Vaøi Nhaän Ñònh cuûa OÂng Gian Maria Vian
giaùm ñoác baùo Quan Saùt Vieân Roma
veà Ñöùc Phaoloâ VI
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi Nhaän Ñònh cuûa OÂng Gian Maria Vian, giaùm ñoác baùo "Quan Saùt Vieân Roma" veà Ñöùc Phaoloâ VI.
Roma (Apic 5/08/2008) - Nhaät baùo "Quan Saùt vieân Roma", soá phaùt haønh ngaøy muøng 6 thaùng 8 naêm 2008, ñuùng ngaøy Ñöùc Phaoloâ VI qua ñôøi, caùch ñaây 30 naêm (06/08/1978 - 06/08/2008), ñaõ ñaêng baøi nhaän ñònh cuûa OÂng Gian Maria Vian, giaùm ñoác baùo "Quan saùt Vieân Roma", vaø laø "ngöôøi con ñôõ ñaàu cuûa Ñöùc Phaoloâ VI", veà dung maïo vaø trieàu giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, ñaáng thi haønh thöøa taùc vuï Pheâroâ treân ngai toaø Roma, trong voøng 15 naêm, töø 1963 cho ñeán 1978.
Toaøn boä trieàu giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Phaoloâ VI ñöôïc ghi daáu bôûi Coâng Ñoàng Vaticanoâ II (1962-1965) vaø bôûi nhöõng baát ñoàng ñaõ xaûy ra luùc ñoù trong giaùo hoäi. Thöôøng bò toá caùo laø "yeáu meàm vaø khoâng döùt khoaùt quyeát ñònh", Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ phaûi ñöông ñaàu vôùi cuoäc khuûng hoaûng haäu coâng ñoàng vaø vôùi nhöõng khoù khaên ñöa Ñöùc Tin vaøo trong theá giôùi hieän ñaïi.
Trong baøi baùo, OÂng Gian Maria Vian, ñaõ goïi trieàu giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, laø moät trieàu giaùo "ñaày khoù khaên" nhöng "coù tính caùch quyeát ñònh". OÂng nhaéc ñeán nhöõng "taán coâng caù nhaân" nhaém vaøo con ngöôøi Ñöùc Phaoloâ VI, Ñaáng höôùng daãn giaùo hoäi trong thôøi gian ba naêm Coâng Ñoàng Vaticanoâ II, töø naêm 1962 cho ñeán naêm 1965, vaø sau ñoù trong giai ñoaïn nhieàu soùng gioù cuûa thôøi haäu coâng ñoàng. Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ coù nhöõng quyeát ñònh döùt khoaùt, cho thaáy ngaøi khoâng phaûi laø con ngöôøi "meàm yeáu" nhö ngöôøi ta laàm töôûng.
Nhaéc laïi nhöõng lôøi cuûa Ñöùc Beâneâñitoâ XVI tröôùc khi xöôùng kinh Truyeàn Tin tröa Chuùa Nhaät muøng 3 thaùng 8 naêm 2008, OÂng Gian Maria Vian, chuyeân vieân nghieân cöùu tö töôûng cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, ñaõ nhaán maïnh raèng "coâng nghieäp" cuûa Ñöùc Phaoloâ VI caøng ngaøy caøng xuaát hieän roõ raøng hôn, caøng ngaøy caøng ñöôïc ñaùnh giaù nhö laø "sieâu phaøm".
Ñoái vôùi oâng Gian Maria Vian, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ laõnh nhaän thöøa taùc vuï Pheâroâ vôùi moät yù thöùc roõ raøng veà traùch nhieäm cuûa mình, trong nhöõng hoaøn caûnh heát söùc khoù khaên, vì phaûi höôùng daãn Coâng Ñoàng Vaticanoâ tieáp tuïc cho ñeán luùc keát thuùc, moät caùch vöõng chaéc vaø kieân trì theo ñuoåi ñuùng ñöôøng höôùng canh taân, laø höôùng ñöôïc ña soá caùc nghò phuï ñoàng thuaän.
OÂng Gian Maria Vian ñaõ bình luaän nhö sau: "Maëc cho nhöõng choáng ñoái khoâng bao giôø muoán nhöôøng böôùc, maëc cho nhöõng baát ñoàng nghieâm troïng giöõa loøng giaùo hoäi, maëc cho nhöõng taán coâng vaøo caù nhaân vaø nhöõng lôøi pheâ bình khoâng chuùt töø taâm, Ñöùc Phaoloâ VI khoâng bao giôø töø boû, khoâng bao giôø ruùt laïi giaùo huaán cuûa mình, moät giaùo huaán nhaém phuïc vuï vaø baûo veä söï thaät.
