Phaàn II
Böùc Thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beâneâñitoâ XVI
gôûi cho Giaùo Hoäi taïi Coäng Hoaø Nhaân Daân Trung Hoa
Prepared for Internet by Radio Veritas Asia, Philippines
Phaàn II trong böùc thö cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI gôûi cho giaùo hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác.
(Radio Veritas Asia 1/07/2007) - Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Chuùng ta baét ñaàu ñoïc phaàn II cuûa Thö Ñöùc Thaùnh Cha Beneñitoâ XVI gôûi cho Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. Phaàn II naày trình baøy nhöõng ñònh höôùng cuï theå cho sinh hoaït muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác trong hoaøn caûnh hieän nay. Chuùng ta coù theå xem ñaây nhö laø moät "thuû baûn" thöïc haønh cho coâng vieäc muïc vuï cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác.
Töïa ñeà cuûa Phaàn II laø: Nhöõng Ñònh Höôùng cho Sinh Hoaït Muïc Vuï.
Vaø goàm coù nhöõng vaán ñeà nhö sau:
Soá 10: Caùc Bí Tích, vieäc ñieàu haønh caùc giaùo phaän, caùc giaùo xöù
Soá 11: Caùc giaùo tænh
Soá 12: Nhöõng Coäng ñoaøn coâng giaùo.
Soá 13: Caùc Linh Muïc
Soá 14: Caùc ôn goïi vaø vieäc huaán luyeän ñôøi tu.
Soá 15: Caùc giaùo daân vaø gia ñình
Soá 16: Vieäc khai taâm kitoâ daønh cho ngöôøi lôùn.
Soá 17: Ôn goïi truyeàn giaùo.
Ñoù laø 8 soá -- töø 10 ñeán heát 17 - noùi leân noäi dung cuûa phaàn II cuûa Böùc Thö.
Chuùng ta giôø ñaây haõy ñoïc soá 10, soá ñaàu tieân cuûa phaàn II. ÑTC ñöa ra nhöõng höôùng daãn cuï theå cho vieäc cöû haønh caùc bí tích, vieäc ñieàu haønh giaùo phaän vaø giaùo xöù. Ngaøi ñaõ vieát nhö sau:
Phaàn II: Nhöõng Ñònh Höôùng cho Sinh Hoaït Muïc Vuï
10. caùc Bí Tích, vieäc ñieàu haønh caùc giaùo phaän, caùc giaùo xöù
Trong thôøi gian gaàn ñaây, naûy sinh nhöõng khoù khaên ñi lieàn vôùi nhöõng saùng kieán caù nhaân cuûa caùc Chuû Chaên, cuûa caùc linh muïc vaø cuûa caùc giaùo daân, do loøng quaûng ñaïi vaø söï soát saéng muïc vuï, ñaõ khoâng luoân luoân toân troïng nhöõng traùch vuï vaø nhöõng traùch nhieäm cuûa keû khaùc.
Veà vaán ñeà naøy, Coâng Ñoàng Vaticanoâ II nhaéc chuùng ta nhôù laïi raèng, moät ñaøng caùc giaùm muïc, "xeùt nhö laø thaønh phaàn cuûa giaùm muïc ñoaøn vaø nhö laø nhöõng keû tieáp noái hôïp phaùp cuûa caùc Toâng Ñoà, ñeàu coù boån phaän --- do Chuùa Kitoâ thieát laäp vaø giaûng daïy, ---- phaûi chaêm lo cho toaøn theá giôùi", nhöng ñaøng khaùc, caùc ngaøi "thi haønh quyeàn cai quaûn muïc vuï treân moät phaàn Daân Chuùa ñaõ ñöôïc trao phoù cho caùc ngaøi, chôù khoâng phaûi treân nhöõng Giaùo hoäi khaùc, cuõng khoâng treân Giaùo hoäi phoå quaùt" (46).
Hôn nöõa, tröôùc vaøi vaán ñeà phaùt sinh trong nhöõng coäng ñoaøn giaùo phaän trong nhöõng naêm vöøa qua, Toâi nghó coù boån phaän nhaéc laïi quy ñònh giaùo luaät, theo ñoù moïi giaùo só phaûi gia nhaäp vaøo moät giaùo hoäi ñòa phöông hoaëc vaøo trong moät Vieän tu ñôøi taän hieán, vaø phaûi thi haønh thöøa taùc vuï cuûa mình trong söï hieäp thoâng vôùi giaùm muïc baûn quyeàn giaùo phaän. Chæ trong tröôøng hôïp coù lyù do chính ñaùng, moät giaùo só môùi coù theå thi haønh thöøa taùc vuï trong moät giaùo phaän khaùc, nhöng luoân phaûi coù söï ñoàng yù tröôùc cuûa hai giaùm muïc baûn quyeàn, nghóa laø cuûa vò giaùm muïc cai quaûn giaùo hoäi ñòa phöông maø trong ñoù giaùo só naøy ñaõ nhaäp tòch, vaø cuûa vò giaùm muïc cuûa giaùo hoäi ñòa phöông trong ñoù giaùo só naøy ñeán phuïc vuï (47).
