Söù meänh môùi cho Theá giôùi toaøn caàu hoùa
vaãy tay môøi goïi khi Naêm Thaùnh Phaoloâ baét ñaàu
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Söù meänh môùi cho Theá giôùi toaøn caàu hoùa vaãy tay môøi goïi khi Naêm Thaùnh Phaoloâ baét ñaàu.
Baøi cuûa linh muïc William Grimm thuoäc doøng Maryknoll
Tokyo (UCAN JA05229.1503 Ngaøy 24-6-2008) -- Ngaøy 28-6-2008 seõ baét ñaàu Naêm Thaùnh Phaoloâ kyû nieäm sinh nhaät laàn thöù 2,000 cuûa Thaùnh Phaoloâ. Dó nhieân, chuùng ta khoâng bieát chính xaùc ngaøy thaùng naêm sinh cuûa Thaùnh Phaoloâ, nhöng döôøng nhö coù theå laø gaàn ñuùng khi kyû nieäm sinh nhaät laàn thöù 2,000 cuûa ngaøi vaøo naêm 2008-2009. Thaùnh Phaoloâ coù theå seõ khoâng traùch maëc duø ngaøi hay lyù söï khi coøn soáng.
Hoaït ñoäng chính trong Naêm Thaùnh Phaoloâ coù theå seõ laëp laïi baàu khí soâi ñoäng nhö hoài Ñaïi Naêm Thaùnh 2000. Chuùng ta coøn nhôù khoâng? Thaäm chí laø ba naêm tröôùc ñoù, moïi vaên kieän hay cuoäc noùi chuyeän cuûa moät giaùm chöùc ñeàu coù phaàn keát lieân heä baát kyø ñieàu gì ngaøi noùi vôùi Naêm Thaùnh. Thöôøng thì phaàn lieân heä naøy töông ñoái khoù hieåu.
Duø sao thì ña soá ngöôøi daân ñaõ quaù lo laéng veà coâng vieäc haøng ngaøy hay lo sôï söï coá Y2K laøm maát chöông trình vaø döõ lieäu trong maùy tính cuûa hoï neân ñaõ khoâng chuù yù ñeán. Naêm 2000 ñeán roài ñi maø khoâng heà laøm naûy sinh nhieät huyeát môùi trong Giaùo hoäi, cuõng khoâng laøm suït giaù maùy tính treân theá giôùi.
Vì theá, chuùng ta coù neân chæ daønh Naêm Thaùnh Phaoloâ cho caùc giaùm muïc muoán chöùng minh vôùi "vaên phoøng chính" raèng hoï ñang "thoâng baùo" baèng caùch baét buoäc theâm vaøo moät ñoaïn khen ngôïi Thaùnh Phaoloâ khi noùi chuyeän hoaëc vieát laùch?
Chuùng ta coù theå, nhöng chuùng ta cuõng coù theå xem Naêm Thaùnh Phaoloâ laø dòp ñeå nhìn kyõ moät con ngöôøi maø ngöôøi Coâng giaùo thöôøng laøm ngô tröø phi chuùng ta ñang tìm caùc nguyeân baûn duøng laøm chöùng cöù. Baèng nhieàu caùch, chuùng ta ñaõ ñeå cho Phaoloâ trôû thaønh vò Thaùnh cuûa Tin laønh. Xeùt cho cuøng, Phong traøo Caûi caùch baét ñaàu khi Martin Luther coá tieáp caän thaàn hoïc cuûa Thaùnh Phaoloâ maø khoâng coù giaû ñònh kinh vieän naøo.
Thaät vaäy, Thaùnh Phaoloâ coù theå coù ñieàu gì ñoù taëng cho thôøi ñaïi chuùng ta, moät ñieàu gì ñoù ngaøi ñaõ khoâng theå coù thaäm chí caùch ñaây 100 naêm. Phaoloâ coù theå laø vò Toâng ñoà cho Thôøi ñaïi toaøn caàu hoùa.
