Laïi chuyeän ñaát cuûa Toøa Toång Giaùm Muïc Haø Noäi
Nieàm vui chöa qua - Noãi buoàn ñaõ tôùi!
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Laïi chuyeän ñaát cuûa Toøa Toång Giaùm Muïc Haø Noäi.
Nieàm vui chöa qua - Noãi buoàn ñaõ tôùi!
Thaùi Bình, Vieät Nam (14/01/2008) - Theo tin "haønh lang" toâi ñöôïc bieát: ngaøy 14/01/2008, Thuû Töôùng chính phuû, ngaøi Nguyeãn Taán Duõng, ñaõ cho môøi Ñöùc Giaùm Muïc Pheâroâ Nguyeãn Vaên Nhôn - Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam (HÑGMVN) vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Ngoâ Quang Kieät - Toång Thö kyù Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam tôùi Phuû thuû töôùng ñeå baøn veà ñaát ñai maø Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ xin sôû höõu laïi.
Ngaøi Thuû Töôùng ñaõ thoâng baùo cho hai vò laø Chính phuû saün saøng trao laïi caùc ñaát cuûa Toøa Khaâm Söù cuõ, ñaát taïi Thaùnh Ñòa La Vang vaø hoïc vieän Pio X Ñaø Laït. Ñoàng thôøi, Thuû Töôùng cuõng yeâu caàu Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc ra leänh cho caùc nôi ñang coù ñaát tranh chaáp phaûi ngöøng caùc buoåi caàu nguyeän. Chính phuû höùa seõ laäp moät UÛy ban goàm caùc beân höõu quan ñeå cöùu xeùt vaø mau choùng giaûi quyeát caùc nôi tranh chaáp.
Ñöùng tröôùc nhöõng ñeà nghò treân, caùc vò Giaùm muïc coù maët chaéc ñaõ hoan ngheânh vaø caûm taï thieän chí cuûa Nhaø nöôùc, song khoâng daùm cam ñoan ra leänh cho caùc ñòa phöông ngöøng caàu nguyeän. Thöïc ra, coâng vieäc naøy vöôït quaù thaåm quyeàn cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam, bôûi coøn tuøy thuoäc vaøo quyeát ñònh cuûa caùc Giaùm muïc ñòa phöông, nôi coù nhöõng vaán ñeà veà ñaát ñai coøn vöôùng maéc.
Nhaân danh caù nhaân, toâi raát taùn thaønh yù kieán cuûa hai vò, song cuõng vôùi tö caùch caù nhaân, toâi khoâng ra leänh hoaëc yeâu caàu, nhöng coù quyeàn ñeà nghò vaø mong öôùc: laáy thieän chí maø ñaùp laïi thieän chí, nhaát laø trong thôøi ñieåm caû nöôùc ñang chuaån bò ñoùn xuaân Maäu Tyù, ñeå trong nhöõng ngaøy leã teát thieâng lieâng cuûa Daân toäc, ñoàng baøo ñöôïc soáng trong yeân vui vaø hoøa thuaän.
Toâi mong öôùc:
Veà phía chính quyeàn
- Neân ruùt caùc nhaân vieân an ninh (döôùi moïi hình thöùc), ñeå traû laïi söï bình an cho caùc khu vöïc ñang bò tranh chaáp.
- Neân môû coång khu Toøa Khaâm Söù cuõ ñeå ngöôøi tín höõu coù theå töï do ñeán caàu nguyeän vaø baøy toû loøng suøng kính tröôùc töôïng Ñöùc Meï (nhaát laø dòp Ñaàu Xuaân laø lyù do chính ñaùng). Thaät laø moät hình aûnh khoâng ñeïp chuùt naøo khi ngöôøi giaùo daân phaûi laáy loøng ñöôøng, væa heø laøm nôi caàu nguyeän. Cuõng khoâng neân duøng vuõ löïc ñeå ngaên caûn, vì tröôùc sau maûnh ñaát naøy cuõng ñöôïc hoaøn laïi.
- Nhöõng khu vöïc ñaõ ñöôïc nhaø nöôùc höùa trao traû (maø neân nhanh choùng thöïc hieän) phaûi giöõ nguyeân hieän traïng, khoâng ñöôïc thay ñoåi, xaây caát hoaëc laán chieám.
- Taïo ñieàu kieän cho nhöõng ngöôøi coù lieân quan tôùi caùc buoåi caàu nguyeän coù ñöôïc cuoäc soáng bình thöôøng nhö tröôùc (nhö cho hoï taïm truù, nghæ troï...). Khoâng neân tieáp tuïc ñieàu tra, thaåm vaán hay coù thaùi ñoä kyø thò ñoái vôùi nhöõng ngöôøi naøy.
