Nhaø Thôø Chính Toøa Laïng Sôn, nôi seõ dieãn ra Thaùnh leã taán phong Giaùm Muïc cho vò Giaùm muïc chính toaø thöù 3 cuûa giaùo phaän nhoû beù naøy keå töø khi ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän chính toaø vaøo naêm1960.
Vaøi Lôøi Giôùi Thieäu
Kieán Truùc Nhaø Thôø Chaùnh Toøa Laïng Sôn Cao Baèng
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Vaøi Lôøi Giôùi Thieäu Kieán Truùc Nhaø Thôø Chaùnh Toøa Laïng Sôn Cao Baèng nhaân dòp tieáp ñoùn Ñöùc Taân Giaùm Muïc Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân.
Laïng
Sôn, Vieät Nam (2/12/2007) - Vaøo 3 thaùng 12 naêm 2007, seõ dieãn
ra moät bieán coá troïng ñaïi cuûa giaùo phaän nôi ñòa ñaàu ñaát
nöôùc - ñaïi leã taán phong Giaùm muïc cho Cha Giuse Ñaëng Ñöùc
Ngaân, taân Giaùm Muïc Giaùo Phaän Laïng Sôn Cao Baèng.
|
Nhaø Thôø Chính Toøa Laïng Sôn, nôi seõ dieãn ra Thaùnh leã taán phong Giaùm Muïc cho vò Giaùm muïc chính toaø thöù 3 cuûa giaùo phaän nhoû beù naøy keå töø khi ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän chính toaø vaøo naêm1960. |
Kieán truùc nhaø thôø Chaùnh Toøa Laïng Sôn Cao Baèng ñöôïc keát hôïp bôûi kieåu nhaø saøn caùc daân toäc Mieàn nuùi phía Baéc vaø boä maùi cong kieåu cung ñình Vieät nam. Coù dieän tích chieàu ngang ba möôi meùt vaø saâu hai möôi laêm meùt caû haønh lang, coù ba loái ñeå leân saøn nhaø thôø, nhaø thôø coù hai maùi boä xeáp leân nhau khoaûng caùch baèng moät böùc tranh kính maàu, maùi treân töôïng tröng cho Trôøi, maùi döôùi töôïng tröng cho Con Ngöôøi, saøn moùng vuoâng töôïng tröng cho Ñaát, theo quan nieäm Thieân, Ñòa, Nhaân, Hoaø, nghóa laø con ngöôøi ñöôïc hoaø giaûi vôùi Thieân Chuùa, nhôø Ñöùc Gieâsu Kitoâ qua Maàu Nhieäm Thaäp giaù. Caây thaùp chính naêm taàng ñöôïc xaây döïng lieàn vôùi tieàn saûnh nhaø thôø nguï yù noùi ñeán Maàu nhieäm Naêm Söï Saùng vaø naêm yeáu toá toång hôïp, vuõ truï quan Ñoâng phöông: Kim-Moäc-Thuyû-Hoaû-Thoå.
Hai höôùng Baéc-Nam cuûa nhaø thôø xaây hai thaùp nhoû coù hai taàng, moãi thaùp treo moät ñeøn loàng baèng goã thaép saùng; phía baéc ngaàm noùi ñeán yù truyeàn giaùo leân tænh Cao baèng vaø Haø Giang, phía nam noùi ñeán coâng vieäc truyeàn giaùo cho tænh Laïng sôn. Taát caû caùc maùi nhaø thôø vaø maùi caùc thaùp, ñaàu maùi hôi cong leân, vaø ñöôïc lôïp ngoùi aâm döông maøu xanh, dieãn taû taâm hoàn sieâu thoaùt muoán vöôn leân tôùi Chuùa vaø ngaàm hieåu veà con thuyeàn cuûa neàn Vaên hoaù Noâng nghieäp Vieät nam.
1. Khu saân chính
Caûnh ñeïp thieân nhieân ôû ñaây haøi hoaø vôùi coâng trình kieán truùc, töø coång tam quan chay theo truïc loä Vaên Mieáu tieáp noái vôùi ñöôøng Toå sôn, taïo cho ngöôøi xem caûm giaùc deã chòu. Ñaây laø daõy töôøng thaønh cao hai meùt, ñöôïc trang trí baèng nhöõng hoaï tieát thuyeàn, chim Laïc Vieät, haït gioáng, traùi tim, vaø thaäp giaù. Taát caû ñeàu muoán noùi leân vieäc truyeàn giaùo ôû Vieät nam vaø toû loøng kính nhôù toå tieân Laïc Hoàng.
