Noãi khoå cuûa ngöôøi daân H'Moâng theo ñaïo

Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines

Noãi khoå cuûa ngöôøi daân H'Moâng theo ñaïo.

Ñoâng Baéc Vieät Nam (18/02/2008) - Ñaàu Xuaân Maäu Tyù toâi ñeán moät baûn ngöôøi H'Moâng ôû moät tænh mieàn Ñoâng Baéc Vieät Nam. Baûn naøy coù 91 hoä ngöôøi H'Moâng Vaèn Traéng di cö töø bieân giôùi veà trong hoài chieán tranh bieân giôùi Vieät-Trung. Baûn caùch quoác loä khoâng xa, nhaø nöôùc môùi laøm moät con ñöôøng ñaát ñeán trung taâm baûn.

Baûn theo Ñaïo töø ñaàu, ñeán naêm 1997 thì nhaø nöôùc vaøo vaän ñoäng baø con boû Ñaïo. Baûn ñaõ cô baûn thoaùt ngheøo, coù tôùi treân 60 xe maùy, nhaø naøo cuõng coù daêm baûy con boø. Ngoaøi laøm nöông, chaên nuoâi boø... daân baûn coøn laøm ngheà phuï, ñi buoân. Baûn thöôøng ñöôïc khen thöôûng laø söû duïng hieäu quaû caùc nguoàn voán hoã trôï cuûa chính phuû, traû voán, laõi caùc khoaûn vay ñuùng haïn.

Baây giôø vaøo baûn, thaáy ña soá daân baûn maëc caùc boä aùo khoaùc, aùo veùt khaù ñaét, coù ai maëc vaùy truyeàn thoáng thì cuõng laø mua ôû bieân giôùi veà vôùi giaù tôùi baïc trieäu. Daân ôû ñaây noùi tieáng phoå thoâng khaù toát, chæ coù ngöôøi giaø hoï khoâng bieát phoå thoâng thì buø laïi hoï laïi giao tieáp baèng tieáng Nuøng vôùi daân caùc baûn khaùc.

Vaøo lôùp hoïc, cuõng laø nhaø vaên hoùa cuûa baûn thaáy treo ñaày caùc baèng khen, ñaëc bieät laø toå an ninh cuûa baûn, luoân laøm toát coâng taùc ñaûm baûo an ninh traät töï, ñaëc bieät laø coâng taùc choáng "truyeàn Ñaïo traùi pheùp".

Nhaø nöôùc coøn laäp caùc döï aùn laøm ñöôøng, keùo ñieän, xaây tröôøng môùi cho baûn, ñaëc bieät laø coù keá hoaïch ñaàu tö 30 tyû ñoàng ñeå laäp moät khu taùi ñònh cö.

Baûn coù khaù nhieàu ngöôøi laøm caùn boä, ñöôïc hoïc taäp töø nhoû ôû caùc tröôøng thieáu sinh quaân, daân toäc noäi truù,... ngay caû nhöõng ngöôøi hoïc ôû huyeän cuõng ñöôïc nhaø nöôùc ñöa ñi ñaøo taïo laøm caùn boä. Coâng taùc ñoaøn, phaùt trieån Ñaûng vieân ôû baûn naêm naøo cuõng ñöôïc khen ngôïi.

Thaáy ñôøi soáng baø con ñi leân, toâi thaáy möøng cho ñoàng baøo H'Moâng tænh nhaø. Toâi ñem chuyeän naøy noùi vôùi moät anh baïn laø ngöôøi coâng giaùo ôû Sôn La, anh noùi: "Nghe anh keå toâi thöông cho baø con ngöôøi H'Moâng theo Ñaïo ôû tænh Sôn La quaù. Cuõng moät chính saùch "söû duïng toång hôïp caùc bieän phaùp ñeå ñaáu tranh vôùi naïn truyeàn giaùo traùi phaùp luaät trong moät boä phaän ngöôøi H'Moâng, keát hôïp tuyeân truyeàn vôùi caùc chöông trình 134, 135 vaø caùc chính saùch daân toäc khaùc, xaây döïng coâng taùc Ñaûng, coâng taùc caùn boä ôû vuøng coù Ñaïo" nhöng moãi nôi aùp duïng moät caùch. ÔÛ Sôn La thì hoï yeâu caàu baø con boû Ñaïo hoï môùi ñaàu tö, môùi cho vay tieàn... coøn ôû ñaây hoï ñaàu tö naâng cao ñôøi soáng cho daân ñeå daân "theo Ñaûng, theo Baùc Hoà", boû "hoaït ñoäng toân giaùo traùi phaùp luaät". Theo nhö lôøi cuûa moät caùn boä hoäi phuï nöõ: "hoài em coøn nhoû, daân baûn naøy laøm Ñaïo, nhöng baây giôø boû caû roài, laøm Ñaïo thaáy coù ñöôïc gì ñaâu, theo Ñaûng ñôøi soáng môùi khaù ñöôïc".