- Mau choùng thaønh laäp caùc UÛy Ban ñeå giaûi quyeát caùc vuï tranh chaáp ñaát ñai Coâng giaùo cho hôïp tình hôïp lyù.
Veà phía giaùo höõu:
- Taïm thôøi chaám döùt caùc buoåi caàu nguyeän vôùi caùc hình thöùc ñang coù. Ñaëc bieät, khoâng ñeå nhöõng hình thöùc caàu nguyeän nhö theá naøy dieãn ra trong nhöõng ngaøy Teát coå truyeàn cuûa Daân toäc. Nhö theá, cuõng laø caùch chuùng ta taïo ñieàu kieän cho gia ñình cuõng nhö xaõ hoäi, caùch rieâng, cho nhöõng anh em caùn boä caùc caáp, cho caùc coâng nhaân, xí nghieäp v.v... an taâm cuøng vôùi gia ñình aên Teát trong hoøa bình vaø an vui, phuø hôïp vôùi truyeàn thoáng cuûa daân toäc Vieät Nam.
- Trong khi ñoù, chuùng ta haõy chuaån bò caùc giaáy tôø, hoà sô, ñôn töø veà ñaát ñai cuûa ñòa phöông mình ñang coù vaán ñeà chieám duïng, sôû höõu traùi pheùp, ñeå saün saøng noäp leân UÛy Ban thanh tra cöùu xeùt moät caùch mau leï, hôïp tình vaø hôïp lyù.
- Sau nhöõng ngaøy nghæ Teát, caùc thuû tuïc seõ ñöôïc chuùng ta tieán haønh moät caùch phuø hôïp theo coâng baèng vaø baùc aùi.
Khi vieát nhöõng doøng ñeà nghò naøy, baûn thaân toâi cuõng nhö caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo ôû caùc giaùo phaän, giaùo xöù, giaùo hoï khaùc ñang coù nhöõng vaán ñeà böùc xuùc veà ñaát ñai maø trong thôøi gian qua ñaõ phaûi hy sinh raát nhieàu, khoâng khoûi cay ñaéng, phaãn uaát trong loøng, Khi thaáy chính quyeàn chæ giaûi quyeát nhöõng khu vöïc ñaát ñai lôùn lao do Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam yeâu caàu, coøn nhöõng ñòa phöông maø nhöõng vaán ñeà ñaát ñai, lieân heä ñeán sinh hoaït cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa chuùng toâi laïi khoâng ñöôïc, hay chöa ñöôïc giaûi quyeát... Song chuùng toâi cuõng saün saøng laáy thieän chí ñaùp laïi thieän chí, ít ra trong nhöõng ngaøy Xuaân, ngaøy Teát naøy. Hy voïng nhaø nöôùc seõ mau choùng thöïc hieän caùc ñieàu ñaõ höùa heïn.
Thöïc ra, (toâi coù ñieàu aân haän) neáu Ban Toân Giaùo, 6 naêm veà tröôùc, laéng nghe yù kieán cuûa UÛy Ban giaùo daân chuùng toâi ñeå cöùu xeùt vaán ñeà, thì bieát ñaâu coù theå traùnh ñöôïc nhöõng haäu quaû khoâng ñaùng coù nhö ngaøy hoâm nay? Nhöng duø sao thì nhö caâu phöông ngoân cuûa Italia: "Megliore tardi que mai" "Muoän coøn hôn khoâng".
Chaúng noùi gì 6 naêm tröôùc, chæ caùch ñaây ít laâu thoâi, nhaân dòp Ñöùc Hoàng y Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng coù thö yeâu caàu hoaøn laïi khu ñaát Toøa Khaâm Söù cuõ (thö coù chöõ kyù cuûa toaøn theå caùc linh muïc Toång giaùo phaän Haø Noäi), toâi ñöôïc môøi tôùi moät cô quan ñeå tham khaûo yù kieán. Toâi ñaõ goùp yù vôùi quyù cô quan raèng: neân traû laïi khu ñaát ñoù cho Toøa Giaùm Muïc Haø Noäi, ñeå caùc vò xöû duïng vaøo caùc muïc ñích nhaân ñaïo (chöù khoâng phaûi daønh cho vò Khaâm söù naøo ñoù trong töông lai). Toâi coøn ñeà nghò chính quyeàn neân ñaët bieån caám caùc xe cô giôùi löu thoâng treân tuyeán phoá Nhaø Chung, vì khu vöïc naøy coù nhieàu caùc tröôøng tieåu hoïc, maãu giaùo vaø nhaø treû. Toâi ñaõ coù dòp chöùng kieán, moãi khi tan tröôøng, caùc em hoïc sinh töø caùc tröôøng traøn ra ñöôøng raát ñoâng, trong khi ñoù, nhöõng phöông tieän giao thoâng löu thoâng moät caùch nhoán nhaùo, maát traät töï. Nhö theá, khoâng nhöõng gaây nguy hieåm cho baûn thaân caùc chaùu nhoû maø coøn laøm khoù khaên cho caùc phuï huynh ñeán ñeå ñöa ñoùn con em mình. Neáu khu vöïc Toøa Khaâm Söù cuõ ñeå cho Toøa Giaùm Muïc xaây moät beänh vieän nhi ñoàng, taïo ñieàu kieän chaêm soùc söùc khoûe cho caùc maàm non cuûa ñaát thuû ñoâ thì tuyeät vôøi bieát maáy. Vaø neáu laøm ñöôïc nhö vaäy, khu vöïc naøy seõ trôû thaønh "Ñaát Thaùnh", thaønh moät moâi tröôøng lyù töôûng cho caùc hoaït ñoäng cuûa treû em, nhaø chuøa, tu vieän, thaùnh ñöôøng, caùc hoïat ñoäng toân giaùo vaø baùc aùi... coù phaûi hay hôn khoâng?
