AÙnh Saùng Cuoái Ñöôøng Haàm
(Nhaät kyù cuûa Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavie Nguyeãn Vaên Sang)
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
AÙnh Saùng Cuoái Ñöôøng Haàm.
(Nhaät kyù cuûa Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavie Nguyeãn Vaên Sang)
Thaùi Bình, Vieät Nam (21/01/2008) - Nhö toâi ñaõ vieát sau buoåi gaëp gôõ ñaàu tieân vôùi vò caùn boä Trung öông, toâi cuõng hôi thaát voïng nhöng vaãn coøn tin töôûng maø noùi raèng: "Möu söï taïi nhaân, thaønh söï taïi Thieân".
Toâi trôû veà Thaùi Bình ñònh vieát theâm moät baøi hoài öùc saâu roäng hôn veà ñaát ñai cuûa Toøa Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, nhan ñeà laø: Laïi ñaát ñai, bieát roài, khoå laém noùi maõi. Toâi ñaõ xeáp ñaët khung söôøn cuûa baøi naøy töø ñaàu ñeán cuoái, song vì baän coâng vieäc cuûa giaùo phaän: phaûi ñi laøm leã ôû moät giaùo xöù ñoâng ngöôøi suoát buoåi saùng Chuùa Nhaät ngaøy 20/1/2008, buoåi chieàu phaûi tieáp ñoùn gia ñình töø Myõ veà teát vaø thaêm nhaø thôø Chính Toøa Thaùi Bình, roài laïi ñöa hoï leân Haø Noäi.
Ngay ñaàu giôø chieàu hoâm ñoù, toâi ñöôïc Cha Vaên Phoøng baùo tin: Boä Coâng an vaø Ban Toân giaùo chính phuû muoán môøi toâi tôùi chuùc teát vaø baøn moät soá vieäc vaøo saùng thöù Hai ngaøy 21/1/2008. Toâi cho ñaây laø moät ñieàm laønh, neân ñaõ daønh troïn buoåi saùng ñeå ñi tôùi caùc cô quan noùi treân maëc cho gioù muøa ñoâng baéc traøn veà gaây möa phuøn vaø gioù laïnh.
Tröôùc heát, toâi ñöôïc môøi tôùi Boä Coâng an, ñöôïc ñoùn tieáp troïng theå vaø thaân tình bôûi oâng Cuïc tröôûng cuïc an ninh xaõ hoäi (chaéc cuõng giöõ vai troø traùch nhieäm trong nhöõng vaán ñeà toân giaùo). OÂng laø ngöôøi mieàn Baéc coù caùi teân raát moäc maïc, ñôn giaûn. Chuùng toâi ñaõ chuùc möøng laãn nhau nhaân dòp teát coå truyeàn Maäu Tyù. Sau ñoù, töï toâi ñeà caäp tröôùc ñeán tình hình tranh chaáp ñaát ñai ôû Haø Noäi noùi rieâng vaø caùc nôi khaùc noùi chung. Song ñaëc bieät noùi tôùi vuï ñaát ñai ôû Toøa Khaâm Söù cuõ. Toâi ñeà nghò neân theo nhöõng giaûi phaùp toâi ñaõ ñöa ra trong nhöõng baøi vieát vaø coù leõ nhieàu ngöôøi trong cuõng nhö ngoaøi nöôùc ñaõ ñoïc, vôùi tö caùch caù nhaân cuûa moät ngöôøi quan taâm ñeán lôïi ích Giaùo Hoäi vaø ñaát nöôùc.
Cuï theå, toâi neâu ra nguyeân taéc: khoâng neân ñoå theâm daàu vaøo löûa nhö caùc coâng vaên cuûa phía chính quyeàn ñaõ ra, keå caû caùc baøi vieát ít tinh thaàn xaây döïng; trong nhöõng ñieåm noùng boûng nhö vaäy, caàn ruùt cuûi löûa chöù khoâng neân tieáp theâm. Ñaëc bieät ôû Toøa Khaâm Söù cuõ, ñaàu moái hieän taïi gaây ra maát traät töï an ninh laø do moät phía ñoùng coång khoùa chaët khu ñaát Khaâm Söù, giaùo daân khoâng ñöôïc tôùi caàu nguyeän tröôùc töôïng Ñöùc Meï, neân ñaõ tuï taäp ñoâng ñuùc tröôùc haøng raøo saét ñeå caém hoa, caém neán vaø ñöùng traøn xuoáng loøng ñöôøng gaây aùch taéc giao thoâng. Toâi ñeà nghò: cöù môû cöûa cho moïi ngöôøi ñöôïc ra vaøo, keå caû caùc tín höõu, cho hoï ñöôïc ñeán tröôùc töôïng Ñöùc Meï ñeå caàu xin, daâng hoa maø khoâng bò ai laøm khoù deã, nhö vaäy seõ baûo ñaûm ñöôïc traät töï giao thoâng beân ngoaøi, khieán quang caûnh trôû neân bình thöôøng eâm ñeïp.