Keá ñeán, trong nhieàu hoaøn caûnh, laø vaán ñeà veà vieäc ñoàng teá thaùnh leã. Veà vaán ñeà naày, Toâi nhaéc laïi raèng vieäc ñoàng teá thaùnh leã giaû thieát phaûi coù tröôùc nhöõng ñieàu kieän nhö: vieäc tuyeân xöng cuøng moät ñöùc tin vaø söï hieäp thoâng phaåm traät vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng vaø vôùi giaùo hoäi phoå quaùt. Tuy nhieân, ñöôïc pheùp ñoàng teá vôùi caùc giaùm muïc vaø caùc linh muïc coù hieäp thoâng vôùi Ñöùc Thaùnh Cha, cho duø caùc ngaøi laø nhöõng vò ñaõ ñöôïc Thaåm Quyeàn daân söï nhìn nhaän vaø coù duy trì lieân laïc vôùi nhöõng cô quan, do Nhaø Nöôùc muoán coù vaø laø nhöõng cô quan naèm beân ngoaøi cô caáu cuûa Giaùo Hoäi, mieãn laø --- nhö ñaõ noùi treân nôi soá 7 --- vieäc nhìn nhaän vaø moái töông quan ñoù khoâng keùo theo söï choái boû nhöõng nguyeân taéc khoâng theå nhöôïng ñöôïc cuûa Ñöùc tin vaø cuûa söï hieäp thoâng trong giaùo hoäi.
Keå caû caùc tín höõu, neáu hoï ñöôïc linh ñoäng bôûi moät tình yeâu chaân thaønh ñoái vôùi Chuùa Kitoâ vaø Giaùo Hoäi, thì khoâng neân do döï tham döï Thaùnh Theå, ñöôïc cöû haønh bôûi caùc giaùm muïc vaø caùc linh muïc khoâng coù söï hieäp thoâng troïn veïn vôùi ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ vaø ñöôïc nhìn nhaän bôûi nhöõng Thaåm Quyeàn daân söï. Cuøng nhöõng quy ñònh nhö vaäy ñöôïc aùp duïng cho taát caû caùc bí tích khaùc.
Phaûi luoân theo aùnh saùng nhöõng nguyeân taéc cuûa giaùo lyù coâng giaùo, maø giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà ñöôïc naåy sinh, ñoái vôùi nhöõng giaùm muïc ñaõ ñöôïc phong chöùc maø khoâng coù söù vuï leänh cuûa toaø thaùnh, nhöng coù tuaân giöõ nghi thöùc coâng giaùo cuûa vieäc phong chöùc giaùm muïc. Vieäc phong chöùc giaùm muïc cho caùc ngaøi - nhö toâi ñaõ noùi nôi soá 8 - laø khoâng ñuùng luaät ñaïo, nhöng ñöôïc thaønh söï; vaø do ñoù cuõng ñöôïc thaønh söï nhöõng phong chöùc linh muïc maø caùc giaùm muïc naøy ñaõ thi haønh; vaø cuõng ñöôïc thaønh söï caùc bí tích do caùc giaùm muïc vaø linh muïc thuoäc tröôøng hôïp naøy trao ban. Vì theá, theo nhöõng gì vöøa ñöôïc xaùc ñònh, trong vieäc cöû haønh thaùnh theå vaø ban phaùt caùc bí tích khaùc, caùc tín höõu, trong möùc ñoä coù theå, haõy tìm ñeán vôùi caùc giaùm muïc vaø linh muïc coù hieäp thoâng vôùi Ñöùc Thaùnh Cha; tuy nhieân, khi khoâng theå laøm nhö vaäy ñöôïc vì coù baát tieän traàm troïng, thì caùc tín höõu, do nhu caàu lôïi ích thieâng lieâng cuûa hoï, coù theå ñeán vôùi caû nhöõng vò khoâng coù hieäp thoâng vôùi Ñöùc Thaùnh Cha.
Cuoái cuøng, Toâi cho laø hôïp luùc ñeå keâu goïi söï chuù yù cuûa anh chò em ñeán nhöõng gì giaùo luaät döï truø, ñeå giuùp ích cho caùc giaùm muïc giaùo phaän thi haønh traùch vuï muïc vuï rieâng. Moãi giaùm muïc giaùo phaän ñöôïc môøi goïi haõy bieán mình trôû thaønh nhöõng phöông tieän caàn thieát cuûa söï hieäp thoâng vaø coäng taùc beân trong coäng ñoaøn coâng giaùo giaùo phaän: vaên phoøng giaùo phaän, hoäi ñoàng linh muïc, ban coá vaán, hoäi ñoàng muïc vuï giaùo phaän, hoäi ñoàng giaùo phaän ñaëc traùch nhöõng vaán ñeà kinh teá taøi chính. Nhöõng cô quan naày noùi leân söï hieäp thoâng, coå voõ vieäc chia seû nhöõng traùch nhieäm chung, vaø laø söï trôï giuùp lôùn cho caùc Chuû chaên; vaø caùc Chuû chaên naøy coù theå caäy döïa vaøo söï coäng taùc huynh ñeä cuûa caùc linh muïc, cuûa nhöõng anh chò em soáng ñôøi taän hieán vaø nhöõng anh chò em giaùo daân.
Cuøng nhöõng ñieàu gioáng nhö theá ñöôïc aùp duïng cho caùc hoäi ñoàng khaùc nhau, ñöôïc giaùo luaät quy ñònh cho caùc giaùo xöù nhö: hoäi ñoàng muïc vuï giaùo xöù vaø hoäi ñoàng giaùo xöù ñaëc traùch nhöõng vaán ñeà kinh teá taøi chaùnh.
