Tìm hieåu veà Vaên Kieän Ñaïi Cöông
cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi
veà Lôøi Chuùa trong Ñôøi soáng
vaø Söù maïng cuûa Giaùo Hoäi
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Tìm hieåu veà "Vaên Kieän Ñaïi Cöông" (Lineamenta) cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi veà Lôøi Chuùa trong Ñôøi soáng vaø Söù maïng cuûa Giaùo Hoäi.
(Radio Veritas Asia 15/05/2008) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Vaên Kieän Ñaïi Cöông (Lineamenta) cuûa Khoaù Hoïp Thoâng Thöôøng thöù XII Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, ngoaøi phaàn Nhaäp Ñeà vaø Keát Luaän, goàm coù Ba Chöông.
Chöông I noùi veà ba ñieåm caên baûn: Maïc Khaûi, Lôøi Chuùa, Giaùo Hoäi.
Chöông II noùi veà Lôøi Chuùa trong Ñôøi Soáng cuûa Giaùo Hoäi.
Chöông III noùi veà Lôøi Chuùa trong Söù Maïng cuûa Giaùo Hoäi.
Nhöng khi coâng boá Vaên Kieän Ñaïi Cöông, thì coøn coù Lôøi Töïa
Daãn Vaøo Vaên Kieän Ñaïi Cöông cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nikola Eterovic Toång Thö Kyù cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi.
Vaäy tröôùc khi ñoïc Vaên Kieän Ñaïi Cöông (Lineamenta), chuùng ta haõy ñoïc Lôøi Töïa cuûa Ñöùc Toàng Giaùm Muïc Nicola Eterovic, Toång Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Theá Giôùi, nhö sau:
"Lôøi Chuùa laø Lôøi haèng soáng, hieäu nghieäm vaø saéc beùn hôn moïi göôm hai löôõi; Lôøi Chuùa cheùm saâu ñeán möùc cheû ñoâi taâm linh, chia hai tinh thaàn; Lôøi Chuùa khaûo xeùt nhöõng taâm tình vaø tö töôûng cuûa loøng ngöôøi" (DT 4,12).
Troïn caû lòch söû cöùu roãi chöùng minh raèng Lôøi Chuùa laø Lôøi haèng soáng. Thieân Chuùa, nguoàn maïch söï soáng, laø Ñaáng coù saùng kieán thoâng ban chính mình (x. Lc 20,38). Lôøi Ngaøi ñöôïc noùi cho con ngöôøi, saûn phaåm do ngaøi taïo döïng (x. Gb 10,3), coù khaû naêng ñaùp lôøi Thieân Chuùa vaø böôùc vaøo trong truyeàn thoâng vôùi Ñaáng Taïo Döïng mình. Vì theá, Lôøi Chuùa ñoàng haønh vôùi con ngöôøi töø luùc ñöôïc taïo thaønh cho ñeán luùc keát thuùc cuoäc haønh höông treân traàn gian naøy. Lôøi Chuùa ñöôïc bieåu loä baèng nhieàu caùch theá khaùc nhau, cho ñeán caùch thöùc choùp ñænh laø Maàu Nhieäm Nhaäp Theå, khi Ngoâi Lôøi, Ñaáng laø Thieân Chuùa nôi Thieân Chuùa, nhôø taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, maø xuoáng theá laøm ngöôøi (x. Gn 1,1.14). Chuùa Gieâsu Kitoâ, cheát vaø ñaõ soáng laïi, laø Ñaáng haèng soáng (KH 1,18), laø Ñaáng coù lôøi ban söï soáng ñôøi ñôøi (x. Gn 6,58).
