Öôùc mô xaây moät ngoâi Nhaø Nguyeän
cho Giaùo Daân vuøng Daõ Sôn
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Bao Giôø Cho Ñeán Thaùng Naêm?... Öôùc mô xaây moät ngoâi Nhaø Nguyeän cho Giaùo Daân vuøng Daõ Sôn.
Ngheä An, Vieät Nam (8/02/2008) - "Bao giôø cho ñeán thaùng naêm, naáu noài côm neáp vöøa naém vöøa aên?". Ñaây laø caâu ca dao maø ngöôøi xöa duøng ñeå dieãn taû nieàm mô öôùc veà moät ñieàu naèm trong taàm tay nhöng döôøng nhö laïi... raát khoù ñaït ñöôïc. Bi ñaùt hôn nöõa, caâu ca dao ñoù ra ñôøi trong moät neàn noâng nghieäp luùa nöôùc, nôi maø chuyeän aên uoáng nhöõng thöù noâng saûn leõ ra khoâng bao giôø caàn baän taâm ñeán. Theá nhöng do thôøi theá hoaøn caûnh neân nhöõng nhu caàu caên baûn nhaát, naèm trong taàm tay cuûa mình laïi trôû thaønh moät ñieàu chôø mong. Coù theå noùi, ñieàu ñoù chaúng khaùc gì nieàm mô öôùc veà moät nhu caàu raát caên baûn lieân quan ñeán ñôøi soáng tinh thaàn cuûa caùc tín höõu vuøng Daõ Sôn.
Hai tieáng "Daõ Sôn" ñuû cho chuùng ta hieåu veà söï hoang daõ, quaïnh hiu vaø ñoài ñaù caèn coãi cuûa moät vuøng ñaát naèm ôû cöïc taây xaõ Ñoâ Thaønh, huyeän Yeân Thaønh, tænh Ngheä An. Chính vì moät nôi nuùi ñoài hoang vu, neân naêm 1980, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ coù chính saùch di dôøi daân cö, ñeå vöøa ñôõ chaät choäi nhöõng choã ñaõ ñoâng ngöôøi sinh soáng, vöøa hy voïng taän duïng heát ñöôïc vuøng ñaát ñang coøn boû hoang trong ñòa baøn cuûa xaõ. Trong soá hôn 40 gia ñình di chuyeån töø 5 xoùm trong xaõ leân ñaây, coù 4 gia ñình laø ngöôøi Coâng giaùo töø caùc hoï Gia Myõ, Thoï Vöïc (2 gia ñình) vaø Phuù Taêng thuoäc giaùo xöù Phuù Vinh, haït Ñoâng Thaùp. Nhöng vì soá tín höõu quaù ít, neân hoï khoâng theå coù moät toå chöùc rieâng, vaø vì vaäy caû boán gia ñình ñeàu phaûi lieân laïc vôùi hoï ñaïo cuõ ñeå tham döï nhöõng sinh hoaït toân giaùo.
Töø caùc hoï ñaïo cuõ leân ñeán vuøng kinh teá môùi naøy, nôi gaàn nhaát laø 2 km vaø nôi xa nhaát laø 5 km. Vôùi khoaûng caùch ñoù ñoái vôùi nhöõng nôi thaønh thò hay nhöõng vuøng ñöôøng saù ñöôïc traûi nhöïa, môû roäng, cuõng nhö coù phöông tieän ñi laïi thì chuyeän chaúng coù gì phaûi noùi. Nhöng ñaây laø moät nôi maø naéng thì ñöôøng buïi baëm mòt muø, möa thì laày loäi, trôn dính; con ñöôøng chính laïi laø bôø ngaên ôû vuøng gaàn haï löu cuûa keânh Vaùch Baéc - moät con keânh duøng ñeå tieâu ruùt nöôùc luït cuûa khoaûng moät nöûa dieän tích huyeän Yeân Thaønh, neân coù söûa sang, boài ñaép thì chæ sau moät muøa möa baõo laïi bò hö hoûng, troâi beå.