Ít laâu sau, toâi ñöôïc moät vò caùn boä hoài ñaùp raèng: chuùng toâi ñaõ goùp yù vôùi laõnh ñaïo Quaän vaø nhaän ñöôïc caâu traû lôøi: "Ñaõ trao phaàn ñaát ñoù cho caùc coâng ty ñaàu tö vaø coù keá hoaïch kinh teá laâu daøi... Neáu trao traû cho Toøa Giaùm Muïc, lieäu chuùng ta coù ñuû khaû naêng ñeå ñeàn buø cho caùc coâng trình ñaõ xaây döïng ñoù khoâng?... Vaäy neân, neáu coù yù ñònh trao traû thì neân tìm moät maûnh ñaát khaùc maø caáp cho hoï thì hôn!!!"
Vaø cho ñeán ngaøy nay, chuùng toâi ñaõ thaáy roõ yù ñoà kinh teá cuûa hoï. Nhö vaäy, chính nhöõng vò "quaân sö" naøo ñoù seõ phaûi chòu traùch nhieäm ñaõ gaây ra tình traïng baát oån, laøm "nhoïc loøng" chính quyeàn vaø xuùc phaïm tôùi tình caûm toân giaùo thieâng lieâng cuûa ñoàng baøo coâng giaùo thuû ñoâ.
Nhöõng caâu chuyeän veà ñaát ñai chung quanh Toøa Toång Giaùm Muïc Haø Noäi quaû thaät, coøn nhieàu raéc roái, nhöng cuõng nhieàu chi tieát haáp daãn maø toâi laø ngöôøi ñöôïc bieát nhieàu. Trong nhöõng laàn gaëp gôõ, Ñöùc Toång Giaùm muïc Haø Noäi coù noùi vôùi toâi raèng: "'Boá giaø' neân vieát ra cho chuùng con ñöôïc bieát. Sôï mai naøy boá 'veà trôøi', khoâng coøn ai bieát ñeå vieát cho chuùng con ñöôïc nöõa". Toâi coøn heïn ñeå ñoù... khi naøo veà höu chính thöùc seõ quyeát ñònh.
Ñeå keát luaän, tröôùc heát toâi thaønh thaät xin loãi caùc vò höõu quan caû veà phía chính quyeàn vaø anh chò em giaùo höõu, vì nhöõng doøng thöïc taâm naøy coù theå khoâng laøm vui loøng caùc vò ôû moät vaøi laõnh vöïc. Toâi cuõng xin chuùc möøng vaø caûm taï Ñöùc Toång Giaùm muïc, caùc linh muïc, nam nöõ tu só, anh chò em giaùo daân thuû ñoâ ñaõ tích cöïc caàu nguyeän, ñeå qua caùc vò coù traùch nhieäm, Chuùa seõ ban cho chuùng ta trong dòp Xuaân naøy, moät AÂn Ban quyù giaù nhö toâi ñaõ noùi: "Lì Xì cho chuùng ta quaù lôùn".
Xin caùc vò tieáp cuïc caàu nguyeân cho chuùng toâi - nhöõng ñòa phöông coøn soáng trong cay ñaéng vaø uaát öùc vì nhöõng khuùc maéc veà vaán ñeà ñaát ñai chöa ñöôïc giaûi quyeát - seõ choùng ñöôïc Chuùa an uûi, naâng ñôõ, ñeå ñi tôùi thaønh coâng nhö loøng sôû nguyeän.