Lôøi Chuùa laø Lôøi saéc beùn. Lôøi Chuùa soi saùng ñôøi soáng con ngöôøi, vöøa chæ cho con ngöôøi bieát ñöôøng phaûi ñi theo, nhaát laø qua caùc Giôùi Raên (x. Xh 20, 1-21) maø Chuùa Gieâsu ñaõ toång hôïp laïi trong meänh leänh yeâu thöông Thieân Chuùa vaø yeâu thöông ngöôøi laân caän (x. Mt 22,37-40). Caùc Moái Phuùc (x. Lc 6,20-26) laø lyù töôûng cho ñôøi kitoâ ñöôïc soáng trong thaùi ñoä laéng nghe Lôøi Chuùa, Lôøi khaùo saùt saâu xa nhöõng taâm tình cuûa loøng ngöôøi, vöøa höôùng taâm loøng ñoù ñeán ñieàu thieän haûo vaø thanh luyeän noù khoûi taát caû nhöõng gì laø toäi loãi. Khi thoâng truyeàn chính mình cho con ngöôøi toäi loãi, nhöng ñöôïc môøi goïi soáng thaùnh thieän, Thieân Chuùa khuyeán khích con ngöôøi haõy thay ñoåi neáp soáng xaáu xa cuûa hoï: "Caùc ngöôøi haõy quay trôû laïi khoûi nhöõng con ñöôøng xaáu vaø haõy tuaân giöõ nhöõng leänh Ta truyeàn vaø nhöõng ñieàu Ta daïy theo leà luaät maø ta ñaõ ñaët ra buoäc cha oâng caùc ngöôøi tuaân giöõ vaø ñaõ truyeàn noùi ra cho caùc ngöôøi bieát qua caùc toâi tôù cuûa Ta, caùc ngoân söù" (2 Vua 17,13). Trong Phuùc aâm, Chuùa Gieâsu keâu môøi nhö sau: "Anh em haõy aên naên thoáng hoái, vì Nöôùc Trôøi gaàn beân" (Mt 3,2). Nhôø hoàng aân Chuùa Thaùnh Thaàn, Lôøi Chuùa chaïm ñeán taâm hoàn keû toäi loãi thoáng hoái vaø ñem con ngöôøi trôû veà hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa trong Giaùo Hoäi. Söï aên naên trôû laïi cuûa ngöôøi toäi loãi laø nguyeân nhaân nieàm vui lôùn treân trôøi (x.Lc 15,7). Nhaân danh Chuùa Phuïc sinh, Giaùo Hoäi tieáp tuïc söù maïng rao giaûng "cho taát caû moïi daân nöôùc söï aên naên thoáng hoái vaø ôn tha thöù moïi toäi loãi " (Lc 24,47). Chính Giaùo Hoäi, vôùi loøng vaâng phuïc Lôøi Chuùa, böôùc ñi treân con ñöôøng khieâm toán vaø aên naên, ñeå moãi ngaøy moät trung thaønh hôn vôùi Chuùa Gieâsu Kitoâ, laø vò Hoân Phu vaø laø Chuùa cuûa Giaùo Hoäi, vaø ñeå rao giaûng Tin Vui Möøng, vôùi söùc maïnh hôn vaø caùch trung thöïc hôn.
Lôøi Chuùa laø lôøi höõu hieäu. Chöùng minh cho ñieàu naøy laø nhöõng bieán coá trong ñôøi cuûa caùc toå phuï vaø cuûa caùc tieân tri, cuõng nhö cuûa Daân ñöôïc tuyeån choïn cuûa Cöïu vaø Taân Öôùc. Moät caùch ngoaïi thöôøng, laø chöùng taù cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa, Ñaáng qua vieäc Nhaäp Theå ñaõ ñeán cö nguï giöõa chuùng ta" (Gn 1,14). Chuùa tieáp tuïc rao giaûng Nuôùc Trôøi vaø chöõa laønh caùc beänh nhaân (x. Lc 9,2) qua trung gian cuûa Giaùo Hoäi Chuùa. Giaùo Hoäi hoaøn thaønh coâng cuoäc cöùu roãi nhôø qua Lôøi vaø caùc Bí Tích, ñaëc bieät laø bí tích Thaùnh Theå, nguoàn maïch vaø choùp ñænh cuûa ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoâi, trong ñoù, nhôø ôn Chuùa Thaùnh Thaàn, nhöõng lôøi truyeàn pheùp trôû neân höõu hieäu, vöøa bieán ñoåi baùnh neân Mình Thaùnh vaø röôïu neân Maùu Thaùnh Chuùa Gieâsu (x. Mt 26,26-28); Mc 14,22-23; Lc 22,19-20). Lôøi Chuùa laø nguoàn maïch hieäp thoâng giöõa con ngöôøi vaø Thieân Chuùa, vaø giöõa nhöõng con ngöôøi vôùi nhau, nhöõng keû ñöôïc Thieân Chuùa yeâu thöông.