Ñoái vôùi caùc giaùo phaän cuõng nhö vôùi caùc giaùo xöù, caàn chuù yù ñaëc bieät ñeán nhöõng taøi saûn vaät chaát cuûa Giaùo Hoäi, goàm caùc ñoäng saûn vaø baát ñoäng saûn; nhöõng taøi saûn naøy caàn ñöôïc keâ khai ñuùng theo luaät ñònh trong laõnh vöïc daân söï, vaø nhaân danh giaùo phaän hay giaùo xöù, chöù khoâng bao giôø nhaân danh caù nhaân (nhö giaùm muïc, cha xöù hay nhoùm giaùo daân). Trong khi ñoù, vaãn coøn ñaày ñuû giaù trò cuûa noù, ñònh höôùng truyeàn thoáng cho vieäc muïc vuï vaø truyeàn giaùo, ñöôïc toùm goïn trong nguyeân taéc: "nihil sine Episcopo", nghóa laø " khoâng laøm gì maø khoâng coù giaùm muïc".
Töø phaân tích veà nhöõng vaán ñeà neâu treân, xuaát hieän roõ raøng raøng raèng moät giaûi phaùp ñích thöïc cho nhöõng vaán ñeà naøy coù goác reã cuûa noù trong vieäc coå voõ söï hieäp thoâng, moät söï hieäp thoâng muùc laáy söùc maïnh vaø söï haêng say töø nguoàn maïch laø Chuùa Kitoâ, maãu tình thöông cuûa Thieân Chuùa Cha. Tình baùc aùi, luoân coù giaù trò treân taát caû moïi söï (x. 1 Co 13,1-12), seõ laø söùc maïnh vaø laø tieâu chuaån trong coâng vieäc muïc vuï, ñeå xaây döïng moät coäng ñoaøn giaùo hoäi, laøm cho Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh hieän dieän vôùi con ngöôøi ngaøy nay.
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Chuùng ta ñoïc tieáp caùc soá 11, 12 vaø 13 cuûa Phaàn II Böùc Thö cuûa ÑTC gôûi cho Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. ÑTC ñöa ra nhöõng chæ daãn thöïc haønh cho nhöõng vaán ñeà cuï theå lieân quan ñeán söï phaân chia haønh chaùnh caùc coäng ñoaøn giaùo hoäi thaønh nhöõng giaùo tænh, ñeán sinh hoaït ñöùc tin vaø muïc vuï taïi caùc giaùo phaän, giaùo xöù, vaø ñeán söï huaán luyeän thöôøng xuyeân daønh cho caùc linh muïc treû.
ÑTC ñaõ vieát nhö sau:
11. Nhöõng giaùo tænh.
Trong thôøi gian 50 naêm qua, trong laõnh vöïc daân söï, ñaõ coù nhieàu thay ñoåi haønh chaùnh. Ñieàu naøy aûnh höôûng ñeán nhieàu giaùo tænh khaùc nhau; coù nhöõng giaùo tænh ñaõ bò huyû boû hoaëc ñöôïc phaân chia laïi, hoaëc phaûi thay ñoåi treân bình dieän laõnh thoå, tuyø theo nhöõng tænh haønh chaùnh daân söï. Veà ñieàu naøy, Toâi muoán xaùc ñònh raèng Toaø Thaùnh saün saøng ñöông ñaàu vôùi toaøn boä vaán ñeà veà caùc giaùo phaän vaø giaùo tænh, trong moät cuoäc ñoái thoaïi côûi môû vaø xaây döïng vôùi haøng giaùm muïc Trung Hoa vaø vôùi nhöõng Thaåm Quyeàn daân söï, neáu xeùt thaáy hôïp luùc vaø höõu ích.
12. Nhöõng coäng ñoàng coâng giaùo.
Toâi ñaõ bieát roõ raèng nhöõng coäng ñoaøn giaùo phaän vaø giaùo xöù, raûi raùc trong laõnh thoå roäng lôùn Trung Quoác, cho thaáy moät söùc soáng ñaëc bieät veà ñôøi kitoâ, veà chöùng taù ñöùc tin vaø veà nhöõng saùng kieán muïc vuï. Ñaây laø ñieàu an uûi toâi, vì ñöôïc bieát raèng: maëc cho nhöõng khoù khaên ñaõ qua vaø hieän coù, caùc giaùm muïc, linh muïc, nhöõng ngöôøi taän hieán vaø caùc giaùo daân, ñaõ duy trì moät yù thöùc saâu xa mình laø nhöõng thaønh phaàn soáng ñoäng cuûa Giaùo Hoäi phoå quaùt, trong söï hieäp thoâng ñöùc tin vaø ñôøi soáng vôùi taát caû moïi coäng ñoaøn coâng giaùo raûi raùc treân khaép theá giôùi. Trong taän taâm hoàn, hoï bieát roõ nhö theá naøo laø ngöôøi coâng giaùo. Vaø chính töø con tim coâng giaùo naøy maø phaûi ñöôïc phaùt sinh söï daán thaân ñeå laøm saùng toû vaø baèng vieäc laøm cuï theå, --- töø beân trong töøng coäng ñoaøn cuõng nhö trong nhöõng töông quan giöõa caùc coäng ñoaøn khaùc nhau, --- (laøm saùng toû) tinh thaàn hieäp thoâng, söï thoâng caûm vaø tha thöù --- nhö ñaõ noùi treân ñaây nôi caùc soá 5 vaø 6; ñaây laø daáu aán höõu hình cho cuoäc soáng kitoâ ñích thöïc. Toâi chaéc chaén raèng Thaùnh Thaàn cuûa Chuùa