Töø höôùng tam quan theo loái chính ñeán tieàn saûnh nhaø thôø, con ñöôøng lôùn roäng naêm meùt, daøi ba möôi meùt, naèm giöõa khoaûng saân tieáp noái ñöôøng kieäu hình baùt giaùc, coù nhöõng loái ñi nhoû daãn ñeán töôïng ñaøi Ñöùc Meï vaø thaùnh Ña Minh. Phía tröôùc tieàn saûnh nhaø thôø, coù ñaët möôøi hai troáng ñoàng ngaàm nhaéc moïi ngöôøi nhôù ñeán truyeàn thoáng ñoaøn keát toát ñeïp cuûa cha oâng.
2.
Töôïng ñaøi Ñöùc Meï vaø töôïng thaùnh Ña Minh
|
Nhaø Thôø Chính Toøa Laïng Sôn, nôi seõ dieãn ra Thaùnh leã taán phong Giaùm Muïc cho vò Giaùm muïc chính toaø thöù 3 cuûa giaùo phaän nhoû beù naøy keå töø khi ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän chính toaø vaøo naêm1960. |
Töø saân nhaø thôø theo höôùng Nam, du khaùch coù theå ñeán xem töôïng ñaøi Ñöùc Meï theo nhöõng loái moøn qua nhöõng uï ñaát thaáp. Töôïng ñaøi ñöôïc chaïm baèng moät phieán ñaù quí maøu traéng, cao hai meùt saùu möôi, naëng gaàn moät taán, do caùc ngheä nhaân ñieâu khaùc noåi tieáng cuûa vuøng Non nöôùc (Ñaø naüng) thöïc hieän. Töôïng ñöôïc taïc theo hình daùng moät phuï nöõ ngöôøi Taày vaø ñaët trong moät hang ñaù nhoû vôùi quaàn theå nuùi non thaáp, hình thaùc Baûn Doác, moät ñòa danh löøng laãy cuûa tænh Cao baèng.
Ñoái dieän vôùi töôïng ñaøi Ñöùc Meï laø töôïng ñaøi Thaùnh Ña-Minh, boån maïng cuûa nhaø thôø. Töôïng Thaùnh nhaân cuõng ñöôïc taïc treân moät taûng ñaù quyù maøu traéng, cao hai meùt saùu möôi, naëng gaàn moät taán do caùc ngheä nhaân noùi treân thöïc hieän. Göông maët Thaùnh nhaân töôi treû mang voùc daùng vaø hình haøi Vieät nam, tay phaûi caàm ngoïn ñuoác chaùy saùng, tay traùi mang saùch Thaùnh Kinh. Thaùnh nhaân ñöùng treân thöûa ruoäng baäc thang nhö ñöùng treân caùnh ñoàng truyeàn giaùo ñeå chieáu saùng Ñöùc tin vaø rao giaûng Tin möøng, theo lyù töôûng doøng tu ngaøi ñaõ thaønh laäp laø Doøng Anh em giaûng thuyeát (O.P: Ordo Praedicatorum).
3. Tieàn saûnh nhaø thôø
Khi ñeán tieàn saûnh nhaø thôø, du khaùch coù theå nhìn xem taùc phaåm Nöôùc thanh taåy chaïm vaèng ñaù traéng, roäng ba meùt röôõi, daøi möôøi hai meùt traûi daøi treân maët saøn caàu thang. Taùc phaåm chia laøm ba phaàn: phaàn moät gôïi nhôù taàu oâng No-eâ treân bieån khôi leânh laùng. OÂng No-eâ ñang loù ñaàu ra khoûi taàu ñeå xem coù thaáy chim boà caâu trôû veà baùo hieäu traän luït saép qua hay khoâng. Phaàn hai nhaéc laïi caûnh oâng Moâ-seâ ñöa ngöôøi Do thaùi vöôït qua Bieån ñoû cuøng vôùi haønh trang vaø gia suùc. Nöôùc reõ ra söøng söõng nhö töøng thaønh hai beân taû höõu. Phaàn ba möôïn hình aûnh xe nöôùc (cuõng goïi laø coïn) cuûa daân toäc mieàn nuùi. Coïn nöôùc muoán lieân töôûng ñeán pheùp röûa, nguoàn maïch söùc soáng môùi do Chuùa Kitoâ mang laïi cho nhöõng ai tin vaø ñoùn nhaän Ngöôøi.