Theâm vaøo ñoù, nhöõng ngöôøi daân di cö leân ñaây thöôøng laø nhöõng gia ñình ngheøo hoaëc ñoâng con caùi, muoám tìm ñeán vuøng ñaát môùi, roäng raõi vôùi hy voïng thay ñoåi soá kieáp hoaëc ñeå trong töông lai coù choã cho con caùi laøm nhaø laøm cöûa. Vì theá, caùch ñaây khoaûng daêm baûy naêm, tìm vaøi ba chieác xe ñaïp trong xoùm cuõng laø chuyeän khoâng deã. Do vaäy, chuyeän nhöõng gia ñình Coâng giaùo nôi ñaây ñi laïi ñeå sinh hoaït nieàm tin: döï leã Chuùa nhaät, treû em hoïc kinh boån ñeå laõnh nhaän caùc bí tích laø chuyeän heát söùc cô cöïc.
Laïi nöõa, ôû caùc xöù vuøng thoân queâ cuûa giaùo phaän Vinh, vieäc hoïc giaùo lyù thöôøng ñöôïc toå chöùc vaøo ban ñeâm, neân vôùi caùc treû em Coâng giaùo ôû Daõ Sôn noùi ñeán chuyeän hoïc giaùo lyù laø chuùng coù caûm giaùc khieáp sôï. Vì chuùng khoâng chæ ñi boä xa xoâi, möa loäi, trôn tröôït, reùt möôùt maø coøn phaûi baêng qua ñoàng ruoäng, nghóa trang, moät khoâng gian roäng lôùn, taêm toái, chæ nghe tieáng gioù rít vaø eách nhaùi, deá chim keâu voïng. Nhieàu em ñaõ chaáp nhaän bò boá meï naït noä, ñaùnh ñoøn coøn hôn ñi hoïc giaùo lyù. Do ñoù, khoâng ít em ôû xoùm ñoài hoang naøy, cho ñeán khi laäp gia ñình môùi laõnh nhaän bí tích Xöng Toäi, Thaùnh Theå vaø Theâm Söùc.
Nhö ñaõ noùi ôû treân, phaàn nhieàu ngöôøi daân nôi ñaây do ngheøo ñoùi neân muoán ñi ñeán vuøng kinh teá môùi ñeå laøm aên. Nhöng "caùi khoù boù caùi khoân". Leân vuøng kinh teá môùi maø khoâng coù voán ñaàu tö neân ngheøo vaãn hoaøn ngheøo; vaø thöïc ra noùi laø vuøng kinh teá môùi, nhöng moãi ngöôøi nôi ñaây cuõng chæ ñöôïc vaøi ba saøo ñoài ruoäng (moät saøo 500 m2). Maø ñaát ñai thì nhieãm pheøn, baïc maøu, neân quanh naêm vaãn cöù thieáu aên. Vì theá, nhieàu gia ñình ñaõ ñeå maëc ñoàng ruoäng cho con caùi ñeå leân röøng xuoáng bieån, ra baéc vaøo nam ñeå laøm thueâ laøm möôùn kieám aên. Nhöõng gia ñình Coâng giaùo nôi ñaây cuõng khoâng ngoaïi leä.
Nhöng khi cha meï ñi laøm aên phöông xa, ôû nhaø phaûi ñoùi khoå, neân caøng coù lyù do cho caùc con em gia ñình Coâng giaùo cheånh maûng trong vieäc hoïc haønh giaùo lyù, kinh haït vaø ngay caû vieäc hoïc vaên hoùa (cho ñeán luùc naøy, caùc gia ñình Coâng giaùo nôi ñaây môùi coù moät em hoïc heát caáp 3). Thieáu lôøi nhaéc nhôû cuûa cha meï, xa boùng daùng nhaø thôø, thieáu tieáng chuoâng môøi goïi, khoâng coù phong traøo sinh hoaït toân giaùo ñeå cuoán huùt, caùc con em gia ñình Coâng giaùo Daõ Sôn soáng chaúng khaùc gì nhöõng ngöôøi treû trong gia ñình löông daân. Chuyeän noùi coù leõ chaúng ai tin nhöng laø söï thaät, ñoù laø moät soá thieáu nieân Coâng giaùo nôi ñaây khoâng bieát ñoïc kinh Laïy Cha vaø Kính Möøng!
