Phuï nöõ AÙ Chaâu
ngaøy caøng ñöôïc trao quyeàn trong Giaùo hoäi
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Phuï nöõ AÙ Chaâu ngaøy caøng ñöôïc trao quyeàn trong Giaùo hoäi.
Chuyeân muïc UCAN 'Giaùo daân ôû chaâu AÙ' cuûa Virginia Saldanha
Mumbai, AÁn Ñoä (UCAN AS04544.1487 Ngaøy 3-3-2008) - Chaâu AÙ laø chaâu luïc phong phuù veà vaên hoùa vaø toân giaùo, cuõng nhö nhöõng thöïc traïng xaõ hoäi, chính trò vaø kinh teá, nhöng phuï nöõ ôû chaâu AÙ coù chung moät thöïc teá ñoù laø bò chi phoái bôûi cheá ñoä gia tröôûng. Coù 55% phuï nöõ treân theá giôùi soáng ôû chaâu AÙ. Töø khu vöïc Ñoâng AÙ giaøu coù ñeán Nam AÙ ngheøo ñoùi, coù truyeàn thoáng troïng nam khinh nöõ neân ngöôøi nam ñöôïc öu tieân trong chaêm soùc, dòch vuï vaø coù cô hoäi hôn, caû trong gia ñình vaø ngoaøi xaõ hoäi.
Toân giaùo vaãn coøn aûnh höôûng lôùn trong ñôøi soáng cuûa phuï nöõ AÙ chaâu, hoï voán laø nhöõng ngöôøi thöôøng xuyeân ñi ñeàn chuøa, nhaø thôø, thaùnh ñöôøng Hoài giaùo,... vaø trung thaønh giöõ ñaïo trong nhöõng luùc khoù khaên vaø caêng thaúng. Hoï caàu nguyeän vaø daâng cuùng cho caùc vò thaàn khaùc nhau, keå caû thaàn cuûa caùc toân giaùo khaùc. Tuy nhieân, caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo coù aûnh höôûng lôùn trong khu vöïc xem phuï nöõ laø ngöôøi phuï thuoäc vaøo nam giôùi. Traøo löu chính thoáng toân giaùo ñaõ phaùt trieån trong thôøi gian gaàn ñaây vaø tìm caùch chi phoái vaø kieåm soaùt ñôøi soáng cuûa phuï nöõ.
Baïo haønh phuï nöõ laø quan ngaïi lôùn nhaát ñoái vôùi phuï nöõ ôû nhieàu nöôùc. Trong gia ñình, nhieàu phuï nöõ bò laïm duïng theå xaùc vaø tình duïc döôùi hình thöùc ñaùnh ñaäp, haõm hieáp hay loaïn luaân. Nhöõng vaán ñeà "rieâng tö" naøy thöôøng ñöôïc giöõ kín nhöng nay ñang baét ñaàu phôi baøy.
Ngöôøi phuï nöõ gaùnh vaùc coâng vieäc naëng gaáp ñoâi trong vaø ngoaøi gia ñình, do quan nieäm truyeàn thoáng xem ngöôøi nöõ chuû yeáu laø laøm meï/ vôï/ ngöôøi lo vieäc nhaø. Tuy nhieân, nhu caàu cuûa cuoäc soáng hieän nay ñoøi buoäc ngöôøi nöõ phaûi ñi laøm beân ngoaøi nöõa. Hoï bò lao taâm do aùp löïc caêng thaúng cuûa traùch nhieäm keùp naøy vaø thöôøng bò choàng ñoái xöû baïo löïc khi khoâng theå chu toaøn vai troø ôû nhaø theo mong muoán cuûa choàng.
Tình traïng khoâng chung thuûy ñang lan traøn, ôû moät soá neàn vaên hoùa ngöôøi ta ñaët teân cho nhöõng phuï nöõ bò nhöõng quyù oâng chaùn côm theøm phôû theo ñuoåi. Ñaøn oâng coù "vôï beù" ôû Thaùi Lan hay moät querida ("ngöôøi yeâu" hay "tình nhaân") ôû Philippines, cho thaáy veà maët vaên hoùa ngöôøi ta kheùo leùo chaáp nhaän hieän töôïng naøy.
