Baøi Phoûng Vaán Ñöùc Cha Nguyeãn Vaên Sang
Veà Vieäc Tham Döï Buoåi Baûo Veä Luaän AÙn Tieán Só
Lieân Quan Ñeán Ñaïo Coâng Giaùo
Vaø Vaên Hoùa Vieät Nam
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Baøi Phoûng Vaán Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Sang Veà Vieäc Tham Döï Buoåi Baûo Veä Luaän AÙn Tieán Só Lieân Quan Ñeán Ñaïo Coâng Giaùo Vaø Vaên Hoùa Vieät Nam.
Thaùi Bình, Vieät Nam (3/07/2008) - Sau nöûa theá kyû vaéng boùng... Ñuùng theá, sau nöûa theá kyû vaéng boùng haøng giaùo só trong caùc tröôøng ñaïi hoïc mieàn Baéc. Keå töø ngaøy chaám döùt nhieäm vuï giaûng daïy cuûa cha J.B. Nguyeãn Vaên Vinh daïy veà vaên chöông La ngöõ taïi ñaïi hoïc Y Haø Noäi, thì hoâm nay, moät bieán coá laï thöôøng ñaõ xaûy ra, khoâng phaûi chæ laø moät Linh muïc maø laø moät Giaùm muïc hieän dieän vaø phaùt bieåu taïi phieân hoïp baûo veä luaän aùn tieán só taïi tröôøng ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi. Söï vieäc nhö sau:
Ñöùc cha P.X. Nguyeãn Vaên Sang nhaän ñöôïc moät luaän vaên tieán só cuûa nhaø baùo, giaûng vieân Ñaïi Hoïc Phaïm Huy Thoâng. OÂng xin ngaøi ñaùnh giaù vaø phaùt bieåu yù kieán. Tuy nhaän ñöôïc töø 3-4 thaùng nay nhöng do baän coâng vieäc muïc vuï, luaän aùn laïi khoù ñaùnh giaù cho trung thöïc trong hoaøn caûnh xaõ hoäi ngaøy nay. Ñaàu ñeà cuûa luaän aùn laø: “AÛnh höôûng qua laïi giöõa ñaïo Coâng Giaùo vaø vaên hoùa Vieät Nam”.
Tuy nhieân vaøo cuoái thaùng 6/2008, Ñöùc Giaùm muïc coù nhaän ñöôïc giaáy môøi cuûa tröôøng ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi do thaïc só Phaïm Thò Thu Hoa kyù thöøa leänh cuûa oâng hieäu tröôûng môøi tôùi döï vaø phaùt bieåu khoaûng 5-7 phuùt. Ngaøi ñaõ ñi Haø Noäi laøm vieäc trong 3 ngaøy. Nghe tin ngaøi ñaõ trôû laïi Toøa Giaùm muïc ngaøy 2 thaùng 7 naêm 2008. Ban truyeàn thoâng Giaùo phaän Thaùi Bình ñaõ ñeán xin phoûng vaán ngaøi moät soá söï vieäc nhö sau:
- PV 1: Chaéc Ñöùc cha ñi Haø Noäi meät laém phaûi khoâng?
- Ñöùc Cha: Meät nhöng raát vui vì sau moät naêm vaéng boùng, nay laïi ñöôïc phaùt bieåu vôùi tö caùch moät Giaùm Muïc. Veà baøi phaùt bieåu naøy chaéc anh vaø nhieàu ngöôøi ñaõ ñöôïc ñoïc.
- PV 2: Vaâng, Ñöùc cha ñeán tröôøng ñaïi hoïc quoác gia Haø Noäi trong hoaøn caûnh naøo, xin cho chuùng con bieát?
