngöôøi daân Osseti ñeàu coù giaáy thoâng haønh Nga. Coù nhieàu ngöôøi tình nguyeän ra chieán tröôøng. Vaø ñaây seõ laø moät ñaïi hoïa, vì noù coù theå khieán cho chieán cuoäc lan traøn. Coù theå hieåu ñöôïc caùc caûm tính vaø xuùc ñoäng cuûa ngöôøi daân, nhöng chuùng ta phaûi caàu nguyeän ñeå lyù trí vaø löông tri thaéng caûm xuùc vaø nhaát laø ñeå cho kyù öùc veà caùc goác reã Kitoâ chung thaéng söï thuø nghòch.

Hoûi: Hieän nay ngöôøi ta cho bieát ñaõ coù tôùi 30 ngaøn ngöôøi chaïy sang Nga tò naïn. Coâng taùc tieáp ñoùn ngöôøi ti naïn ra sao thöa Ñöùc Cha?

Ñaùp: Nhieàu ngöôøi ñaõ sang vuøng Baéc Ossezia laø phaàn cuûa Lieân Bang Nga vaø toâi tin chaéc laø caùc giôùi chöùc höõu traùch ñang laøm moïi söï ñeå tieáp ñoùn vaø trôï giuùp hoï. Nhöng ñieàu naøy chæ thoa dòu moät phaàn nhöõng khoå ñau cuûa hoï maø thoâi. Chuùng ta coù theå töôûng töôïng moät buoåi saùng phaûi boû nhaø cöûa cô nghieäp vaø nhöõng ngöôøi thaân yeâu ñeå ra ñi vaø khoâng bieát tin töùc gì veà hoï. Coù moät noãi khoå ñau voâ ích vaø cuoäc chieán naøy laø moät tai öông voâ ích.

Hoûi: Thöa Ñöùc Cha chuùng ta ñeàu bieát laø coäng hoøa Georgia ñöôïc Hoa Kyø uûng hoä trong khi Nga thì laïi ôû phía beân kia, Ñöùc Cha nghó sao?

Ñaùp: Toâi nghó raèng Hoa Kyø vaø Lieân Bang Nga ñeàu coù nhieàu lôïi loäc chung, vaø vì theá ñöôïc môøi goïi coäng taùc vôùi nhau. Caû hai nöôùc khoâng theå töø nhieäm vai troø cöôøng quoác cuûa mình laø vai troø baûo ñaûm hoøa bình taïi nhieàu mieàn treân theá giôùi naøy.

Linh Tieán Khaûi

(Radio Vatican)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page