ÔÛ khu vöïc Nam AÙ, phuï nöõ ñoái dieän ngheøo ñoùi. Cuøng vôùi naõo traïng vaên hoùa troïng nam, phuï nöõ khoâng chæ bò khai thaùc, maø coøn hoøa mình vaøo uûng hoä söï thoáng trò cuûa nam giôùi. Tyû leä giôùi tính khoâng caân xöùng ôû caùc nöôùc Nam AÙ (AÁn Ñoä coù 933 nöõ so vôùi 1,000 nam) cuøng vôùi soá lieäu thoáng keâ caùc vuï baïo haønh phuï nöõ naèm trong caùc vaán ñeà toài teä nhaát treân theá giôùi.
ÔÛ Ñoâng Nam AÙ, phuï nöõ di cö tìm vieäc laøm trong vaø ngoaøi nöôùc vôùi quy moâ lôùn. Nhöõng phuï nöõ naøy phaûi chòu caûnh baát coâng, baïo haønh, caêng thaúng trong caûm xuùc vaø döûng döng do soáng xa gia ñình, bò ngöôøi chuû ngöôïc ñaõi vaø quaáy roái tình duïc.
Giaøu coù laø ñaëc ñieåm cuûa Ñoâng AÙ ngoaïi tröø Moâng Coå. Caùc giaù trò cuûa Khoång giaùo voán troïng nam kinh nöõ aûnh höôûng lôùn ñeán khu vöïc naøy. Tình traïng ly hoân gia taêng do coù söï thay ñoåi trong ñòa vò cuûa phuï nöõ nhöng khoâng coù söï thay ñoåi töông öùng trong thaùi ñoä cuûa nam giôùi. Phuï nöõ ôû caùc quoác gia AÙ chaâu ngheøo hôn di cö ñeán khu vöïc naøy ñeå tìm vieäc laøm.
ÔÛ nhieàu vuøng chaâu AÙ, caùc neàn vaên hoùa boä toäc voán thöôøng toân troïng phuï nöõ nhö nam giôùi coù aûnh höôûng maïnh meõ. Söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò hoùa vaø hieän ñaïi hoùa khieán phuï nöõ xa coâng vieäc ñoàng aùn. Nhöõng phuï nöõ ngaây thô naøy thöôøng ñöôïc ñöa leân caùc thaønh phoá vaø bò löøa vaøo con ñöôøng maïi daâm, laøm maát daàn phaåm giaù vaø quyeàn lôïi cuûa phuï nöõ.
Trong khi ñoù, phuï nöõ tieáp tuïc ñoùng vai troø phuï trong Giaùo hoäi ôû haàu heát caùc vuøng cuûa chaâu AÙ - laøm caùc coâng vieäc truyeàn thoáng nhö queùt doïn, trang trí, naáu aên, daïy giaùo lyù, giuùp chuaån bò cho nghi thöùc phuïng vuï,.... ÔÛ Philippines vaø Hoàng Koâng, ñòa vò cuûa phuï nöõ trong cöông vò laõnh ñaïo Giaùo hoäi toát hôn ôû caùc nôi khaùc cuûa chaâu AÙ nhieàu. Lieân Hoäi ñoàng giaùm muïc AÙ chaâu (FABC) coù naêm phuï nöõ laøm thö kyù ñieàu haønh - cuûa ba trong chín vaên phoøng vaø caùc ban chuyeân traùch Giôùi treû vaø AsIPA.
Vôùi söï phaùt trieån cuûa caùc Coäng ñoaøn Kitoâ Nhoû (SCC), nhieàu phuï nöõ ñang tích cöïc tham gia ôû caáp coäng ñoaøn trong tö caùch laõnh ñaïo. "Phuï nöõ laø huaán luyeän vieân, trôï giuùp vaø caùc tham döï vieân chuyeân caàn vaø ñaùng tin caäy nhaát trong Coäng ñoaøn Kitoâ Nhoû. Toùm laïi, phuï nöõ xaây döïng vaø duy trì caùc SCC", theo Cora Mateo cuûa Ban chuyeân traùch AsIPA, tröïc thuoäc Vaên phoøng Giaùo daân vaø Gia ñình cuûa FABC.
Tuy nhieân, khi baàu hoäi ñoàng giaùo xöù, thì ñaøn oâng laïi laø ngöôøi ñöôïc baàu choïn. Ñaây laø do theo truyeàn thoáng ñaøn oâng ñöôïc xem laø "ngöôøi laõnh ñaïo" vaø laø ngöôøi ñaûm traùch nhöõng coâng vieäc ngoaøi xaõ hoäi. Thöôøng thaáy ít coù ñaøn oâng trong caùc ban taøi chính. Khi phuï nöõ baét ñaàu tham döï phuïng vuï trong vai troø laø ngöôøi ñoïc saùch, ca tröôûng, thöøa taùc vieân ngoaïi thöôøng, tieáp taân vaø giuùp leã, ngöôøi ta nhaän thaáy hoï laø thaønh phaàn ña soá ñi tham döï. Tuy nhieân, ôû moät soá quoác gia vai troø thöøa taùc vieân ngoaïi thöôøng vaø giuùp leã vaãn chöa daønh cho phuï nöõ.