Vieäc hoï caàu nguyeän tröôùc töôïng Ñöùc Meï dieãn ra haøng 100 naêm nay, nhö toâi ñaõ trình baøy, khoâng ai ngaên caûn hoï, sau naøy, bò cöôõng baùch, Ñöùc Hoàng y Caên môùi ñöa töôïng ra khoûi khu vöïc, nay ñaët laïi, theo toâi nghó khoâng coù gì laø quaù ñaùng, maø laïi raát hôïp tình hôïp lyù. Cuõng coù theå chæ giôùi haïn trong vieäc caàu nguyeän rieâng tö vaø vaøo nhöõng giôø nhaát ñònh nhö ôû caùc nhaø thôø nhaø nguyeän. Ví duï: tröa, chieàu, toái v.v# khoâng coù nhöõng cuoäc röôùc, caàu nguyeän lôùn lao, hoaønh traùng laøm cho caùc vò chính quyeàn ñòa phöông böùc xuùc, lo laéng v.v... Nhaát laø trong nhöõng ngaøy ñaàu xuaân saép tôùi, nhu caàu ñoïc kinh caàu nguyeän cuûa caùc tín höõu cuõng gioáng nhö anh chò em ôû caùc toân giaùo baïn ñi chuøa, vieáng ñeàn, caàu kinh tröôùc caùc töôïng Chuùa, töôïng Phaät v.v... laø moät vieäc bình thöôøng vaø coù vaên hoùa trong dòp ñaàu xuaân.
Nghe toâi trình baøy, oâng Cuïc tröôûng thaáy xieâu xieâu loøng, maëc duø oâng coøn lo laéng veà söï hieän dieän cuûa giaùo daân trong khu vöïc Toøa Khaâm Söù cuõ coù theå daãn tôùi cuoäc bieåu tình raàm roä, aên vaï naèm lì; hoaëc ñeå töôïng Ñöùc Meï Saàu Bi noùi leân tính chaát bi thaûm, dính líu tôùi nhöõng tö töôûng phaûn ñoäng naøy khaùc. Toâi coù traán an oâng raèng: ngöôøi tín höõu Coâng giaùo raát laø bình an vaø thoaûi maùi nhö oâng ñaõ töøng chöùng kieán. Hoï bò caám ñoaùn xuùc phaïm hôn moät thaùng nay, nhöng vaãn bình tónh an vui caàu nguyeän soát saéng cho mình vaø cho moïi ngöôøi, keå caû anh chò em ñoái khaùng. Neân toâi baûo ñaûm: caùc ngöôøi Coâng giaùo seõ ñeán caàu nguyeän trong an bình vaø traät töï, heát giôø hoï trôû veà gia ñình, xaõ hoäi, vì coøn boån phaän khaùc phaûi chu toaøn gioáng nhö sau caùc giôø kinh leã nhö leä thöôøng. Coøn töôïng Ñöùc Meï, toâi coù theå ñieàu ñình vôùi Ñöùc Toång cho ñem böùc töôïng Ñöùc Meï voán coù ñeå duy trì nguyeân traïng, nhö baøi tröôùc toâi ñaõ ñeà caäp.
Coøn ôû nhaø doøng Chuùa Cöùu Theá Thaùi Haø, tình hình coù phöùc taïp hôn vì lyù do kinh teá dính líu vaøo ñoù. Ñaèng khaùc, do nhöõng chuû tröông baát nhaát, caùc vaên baûn maâu thuaãn, roài nhöõng haønh ñoäng thaùch thöùc cuûa caùc coâng ty khieán cho baø con giaùo höõu böùc xuùc. Laïi nöõa, do söï can thieäp coù veû thieân leäch hoaëc thoâ baïo cuûa moät soá anh em giöõ traät töï an ninh ôû khu ñoù, khieán cho daãn tôùi söï phaûn ñoái an bình cuûa giaùo daân, nhaát laø phaûi canh giöõ ñeå phía beân kia khoûi laán aùt, taïo neân nhöõng tình traïng môùi. Baây giôø laø luùc caùc coâng ty coù traùch nhieäm cam keát ngöng caùc coâng vieäc ñeå tình traïng ñöôïc nhö cuõ, nhö vaäy, phía giaùo daân môùi an taâm ra veà vaø duøng nhöõng hình thöùc caàu nguyeän eâm ñeàm ôû nhöõng nôi thích hôïp.