Kitoâ, --- nhö Ngaøi ñaõ giuùp cho nhöõng coäng ñoaøn ñöôïc duy trì soáng ñoäng ñöùc tin trong thôøi gian bò baùch haïi, --- thì hoâm nay Ngaøi cuõng seõ trôï giuùp taát caû moïi ngöôøi coâng giaùo ñöôïc lôùn leân trong söï hieäp nhaát. Nhö Toâi ñaõ nhaéc laïi --- nôi caùc soá 2 vaø 4 --- caùc thaønh vieân cuûa nhöõng coäng ñoaøn coâng giaùo trong ñaát nöôùc anh chò em, --- nhaát laø caùc giaùm muïc, linh muïc vaø nhöõng ngöôøi taän hieán --- buoàn thay, chöa ñöôïc pheùp soáng vaø dieãn taû, --- moät caùch troïn veïn vaø höõu hình, --- vaøi khía caïnh cuûa vieäc hoï thuoäc veà Giaùo Hoäi vaø cuûa söï hieäp thoâng phaåm traät vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng, vì hoï thöôøng coøn bò caûn trôû trong nhöõng tieáp xuùc töï do vôùi Toaø Thaùnh vaø vôùi nhöõng coäng ñoaøn coâng giaùo khaùc nöõa taïi caùc quoác gia khaùc. Quaû thaät, trong nhöõng naêm vöøa qua, Giaùo Hoäi ñöôïc höôûng, --- so vôùi quaù khöù, --- moät söï töï do toân giaùo nhieàu hôn. Tuy nhieân ngöôøi ta khoâng theå choái boû raèng coøn coù nhöõng giôùi haïn traàm troïng lieân quan ñeán ñieåm trung taâm cuûa ñöùc tin vaø raèng, trong möùc ñoä naøo ñoù, nhöõng giôùi haïn naày boùp ngheït sinh hoaït muïc vuï. Veà vaán ñeà naøy, Toâi laëp laïi öôùc mong (x. soá 4) raèng, trong cuoäc ñoái thoaïi ñaày toân troïng vaø côûi môû giöõa moät beân laø Toaø Thaùnh vaø caùc giaùm muïc Trung Hoa, vaø beân kia laø nhöõng Thaåm Quyeàn Nhaø Nöôùc, ngöôøi ta coù theå vöôït qua ñöôïc nhöõng khoù khaên noùi treân, vaø nhö theá ngöôøi ta ñaït ñeán moät söï ñoàng yù toát laønh, coù lôïi cho coäng ñoaøn toân giaùo vaø cho söï chung soáng xaõ hoäi.
13. Caùc Linh Muïc
Tieáp sau, Toâi muoán gôûi moät suy tö ñaëc bieät vaø moät lôøi môøi goïi ñeán caùc linh muïc - nhaát laø nhöõng linh muïc môùi ñöôïc thuï phong trong nhöõng naêm gaàn ñaây --- raèng vôùi bieát bao quaûng ñaïi, hoï ñaõ ñi con ñöôøng thi haønh thöøa taùc vuï muïc vuï. Toâi coù caûm töôûng raèng hoaøn caûnh hieän nay, --- treân bình dieän giaùo hoäi vaø xaõ hoäi, chính trò, --- luoân laøm cho trôû neân khaån thieát hôn, vaø ñoøi buoäc phaûi muùc laáy aùnh saùng vaø söùc maïnh nôi nhöõng nguoàn maïch cuûa linh ñaïo linh muïc; nhöõng nguoàn maïch ñoù laø: tình yeâu Thieân Chuùa, vieäc theo Chuùa Kitoâ moät caùch voâ ñieàu kieän, söï say meâ rao giaûng Tin Möøng, söï trung thaønh vôùi Giaùo Hoäi vaø vieäc phuïc vuï quaûng ñaïi anh chò em (48). Veà vaán ñeà naøy, laøm sao khoâng nhaéc ñeán, --- ñeå khích leä cho taát caû moïi ngöôøi, --- nhöõng dung maïo saùng choùi cuûa caùc giaùm muïc, linh muïc ñaõ laøm chöùng cho moät tình yeâu khoâng tì oá ñoái vôùi giaùo hoäi, caû vôùi vieäc cho ñi chính maïng soáng mình cho Giaùo Hoäi vaø cho Chuùa Kitoâ, trong nhöõng naêm khoù khaên vöøa qua? Thöa anh em linh muïc raát thaân meán, anh em laø nhöõng ngöôøi phaûi mang laáy "gaùnh naëng cuûa ngaøy vaø söï noùng nöïc" (Mt 20, 12); anh em ñaõ tra tay caàm caøy vaø khoâng nhìn laïi phía sau (x. Luca 9,62), anh em haõy nghó ñeán nhöõng nôi maø caùc tín höõu ñang lo aâu chôø ñôïi moät linh muïc vaø ôû ñoù töø nhieàu naêm hoï khoâng ngöøng öôùc mong cho coù moät linh muïc ñeán hieän dieän vôùi hoï, vì hoï caûm thaáy thaät söï hoï thieáu linh muïc. Toâi bieát roõ raèng giöõa anh em, coù nhöõng linh muïc ñang phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng giaây phuùt vaø nhöõng hoaøn caûnh khoù khaên, vôùi nhöõng laäp tröôøng khoâng luoân ñöôïc ñoàng yù xeùt töø quan ñieåm giaùo hoäi, vaø raèng, maëc cho taát caû, hoï mong muoán trôû veà trong söï hieäp thoâng troïn veïn cuûa Giaùo Hoäi. Trong tinh thaàn cuûa söï hoaø giaûi saâu xa, ñöôïc vò tieàn nhieäm ñaùng kính cuûa