Caùc nöõ tu laøm vieäc vôùi phuï nöõ ôû noâng thoân vaø caùc khu nhaø oå chuoät ñaõ ñoùng goùp raát nhieàu trong vieäc trao quyeàn cho phuï nöõ thoâng qua ñaøo taïo caùc nhoùm laùng gieàng. Phuï nöõ thuoäc caùc tín ngöôõng khaùc nhau tham gia caùc nhoùm naøy. Caùc nöõ tu ñang tham gia coâng taùc muïc vuï thoâng qua caùc SCC vaø thöôøng ñi tieân phong laøm vieäc trong caùc vuøng truyeàn giaùo xa xoâi.
Phuï nöõ ñoäc thaân, quaû phuï vaø phuï nöõ ñaõ ly thaân hay ly hoân caûm thaáy bò boû rôi trong Giaùo hoäi. Cuoäc chieán daøi leâ theâ ôû Sri Lanka ñaõ khieán nhieàu ngöôøi maát choàng vaø phaûi vaät loän vôùi cuoäc soáng. Toâi nhôù nhöõng quaû phuï naøy ñaõ leân tieáng keâu goïi giuùp ñôõ taïi moät cuoäc hoïp cuûa caùc nöõ tu. Trong toång giaùo phaän Bombay, mieàn taây AÁn Ñoä, Hy voïng vaø Söï soáng laø moät phong traøo cuûa caùc quaû phuï ñaày nghò löïc giaûi phoùng nhieàu phuï nöõ khoûi nhöõng troùi buoäc cuûa caûnh goùa choàng truyeàn thoáng vaø truyeàn caûm höùng thaønh laäp moät nhoùm quaû phuï ôû Sri Lanka.
Caùc phuï nöõ ly thaân vaø ly dò caûm thaáy bò coäng ñoaøn xa laùnh, vì theo truyeàn thoáng traùch nhieäm giöõ cho gia ñình eâm thaém ñöôïc giao cho phuï nöõ. Ngoaøi vieäc bò toån thöông naëng neà sau khi ly thaân hoaëc ly hoân, hoï coøn phaûi gaùnh vaùc traùch nhieäm laøm ngöôøi meï khoâng choàng. Soá phuï nöõ ñoäc thaân tham gia caùc hoäi ñoaøn theá tuïc ñang ngaøy caøng nhieàu, cho hoï ñòa vò nhö laø tu só.
ÔÛ haàu heát caùc nöôùc ñeàu coù moät toå chöùc phuï nöõ caáp quoác gia trong Giaùo hoäi lieân keát vôùi Hieäp hoäi caùc Toå chöùc Phuï nöõ Coâng giaùo Theá giôùi (WUCWO). Ban laõnh ñaïo cuûa toå chöùc naøy chuû yeáu goàm caùc phuï nöõ taàng lôùp trung löu chuû yeáu laøm töø thieän vaø caùc chöông trình ñeán vôùi tha nhaân truyeàn thoáng cuûa phuï nöõ. Nhieäm vuï laøm vieäc ñeå bieán ñoåi xaõ hoäi thöôøng do UÛy ban Coâng lyù vaø Hoøa bình hay UÛy ban hoaëc Vaên phoøng Phuï nöõ ñaûm traùch.
Saùu hoäi ñoàng Giaùo hoäi ôû chaâu AÙ ñaõ thaønh laäp moät cô caáu xöû lyù caùc vaán ñeà cuûa phuï nöõ trong töøng quoác gia cuûa mình goàm AÁn Ñoä, Bangladesh, Haøn Quoác, Indonesia, Philippines vaø Thaùi Lan. Caùc cô caáu naøy ñaõ daàn daàn baét ñaàu thay ñoåi thöïc traïng cuûa phuï nöõ thoâng qua caùc chöông trình keâu goïi nhaän thöùc vaø huaán luyeän. Hoï taïo cho phuï nöõ moät dieãn ñaøn ñeå leân tieáng trong Giaùo hoäi, vaø coøn noái maïng vôùi caùc nhoùm phuï nöõ khaùc beân ngoaøi Giaùo hoäi.