Sau khi nghe toâi trình baøy, oâng Cuïc tröôûng ñaõ ñoàng yù can thieäp ñeå tình traïng nhaø doøng Chuùa Cöùu Theá Thaùi Haø ñöôïc dieãn ra vôùi söï töï cheá cuûa hai beân, nhaát laø phía caùc coâng ty döøng ngay vieäc xaây döïng, thì chaéc caùc tín höõu coù thieän chí ñaùp traû. Coøn veà ñaát ñai Toøa Khaâm Söù cuõ, oâng höùa seõ coá gaéng laøm vieäc vôùi chính quyeàn caùc caáp nhö: Thaønh phoá, Quaän, Phöôøng v.v... ñeå ñöôïc nhö lôøi ñeà nghò. Song oâng cuõng laéc ñaàu maø noùi: khoâng bieát anh em ôû ñòa phöông hoï coù ñoàng yù khoâng, bôûi vì... hoï cuõng khoù laém.
Sau khi caùc bieän phaùp ñoù ñöôïc thöïc hieän, toâi ñeà nghò ñoâi beân ngoài laïi baøn baïc trong tinh thaàn hoøa giaûi kieân nhaãn. (Caùc Hieäp ñònh ñaâu coù giaûi quyeát xong trong moät ngaøy, maø daàn daàn trong nhieàu naêm môùi daàn daàn ñaït ñöôïc thaønh coâng). Caùc cuoäc hoïp ñoù seõ ñöa ñeán caùc giaûi phaùp töông lai cho ñaát Toøa Khaâm Söù cuõ, doøng Chuùa Cöùu Theá Thaùi Haø, Haø Ñoâng, soá 11 Phoá Nguyeãn Du - Thaønh phoá HCM v.v... laø nhöõng ñieåm noùng caàn giaûi quyeát tröôùc, coøn nhöõng nôi lôùn lao nhö: Lavang, Vieän Ñaïi Hoïc Pio Ñaø Laït v.v... coù theå daàn daàn seõ ñöôïc giaûi quyeát. Sau cuøng, toâi ra veà vui veû vaø tin töôûng vaøo töông lai seõ toát ñeïp.
Rôøi truï sôû Boä Coâng an, toâi tôùi truï sôû Ban Toân giaùo chính phuû ñeå gaëp vaø laøm vieäc vôùi oâng Nguyeãn Theá Doanh - Tröôûng ban toân giaùo. Baét ñaàu cuõng nhöõng lôøi chuùc tuïng nhaân dòp ñaàu naêm môùi saép tôùi. Roài chuùng toâi cuõng ñeà caäp ngay tôùi vieäc ñaát ñai ñang bò tranh chaáp. Toâi cuõng ñeà nghò nhö noùi treân vôùi Boä Coâng an.
Caùc vò caùn boä taïi Ban Toân giaùo cuõng höôûng öùng vieäc laøm cho tình hình ñöôïc dòu bôùt vaø ñi ñeán choã toát ñeïp hôn. Veà töông lai maûnh ñaát ñoù, oâng Tröôûng ban cho bieát: yù Thuû töôùng muoán daønh maûnh ñaát ñoù cho coâng vieäc xaõ hoäi, ñeå xaây caâu laïc boä cho nhöõng ngöôøi cao tuoåi, hay coâng vieân vöôøn caây ñaát caûnh v.v.. Coù theå theo ñeà nghò cuûa toâi maáy naêm tröôùc: ñeå thieát laäp moät beänh vieän nhi ñoàng daønh cho caùc gia ñình coù con em ngheøo khoù. Nhöng chuùng toâi vöøa nhaän ñöôïc vaên thö cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät nam xin caáp maûnh ñaát naøy xaây döïng truï sôû cho Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam. Chuùng toâi ñang xem xeùt caân nhaéc vaø baøn vôùi Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc cuõng nhö Toøa Toång Giaùm Muïc xem giaûi phaùp naøo toát ñeïp hôn. Nhaân ñaây toâi tuyeân boá vôùi Boä Coâng an vaø Ban Toân giaùo raèng: toâi khoâng phaûi laø ngöôøi trung gian chính thöùc giöõa ñoâi beân, maø chæ ñöôïc cuï Toång Giaùm Muïc Haø Noäi Giuse Ngoâ Quang Kieät uûy quyeàn mieäng cho toâi ñi thu xeáp coâng vieäc naøy maø thoâi. Neân khi coù giaûi phaùp ñeà nghò naøo xin caùc vò coù theå tröïc tieáp giao thieäp vôùi Toøa Toång Giaùm Muïc, coøn veà phía toâi coù theå giuùp ñöôïc gì toâi xin saün loøng.