toâi lieân ló môøi goïi cho Giaùo Hoäi taïi Trung Quoác (49), Toâi ngoû lôøi vôùi caùc giaùm muïc soáng trong söï hieäp thoâng vôùi ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ, ngoõ haàu vôùi taâm tình cuûa moät ngöôøi cha, caùc ngaøi haõy xeùt ñònh töøng tröôøng hôïp moät, vaø ñaùp öùng moät caùch ñuùng vôùi öôùc mong nhö theá, vaø neáu caàn thì nhôø ñeán Toaø Thaùnh. Nhö laø daáu chæ cho söï hoaø giaûi ñaùng mong öôùc naày, toâi nghó raèng khoâng coù cöû chæ naøo khaùc coù yù nghóa hôn cöû chæ cuøng nhau laëp laïi--- nhaân dòp ngaøy cuûa chöùc tö teá vaøo Thöù Naêm Tuaàn Thaùnh, nhö xaûy ra trong Giaùo Hoäi phoå quaùt, hoaëc trong moät dòp khaùc ñöôïc xem nhö laø hôïp thôøi hôn, --- (cuøng nhau laëp laïi) lôøi tuyeân xöng Ñöùc Tin, ñeå chöùng toû söï hieäp thoâng troïn veïn ñaõ ñaït ñöôïc, nhaém xaây döïng nhieäm theå cuûa Daân thaùnh Thieân Chuùa, ñaõ ñöôïc trao phoù cho söï chaêm soùc muïc vuï cuûa anh em, vaø ñeå laøm saùng danh Thieân Chuùa Ba Ngoâi.
Toâi yù thöùc raèng, caû taïi Trung Quoác nöõa, cuõng nhö taïi caùc nôi khaùc trong Giaùo Hoäi, ñang naûy sinh söï caàn thieát cuûa moät chöông trình thöôøng huaán töông xöùng daønh cho giaùo só. Töø ñoù, naûy sinh lôøi môøi goïi, ñöôïc gôûi ñeán quyù chö huynh giaùm muïc, nhö laø nhöõng keû chòu traùch nhieäm caùc coäng ñoaøn giaùo hoäi, haõy nghó ñaëc bieät ñeán haøng giaùo só treû luoân phaûi ñoái dieän nhieàu hôn vôùi nhöõng thaùch thöùc muïc vuï môùi, coù lieân heä vôùi nhöõng ñoøi hoûi cuûa traùch vuï rao giaûng Phuùc aâm cho moät xaõ hoäi heát söùc phöùc taïp nhö xaõ hoäi Trung Hoa hieän nay. Ñöùc coá giaùo hoaøng Gioan Phaoloâ II nhaéc chuùng ta veà ñieàu naøy nhö sau: coâng vieäc thöôøng huaán daønh cho caùc linh muïc "laø moät ñoøi buoäc noäi taïi cuûa hoàng aân vaø cuûa thöøa taùc vuï bí tích chöùc thaùnh ñaõ laõnh nhaän; trong moïi thôøi, vieäc thöôøng huaán naøy luoân caàn thieát. Nhöng ngaøy hoâm nay, thì laïi caøng khaån thieát ñaëc bieät hôn nöõa, khoâng nhöõng chæ vì söï thay ñoåi nhanh choùng nhöõng hoaøn caûnh xaõ hoäi vaø vaên hoaù nôi con ngöôøi vaø nôi caùc daân toäc, trong ñoù ñöôïc thi haønh thöøa taùc vuï linh muïc, nhöng coøn vì "coâng cuoäc taùi rao giaûng phuùc aâm laø moät traùch vuï thieát yeáu vaø khoâng theå trì hoaõn ñöôïc cuûa Giaùo Hoäi vaøo luùc cuoái ngaøn naêm thöù hai" (50).
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Sau khi ñaõ coù nhöõng ñònh höôùng cuï theå cho caùc giaùm muïc trong vieäc cai quaûn caùc giaùo phaän, vaø cho caùc linh muïc, ÑTC nhaéc ñeán nhöõng höôùng daãn veà ñôøi tu, veà giaùo daân, veà gia ñình, veà vieäc khai taâm kitoâ daønh cho ngöôøi lôùn vaø veà vieäc truyeàn giaùo.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieát nhö sau:
14. Nhöõng ôn goïi vaø vieäc huaán luyeän ñôøi tu.
Trong suoát 50 naêm qua, khoâng bao giôø thieáu trong Giaùo Hoäi taïi Trung Quoác söï troå sinh phong phuù caùc ôn goïi linh muïc vaø ñôøi taän hieán. Vì theá, ngöôøi ta phaûi caûm taï Chuùa bôûi vì ñaây laø daáu chæ cho söùc soáng cuûa Giaùo Hoäi vaø laø nguyeân do ñeå hy voïng. Trong thôøi gian qua, ñaõ phaùt sinh nhieàu doøng tu baûn ñòa: caùc giaùm muïc vaø linh muïc do kinh nghieäm maø bieát roõ söï ñoùng goùp khoâng theå thay theá cuûa caùc nöõ tu trong vieäc daïy giaùo lyù vaø trong sinh hoaït giaùo xöù trong moïi hình thöùc cuûa noù; hôn nöõa, söï chuù yù ñeán nhöõng ai caàn ñöôïc giuùp ñôõ nhaát, ñöôïc thöïc hieän trong söï coäng taùc cuûa nhöõng Thaåm quyeàn daân söï ñòa phöông, laø theå hieän cuûa tình baùc aùi vaø cuûa vieäc phuïc vuï cho ngöôøi laân caän, laø chöùng taù ñaùng tin nhaát cho söùc maïnh vaø cho söùc soáng cuûa Phuùc aâm Chuùa Gieâsu.
