Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn
traû lôøi 9 caâu hoûi cuûa BGCN
veà chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác (24-28/09/2007)
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn traû lôøi 9 caâu hoûi cuûa BGCN veà chuyeán vieáng thaêm Trung Quoác (24-28/09/2007).
Caâu I: Veà Giaùo Hoäi Coâng Giaùo taïi Trung quoác.
Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn: Ñoaøn chuùng toâi goàm 3 Giaùm muïc vaø 3 linh muïc, ñaõ ñeán thaêm nhöõng nôi sau ñaây:
1. Truï sôû Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Trung Quoác taïi Baéc Kinh. Coù 2 Giaùm muïc, moät giaø moät treû vaø vaøi giaùo daân ñaïi dieän Hoäi Yeâu Nöôùc tieáp chuùng toâi. Chuùng toâi trao ñoåi vôùi nhau veà lòch söû truyeàn giaùo vôùi 2 khuynh höôùng truyeàn giaùo khaùc nhau. Nhoùm moät, tieâu bieåu laø Matteo Ricci vaø caùc linh muïc doøng Teân, coù laäp tröôøng vaø thaùi ñoä vöøa toân troïng truyeàn thoáng vaên hoaù baûn ñòa vöøa goùp phaàn thaêng tieán xaõ hoäi sôû taïi. Nhoùm hai khoâng coù laäp tröôøng ñoù, traùi laïi caám ñoaùn thöïc haønh Ñaïo hieáu vôùi taäp tuïc thôø oâng baø toå tieân. Ñaây laø moät caûn trôû chính cho söï lôùn maïnh cuûa Giaùo Hoäi taïi Trung Hoa cuõng nhö taïi Vieät Nam.
Toâi coù phaân tích hai caùch yeâu ngöôøi cuûa caùc nhaø truyeàn giaùo. Caùch thöù nhöùt: yeâu ngöôøi vöøa laø toân troïng daân toäc baûn ñòa vôùi truyeàn thoáng ñaïo ñöùc vaø loái soáng vaên hoaù laønh maïnh cuûa hoï, vöøa phuïc vuï cho söï soáng vaø phaåm giaù cuûa hoï. Caùch thöù hai: yeâu ngöôøi laø aùp ñaët cho daân baûn ñòa nhöõng gì mình nghó laø toát cho hoï. Vôùi Vatican II, truyeàn giaùo ngaøy nay ñoøi hoûi theo böôùc Con Chuùa laøm ngöôøi, hoäi nhaäp vaên hoaù, yeâu thöông vaø phuïc vuï cho Tin Möøng cuõng nhö cho söï soáng vaø phaåm giaù con ngöôøi trong moïi xaõ hoäi theo moïi neàn kinh teá...
2. Ñaïi Chuûng vieän Baéc Kinh. Cha Giaùm ñoác, ñaõ töøng ñi tu nghieäp taïi Ñöùc quoác, tieáp chuùng toâi, vaø môøi chuùng toâi noùi chuyeän vôùi caùc Ñaïi Chuûng sinh. Cha cuõng daãn chuùng toâi ñi tham quan Thö vieän, nhaø nguyeän, quang caûnh thoâng thoaùng vôùi saân boùng roäng lôùn. Môùi ñöôïc xaây döïng nhöõng naêm gaàn ñaây, cô sôû Ñaïi Chuûng Vieän khang trang, taân tieán, ñoàng thôøi mang baûn saéc daân toäc. Ñaïi Chuûng Vieän coøn laø nôi thöôøng huaán ngaén haïn, daøi haïn cho linh muïc, tu só, huaán luyeän giaùo daân, vôùi söï tham gia cuûa caùc giaùo sö töø nhieàu nôi ñeán giaûng daïy.