Moái lieân heä chaët cheõ giöõa bí tích Thaùnh Theå vaø Lôøi Chuùa ñaõ quyeát ñònh cho söï choïn löïa chuû ñeà cuûa Khoaù Hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, vöøa cuõng coá öôùc nguyeän ñaõ coù töø laâu muoán daønh nhöõng suy tö trong Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cho Lôøi Chuùa. Vì theá, sau Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc veà Thaùnh Theå, nguoàn maïch vaø choùp ñænh cuûa ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, ñaõ dieãn ra töø ngaøy 2 ñeán 23 thaùng 10 naêm 2005, thì nay xem ra nhö laø ñieàu hôïp lyù ñeå taäp trung chuù yù ñeán Lôøi Chuùa trong ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, vöøa ñaøo saâu theâm nöõa yù nghóa cuûa baøn tieäc duy nhaát trao ban Baùnh vaø Lôøi. Chuû ñeà naøy phaûn aùnh nguyeän voïng öu tieân cuûa caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông, ñöoïc caùc giaùm muïc chuû chaên gôûi ñeán Vaên Phoøng Trung Öông. Quaû thaät, vieäc choïn chuû ñeà Lôøi Chuùa cho khoaù hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc saép tôùi, ñaõ ñöôïc thöïc hieän moät "caùch taäp ñoaøn". Theo moät ñöôøng loái thöïc haønh ñaùng khen, Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI ñaõ trao phoù cho Vaên Phoøng Toång thö kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc tham khaûo haøng giaùm muïc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo. Döïa treân nhöõng baûn traû lôøi ñeán töø Giaùo Hoäi Ñoâng Phöông Coâng giaùo, töø caùc Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, töø caùc Boä trong Giaùo Trieàu Roma, vaø töø Lieân Hieäp caùc Beà Treân Toång Quyeàn, thì thaáy hieän roõ chuû ñeà ñöôïc nhieàu ngöôøi choïn veà Lôøi Chuùa, vôùi nhöõng nhaán maïnh khaùc nhau vaø vôùi nhöõng khía caïnh khaùc nhau. Chaát lieäu doài daøo ñaõ ñöôïc ñem ra phaân tích bôûi Hoäi Ñoàng Thoâng Thöôøng laàn thöù XI cuûa Vaên Phoøng Toång Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Thaät vaäy, khi hoïp Hoäi Ñoàng thoâng thöôøng, coù 12 vò thuoäc Hoäi Ñoàng Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ñaõ ñöôïc choïn ra. Vaø ñuùng theo nhöõng gì ñaõ ñöôïc tieân lieäu trong "Noäi Quy cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc", coù 3 thaønh vieân khaùc cuûa Hoäi Ñoàng Thö Kyù, ñöôïc ÑTC boå nhieäm. Keát quaû cuûa cuoäc thaûo luaän phong phuù cuûa Hoäi Ñoàng Thoâng Thöôøng ñaõ ñöôïc toång hôïp laïi theo nhieàu chuû ñeà maø Ñöùc Cha Toång Thö Kyù ñaõ trình leân cho Ñöùc Thaùnh Cha quyeát ñònh.