Tuy nhieân Toâi yù thöùc roõ raèng vieäc troå sinh nhieàu ôn goïi nhö theá, ngaøy nay coù keùo theo nhieàu vaán ñeà khoù khaên. Tröôùc heát laø ñoøi hoûi phaân ñònh chuù yù hôn veà ôn goïi töø phía nhöõng vò coù traùch nhieäm trong giaùo hoäi, roài caàn coù vieäc huaán luyeän coù chieàu saâu hôn vaø vieäc giaûng daïy cho caùc öùng sinh chöùc tö teá vaø nhöõng öùng sinh ñôøi taän hieán. Maëc cho tính caùch yeáu keùm cuûa nhöõng phöông tieän ñöôïc söû duïng, vì töông lai cuûa Giaùo Hoäi taïi Trung Quoác, ngöôøi ta caàn daán thaân laøm sao ñeå moät ñaøng baûo ñaûm cho coù söï chuù yù ñaëc bieät trong vieäc chaêm soùc ôn goïi, vaø ñaøng khaùc, moät söï huaán luyeän vöõng chaéc hôn döôùi nhöõng khía caïnh nhaân baûn, thieâng lieâng, trieát hoïc, thaàn hoïc vaø muïc vuï, caàn phaûi coù trong caùc chuûng vieän vaø caùc hoïc vieän ñôøi tu.
Veà vaán ñeà naày, ngöôøi ta caàn nhaéc ñaëc bieät ñeán vieäc huaán luyeän soáng ñoäc thaân, daønh cho caùc öùng sinh chöùc linh muïc. Ñieàu quan troïng laø caùc öùng sinh naøy hoïc soáng vaø quyù chuoäng söï ñoäc thaân, nhö laø hoàng aân quyù giaù cuûa Thieân Chuùa vaø nhö laø daáu chæ tuyeät vôøi cho thôøi caùnh chung; söï ñoäc thaân naøy laøm chöùng cho moät tình yeâu khoâng chia seû ñoái vôùi Thieân Chuùa vaø ñoái vôùi Daân Ngöôøi vaø laøm cho linh muïc trôû neân gioáng nhö Chuùa Gieâsu Kitoâ, Thuû laõnh vaø vò Hoân phu cuûa Giaùo Hoäi. Thaät vaäy, hoàng aân naøy, moät caùch chính yeáu, "noùi leân vieäc phuïc vuï cuûa linh muïc cho giaùo hoäi trong vaø vôùi Chuùa" (51) vaø bieåu loä giaù trò tieân tri cho theá giôùi ngaøy nay.
Coøn ñoái vôùi nhöõng ôn goïi tu doøng, trong khung caûnh hieän nay cuûa Giaùo Hoäi taïi Trung Quoác, thì caàn bieåu loä moãi ngaøy moät saùng choùi hôn hai chieàu kích cuûa ôn goïi tu trì: moät ñaøng laø chöùng taù cuûa ôn ñoaøn suûng taän hieán hoaøn toaøn cho Chuùa Kitoâ, qua caùc lôøi khaán trinh khieát, khoù ngheøo vaø vaâng phuïc, vaø moät ñaøng laø söï ñaùp traû cho ñoøi buoäc rao giaûng Tin Möøng trong nhöõng hoaøn caûnh hieän taïi cuûa lòch söû vaø xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc.
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Trong soá 15 cuûa Thö ÑTC gôûi Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. ÑTC ñaõ nhaéc ñeán nhöõng giaù trò luaân lyù toát cuûa vaên hoaù Trung Hoa coå voõ cho gia ñình. Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ vieát nhö sau:
15. Caùc giaùo daân vaø gia ñình.
Trong nhöõng luùc khoù khaên nhaát cuûa lòch söû hieän ñaïi cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác, caùc giaùo daân, --- treân bình dieän caù nhaân vaø gia ñình, cuõng nhö trong tö caùch laø thaønh vieân cuûa nhöõng phong traøo thieâng lieâng vaø toâng ñoà, --- ñaõ chöùng toû moät söï trung thaønh troïn veïn vôùi Phuùc aâm, vaø ñích thaân traû giaù cho söï trung thaønh cuûa mình ñoái vôùi Chuùa Kitoâ.