3. Toaø Toång Giaùm muïc vaø Nhaø thôø Chaùnh toaø Baéc Kinh. Tieáp ñoaøn coù Ñöùc Toång Giaùm muïc Lyù Sôn vöøa môùi nhaäm chöùc tuaàn tröôùc, coù 2 linh muïc, moät giaø moät treû, coù 1 nöõ tu Beà treân doøng Thaùnh Giuse. Khi chia seû kinh nghieäm muïc vuï cho nhau, Ñöùc Cha Lyù Sôn coù hoûi toâi ngaøy nhaäm chöùc coù khoùc khoâng. Toâi coù traû lôøi laø luùc ñoù toâi khoâng coù giôø ñeå khoùc. Linh muïc toùc baïc coù keå cho chuùng toâi raèng oâng ñaõ goùp phaàn thu xeáp ñeå Baéc Kinh coù Giaùm muïc nhö ngaøy nay. Linh muïc treû, ñaõ ñi tu nghieäp taïi Anh quoác, laø cha sôû Nhaø thôø Chaùnh toaø, höôùng daãn chuùng toâi tham quan Nhaø Thôø Chính Toøa, vaø cho chuùng toâi cuøng daâng leã ñoàng teá vôùi nhau.
4. Toaø Toång Giaùm muïc vaø Nhaø thôø Chaùnh toaø Thöôïng Haûi. Tieáp chuùng toâi, coù Ñöùc Toång Giaùm Muïc, cha Chöôûng AÁn cuõng laø cha sôû Nhaø Thôø Chính Toøa, moät linh muïc treû ñaõ ñi tu nghieäp Phaùp quoác. Ñöùc Toång Giaùm Muïc, doøng Teân, naêm nay 91 tuoåi, song coøn nhanh nheïn, saùng suoát, ñaày söùc soáng. Chuùng toâi trao ñoåi vôùi nhau baèng tieáng Phaùp. Maáy thaùng tröôùc Ngaøi ñaõ trao ñoåi thö töø qua laïi vôùi toâi, baøy toû öôùc mong toâi ñeán thaêm vaø ôû laïi vôùi Ngaøi ít laø 4 boán hoâm ñeå taâm söï. Neân vöøa môùi chaøo hoûi nhau, Ngaøi noùi gaëp nhau ngaén quaù, phaûi trôû laïi laàn khaùc vaø ôû laâu hôn. Toâi coù môøi Ngaøi sang thaêm Vieät Nam maø Ngaøi ñaõ ñeán thaêm trong thaäp nieân 40. Ngaøi cho bieát vì lyù do söùc khoeû, baùc só khoâng cho Ngaøi ñi maùy bay. Thaät ñaùng tieác. Neân toâi coù höùa, neáu Chuùa cho, seõ trôû laïi thaêm Ngaøi laâu ngaøy hôn.
Caâu II vaø III: Veà bang giao Vatican-Trung quoác.
ÑHY Maãn: Chuùng toâi nghe qua coù maáy ñieàu kieän nhö sau: ngoaøi ñieàu kieän Vatican chaám döùt bang giao vôùi Ñaøi Loan, moái bang giao caàn ñöôïc xaây döïng vôùi taàm nhìn cuûa thôøi ñaïi vaø loøng duõng caûm, vôùi trí tueä vaø taám loøng. Bieán coá taán phong 2 Giaùm muïc trong thaùng 9 vöøa qua (2007), moät ôû Quaûng Ñoâng vaøo ñaàu thaùng 9.2007, moät ôû Baéc Kinh vaøo 21.9.2007, caû 2 ñeàu coù söï ñoàng thuaän cuûa Vatican vaø Nhaø Nöôùc Trung Quoác, laø tín hieäu tích cöïc môû ra trieån voïng bang giao. Coøn thôøi ñieåm thì tuøy noã löïc cuûa ñoâi beân nhaèm vöôït qua nhöõng dò bieät. Toâi coù chia seû kinh nghieäm cuûa Vieät Nam, ñoàng thôøi cuõng ghi nhaän raèng Trung Quoác lôùn hôn Vieät Nam 15 laàn, neân chaéc nhöõng vaán ñeà cuõng nhieàu vaø phöùc taïp gaép 15 laàn.
Caâu IV vaø V: Veà Giaùo Hoäi coâng khai vaø haàm truù.