Toâi tranh thuû maáy phuùt sau cuoäc hoïp ôû Ban Toân giaùo, veà Toøa Toång Giaùm Muïc gaëp Ñöùc Toång Giaùm muïc Giuse Ngoâ Quang Kieät. Ngaøi tieáp toâi ôû taàng döôùi vaø khen ngôïi caùc baøi môùi vieát cuûa toâi, nhaát laø taâm ñaéc vôùi lyù luaän: ñöa Ñöùc Meï veà ñaát Toøa Khaâm Söù cuõ ñeå giöõ nguyeân traïng nhö chính caùc vò chính quyeàn ñoøi hoûi.
Ngaøi cuõng taùn thaønh ñeà nghò cuûa toâi vôùi chính quyeàn nhö môû cöûa raøo saét cho giaùo daân vaøo caàu nguyeän töï do taïi hang ñaù Ñöùc Meï nôi ñaát Toøa Khaâm Söù cuõ, khoâng toå chöùc caùc cuoäc röôùc ñoaøn theå vaøo caàu nguyeän nhö ñaõ laøm; rieâng vieäc thay töôïng khaùc, ngaøi cho bieát cuõng coù theå thöïc hieän ñöôïc, nhöng ñeå nghieân cöùu xem laøm vôùi hình thöùc naøo.
Noùi toùm laïi, ngaøi raát vui möøng vì thaáy vai troø cuûa toâi "ñoùng" ñaõ thaønh coâng... vaø chôø ñôïi chính quyeàn ñaùp öùng. Toâi noùi ñuøa vôùi ngaøi: Baây giôø con xin ruùt lui ñeå chính quyeàn tröïc tieáp giao tieáp vôùi ngaøi vaø quyeát ñònh moïi söï, nhöng coù ñoøi ñöôïc soá tieàn nhaø in Teresa, hieäu saùch Maria vaø beänh vieän lao Quaàn Ngöïa thì phaûi chia cho keû heøn naøy moät nöûa vì coù coâng phanh phui söï vieäc!!
Ngaøi gaät ñaàu cöôøi lôùn tieáng vaø tieãn chaân toâi ra veà luùc trôøi ñaõ xeá tröa. Trôøi coøn möa, gioù coøn laïnh. Chieác xe chôû toâi ñi giöõa doøng ngöôøi ñoâng ñuùc, nhöng loøng toâi caûm thaáy ñoâi chuùt thoûa maùi vaø ñaõ thaáy heù chuùt aùnh saùng döôùi ñöôøng haàm.
Toâi öôùc mong ñöôïc baét tay chuùc möøng caùc vò caùn boä, nhaân vieân caùc caáp moät naêm môùi bình an, haïnh phuùc cho mình vaø gia ñình; vaø baét tay thaân thieát chaøo möøng anh chò em Haø Thaønh ñöôïc vui möøng thoaûi maùi ñeán vôùi Ñöùc Meï trong dòp xuaân Maäu Tyù ñeå caàu nguyeän cho Giaùo Hoäi, queâ höông ñaát nöôùc, gia ñình vaø baûn thaân: "Caøng theâm tuoåi caøng theâm khoân ngoan vaø nhaân ñöùc tröôùc maët Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi", nhö naêm thaùnh Hoàng Ñaøo giaùo phaän Thaùi Bình chuùng toâi ñang chuû tröông thöïc hieän.
Thaùi Bình 21/1/2008
+ F.X. Nguyeãn Vaên Sang
Giaùm Muïc Thaùi Bình