Thöa anh chò em giaùo daân, caû ngaøy hoâm nay nöõa, anh chò em ñöôïc goïi haõy nhaäp theå Tin Möøng trong ñôøi soáng anh chò em vaø haõy laøm chöùng, nhôø qua coâng vieäc phuïc vuï caùch quaûng ñaïi vaø cuï theå, vì lôïi ích cuûa daân chuùng vaø vì söï phaùt trieån cuûa ñaát nöôùc: anh chò em haõy chu toaøn söù maïng naày, baèng caùch soáng nhö nhöõng ngöôøi coâng daân chaân thaønh vaø laøm vieäc nhö nhöõng ngöôøi coäng taùc tích cöïc vaø coù traùch nhieäm trong vieäc phoå bieán Lôøi Chuùa, trong moâi tröôøng soáng cuûa anh chò em, ñoàng queâ hay thaønh thò. Trong thôøi gian môùi ñaây, anh chò em laø nhöõng chöùng nhaân can ñaûm cuûa Ñöùc Tin, anh chò em haõy laø nieàm hy voïng cho Giaùo Hoäi töông lai! Ñieàu naày ñoøi hoûi söï tham gia cuûa anh chò em moãi ngaøy moät xaùc tín hôn, vaøo trong taát caû moïi sinh hoaït cuûa ñôøi soáng giaùo hoäi, trong söï hieäp thoâng vôùi nhöõng vò chuû chaên cuûa anh chò em.
Vì töông lai cuûa nhaân loaïi ñi qua gia ñình, neân Toâi cho raèng ñieàu caàn thieát vaø khaån caáp laø caùc giaùo daân haõy coå voõ nhöõng giaù trò cuûa gia ñình vaø baûo ñaûm an toaøn nhöõng ñoøi buoäc cuûa noù. Trong ñöùc tin, anh chò em bieát ñöôïc troïn veïn yù ñònh kyø dieäu cuûa Thieân Chuùa cho gia ñình; ñaây laø moät lyù do theâm nöõa ñeå anh chò em laõnh laáy daáu leänh cuï theå vaø ñoøi hoûi daán thaân, nhö sau: gia ñình thaät laø nôi thoâng thöôøng ñeå caùc theá heä treû ñaït ñeán söï tröôûng thaønh caù nhaân vaø xaõ hoäi. Gia ñình mang theo vôùi mình phaàn gia taøi cuûa chính nhaân loaïi, bôûi vì söï soáng ñeán, qua gia ñình, töø theá heä naøy sang theá heä khaùc. Gia ñình chieám moät choã thaät quan troïng caùc neàn vaên hoaù taïi AÙ Chaâu, vaø --- nhö caùc nghò phuï cuûa Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc nhaán maïnh, --- nhöõng giaù trò cuûa gia ñình nhö söï kính troïng thaûo hieáu, loøng yeâu thöông vaø söï chaêm soùc daønh cho ngöôøi cao nieân vaø ñau yeáu, tình yeâu ñoái vôùi nhöõng treû nhoû, söï haøi hoaø, ñoù laø nhöõng giaù trò raát ñöôïc toân troïng trong taát caû caùc neàn vaên hoaù vaø truyeàn thoáng toân giaùo cuûa ñaïi luïc naøy." (52)
Nhöõng giaù trò vöøa noùi treân keát thaønh khung caûnh noåi baät veà vaên hoaù Trung Hoa; nhöng taïi ñaát nöôùc cuûa anh chò em, khoâng thieáu nhöõng söùc maïnh aûnh höôûng moät caùch tieâu cöïc treân gia ñình, trong nhieàu caùch theá khaùc nhau. Vì theá Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác, --- vôùi yù thöùc raèng ñieàu thieän haûo cuûa xaê hoäi vaø cuûa chính mình ñöôïc lieân keát saâu xa vôùi ñieàu thieän haûo cuûa gia ñình (53), --- caàn caûm thaáy moät caùch thaät soáng ñoäng hôn vaø khaån thieát hôn söù maïng rao giaûng cho taát caû moïi ngöôøi bieát yù ñònh cuûa Thieân Chuùa veà hoân nhaân vaø gia ñình, vöøa baûo ñaûm cho yù ñònh naøy ñöôïc thöïc hieän hoaøn toaøn. (54)
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán. Chuùng ta haõy ñoïc tieáp hai soá cuoái cuøng laø soá 16 vaø 17 cuûa Phaàn II cuûa Thö ÑTC gôûi cho Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. Ñöùc Thaùnh Cha vieát nhö sau:
16. Vieäc khai taâm kitoâ daønh cho ngöôøi lôùn.
Lòch söû môùi ñaây cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác ñaõ thaáy soá ñoâng nhöõng ngöôøi lôùn ñaõ ñeán vôùi vôùi Ñöùc Tin nhôø vaøo chöùng taù cuûa nhöõng coäng ñoàng kitoâ taïi ñòa phöông. Thöa anh em, nhöõng chuû chaên, anh em ñöôïc keâu goïi chaêm lo ñaëc bieät cho vieäc khai taâm kitoâ daønh cho nhöõng ngöôøi lôùn naøy, qua moät giai ñoaïn huaán luyeän taân toøng thích hôïp vaø nghieâm chænh, ñeå trôï giuùp vaø chuaån bò hoï soáng cuoäc ñôøi laøm moân ñeä cuûa Chuùa Gieâsu. Veà vaán ñeà naøy, Toâi xin nhaéc laïi raèng coâng vieäc rao giaûng Phuùc AÂm khoâng bao giôø laø moät vieäc thuaàn tuyù chæ nhaém thoâng truyeàn trí thöùc, nhöng laø moät kinh nghieäm soáng, thanh luyeän vaø bieán ñoåi troïn caû cuoäc ñôøi, vaø laø moät cuoäc haønh trình trong hieäp thoâng. Chæ nhö theá, ngöôøi ta môùi thieát laäp moät töông quan ñuùng giöõa tö töôûng vaø ñôøi soáng. Nhìn veà quaù khöù, ngöôøi ta caàn löu yù raèng nhieàu ngöôøi lôùn ñaõ khoâng luoân luoân ñöôïc höôùng daãn ñuû, ñeå bieát troïn veïn söï thaät veà ñôøi soáng kitoâ vaø hoï cuõng khoâng bieát söï phong phuù cuûa coâng cuoäc canh taân do coâng ñoàng Vaticanoâ II mang ñeán. Vì theá xem ra caàn thieát vaø khaån tröông, vieäc coáng hieán cho nhöõng anh chò em naøy moät huaán luyeän kitoâ vöõng chaéc vaø ñi saâu vaøo ñeà taøi, döôùi daïng cuûa moät thôøi kyø huaán luyeän taân toøng sau khi ñaõ laõnh nhaän bí tích Röûa Toäi. (55)
17. Ôn goïi truyeàn giaùo.