4. Gieáng röûa toäi vaø taám bình phong
Gieáng röûa toäi hình Thaùnh giaù ñöôïc gheùp baèng ñaù quí ñaøo laáy ngay ôû saûnh chính, loøng gieáng gheùp baèng ñaù traéng, maët treân ñöôïc bao phuû baèng nhöõng taûng ñaù cuoäi roäng moät meùt röôõi, daøi ba meùt, saâu baûy möôi laêm phaân cuøng baûy baäc leân xuoáng. Gieáng naøy moâ phoûng gieáng laøng cuûa daân ñòa phöông.
Bình phong ñöôïc duøng ñeå che cöûa chính nhaø thôø theo quan nieäm truyeàn thoáng cung ñình Vieät nam, laøm cho ngoâi nhaø thôø ñöôïc kín ñaùo theo luaät phong thuyû, ñoàng thôøi cuõng toû loøng kính troïng nôi toân nghieâm. Ñaây laø moät phieán ñaù traéng dieãn taû bieán coá Chuùa Gieâsu sau khi ñöôïc oâng Gioan laøm pheùp röûa taïi soâng Gioñan.
5.
Phaàn nhaø thôø.
|
Nhaø Thôø Chính Toøa Laïng Sôn, nôi seõ dieãn ra Thaùnh leã taán phong Giaùm Muïc cho vò Giaùm muïc chính toaø thöù 3 cuûa giaùo phaän nhoû beù naøy keå töø khi ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän chính toaø vaøo naêm1960. |
Nhöõng haøng coät vuoâng vöõng chaéc ngoaøi haønh lang coù caùc beä ñôõ ñaàu coät, keát hôïp vôùi hình Thaùnh giaù nhoû cuøng xaø daây nhö hai caùnh tay giang ra ñeå ñoùn nhöõng hình ngöôøi ñau khoå chòu ñoùng ñinh. Cöûa chính nhaø thôø laø taám vaùch goã chaïm hai Thaùnh toâng ñoà Pheâ-roâ vaø Phao-loâ. Thaùnh Pheâ-roâ tay caàm chìa khoaù, ñang ngöôùc maét leân trôøi. Döôùi hoài cöûa laø hình con gaø ñang gaùy. Coøn Thaùnh Phao-loâ, tay oâm saùch Thaùnh, neùt maët ñaêm chieâu. Beân döôùi hoài cöûa coù chaïm thanh kieám saéc vaø nhöõng boâng hoàng.
Cöûa hoâng maët tieàn nhaø thôø, veà phía nam laø hình Thaùnh Gio-an vaø Lu-ca, veà phía baéc laø hình Thaùnh Maùt-theâu vaø Maùc-coâ. Boán vò naøy mang khuoân maët Vieät nam, maëc y phuïc Nuøng, tay caàm buùt nghieân.
Thaùnh Maùt-theâu mang hình maët ngöôøi, vì Tin Möøng thöù nhaát baét ñaàu töø gia phaû Chuùa Gieâsu theo baûn tính loaøi ngöôøi. Thaùnh Maùc-coâ theo hình maët sö töû, vì ñaàu saùch Tin Möøng thöù hai noùi veà Thaùnh Gio-an Bao-ti-xi-ta laø tieáng keâu trong hoang ñòa coù sö töû, caàm thuù. Thaùnh Lu-ca mang hình boø moäng vì ñaàu saùch Tin Möøng thöù ba noùi ñeán tö teá Gia-ca-ri-a daâng chieân boø teá leã Thieân Chuùa. Thaùnh Gio-an mang hình chim öng, vì ñaàu saùch Tin Möøng thöù boán noùi veà Ngoâi Lôøi Nhaäp theå chöùa ñöïng Maàu nhieäm sieâu vieät töïa caùnh chim bay cao vuùt.
Phaàn coøn laïi laø caùc cöûa ra vaøo beân hoâng vaø cöûa soå. Taát caû nhöõng thöù naøy ñeàu mang hình Thaùnh giaù, hoa hoài vaø haït gioáng.
