Phuï nöõ Coâng giaùo Moâng Sôn
vaát vaû xeû nuùi dôøi non ñeå nuoâi gia ñình
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Phuï nöõ Coâng giaùo Moâng Sôn vaát vaû xeû nuùi dôøi non ñeå nuoâi gia ñình.
Moâng Sôn, Vieät Nam (UCAN VT05244.1503 Ngaøy 26-6-2008) -- Giöõa luùc giaù löông thöïc vaø caùc nhu yeáu phaåm khaùc taêng cao, phuï nöõ Coâng giaùo ôû moät giaùo xöù mieàn baéc phaûi laøm vieäc vaát vaû ôû caùc moû ñaù ñeå nuoâi gia ñình.
Naêm coâng ty nhaø nöôùc vaø tö nhaân ñang khai thaùc ñaù traéng ôû caùc ngoïn ñoài quanh hoà thuûy ñieän Thaùc Baø. Caùc moû ñaù naøy thuoäc xaõ Moâng Sôn cuûa tænh Yeân Baùi, caùch Haø Noäi 220 km veà phía baéc. Caùc coâng ty thueâ phuï nöõ ôû Moâng Sôn vaø caùc laøng xaõ khaùc trong tænh boùc vaùc ñaù leân xe thuyeàn ñeå chôû ñi.
Trong soá 3,000 daân cuûa Moâng Sôn coù khoaûng 2,500 ngöôøi Coâng giaùo. Hoï chieám phaân nöûa giaùo daân trong giaùo xöù ñaët truï sôû taïi xaõ naøy. Giaùo xöù troâng coi nhieàu xaõ vôùi daân soá 150,000 ngöôøi.
Moät ngaøy trong thaùng 6/2008, döôùi caùi naéng noùng 38 ñoä C, haøng traêm phuï nöõ xeáp haøng chuyeàn tay nhau caùc hoøn ñaù naëng ñeå chaát leân xe taûi vaø ghe thuyeàn.
"Chò em phuï nöõ chuùng toâi bieát khuaân vaùc ñaù laø cöïc nhoïc, haïi söùc khoeû vaø ñöôïc traû coâng reû maït nhöng cuõng phaûi caén raêng maø laøm vì khoâng coøn vieäc gì khaùc ñeå möu sinh nuoâi soáng gia ñình vaø lo cho con caùi aên hoïc, neáu khoâng laøm thì chæ coøn nöôùc cheát ñoùi thoâi", Chò Maria Ñinh Thò Lieân vöøa lau moà hoâi treân maët vöøa noùi vôùi UCA News.
Ngöôøi phuï nöõ 41 tuoåi, coù choàng cheát naêm ngoaùi (2007), noùi chò vaø naêm ñöùa con khoâng theå soáng nhôø vaøo ñaùm ruoäng 720 meùt vuoâng, moät naêm thu ñöôïc 400 kg thoùc. Chò giaûi thích chò khoâng theå nuoâi con vaø lo chi phí hoïc haønh cho chuùng neáu khoâng boùc vaùc ñaù. Gia ñình chò soáng trong moät caên nhaø nhoû lôïp laù.
Chò Lieân, laøm vieäc taïi moû ñaù töø naêm 2000, cho bieát vaøo muøa heø chò em phuï nöõ tranh thuû laøm vieäc luùc 5 giôø saùng ñeå nghæ tröa sôùm, traùnh naéng noùng vaø moät ngaøy moãi ngöôøi kieám ñöôïc 40,000 ñoàng, trung bình moãi ngöôøi phaûi khieân ñöôïc 10 khoái ñaù.
Chò Teâreâsa Hoaøng Thò Thu, 46 tuoåi, cuõng laøm vieäc taïi moû ñaù, cho UCA News bieát mình chò phaûi nuoâi saùu ñöùa con sau khi choàng qua ñôøi vì tai bieán hoài naêm ngoaùi. Gioáng nhö chò Lieân, chò Thu phaûi laøm vieäc vaát vaû neáu khoâng caùc con chò seõ phaûi nghæ hoïc hay thieáu aên.