Vieát xong nhöõng doøng keå treân, toâi môùi ñöôïc ñoïc vaên thö soá 273/UBND-VX ñeà ngaøy 11-01-2008 cuûa UÛy Ban Nhaân daân thaønh phoá Haø Noäi göûi Ñöùc Cha Chuû Tòch Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam vaø Ñöùc Toång Giaùm Muïc Haø Noäi. Lôøi leõ trong thö ñuùng laø mang tính "haønh chính" - cöùng coûi, naëng veà phaùp lyù hôn laø taâm tình ñoái thoaïi. Nhaát laø, trong vaên baûn cuûa quyù vò ñaõ coù nhöõng sai laàm ñaùng tieác. Ví duï: "Ngaøi Toång Giaùm Muïc ñaõ göûi thö khoâng chæ cho caùc giaùo xöù thuoäc giaùo phaän Haø Noäi maø coøn göûi tôùi caùc giaùo phaän khaùc keâu goïi caùc giaùo só vaø giaùo daân tham gia vv...". Toâi xin khaúng ñònh: khoâng nhaän ñöôïc laù thö naøo cuûa Ñöùc Toång Giaùm Muïc coù noäi dung nhö vaäy. Thöù ñeán, vieäc caùc tín höõu thuû ñoâ taäp trung caàu nguyeän tröôùc coång saét soá nhaø 42 (Toøa Khaâm Söù cuõ) coù phaûi laø traùi vôùi Phaùp Leänh Toân Giaùo khoâng? Toâi nghó Phaùp Leänh cho pheùp laøm vieäc thôø phöôïng, ñoïc kinh caàu nguyeän trong caùc nôi thôø töï, keå caû khuoân vieân nhaø thôø, nhaø xöù, nôi caùc chöùc saéc cö nguï. Ñoù laø ñieàu taát caû caùc xöù ñaïo trong caû nöôùc ñeàu thi haønh.
Ñaát cuûa Toøa Khaâm Söù cuõ (soá 42) thuoäc khuoân vieân Toøa Giaùm Muïc voán laø maûnh ñaát lieàn moät giaûi, vaø giaùo daân ñaõ tôùi caàu nguyeän tröôùc hang ñaù Ñöùc Meï döôùi goác caây ña töø haøng traêm naêm nay (Hang ñaù Ñöùc Meï laäp ra ñeå taï ôn Ñöùc Meï ñaõ cöùu chuùng ta ra khoûi giaëc Côø Ñen: chuùng ñaõ ñaïi baïi ngay ôû choán naøy). Trong suoát nhieàu naêm, giaùo daân vaãn ñeán ñeå caàu nguyeän nhö vaäy (ngay caû döôùi thôøi kyø cuûa chính quyeàn Vieät Nam) cho tôùi naêm 1960 khu ñaát môùi bò "ñai laïi" vaø ñöôïc trao cho caùc cô quan, coâng ty maø nay môùi nghe thaáy teân tuoåi (coøn caùc phoøng vaên hoùa giaùo duïc thì môùi gaén baûng sau leã Giaùng sinh 2007!).
Xuaát phaùt töø choã coi maûnh ñaát 42 Nhaø Chung laø ñaát thuoäc veà Toøa Giaùm Muïc vaø laø nôi ñaõ töøng dieãn ra caùc hoaït ñoäng toân giaùo neân caùc tín höõu thuû ñoâ môùi ñeán caàu nguyeän, vaø vì ñaõ bò ngaên caûn (ñoùng coång, canh giöõ ngaët ngheøo) neân hoï môùi ñöùng ngoaøi haøng raøo maø caàu nguyeän voïng vaøo, maëc duø khoâng ai muoán nhö vaäy. Haønh vi ñoù cuûa hoï ñaõ daãn tôùi vieäc "vi phaïm Phaùp Leänh Toân Giaùo" nhö vaên thö ñaõ noùi tôùi. Thieát nghó, neáu caùnh coång cuûa Toøa Khaâm Söù cuõ vaãn cöù roäng môû thì ñaâu ñeán noãi ñoaøn ngöôøi phaûi ñöùng beân ngoaøi caàu nguyeän voïng vaøo nhö vaäy; chaéc chaén hoï seõ vaøo heát beân trong maø caàu nguyeän trong traät töï vaø an bình.
Ñoïc xong vaên thö cuûa UÛy Ban Nhaân Daân thaønh phoá Haø Noäi vöøa ban haønh, toâi do döï nhö muoán ruùt laïi nhöõng ñeà nghò vaø öôùc mô keå treân. Chôït loøng naëng tróu ñau thöông maø bi quan raèng: Muøa Xuaân naêm nay... khoâng chöøng, giöõa loøng thuû ñoâ Haø Noäi ngaøn naêm vaên hieán cuûa chuùng ta, nhieàu ngöôøi seõ phaûi ñoùn Teát trong ñau thöông vaø nöôùc maét?!
Xin Chuùa thöông xoùt taát caû moïi ngöôøi chuùng con!
Thaùi Bình ngaøy 14/1/2008
+ F.X. Nguyeãn Vaên Sang
Giaùm Muïc Thaùi Bình