Toâi noùi vôùi anh: - Naêm ngoaùi toâi nghe moät vò quan chöùc ban toân giaùo chính phuû noùi raèng: "chuùng toâi ñang tö vaán cho thuû töôùng chính phuû ra moät chæ thò veà vaán ñeà ñaïo Coâng giaùo cho Sôn la, töông töï nhö chæ thò veà vaán ñeà ñaïo Tin laønh cho Lao cai maø"? Sau khi coù chæ thò, chæ sau ba thaùng ñaõ coù tôùi 40 nghìn ngöôøi Tin laønh H'Moâng Laøo Cai ñöôïc ñaêng kyù hoaït ñoäng ñaáy oâng aï.

Anh traû lôøi toâi: - Coù chæ thò roài, nhöng ngay sau khi coù chæ thò thì hoï laøm coøn gaét hôn, hoï caám ra maët oâng aï.

Trôû laïi chuyeän ôû Ñoâng Baéc, trao ñoåi vôùi moät anh caùn boä an ninh cuûa baûn, anh noùi raèng: "Ñaïo caùi daân toäc boïn anh theo daïy khoâng aên caép aên troäm, moät vôï moät choàng, khoâng ñaùnh vôï, khoâng uoáng röôïu say, ngöôøi giaøu phaûi chia cho ngöôøi ngheøo... moãi tuaàn caàu nguyeän moät laàn".

Toâi coù ñöa coã Traøng Haït cho anh xem vaø hoûi: "Coù ai ñeo caùi naøy khoâng anh?" thì ñöôïc anh traû lôøi: "Coù ñaáy, coù choøm ñeo caùi ñoù, hai beân caùi nhau baûo laø caùi choøm kia sai, gaây maát ñoaøn keát".

Anh noùi raèng tröôùc ñaây thì baûn anh theo Ñaïo ñeán 70%, maáy naêm tröôùc nhaø nöôùc caám, caùch ñaây khoaûng 5-6 thaùng thì coâng an deïp heát roài, coâng an huyeän vaãn hoûi anh xem coøn ai theo khoâng? Toâi hoûi anh coù theo Ñaïo khoâng, thì anh traû lôøi: "Mình cuõng thích theo laém vôù, nhöng phaûi xem sao ñaõ, vì noù gaây maát ñoaøn keát maø. Noù khoâng cho mình thôø oâng baø mình, ai maø uoáng röôïu say noù ñuoåi ra khoûi Ñaïo, ai maø cho con laáy choàng sôùm, cheát noù coøn khoâng cho ai ñeán maø".

Toâi hoûi chuyeän moät caùn boä tuyeân truyeàn, thì chò noùi: "Ngöôøi H'Moâng hoï khoâng coù laäp tröôøng, ai cho tieàn thì hoï theo, ngaøy xöa thôøi ñaùnh Taøu ñaáy, hoï mang ñaïn leân choát cho boä ñoäi, leân ñeán nôi hoï baén cheát heát boä ñoäi vaø troán sang Taøu, vaên hoaù hoï keùm, hoï deã bò lôïi duïng ñeå choáng phaù chính quyeàn neân sôï boïn phaûn ñoäng lôïi duïng toân giaùo ñeå "dieãn bieán hoaø bình". Maø Ñaïo cuûa hoï theo cuõng meâ tín laém, coù nôi hoï boû caû laøm aên nöõa ñaáy, treân baûo "Ñaïo traùi pheùp" neân caám, chöù ôû ngoaøi thò traán huyeän coù caû nhaø cho ngöôøi Ñaïo caàu nguyeän coù ai caám ñaâu".