ÑTC laø chuû tòch thöôøng quyeàn cuûa khoaù hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc. Vaøo ngaøy 6 thaùng 10 naêm 2006, ÑTC ñaõ choïn vaø cho bieát chuû ñeà cuûa Khoaù Hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc seõ ñöôïc toå chöùc vaøo thaùng 10 naêm 2008. Tieáp ñoù, Hoäi Ñoàng Thoâng Thöôøng cuûa Vaên Phoøng Toång Thö Kyù Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc baét tay laøm vieäc, ñeå chuaån bò Vaên Kieän Ñaïi Cöông (Lineamenta), nhaém trình baøy vaén taét veà taàm quan troïng cuûa Lôøi Chuùa, neâu ra nhöõng khiaù caïnh tích cöïc trong ñôøi soáng vaø söù maïng cuûa Giaùo Hoäi, vöøa ñoàng thôøi noùi leân vaøi vaán ñeà ñang tranh luaän ít ra caàn ñöôïc ñaøo saâu, vì lôïi ích cho giaùo hoäi vaø cho sinh hoaït cuûa Giaùo Hoäi trong theá giôùi. Vaên Kieän Ñaïi Cöông (lineamenta) quy chieáu nhieàu ñeán Hieán Cheá Tín Lyù veà Maïc khaûi Dei Verbum cuûa Coâng Ñoàng Vaticanoâ II. Vaên Kieän Ñaïi Cöong ñi theo ñöôøng loái tieáp caän cuûa caùc nghò phuï Coâng Ñoàng Vaticanoâ II, laø ñaët mình trong thaùi ñoä kính phuïc laéng nghe Lôøi Chuùa, ñeå roài sau ñoù coù theå loan baùo moät caùch tin töôûng (x. DV 1). Vieäc ñoïc laïi vaên kieän Coâng Ñoàng Vaticanoâ II theo chìa khoaù muïc vuï, hoaø hôïp vôùi nhöõng tuyeân boá sau ñoù cuûa Huaán Quyeàn trong giaùo hoäi coù traùch nhieäm giaûi thích caùch ñích thöïc kho taøng Ñöùc Tin, ñöôïc tích chöùa trong Thaùnh Truyeàn vaø trong Kinh Thaùnh.
Ñeå giuùp suy tö vaø thaûo luaän veà chuû ñeà trong toaøn theå Giaùo Hoäi, Vaên Kieän Ñaïi Cöông (Lineamenta) coù gôûi theâm baûn Caâu Hoûi chi tieát, lieân quan ñeán nhöõng ñeà taøi ñöôïc baøn ñeán trong töøng chöông cuûa vaên Kieän Ñaïi Cöông. Taát caû caùc cô caáu cuûa Giaùo Hoäi , nhö ñaõ keå ra ôû treân, ñöôïc yeâu caàu gôûi baûn traû lôøi cho nhöõng caâu hoûi trong voøng moät thaùng, töùc trong thaùng 11 naêm 2007.
Vôùi söï giuùp ñôõ cuûa vaøi vò chuyeân moân, Hoäi Ñoàng Thö Kyù thoâng thöôøng seõ nghieân cöùu nhöõng baûn traû lôøi vaø xeáp laïi theo traät töï nhöõng chuû ñeà, trong moät Vaên Kieän thöù hai, thöôøng quen ñöôïc goïi "Taøi Lieäu Laøm Vieäc" (Instrumentum Laboris), seõ ñöôïc nhaän laøm taøi lieäu cho Khoaù Hoïp Thoâng Thöôøng Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc laàn thöù XII, töø ngaøy 5 cho ñeán 26 thaùng 10 naêm 2008.