Coù leõ coù ba giai ñoaïn trong lòch söû khi Giaùo hoäi ñöôïc keâu goïi truyeàn giaùo trong moät theá giôùi bò toaøn caàu hoùa.
Giai ñoaïn thöù nhaát laø thôøi Thaùnh Phaoloâ. Nhöõng ngöôøi soáng ôû löu vöïc Ñòa Trung Haûi caùch ñaây 2,000 naêm chæ bieát mô hoà veà söï toàn taïi cuûa Trung Quoác vaø AÁn Ñoä "ngoaøi nôi maët trôøi moïc" (coù leõ laø nguoàn goác cuûa töø "chaâu AÙ"). Phaàn lôùn Baéc AÂu vaø Taây AÂu naèm ngoaøi phaïm vi hieåu bieát vaø quan taâm cuûa con ngöôøi. Tuy nhieân, treân khaép theá giôùi ngöôøi ta bieát coù xu höôùng toaøn caàu hoùa. Tieáng Hy laïp vaø Latin, heä thoáng ñöôøng xaù giao thoâng vaø truyeàn thoâng quoác teá vaø söùc maïnh quaân söï, chính trò vaø kinh teá La Maõ ñaõ raøng buoäc moïi ngöôøi treân khaép theá giôùi ñoù.
Xu höôùng toaøn caàu hoùa ñoù cho pheùp Phaoloâ töï do ñi töø nôi naøy ñeán nôi khaùc vaø chaéc chaén khi ngaøi ñeán baát kyø nôi naøo, thì ngöôøi daân ôû ñoù ñeàu hieåu ñöôïc lôøi ngaøi noùi. Vaø thaät vaäy, ngaøi roõ raøng ñaõ ôû trong vaên hoùa toaøn caàu hoùa ñoù. Coù truyeàn thuyeát cho raèng ngaøi ñaõ ñi ra ngoaøi theá giôùi ñoù ñeå ñeán Taây Ban Nha, nhöng cuõng cho bieát ngaøi sôùm trôû veà Roâma, coù theå laø do ngaøi gaëp phaûi nhöõng raøo caûn veà ngoân ngöõ vaø vaên hoùa nöôùc ngoaøi.
Theá giôùi toaøn caàu ñoù nôi Kitoâ giaùo ñöôïc khai sinh vaø tröôûng thaønh ñaõ chaám döùt khi Ñeá quoác La Maõ suïp ñoå do noäi boä yeáu keùm vaø ngoaïi xaâm.
Theá giôùi toaøn caàu hoùa tieáp theo, vaãn coøn taäp trung ôû chaâu AÂu vaø thieáu söï tham döï cuûa ñeá cheá voán hình thaønh Hoài giaùo, laø theá giôùi ôû thôøi trung coå. Moät laàn nöõa, tieáng Latin giuùp ngöôøi ta coù theå ñi laïi vaø trao ñoåi quan ñieåm. Keát quaû laø chính Thaùnh Anselm, moät ngöôøi YÙ laøm vieän phuï moät ñan vieän Phaùp, coù theå trôû thaønh toång giaùm muïc cuûa Canterbury ôû Anh. Thay cho quyeàn löïc chính trò cuûa Ñeá quoác La Maõ, quyeàn löïc toân giaùo cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùo mang laïi söï hôïp nhaát cho nhöõng ngöôøi thuoäc caùc toå chöùc chính trò khaùc nhau.
Giai ñoaïn naøy chöùng kieán söï hoaøn thieän cuûa thaàn hoïc, söï phaùt trieån cuûa hoïc thuyeát kinh vieän do Anselm khôûi xöôùng. Thôøi ñaïi toaøn caàu hoùa ñoù cuoái cuøng cuõng chaám döùt, do söï ñoài baïi trong noäi boä Giaùo hoäi vaø caùc theá löïc theo daân toäc chuû nghóa beân ngoaøi vaø Phong traøo Caûi caùch.