Toâi hoûi: "Nhöng maø ñaõ coù söï vieäc naøo cuï theå chöa chò?" Chò traû lôøi: "Nghe noùi coù laàn ngöôøi ta thaáy coù taøi lieäu ñaùnh maùy tuyeân truyeàn choáng caùch maïng ñöa veà baûn roài ñaáy."

Toâi ñem chuyeän naøy hoûi laïi anh an ninh baûn, anh noùi: - Khoâng coù chuyeän ñoù ñaâu, baø con mình coù mang veà ít ñóa, coâng an thu veà, xem thaáy khoâng coù gì xaáu thì traû roài maø.

Chò caùn boä tuyeân truyeàn keå cho toâi raèng vieäc caám Ñaïo traùi pheùp ôû ñaây cuõng vaát vaû laém, caû coâng an boä, tænh, huyeän, baûn phoái hôïp vôùi caùc ban ngaønh vaøo cuoäc. An ninh cuûa boä Coâng an coøn ñoäc laäp laøm vieäc, coù anh ñoùng giaû daân laøm thueâ, ngaøy ngaøy chôi vôùi ngöôøi trong baûn, hoûi han, thaêm doø, khoâng ai bieát caû, ñeán khi anh xong vieäc thì tænh, huyeän, xaõ môùi bieát, nhôø anh môùi deïp Ñaïo ñöôïc.

Baây giôø coâng an baûn cuõng hoaït ñoäng toát laém, coù ai laï laø baùo coâng an baét ngay, hoâm tröôùc coù baét moät ngöôøi baùn haøng rong. Chò coøn lyù luaän raèng "chaéc laø tuyeân truyeàn phaûn ñoäng thì hoï môùi tuï taäp nhau luùc hai giôø ñeâm chöù."

Coù nhöõng ngöôøi cöùng ñaàu laém, phaûi cho con hoï ñi hoïc laøm caùn boä ñeå veà hoï tuyeân truyeàn. Coù anh ñi hoïc veà laøm coâng an tænh veà noùi vôùi baûn raèng: "Coù ai ngöôøi Kinh, ngöôøi Nuøng theo Ñaïo ñaâu, chæ coù ngöôøi Moâng ngu daïi môùi theo thoâi, ai ñeán truyeàn Ñaïo thì baûo sao noù khoâng ra truyeàn cho ngöôøi Kinh, ngöôøi Nuøng aáy?".

Chò keå raèng coù oâng suøng Ñaïo, Nhaø nöôùc cho con oâng ñi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Coâng An, caùn boä doaï: "OÂng maø laøm Ñaïo nöõa, Nhaø nöôùc ñuoåi con oâng veà ñaáy, bao nhieâu ngöôøi mô ñöôïc nhö con oâng maø khoâng ñöôïc", oâng ta traû lôøi: "Nhaø nöôùc khoâng duøng con toâi nöõa thì cho veà maø".

Toâi hoûi anh caùn boä an ninh raèng baûn anh hieän nay theá naøo, anh traû lôøi: "Baûn mình baây giôø ñang ñöùng giöõa buïi raäm, khoâng ai muoán trôû laïi caùi phong tuïc cuõ vì noù laøm daân mình ngheøo, daân mình khoå, coøn ñi Ñaïo thì nhaø nöôùc caám, hoï ñang ñöùng ôû buïi raäm!".

Toâi hoûi chuyeän moät anh ngöôøi Nuøng laø daân ñòa phöông, anh noùi: "Caùi baûn ñoù laùo laém, noù daùm baûo Nhaø nöôùc laø Nhaø Löøa, mình laø daân neân mình khoâng baùo coâng an. Nhaø nöôùc phaûi ñaàu tö cho baûn ñoù khoâng thì noù ñi mang caùi Ñaïo ñi khaép nôi. Noùi ñaàu tö cho noù ôû laïi chöù, caû chuïc naêm nay coù döï aùn naøo ñaâu, baûn ñoù cuõng khoâng boû Ñaïo ñaâu, eâm laø laïi laøm Ñaïo maø."

Hoaøng Ñình Nam

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page