- Ñöùc Cha: Theo giaáy môøi thì 8:30AM phaûi coù maët neân 8:15AM toâi ñaõ coù maët vaø ñöôïc moät vò giaùo sö ñi cuøng anh Phaïm Huy Thoâng ñoùn tieáp, ñöa vaøo thang maùy roài leân thaúng phoøng hoïp ôû taàng 4 tröôøng ñaïi hoïc Quoác gia Haø Noäi. Vì laø phoøng hoïp ñeå chænh luaän aùn neân soá ngöôøi ñöôïc môøi raát haïn cheá. Ña soá laø caùc giaùo sö ñaàu ngaønh, caùc phoù giaùm ñoác caùc tröôøng ñaïi hoïc lieân heä nhö ñaïi hoïc Khoa hoïc Nhaân vaên, ñaïi hoïc Khoa hoïc Xaõ hoäi. Caùc giaùo sö veû ñaïo maïo chín chaén thöôøng ñang giaûng daïy ôû caùc tröôøng ñaïi hoïc. Ñöùng ñaàu Hoäi ñoàng giaùm khaûo laø: giaùo sö tieán só Ñoã Quang Höng, vieän tröôûng nghieân cöùu toân giaùo. Cuõng coù caùc khaùch môøi nhö chuû tòch uûy ban ñoaøn keát Haø Noäi vaø baùo Ngöôøi Coâng Giaùo, ñaëc bieät coù vò phoù tröôûng ban toân giaùo cuûa chính phuû Nguyeãn Vaên Xuaân ngöôøi goác Thaùi Bình vaø moät soá sinh vieân nam nöõ. Noùi chung khoaûng 40 ngöôøi. Ñuùng 9 giôø giaùo sö vieän tröôûng khai maïc, giôùi thieäu caùc thaønh phaàn tham döï vaø ñoïc chöông trình. Môû ñaàu laø cuoäc trình baøy vaén taét döï aùn cuûa nghieân cöùu sinh Phaïm Huy Thoâng. Cuoäc trình baøy ñöôïc minh hoïa baèng maùy chieáu raát sinh ñoäng, trong ñoù coù caû phaàn trình baøy veà nhaø thôø chính toøa Thaùi Bình nhö laø moät söï ñoùng goùp vaøo vieäc giao löu giöõa ñaïo Coâng giaùo vaø vaên hoùa Vieät Nam.
Sau ñoù ñeán phaàn caùc giaùo sö trong hoäi ñoàng phaûn bieän. Khoaûng 6 giaùo sö (trong ñoù coù moät nöõ giaùo sö). Noùi chung hoï ñeàu khen ngôïi luaän aùn. Môû ñaàu cho caùc ñeà taøi veà vaên hoùa vaø toân giaùo, sau ñoù moãi giaùo sö ñeàu neâu ra moät vaøi caâu hoûi phaûn bieän. Trong ñoù coù 2 caâu cuûa nöõ giaùo sö tieán só vaø nhaát laø cuûa giaùo sö vieän tröôûng:
1. Toâi ñaët caâu hoûi cho nghieân cöùu sinh vaø cuõng cho caû Giaùm muïc ñang hieän dieän nôi ñaây nöõa: vieäc ñoàng haønh cuûa ñaïo Coâng Giaùo vôùi daân toäc ñöôïc theå hieän qua nhöõng coâng vieäc gì? Taïi sao ñaïo Coâng giaùo khoù hoäi nhaäp vôùi vaên hoùa Vieät Nam? Khoâng nhö caùc toân giaùo khaùc nhö Phaät giaùo, Cao ñaøi, Khoång giaùo...
- Toâi ñaõ traû lôøi nhö sau: Vaên hoùa vaø chính trò laø hai lónh vöïc khaùc nhau. Ñaïo Coâng giaùo ñoàng haønh vôùi vaên hoùa daân toäc... thì nhö trong baøi phaùt bieåu cuûa toâi, neân phaân bieät nhöõng gì laø baát bieán thuoäc lónh vöïc tín lyù vaø nhöõng ñieàu coù theå thay ñoåi ñöôïc. Cho neân vieäc hoäi nhaäp, ñoàng haønh cuõng phaûi theo hai lónh vöïc keå treân. Nhöõng caùi gì laø baát bieán thuoäc veà caên baûn Tín lyù thì maõi maõi khoâng thay ñoåi. Ngoaøi phaïm vi ñoù ra chaúng haïn nhö quan ñieåm veà chính trò vaø xaõ hoäi thì cuõng coù theå thay ñoåi tuøy theo hoaøn caûnh xaõ hoäi, chính trò...