6. Cung Thaùnh
Cung Thaùnh ñöôïc bao boïc baèng goã maøu guï gôïi yù traàm tö, vôùi reøm trang trí chaïm hình thieân thaàn, caây tröôøng sinh, soài Mam-reâ, baùch tuøng vaø nhöõng traùi ñaøo tröôøng thoï. Kieåu caùch naøy nguï yù dieãn taû söï soáng vónh cöûu nôi Thieân Chuùa. AÙnh saùng nheï nhaøng phaùt ra töø nhöõng taám kính maàu laø coù yù taïo ra moät baàu khí eâm aû, thích hôïp cho söï caàu nguyeän rieâng tö thaàm kín, ngoaøi nhöõng buoåi cöû haønh phuïng vuï coäng ñoàng.
7. Baøn thôø
Baøn thôø laø moät phieán ñaù quí. Maøu traéng noåi baät, daøi hai meùt naêm möôi phaân, roäng chín möôi phaân, cao chín möôi saùu phaân ñöôïc chaïm khaéc tinh vi baèng nhöõng hoaï tieát nhö baùnh tröôøng sinh, nho, luùa mieán, hoa hoài theo ngheä thuaät truyeàn thoáng vaø hieän ñaïi. Baøn thôø ñöôïc ñaët nôi trang troïng nhaát trong cung Thaùnh.
8. Giaûng ñaøi
Giaûng ñaøi ñaët taïi phía nam gian cung Thaùnh, laøm baèng moät phieán ñaù quí maøu xanh, chaïm hình coïn nöôùc ñang quay, nguï yù noùi Lôøi Chuùa nhö nöôùc chaûy, ñöôïc kín muùc ñeå töôùi vaøo caùnh ñoàng khoâ caïn laø taâm hoàn con ngöôøi. Coïn nöôùc laø moät phaùt minh cuûa daân toäc mieàn nuùi.
9. Nhaø Taïm vaø Höông aùn Lôøi Chuùa
Nhaø Taïm laøm baèng goã, ñöôïc thieát keá theo maãu nhaø saøn cuûa caùc daân toäc vuøng nuùi mieàn Baéc vaø ñaët ôû phía nam cung Thaùnh. Cöûa chính nhaø Taïm chaïm hình traùi tim ñang boác löûa chaùy.
Höông aùn Lôøi Chuùa ñöôïc thieát keá theo kieåu ñình laøng Vieät nam, ñaët taïi phía baéc cung Thaùnh vôùi boán coät thoâng thoaùng. Giöõa coät ñình coù moät ngai nhoû ñeå saùch Thaùnh Kinh. Ñình laøng laø nôi qui tuï daân chuùng thì höông aùn Lôøi Chuùa cuõng laø nôi taäp hôïp tín höõu laïi ñeå nghe Lôøi Chuùa.
10. Thaùnh giaù, huy hieäu Giaùm muïc
Thaùnh giaù naøy nhoû, ñöôïc chaïm baèng goã quí, cao baûy möôi phaân, roäng naêm möôi phaân dieãn taû caûnh Chuùa chòu cheát ñang haáp hoái treân thaäp giaù. Thaùnh giaù ñöôïc gaén vaøo moät caây truùc, ñaët ôû phía beân traùi caïnh baøn thôø vaø coù theå laøm Thaùnh giaù ñeå ñi kieäu.
Huy hieäu Giaùm muïc ñöôïc chaïm baèng taám ñaù maøu traéng ñuïc, roäng naêm möôi phaân, cao baûy möôi phaân, ñöôïc ñaët beân phaûi cung Thaùnh keøm theo khaåu hieäu Chaïnh loøng thöông vôùi caùc hoïa tieát traùi tim, hoa hoàng, chuoãi Mai-khoâi.
11. Tranh sôn daàu Maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi vaø Thaäp giaù
Böùc tranh sôn daàu, dieãn taû Maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi vaø thaäp giaù coù kích thöôùc cao hai traêm naêm möôi phaân vaø roäng hai traêm ba möôi phaân, taû caûnh Ñöùc Gieâsu Ki-toâ chòu khoå hình thaäp giaù, hieäp thoâng vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.