OÂng Gian Maria Vian löu yù chuùng ta raèng trong thaäp nieân 60, ñaõ xuaát hieän nhöõng traøo löu nhaém gaây nghi ngôø veà söï lieân tuïc giöõa hai vò giaùo hoaøng, giöõa Ñöùc Gioan XXIII vaø Ñöùc Phaoloâ VI. Ñoâi khi hoï coøn laøm teä hôn theá nöõa: hoï ñaët hai vò giaùo hoaøng, Ñöùc Gioan XXIII vaø Ñöùc Phaoloâ VI, trong tö theá ñoái nghòch nhau.
Cuoái cuøng, baøi bình luaän cuûa Gian Maria Vian, --- giaùm ñoác baùo "Quan Saùt Vieân Roma", vaø laø "ngöôøi con ñôõ ñaàu" cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, --- laøm noåi baät nhöõng cöû chæ coù tính caùch bieåu töôïng vaø tieân tri cuûa Ñöùc Phaoloâ VI. Ngaøi laø vò giaùo hoaøng ñaàu tieân baét ñaàu laïi nhöõng chuyeán ñi thaêm quoác teá. Trong 15 naêm trieàu giaùo hoaøng, Ñöùc Phaoloâ VI ñaõ thöïc hieän 9 chuyeán toâng du quoác teá. Chuyeán toâng du ñaàu tieân cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, laø chuyeán ñi haønh höông Thaùnh Ñòa vaøo naêm 1964, roài sau ñoù laø chuyeán ñi thaêm AÁn Ñoä cuõng vaøo naêm 1964. Naêm 1967, Ñöùc Phaoloâ VI laø vò giaùo hoaøng ñaàu tieân ñeán thaêm Thoå Nhó Kyø. Naêm 1968, Ngaøi vöôït Ñaïi Taây Döông ñi thaêm moät voøng Chaâu Myõ Latinh, töø Bogota ñeán Medellin. Naêm 1969, Ngaøi ñi thaêm Ouganda, Phi Chaâu.
Keát thuùc baøi thôøi söï hoâm nay, xin ñöôïc nhaéc laïi vaøi chi tieát veà cuoäc ñôøi Ñöùc Phaoloâ VI: ngaøi sinh ngaøy 26 thaùng 9 naêm 1897, taïi Brescia, mieàn Baéc Italia, trong moät gia ñình thuoäc haøng trung löu. Cuoäc ñôøi ngaøi ñöôïc khai trieån qua vaøi chi tieát khoâng naèm trong khuoân khoå bình thöôøng; chaúng haïn nhö ngaøi ñöôïc thuï phong linh muïc, maø khoâng traûi qua troïn veïn giai ñoaïn bình thöôøng trong chuûng vieän; vì lyù do söùc khoeû yeáu, neân ngaøi khaù thöôøng xuyeân phaûi veà nhaø döôõng beänh. Ngaøi thi haønh troïng traùch laøm "quoác vuï khanh toaø thaùnh" cuûa Ñöùc Pioâ XII, töø naêm 1939 ñeán naêm 1958, maø khoâng coù chöùc Toång Giaùm Muïc, nhöng chæ vôùi töôùc vò "Ñöùc OÂng" maø thoâi. Ngaøi ñöôïc boå nhieäm sau ñoù laøm Toång Giaùm Muïc Milanoâ, maø khoâng bao giôø traûi qua kinh nghieäm laøm moät cha xöù. Maät nghò Hoàng Y sau khi Ñöùc Pioâ XII qua ñôøi coù nghó ñeán vieäc choïn ngaøi keá vò Ñöùc Pioâ XII, nhöng luùc ñoù ngaøi chöa laø Hoàng Y. Sau khi Ñöùc Gioan XXIII qua ñôøi, Maät Nghò Hoàng Y khoâng coøn gaëp trôû ngaïi naøo nöõa ñeå choïn ngaøi leân keá vò, bôûi vì tröôùc ñoù khoâng laâu, ngaøi ñaõ ñöôïc Ñöùc Gioan XXIII naâng leân baäc hoàng y. Ñöùc Phaoloâ VI qua ñôøi ngaøy 6 thaùng 8 naêm 1978, taïi Castel Gandolfo, luùc 80 tuoåi.
(Ñaëng Theá Duõng)