Ngoaøi ra, soá nöõ thaàn hoïc gia ñöôïc ñaøo taïo ñaõ taêng ôû chaâu AÙ töø khi Hoäi Toâng ñoà Giaùo daân cuûa caùc Giaùm muïc (BILA) veà Phuï nöõ laàn thöù nhaát dieãn ra vaøo naêm 1995. Khaù ít nöõ thaàn hoïc gia ñang giaûng daïy taïi caùc tröôøng ñaïi hoïc vaø trong caùc chöông trình thaàn hoïc ôû chaâu AÙ. Nhöng caùc giaùo daân nöõ khoâng nhaän thaáy coù lôïi veà kinh teá khi boû thôøi gian vaø tieàn baïc ñeå hoïc thaàn hoïc, vì khoâng coù nhieàu cô hoäi kieám vieäc laøm. Tuy nhieân, coù nhieàu nhoùm nhoû khoâng chính thöùc cuûa phuï nöõ ôû caùc nöôùc thöôøng xuyeân gaëp gôõ ñeå suy tö nhöõng vaán ñeà thaàn hoïc voán aên saâu vaøo thöïc teá ñôøi soáng cuûa phuï nöõ chaâu AÙ vaø giaùo huaán cuûa Chuùa Gieâsu.
20 naêm sau khi Ñöùc Thaùnh cha Gioan Phaoloâ II phaùt haønh toâng thö Mulieris Dignitatem ("Veà Phaåm giaù vaø Ôn goïi cuûa Phuï nöõ", 15-8-1988), döôøng nhö Giaùo hoäi laïi quan taâm xem xeùt laïi ñòa vò vaø phaåm giaù cuûa phuï nöõ trong xaõ hoäi vaø Giaùo hoäi. Trong thaùng 2-2008, Hoäi ñoàng Giaùo hoaøng veà Giaùo daân ñaõ toå chöùc moät hoäi nghò quoác teá veà Nam giôùi vaø Nöõ giôùi: 'Con ngöôøi' troïn veïn, vaø Hoäi ñoàng Giaùm muïc Coâng giaùo AÁn Ñoä taäp trung thaûo luaän veà Trao quyeàn cho phuï nöõ trong Giaùo hoäi vaø Xaõ hoäi taïi cuoäc hoïp ñaïi hoäi ñoàng töø ngaøy 13-20/2/2008.
ÔÛ chaâu AÙ, phuï nöõ khoâng phuû nhaän söï khaùc nhau giöõa nam vaø nöõ. Chính vì söï khaùc nhau naøy laøm cho ngöôøi phuï nöõ trôû thaønh ñoäc nhaát voâ nhò. Toøan theå coäng ñoàng nhaân loaïi caàn ñöôïc laøm cho phong phuù bôûi nhöõng taøi naêng voán coù cuûa ñaøn oâng vaø phuï nöõ trong cai quaûn, ra quyeát ñònh, chính trò, phaùt trieån, kinh teá,... Chuùng ta thaát baïi nhieàu do thieáu söï caân baèng naøy, phuï nöõ coù theå ñoùng goùp vaøo taát caû caùc lónh vöïc trong cuoäc soáng.
Caùc laõnh ñaïo nam vaø nöõ caàn laøm vieäc vôùi nhau trong söï hoøa hôïp, gioáng nhö "nhöõng baäc cha meï", laáy cuoäc soáng vaø nhu caàu gia ñình nhaân loaïi laøm öu tieân haøng ñaàu, ñeå gioáng nhö Chuùa Gieâsu chuùng ta coù theå ñem söï vieân maõn cuûa cuoäc soáng ñeán cho moïi daân toäc, ñaëc bieät laø phuï nöõ, nhöõng ngöôøi sinh ra caùc theá heä töông lai. Luùc ñoù phuï nöõ vaø ñaøn oâng seõ theå hieän phaåm giaù chaân thaät cuûa mình laø nhöõng con ngöôøi ñöôïc taïo döïng theo gioáng hình aûnh Thieân Chuùa.
- - - - -
Virginia Saldanha soáng ôû Mumbai, AÁn Ñoä. Baø laø thö kyù ñieàu haønh cuûa Vaên phoøng giaùo daân vaø gia ñình cuûa FABC, vaø laø cöïu thö kyù ñieàu haønh cuûa UÛy ban phuï nöõ trong Hoäi ñoàng giaùm muïc Coâng giaùo AÁn Ñoä.
UCA News