Hieän nay chuùng ta ñang ôû trong caùc giai ñoaïn ñaàu cuûa xu höôùng toaøn caàu hoùa thöù ba, laàn naøy thöïc söï bao haøm toaøn theá giôùi. Tieáng Anh ñöôïc duøng laøm ngoân ngöõ chung cho phaàn lôùn theá giôùi naøy, nhöng cho duø coù roäng raõi hôn nöõa, thì vaên hoùa phoå bieán do ngöôøi Myõ chi phoái cuõng taïo moái lieân keát giöõa moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø giôùi treû, nhöõng ngöôøi coù theå thöïc söï khoâng bieát ngoân ngöõ naøy. Caùc taäp ñoaøn vaø toå chöùc ña quoác gia, vaø phöông tieän truyeàn thoâng ñieän töû khoâng ngöøng phaùt trieån cung caáp moät soá "keo daùn" maø ñeá quoác vaø Giaùo hoäi coù laàn ñaõ cung caáp.
Coù gioáng hay khoâng, thì ñaây laø thôøi ñaïi maø chuùng ta ñang soáng hoâm nay vaø Giaùo hoäi chaéc seõ phaûi soáng qua nhieàu theá heä, neáu khoâng noùi laø nhieàu theá kyû. Thaùnh Phaoloâ coù gì ñeå laïi cho chuùng ta trong vieäc truyeàn giaùo cho theá giôùi naøy?
Thaùnh Phaoloâ vieát baèng tieáng Hy laïp, ngoân ngöõ chung trong thôøi ngaøi. Ngaøi duøng nhöõng phoûng ñoaùn mang tính trieát hoïc vaø vaên hoùa cuûa thính giaû ñeå coâng boá söï thaät veà Ñöùc Gieâsu Kitoâ. Ngaøi laøm ngô tröôùc ranh giôùi ñòa lyù vaø vaên hoùa khi rao giaûng, söû duïng ñöôøng xaù vaø kyõ thuaät ñi bieån cuûa Roâma ñeå ñi rao giaûng Tin Möøng.
Ñoù laø thaùch thöùc cuûa Thaùnh Phaoloâ trong Naêm Thaùnh Phaoloâ naøy vaø sau naøy. Moät Giaùo hoäi döôøng nhö thöôøng luyeán tieác veà xu höôùng toaøn caàu hoùa thöù hai coù saün saøng noi göông Thaùnh Phaoloâ trong xu höôùng toaøn caàu hoùa thöù ba naøy khoâng? Chuùng ta coù saün saøng ñaàu tö nhaân söï vaø nguoàn löïc ñeå thöïc söï söû duïng ngoân ngöõ cuûa theá giôùi naøy khoâng? Chuùng ta coù saün saøng ñieàu chænh ngoân ngöõ vaø quan ñieåm cuûa chuùng ta ñeå giuùp nhöõng ngöôøi laùng gieàng hieåu ñöôïc chuùng khoâng? Chuùng ta coù saün saøng noi göông Thaùnh Phaoloâ ñi khaép theá giôùi toaøn caàu hoùa cuûa chuùng ta ñeå rao giaûng veà Ñöùc Gieâsu Kitoâ, vaø vieäc Ngaøi bò ñoùng ñinh khoâng?
Ñoù khoâng phaûi laø vieäc laøm chæ trong moät naêm. Tuy nhieân, rieâng Naêm Thaùnh Phaoloâ naøy coù theå laø cô hoäi cho chuùng ta cam keát trôû thaønh moät Giaùo hoäi laøm Toâng ñoà cho Theá giôùi toaøn caàu hoùa.
- - - - -
* Linh muïc William Grimm thuoäc doøng Maryknoll laø tröôûng ban bieân taäp cuûa tôø Katorikku Shimbun, Tuaàn baùo Coâng giaùo Nhaät.
UCA News