ÑHY Maãn: Chuùng toâi khoâng coù dòp tieáp caän vôùi thöïc teá vaán ñeà naày. Vaû laïi tröôùc khi ñi, moïi ngöôøi trong ñoaøn ñaõ thoáng nhaát vôùi nhau laø caàn coù moät thaùi ñoä cö xöû vôùi moïi ngöôøi nhö anh em moät nhaø, con moät Cha, khoâng phaân bieät treân haàm hay döôùi haàm, trong hay ngoaøi toå chöùc yeâu nöôùc... Tröôùc 1980, chuùng ta cuõng coù Giaùo Hoäi mieàn Baéc vaø Giaùo Hoäi mieàn Nam. Chuùng toâi cuõng coù chia seû kinh nghieäm veà haønh trình thoáng nhaát vaø giaûi quyeát nhieàu toàn taïi cuûa thôøi ñoùng cöûa, qua moái quan heä 3 beân: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc, Nhaø Nöôùc vaø Vatican.
Caâu VI: Quaõng tröôøng Thieân An Moân.
ÑHY Maãn: Chuùng toâi tham quan Quaõng tröôøng naày vaøi ngaøy tröôùc leã Quoác Khaùnh 1.10. Quang caûnh Quaõng tröôøng trang trí dòp leã hoäi troïng ñaïi ñeå laïi cho toâi söù ñieäp naày: böôùc vaøo thôøi ñaïi toaøn caàu hoaù vôùi moät phong thaùi giöõ vöõng daân toäc tính, ñöøng ñeå xu höôùng toaøn caàu hoaù ñaùnh maát daân toäc tính vôùi nhöõng giaù trò vaên hoaù, tinh thaàn, ñaïo ñöùc, laø nhöõng giaù trò goùp phaàn phong phuù hoaù cuoäc soáng caùc daân toäc khaùc ñang cuøng nhau trôû thaønh daân cö cuûa moät theá giôùi ñang ñöôïc thu nhoû thaønh moät ngoâi laøng.
Caâu VII: Thaêm quan laêng moä Matteo Ricci.
ÑHY Maãn: Cuøng chung moät choã coù nhieàu laêng moä khaùc, ña soá laø nhöõng nhaø truyeàn giaùo doøng Teân. Söï traân troïng ñoái vôùi caùc vò naày nhaéc nhôû toâi veà loøng yeâu ngöôøi theo caùch thöù nhöùt (xem caâu traû lôøi I.1).
Caâu VIII: Veà Ñaïi Chuûng Vieän
(xem caâu traû lôøi I.2)
Caâu IX: Baøi hoïc thöïc haønh qua chuyeán vieáng thaêm.
ÑHY Maãn: Chuyeán vieáng thaêm laàn naày cho toâi baøi hoïc thöïc haønh naày:
- (1) baûn chaát cuûa Giaùo Hoäi laø hieäp thoâng, vaø söï hieäp thoâng caàn ñöôïc cuï theå hoaù, böôùc ñaàu laøù tieáp caän vaø trao ñoåi, ñoàng caûm vaø chia seû nhöõng kinh nghieäm muïc vuï cho nhau...
- (2) söù vuï cuûa Giaùo Hoäi laø yeâu thöông vaø phuïc vuï. Phuïc vuï cho Tin Möøng Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø cuõng laø phuïc vuï cho söï soáng vaø phaåm giaù con ngöôøi. Con ngöôøi naøo? Cuï theå laø con ngöôøi ñöôïc taïo thaønh theo hình aûnh cuûa Thieân Chuùa laø Tình Yeâu, con ngöôøi trong coäng ñoàng daân toäc cuõng nhö coäng ñoàng theá giôùi, vôùi yù thöùc raèng con ngöôøi vaø coäng ñoàng thuoäc moïi cheá ñoä vaø moïi neàn kinh teá, trong tieàm naêng, ñeàu laø anh em moät nhaø trong theá giôùi toaøn caàu hoaù ngaøy nay.
Ñöùc Hoàng Y Gioan Baotixita Phaïm Minh Maãn
Toång Giaùm Muïc Saigoøn
Thaùng 9/2007