Vaøi Suy Nghó veà
Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi Coâng Giaùo vaø Moâi Sinh
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi Suy Nghó veà Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi Coâng Giaùo vaø Moâi Sinh.
(Radio Veritas Asia 4/03/2008) - Vieäc phaùt haønh aán baûn chính thöùc cuûa taäp saùch "Toaùt Yeáu Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi" vaøo naêm 2004, coù theå ñöôïc xem nhö laø Coät Moác ghi daáu keát thuùc cuûa moät giai ñoaïn phaùt trieån hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi, töø Ñöùc Leâoâ XIII ñeán nay. Nhöõng naêm ñaàu cuûa theá kyû thöù XXI, laø nhöõng naêm thaåm ñònh laïi noäi dung cuûa Hoïc thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi ñaõ ñöôïc khai trieån. Nhieàu boä saùch toång hôïp veà Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa giaùo hoäi coâng giaùo ñaõ ñöôïc xuaát baûn trong thôøi kyø naøy.
Chaúng haïn nhö boä Töï Ñieån Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi, xuaát baûn taïi Roma, naêm 2006, do Trung Taâm Nghieân Cöùu Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi cuûa Ñaïi Hoïc Coâng Giaùo Thaùnh Taâm, chuû tröông bieân soaïn. Vaø coøn nhieàu boä saùch khaùc nöõa, chaúng haïn nhö taäp saùch cuûa Giaùo Sö Giorgio Campanini, chuyeân vieân veà chính trò hoïc theo tinh thaàn kitoâ giaùo. Taäp saùch coù töïa ñeà nhö sau: Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi: nhöõng thaønh quaû ñaït ñöôïc vaø nhöõng thaùch thöùc môùi, xuaát baûn naêm 2007, Roma, nhaø xuaát baûn EDB.
Giaùo Sö Giorgio Campanini ñaõ daønh troïn chöông thöù Saùu cuûa taäp saùch, ñeå noùi veà "nhöõng thaùch thöùc môùi", coøn ñöôïc chính giaùo sö goïi baèng moät cuïm töø khaùc nöõa laø "Nhöõng Bieân Cöông Môùi cuûa Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi". Vaø moät trong nhöõng thaùch thöùc môùi, hay bieân cöông môùi, laø vaán ñeà "Moâi Sinh".
Giôø ñaây môøi quyù vò vaø caùc baïn theo doõi nhöõng suy tö cuûa giaùo sö Giorgio Campanini veà ñeà taøi Moâi Sinh trong Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, vaøo khôûi ñaàu ngaøn naêm thöù ba, trong nhöõng naêm ñaàu cuûa theá kyû XXI.
Theo caùi nhìn truyeàn thoáng veà Hoïc Thuyeát Xaê Hoäi cuûa Giaùo Hoäi, thì khi noùi veà vieäc höôûng duøng nhöõng taøi nguyeân cuûa traùi ñaát, thì ngöôøi ta chuù yù nhieàu --- neáu khoâng muoán noùi laø "chæ chuù yù" --- ñeán nhöõng taøi nguyeân, nhöõng cuûa caûi, nhöõng saûn phaåm do con ngöôøi laøm ra qua söùc lao ñoäng. Noäi dung coå ñieån vaø chính yeáu cuûa Hoïc Thuyeát Xaõ Hoäi cuûa Giaùo Hoäi laø trình baøy giaûi phaùp (hay nhöõng giaûi phaùp) ñeå vöôït qua söï tranh chaáp giöõa hai cöïc Lao Ñoäng vaø Tö Baûn. Troïn caû doøng suy tö trong hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi coâng giaùo döôøng nhö bò cuoán huùt bôûi "hai cöïc": "Tö Baûn vaø Lao Ñoäng", "Con Ngöôøi vaø Tieàn Voán".
Giôø ñaây, trong giai ñoaïn môùi, xuaát hieän moät "phaân cöïc môùi", vôùi teân goïi môùi laø "moâi sinh", laø "thieân nhieân". Vaø cuõng töø ñaây, suy tö cuûa Hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa giaùo hoäi khoâng coøn ñöôïc trình baøy theo hai phaân cöïc "Tö Baûn vaø Lao Ñoäng", nhöng theo ba phaân cöïc " Tö Baûn, Lao Ñoäng vaø Moâi Sinh".