Tröôùc tình hình ñoù, töø thôøi cha giaø Ñeà, cha Jos. Cao Ñình Cai, cha G.B. Ñinh Coâng Ñoaøn vaø hieän nay laø cha Gioan Traàn Quoác Long, caùc ngaøi ñeàu saün saøng hy sinh vöôït qua ñoàng ruoäng ñeå leân thaêm hoûi, ñoäng vieân vaø laøm muïc vuï cho caùc tín höõu nôi ñaây. Nhöng thöïc söï laø khoâng moät nhaø nôi ñaây naøo thuaän tieän cho vieäc daâng leã vaø taäp trung ñeå hoïc taäp giaùo lyù. Vì vaäy, caùc ngaøi cuõng chæ thöïc hieän ñöôïc ñoâi ba laàn maø thoâi. Tinh thaàn muïc töû thì coù ñoù, nhöng chöa coù cô sôû vaät chaát thuaän tieän toái thieåu, cuõng nhö coù nhöõng khoù khaên khaùc nöõa... neân caùc ngaøi cuõng ñaønh phaûi chòu vaäy!
Thöïc ra, töø laâu, caùc tín höõu nôi ñaây ñaõ laøm ñôn xin chính quyeàn cho thaønh laäp giaùo hoï ñeå tieän vieäc sinh hoaït nieàm tin cuûa mình. Nhöng vì soá tín höõu quaù ít neân chính quyeàn thaáy chöa tieän. Vì thöïc teá laø, khi thaønh laäp moät toå chöùc, khoâng phaûi chæ caàn coù tinh thaàn maø coøn caàn ñieàu kieän vaät chaát toái thieåu; maø soá tín höõu thì ít, ñôøi soáng coøn ngheøo, neân cho thaønh laäp maø khoâng phaùt trieån ñöôïc thì cuõng khoâng hay. Do ñoù, chính quyeàn chæ coøn bieát traû lôøi ñeå chôø theâm thôøi gian nöõa.
Gaàn ñaây, ñôøi soáng cuûa ngöôøi tín höõu coù ñôõ hôn moät chuùt (ñôõ hôn ôû ñaây laø chæ so vôùi ñôøi soáng cuûa chính hoï trong naêm, baûy naêm tröôùc, chöù haàu heát vaãn coøn mô öôùc "aên no maëc aám" chöù chöa daùm mô "aên ngon maëc ñeïp", vaãn laø nôi ñoùi ngheøo nhaát trong xöù, trong xaõ, vaãn coøn ngöôøi chöa coù xe ñaïp ñeå ñi leã); vaø hôn heát laø soá tín höõu ñaõ taêng leân ñaùng keå. Cuøng vôùi vaøi gia ñình Coâng giaùo môùi leân sau naøy, hieän nay nôi ñaây ñaõ coù 20 gia ñình vôùi 150 nhaân danh, ñaëc bieät trong ñoù coù hai gia ñình löông daân trôû laïi vaø soáng ñaïo raát soát saéng. Vôùi nhöõng ñieàu kieän ñoù, caùc tín höõu laïi laøm ñôn vaø ñaõ ñöôïc caùc caáp chính quyeàn chaáp nhaän cho thaønh laäp giaùo hoï.
Khi chöa ñöôïc pheùp thì caàu mong cho ñöôïc pheùp. Baây giôø chính quyeàn khoâng nhöõng cho pheùp maø coøn caáp cho 2 saøo ñaát (1,000m2) ñeå laøm nhaø nguyeän, thì caùc tín höõu laïi khoâng coù khaû naêng ñeå döïng leân moät ngoâi nhaø côõ caáp 4! Do ñoù, ñaõ maáy thaùng nay, maûnh ñaát ñöôïc chính quyeàn caáp ñeå laøm nôi ñoïc kinh caàu nguyeän, hoïc taäp giaùo lyù ñang laø choã cho ñaùm treû chaên traâu, ñaù boùng, choïi gaø...!