Chò Thu cho bieát chò phaûi khuaân vaùc caùc taûng ñaù naëng ñeán 40 kg moãi ngaøy vaø kieám ñöôïc 40,000 ñoàng. "Toâi caàu xin Chuùa cho coù söùc khoeû ñeå laøm nuoâi con", chò noùi theâm.
Baø Maria Nguyeãn Thò Soi, meï cuûa 10 ñöùa con, phaùt bieåu vôùi UCA News raèng phuï nöõ ñòa phöông phaûi laøm vieäc vaát vaû nhö ñi khieâng ñaù hay ñi ñaùnh baét caù ôû hoà vaøo ban ñeâm. Baø cho bieát ba ñöùa con cuûa baø ñang hoïc caáp hai phaûi nghæ hoïc ñeå ñi boùc vaùc ñaù phuï gia ñình.
Khi giaù löông thöïc vaø caùc nhu yeáu phaåm khaùc taêng gaáp ñoâi thaäm chí gaáp ba trong saùu thaùng ñaàu naêm, böõa aên haøng ngaøy cuûa hoï chæ coù côm, rau vaø muoái, voán khoâng ñaûm baûo cho söùc khoûe, theo baø Soi.
Maria Nguyeãn Thò Thöông, 16 tuoåi, cho UCA News bieát em hoïc heát lôùp 9 vaø phaûi nghæ hoïc ñeå ñi laøm ôû caùc moû ñaù, moät ngaøy kieám ñöôïc 24,000 ñoàng ñeå giuùp boá meï em nuoâi taùm ngöôøi con.
Maria Nguyeãn Thò Hoàng noùi chò khoâng theå khieâng ñaù naëng ñöôïc, vì theá chò theo choàng ñi ñaùnh baét caù ñeå nuoâi saùu ñöùa con.
Theo linh muïc Micae Nguyeãn Tieán Quang, chaùnh xöù Moâng Sôn, caùc gia ñình ôû ñaây trung bình coù töø 5-10 ngöôøi con nhöng moãi gia ñình chæ coù vaøi traêm meùt vuoâng ruoäng. Ngaøi öôùc tính coù 500 phuï nöõ laøm vieäc taïi caùc moû ñaù.
Vò linh muïc, 35 tuoåi, phaùt bieåu vôùi UCA News raèng ngaøi khoâng theå giuùp ñöôïc nhieàu cho caùc gia ñình nhöng khuyeán khích hoï cho con em ñi hoïc vì chæ coù hoïc môùi coù theå giuùp hoï thoaùt ngheøo.
Moät chuû coâng ty tö nhaân khai thaùc ñaù ôû ñaây noùi vôùi UCA News raèng do giaù caû taêng neân oâng traû 4,000 ñoàng cho moãi khoái ñaù chaát leân ghe hoaëc xe, tröôùc ñaây moãi khoái ñaù oâng chæ traû 3,000 ñoàng. OÂng coøn traû cho moãi khoái ñaù ñöôïc ñaäp ra laø 17,000 ñoàng.
Theo thöông gia naøy, moät khoái ñaù ñem ñi baùn ôû caùc nôi khaùc ñöôïc moät trieäu ñoàng. Loaïi ñaù coù maøu traéng tinh ôû ñaây ñöôïc caùc coâng ty trong nöôùc mua duøng laøm ximaêng vaø caùc saûn phaåm söõa coù pha canxi, vaø coøn xuaát khaåu nöõa.
OÂng thöøa nhaän naêm coâng ty ôû ñaây kieám lôïi raát nhieàu töø vieäc khai thaùc ñaù, trong khi ngöôøi daân ñòa phöông phaûi chòu buïi baëm vaø tieáng oàn aøo.
UCA News