Ngay töø ñaàu, Giaùo Hoäi soáng Lôøi Chuùa. Trong Chuùa Kitoâ, Ngoâi lôøi nhaäp theå döôùi taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Giaùo Hoäi laø nhö "bí tích, nghóa laø, daáu chæ vaø phöông tieän cho söï hieäp nhaát cuûa con ngöôøi vôùi Thieân Chuùa, vaø cho söï hieäp nhaát toaøn theå gia ñình nhaân loaïi" (LG 1). Lôøi Chuùa coøn laø söùc thuùc ñaåy khoâng bao giôø caïn cuûa söù maïng cuûa Giaùo Hoäi cho ngöôøi gaàn keû xa. Vaâng phuïc meänh leänh cuûa Chuùa Gieâsu vaø tin töôûng phoù thaùc vaøo söùc maïnh Chuùa Thaùnh Thaàn, Giaùo Hoäi luoân soáng trong tình traïng truyeàn giaùo (x. Mt 28,19). Theo maãu göông cuûa Meï maria, nöõ tì khieâm toán cuûa Thieân Chuùa, Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc muoán coå voõ söï taùi khaùm phaù traøn ñaày kinh ngaïc veà Lôøi Chuùa, Lôøi haèng soáng, saéc beùn vaø höõu hieäu, beân trong giaùo hoäi, trong sinh hoaït phuïng vuï, trong lôøi caàu nguyeän, trong coâng vieäc rao giaûng Phuùc AÂm, trong vieäc daïy giaùo lyù vaø trong thaàn hoïc, trong ñôøi soáng caù nhaân vaø coäng ñoàng, cuõng nhö trong caùc neàn vaên hoaù cuûa con ngöôøi, laø nhöõng neàn vaên hoaù ñöôïc thanh luyeän vaø trôû neân phong phuù nhôø Tin Möøng. Ñeå cho Lôøi Chuùa thöùc tænh, nhöõng ngöôøi kitoâ seõ coù khaû naêng traû lôøi cho baát cöù ai tra hoûi veà lyù do cuûa nieàm hy voïng mình coù, (x. 1 Pet 3,15), vöøa ñoàng thôøi yeâu meán anh chò em, "khoâng phaûi baèng lôøi noùi suoâng hay ngoaøi moâi mieäng, nhöng baèng vieäc laøm vaø söï thaät." (1 GV 3,18). Nhôø chu toaøn nhöõng vieäc toát, ngöôøi kitoâ seõ chieáu toaû tröôùc maët ngöôøi ñôøi aùnh saùng cuûa mình, moät aùnh saùng phaûn chieáu vinh quang cuûa Thieân Chuùa; vaø taát caû moïi ngöôøi seõ ngôïi khen Thieân Chuùa Cha treân trôøi (x. Mt 5,16).Nhö theá, Lôøi Chuùa chieáu toaû ra treân troïn caû ñôøi soáng cuûa Giaùo Hoäi, vöøa xaùc ñònh söï hieän dieän cuûa mình trong xaõ hoäi nhö laø men cuûa moät theá giôùi coâng baèng hôn, yeâu chuoäng hoaø bình, vaéng moïi hình thöùc baïo löïc vaø môû roäng cho vieäc xaây döïng moät neàn vaên minh cuûa Tình Thöông.
"Lôøi Chuùa toàn taïi muoân ñôøi. Vaø ñoù laø lôøi Tin Möøng ñöôïc loan baùo cho anh chò em" (I Pet 1, 25).
Öôùc chi vieäc suy nghó veà chuû ñeà cuûa khoaù hoïp Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc trôû thaønh lôøi caàu nguyeän khieâm toán ngoû haàu vieäc khaùm phaù laïi Lôøi Chuùa soi saùng moãi ngaøy moät toát ñeïp hôn ñöôøng ñôøi chuùng ta trong giaùo hoäi vaø trong xaõ hoäi, treân ñoaïn ñöôøng nhieàu khi goà gheà, trong khi chuùng ta tin töôûng chôø ñôïi "trôøi môùi ñaát môùi trong ñoù coâng lyù ngöï trò vöõng beàn" (a Pet 3,13).
(baûn dòch Vieät ngöõ cuûa Ñaëng Theá Duõng)