Chuùa Gieâsu ngöôùc maét leân cuøng Chuùa Cha, veû tha thieát nguyeän caàu, caïnh moät khoaûng caùch nhoû töôïng tröng Chuùa Thaùnh Thaàn. Chuùa Cha ñaày loøng traéc aån, ñang nhìn Chuùa Con thaém thieát yeâu thöông; caùc Ñaáng coù khuoân maët gioáng nhau.
12. Traàn goã
Maët baèng traàn goã vôùi dieän tích baûy traêm naêm möôi meùt vuoâng, giaät leân baûy caáp, ñöôïc trang trí chaïm khaéc möôøi saùu loàng ñeøn goã, toaû aùnh saùng vaøng. Ñænh traàn cao nhaát laø hình hoa hoài taùm caùnh, nôi coù hình voøng troøn ñoàng taâm dieãn taû löûa tình yeâu vaø caùnh thieân thaàn bay löôïn, xoay quanh hình cheùn cöùu ñoä.
13. Kính maàu
Hai möôi kính maàu cöûa soå coù kích thöôùc moät traêm naêm möôi phaân treân hai traêm phaân dieãn taû maàu nhieäm Mai khoâi, bao boïc chung quanh nhaø thôø, baét ñaàu töø tay phaûi Cung Thaùnh, ñi töø Naêm Söï Vui ñeán Naêm Söï Saùng. Caùc Maàu nhieäm naøy ñöôïc trình baøy theo caùc neùt vaên hoaù Vieät-Nuøng.
14. Phuø ñieâu ngöôøi gieo gioáng
Hai böùc hình coù kích thöôùc roäng moät thöôùc boán möôi laêm, daøi hai thöôùc boán möôi ñöôïc gaén taïi hai böùc töôøng nhoû phaàn cuoái nhaø thôø: phía Baéc laø taám phuø ñieâu Ngöôøi gieo gioáng, dieãn taû coâ gaùi Nuøng ñang vaõi haït gioáng treân thöûa ñaát goà gheà, soûi ñaù; böùc thöù hai laø phuïc vuï, dieãn taû caûnh Chuùa Gieâsu ñang röûa chaân cho caùc Toâng ñoà. Caùc vò maëc y phuïc mieàn nuùi.
15. Ñöôøng Thaùnh giaù
Möôøi boán böùc sôn maøi daøi baûy möôi phaân roäng naêm möôi phaân dieãn taû caûnh Ñöùc Meï vaø caùc nhaân vaät aên maëc theo loái Vieät-Nuøng. Nhöõng böùc tranh naøy do caùc ngheä só Hoäi Myõ Thuaät thaønh phoá Saigoøn thöïc hieän.
16. Chuoâng nam
Chuoâng cao moät meùt chín möôi, ñöôïc ñuùc baèng ñoàng thau, do caùc nhoùm ngheä nhaân thuoäc phöôøng ñuùc xöù Hueá thöïc hieän, treân chuoâng coù khaéc hoa vaên caùc daân toäc mieàn nuùi, lôøi thaùnh vònh vaø thô coâng giaùo. Chuoâng ñöôïc treo taïi taàng thöù hai cuûa caây thaùp.
Treân ñaây laø nhöõng neùt chính veà kieán truùc nhaø thôø chaùnh toaø giaùo phaän Laïng sôn - Cao Baèng. Ngoâi thaùnh ñöôøng naøy ñöôïc cung hieán vaøo ngaøy moàng hai thaùng 10 naêm 2004. Hai vò Hoàng y vaø 22 Giaùm muïc, ñoâng ñaûo caùc linh muïc, tu só nam nöõ cuøng baø con tín höõu gaàn xa tôùi tham döï. Giaùo phaän Laïng sôn laø moät trong nhöõng giaùo phaän nhoû beù nhaát Vieät nam tính theo con soá giaùo daân vaø nhaø thôø hieän taïi. Sau khi Ñöùc Cha Giuse Ngoâ Quang Kieät ñöôïc boå nhieäm veà laøm Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, giaùo phaän naøy ñaõ troáng toaø hôn 2 naêm nay. Ngaøy 3 thaùng 12 naêm 2007, chính taïi Ngoâi Thaùnh Ñöôøng thaân thöông naøy seõ dieãn ra Thaùnh leã taán phong Giaùm Muïc cho vò Giaùm muïc chính toaø thöù 3 cuûa giaùo phaän nhoû beù naøy keå töø khi ñöôïc naâng leân haøng giaùo phaän chính toaø vaøo naêm1960.
12/2007