Sau khi tình côø bieát ñöôïc maûnh ñaát maø chính quyeàn caáp cho baø con giaùo daân Daõ Sôn ñeå laøm nhaø nguyeän, chuùng toâi ñònh ñi thaêm cha quaûn xöù. Nhöng côn möa baát chôït ñaõ khieán con ñöôøng caûn böôùc chuùng toâi. Tuy nhieân, nhôø soá ñieän thoaïi: 038.3681457, chuùng toâi ñaõ gaëp ñöôïc Ngaøi. Trong cuoäc troø chuyeän, cha quaûn xöù Gioan Traàn Quoác Long cho bieát: "Veà tieàn baïc thì chaéc chaén giaùo daân Daõ Sôn khoâng theå coù. Neáu coù baét hoï ñoùng goùp moãi gia ñình daêm ba traêm ngaøn chaéc laø hoï cuõng vui möøng ñi laøm thueâ hay vay möôïn ñeå ñoùng. Nhöng quaû thöïc laøm sao toâi cam loøng laøm ñieàu ñoù. Toâi coù keâu goïi trong giaùo xöù, nhöng hoï noùi chuùng con cuõng ñi laøm thueâ kieám soáng, chuùng con saün saøng boû coâng ra giuùp ñôõ, chöù tieàn baïc thì khoâng coù. Toâi cuõng ñaõ lieân laïc vôùi moät soá ngöôøi nôi khaùc, nhöng chöa thaáy ai traû lôøi. Neáu laøm cho hoï caên nhaø nguyeän vaøi ba chuïc trieäu thì toâi coá gaéng moät thôøi gian nöõa hy voïng cuõng ñöôïc. Nhöng laøm nhö vaäy thì thöïc söï khoâng ra caùi gì, nhaát laø ngay luùc giaù caû vaät tö taêng cao nhö theá naøy. Laïi nöõa, mai moát, bieát ñaâu nhôø ôn Chuùa, coù nhöõng ngöôøi roäng loøng thöông giuùp ñôõ cho hoï. Ñeán luùc ñoù, ñeå laïi caên nhaø vaøi ba chuïc trieäu ñoù cuõng dôû, maø phaù ñi thì laõng phí quaù. Öôùc mô cuûa toâi laø ñaõ maát coâng laøm thì laøm cho hoï moät ngoâi nhaø nguyeän ñoä 10,000 USD gì ñoù. Quaû thaät, toâi raát thöông hoï, bôûi gaàn 30 naêm nay hoï bò thua thieät nhieàu maët, nhöng coù leõ phaûi chôø ñôïi theâm moät thôøi gian nöõa. Xin anh em cuõng theâm lôøi caàu nguyeän cho chuùng toâi vôùi!".
Ñöôïc ñaët chaân ñeán taän maûnh ñaát Daõ Sôn vaø nghe theâm nhöõng lôøi taâm söï cuûa cha xöù, toâi quaû thaät raát chaïnh loøng cho caùc tín höõu ôû ñaây. Giöõa luùc ñang tuùng thieáu moïi beà, nhöng khi doø hoûi, thì mong muoán saâu xa nhaát cuûa hoï vaãn laø coù ñöôïc ngoâi nhaø nguyeän ñeå cho chính mình vaø con caùi sôùm toái coù choã sinh hoaït nieàm tin. Moät öôùc mô noùi lôùn thì cuõng lôùn thaät, nhöng so vôùi moät taäp theå, so vôùi nhöõng giaù trò tinh thaàn, so vôùi lôïi ích cho vieäc vinh danh Chuùa vaø môû mang Giaùo Hoäi thì laïi khoâng ñaùng bao nhieâu. Tuy theá, mô öôùc ñoù khoâng bieát bao giôø môùi trôû thaønh hieän thöïc? Coù leõ toâi laïi phaûi haùt leân caâu ca dao ñeå chia seû nieàm mong ñôïi ñoù vôùi caùc anh chò em trong gia ñình Giaùo Hoäi ôû choán xa xaêm naøy raèng:
"Bao giôø cho ñeán thaùng naêm,
Ñeå Daõ Sôn coù... moät caên nhaø thôø!?"
Anthony Hoaøng