- Xin giaùo sö vieän tröôûng nhôù laïi laàn hoïp veà ñeà taøi “Coâng giaùo vaø daân toäc”, toâi cuõng ñöôïc môøi tham döï vaø ñaõ nghe yù töôûng maïnh baïo cuûa giaùo sö Thieän Caåm raèng: “Coâng giaùo vaø daân toäc ít coù vaán ñeà, nhöng Coâng giaùo vaø Coäng saûn môùi naûy sinh nhöõng vaán naïn khoù khaên” nhö chính giaùo sö vöøa ñaët vaán ñeà. Toâi nhìn thaáy giaùo sö vieän tröôûng gaät ñaàu lia lòa, lieàn nghó ñeán moät thoâng tin xuaát phaùt töø chính giaùo sö: coù neân môû cuoäc hoäi thaûo veà vaán ñeà “Coâng giaùo vaø Coäng saûn” hay khoâng? Rieâng toâi xin taùn thaønh vaø môøi caùc vò veà Toøa Giaùm muïc Thaùi Bình ñeå cuøng nhau hoäi thaûo. Toâi nhaùc thaáy oâng vieän tröôûng vaø caùc vò giaùo sö mæm cöôøi ñaày yù nghóa. Rieâng toâi trong baøi phaùt bieåu, ñaõ noùi roõ moät soá yeáu toá xaõ hoäi khieán cho vieäc hoäi nhaäp cuûa ñaïo Coâng giaùo bò haïn cheá raát nhieàu nhö neàn luaân lyù coå truyeàn bò phöông haïi: naïn phaù thai traøn lan, naïn xì ke ma tuùy, naïn maïi daâm, söï buoâng thaû tính duïc cuûa lôùp thanh thieáu nieân treân maïng nhö duøng thuoác laéc, sex, game,... Ñaøng khaùc, vieäc töø choái cung öùng caùc phöông tieän nhö khoâng coù caùc tröôøng ñaïi hoïc Coâng giaùo, khoâng ñöôïc pheùp môû caùc tröôøng trung hoïc, khoâng ñöôïc ñöùng ñaàu caùc beänh vieän, caùc toå chöùc baùc aùi töø thieän xaõ hoäi khaùc... nhö nhieàu laàn Hoäi ñoàng Giaùm muïc Vieät Nam ñaõ ñeà nghò vaø hoâm nay tröôùc maët caùc vò, toâi laïi nhaéc laïi nhöõng kieán nghò ñoù: Caùch ñaây 1-2 naêm trong caùc hieäu saùch coù baøy baùn moät taùc phaåm coù töïa ñeà: “Maät Maõ Da Vinci” moät taùc phaåm xuùc phaïm ñeán chính Chuùa Gieâsu vaø ñaïo Coâng giaùo cuõng nhö caùc toân giaùo thuoäc Kitoâ giaùo. Toâi ñaõ vieát moät taùc phaåm: “Maät Maõ Da Vinci: Gian doái vaø nhaïo baùng” vaø xin nhaø xuaát baûn Toân giaùo cho aán haønh vaø xuaát baûn nhöng ñaõ bò töø choái vôùi lôøi höùa: Chuùng toâi ñaõ coù leänh thu hoài cuoán saùch ñoù. Vaäy cuï khoâng neân cho xuaát baûn cuoán saùch phaûn baùc laøm gì gaây xoân xao dö luaän. Nhöng thöïc teá saùch vaãn ñöôïc baøy baùn coâng khai trong caùc hieäu saùch vaø laïi coøn tröng baøy moät cuoán khaùc cuøng taùc giaû. Cuoán saùch naøy môùi ñaây ñaõ bò chính Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâdictoâ XVI leân aùn naëng neà. Theá thì ñoàng haønh vaø hoäi nhaäp theá naøo ñöôïc. Song toâi vaãn tin vaøo nhöõng haït gioáng thieâng lieâng vaãn aån naùu trong caùc taâm hoàn thieän chí nhö quyù vò. Ñoù laø nhöõng haït gioáng Chaân-Thieän-Myõ moät mai seõ naûy maàm thaønh caây tróu haït laøm neân moät muøa gaët cho vaên hoùa Vieät Nam cuõng nhö ñaïi hoïc Coâng giaùo.
Sau baøi phaùt bieåu, nhöõng ngöôøi coù maët ñaõ voã tay hoan hoâ nhieät lieät vaø moät thieáu nöõ ñaõ ñeán taëng toâi moät boù hoa hoàng thaät töôi ñeïp. Toâi khoâng theå löu laïi laâu hôn ñeå döï buoåi tieäc thaân maät ñeå möøng cho vò tieán só vì phaûi ñi thaêm beänh nhaân neân noùi vaøi lôøi kính chaøo vaø caùo loãi caùc vò aáy, vaø mong seõ ñöôïc gaëp laïi vaøo caùc buoåi hoäi thaûo sau naøy. Toâi löu laïi ôû Haø Noäi, ñi thaêm vaøi beänh nhaân trong beänh vieän roài trôû veà Thaùi Bình vaøo ngaøy 2 thaùng 7 (naêm 2008) ñeå kòp ngaøy 3 thaùng 7 (naêm 2008) daâng leã vaø gaëp gôõ ban Hoäi ñoàng muïc vuï cuûa Giaùo phaän Thaùi Bình.
- PV: Xin caùm ôn Ñöùc cha vaø kính chuùc Ñöùc cha maïnh khoûe.
(T.H ghi)