Vieäc höôûng duøng moät caùch ñuùng nhöõng taøi nguyeân thieân nhieân khoâng coøn ñöôïc xaùc ñònh theo "hai tieâu chuaån": "Tö Baûn vaø Lao Ñoäng" nöõa, maø phaûi theo "ba tieâu chuaån": Tö Baûn - Lao Ñoäng - Moâi Sinh".
Nhöõng taøi nguyeân treân traùi ñaát naøy --- vaø chuùng ta coù theå noùi caùch toaøn boä hôn "nhöõng taøi nguyeân cuûa vuõ truï" --- trong caùi nhìn truyeàn thoáng coå ñieån ---- ñöôïc hieåu nhö laø voâ cuøng taän vaø "nhöng khoâng", nhö khoâng khí, nöôùc, aùnh saùng maët trôøi, vaân vaân... Con ngöôøi duøng tö baûn vaø söùc lao ñoäng ñeå khai thaùc vaø höôûng duøng maø khoâng quan taâm gì ñeán nhöõng giôùi haïn, khoâng lo laéng gì ñeán söï cuøng taän cuûa nhöõng taøi nguyeân naøy.
Coù theà noùi raèng trong giai ñoaïn môùi naøy quan nieäm coå ñieån töø laâu tröôùc ñeán nay khoâng coøn coù theå ñem ra thi haønh ñöôïc nöõa.
Nhöõng taøi nguyeân maø ta cho laø "voâ cuøng taän" vaø "nhöng khoâng" giôø ñaây leân tieáng baùo ñoäng laø chuùng saép caïn daàn daàn, vaø caøng ngaøy caøng "maéc moû".
Khi coøn nhoû vaø soáng taïi nhaø queâ, toâi khoâng bao giôø hieåu vaø töôûng töôïng ra ñöôïc nöôùc uoáng coù theå maéc hôn xaêng!
Tröôùc kia, ñeå vöôït qua theá tranh chaáp giöõa "Tö Baûn vaø Lao Ñoäng", ngöôøi ta töø töø taïo ra hai "cô caáu" beânh vöïc, moät cho phe tö baûn vaø moät cho phe lao ñoäng; ñoù laø "nghieäp ñoaøn" cho giôùi chuû vaø "coâng ñoaøn" cho giôùi lao ñoäng.
Trong giai ñoaïn môùi cuûa hoïc thuyeát xaõ hoäi cuûa Giaùo Hoäi thôøi böôùc vaøo ngaøn naêm thöù ba cuûa kyû nguyeân kitoâ, thì caàn coù theâm cô caáu thöù ba, ñeå beânh vöïc cho moâi sinh, cho thieân nhieân.
Dó nhieân, cô caáu thöù ba naøy chöa ñöôïc toå chöùc chaët cheõ gioáng nhö cô caáu coâng ñoaøn lao ñoäng, hay nhö "nghieäp ñoaøn" cuûa giôùi tö baûn chuû nhaân. Taïi nhieàu quoác gia, chuùng ta ñang chöùng kieán caûnh Coâng quyeàn hay Nhaø Nöôùc ñöùng ra ñoùng vai troø "baûo veä moâi sinh". (Caùc "Boä Taøi Nguyeân vaø Moâi Sinh" nôi caùc chính phuû).
Thaùi ñoä cuûa con ngöôøi trong giai ñoaïn môùi naøy caàn thay ñoåi cho phuø hôïp vôùi caùi nhìn môùi: con ngöôøi khoâng coøn chæ coù hai thaùi ñoä: bieán ñoåi (khai thaùc) vaø höôûng duøng, nhöng caàn phaûi taäp luyeän cho mình coù theâm thaùi ñoä thöù ba laø "baûo döôõng", ngoõ haàu coâng cuoäc phaùt trieån ñöôïc "vöõng beàn".
Con ngöôøi khoâng phaûi chæ laø "oâng chuû" cuûa thieân nhieân, khoâng phaûi chæ lo khai thaùc, bieán ñoåi vaø höôûng duøng, nhöng coøn laø ngöôøi baïn cuûa thieân nhieân, bieát chaêm soùc, baûo döôõng thieân nhieân, laøm ñeïp theâm nhöõng gì Ñaáng taïo hoaù ñaõ nhìn thaáy laø "ñeïp", nhö nhöõng trang ñaàu tieân cuûa Kinh Thaùnh nhaéc: "Thieân Chuùa thaáy moïi söï ñeàu toát ñeïp!".
(Ñaëng Theá Duõng)