Giaùo Hoäi moïi nôi vaø moïi luùc laø giaùo hoäi truyeàn giaùo; giaùo hoäi ñöôïc môøi goïi coâng boá vaø laøm chöùng cho Tin Möøng. Giaùo Hoäi taïi Trung Quoác caàn phaûi caûm nghieäm trong taâm hoàn mình söï haêng say truyeàn giaùo cuûa Ñaáng Saùng Laäp vaø laø Chuùa cuûa mình.
Khi ngoû lôøi vôùi caùc baïn treû haønh höông ñeán Nuùi Baùt Phuùc, vaøo naêm 2000, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi nhö sau: "Khi leân trôøi, Chuùa Gieâsu ñaõ trao cho caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi moät söù maïng vaø lôøi baûo ñaûm nhö sau: "Thaày ñaõ ñöôïc ban cho moïi quyeàn treân trôøi döôùi ñaát. Vaäy anh em haõy ra ñi vaø giaûng daïy cho moïi daân toäc... Vaø ñaây, Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän cuøng theá gian" (Mt 28,18-20). Töø hai ngaøn naêm, nhöõng moân ñeä cuûa Chuùa Kitoâ chu toaøn söù maïng naøy. Giôø ñaây, vaøo luùc bình minh cuûa ngaøn naêm thöù ba, ñeán phieân anh chò em. Phaûi, ñeán phieân anh chò em ra ñi khaép nôi treân theá giôùi vaø loan baùo söù ñieäp Möôøi Ñieàu Raên vaø Taùm Moái Phuùc Thaät. Khi Thieân Chuùa noùi, thì Ngaøi noùi veà nhöõng ñieàu coù taàm quan troïng nhaát cho moïi ngöôøi, cho con ngöôøi cuûa theá kyû thöù XXI cuõng nhö cho con ngöôøi cuûa theá kyû thöù nhaát. Möôøi Ñieàu Raên vaø Taùm Moái Phuùc noùi veà söï thaät vaø veà loøng toát laønh, veà aân suûng vaø söï töï do, veà taát caû nhöõng gì caàn thieát ñeå böôùc vaøo Nöôùc Chuùa Kitoâ" (56).
Giôø ñaây, thöa anh chò em, nhöõng moân ñeä Trung Hoa cuûa Chuùa, anh chò em haõy laø nhöõng toâng ñoà can ñaûm cuûa Nöôùc Chuùa. Toâi tin chaéc raèng söï ñaùp traû cuûa anh chò em seõ to lôùn vaø quaûng ñaïi.
Quyù vò vaø caùc baïn thaân meán,
Nhö theá chuùng ta ñaõ ñoïc xong phaàn II cuûa Thö ÑTC gôûi cho Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. Chuùng ta ñöôïc dòp nghe qua nhöõng ñieåm giaùo lyù quan troïng vaø nhöõng höôùng daãn muïc vuï thieát thöïc cho hoaøn caûnh hoâm nay cuûa Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác. Khi ñoïc Böùc Thö naøy, chuùng toâi coù caûm töôûng moät soá ñieåm giaùo lyù ñöôïc trình baøy trong thö cuõng coù giaù trò caùch naøo ñoù cho giaùo hoäi coâng giaùo taïi Vieät nam hoâm nay. Vaøo ngaøy thöù Hai, ngaøy 16 thaùng 7 naêm 2007, Ñöùc Hoàng Y Tarcisio Bertone, ñaõ tuyeân boá vôùi haõng tin SIR cuûa Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Italia raèng caùc tín höõu vaø caùc giaùm muïc coâng giaùo taïi Trung Quoác, ñaõ phaûn öùng raát tích cöïc ñoái vôùi Thö cuûa ÑTC, vaø raèng hieän ñang naûy sinh taïi caùc giaùo xöù cuûa giaùo hoäi chính thöùc cuõng nhö cuûa giaùo hoäi thaàm laëng, moät phong traøo ñoïc, suy tö vaø suy nieäm Böùc Thö cuûa ÑTC. Veà phaàn Nhaø Nöoùc Trung Hoa, thì chöa coù phaûn öùng ñaëc bieät naøo, maø chæ coù nhaän ñònh chung chung, vaø thöôøng ñaõ ñöôïc laëp ñi laëp laïi nhieàu laàn, raèng: Toaø Thaùnh caàn coù thaùi ñoä thöïc tieån, vaø khoâng neân taïo ra nhöõng trôû ngaïi môùi cho vieäc canh taân nhöõng lieän laïc song phöông. Nhaø Nöôùc Trung Quoác mong muoán Vatican ñöøng nhaân danh ñaïo coâng giaùo maø xen vaøo nhöõng vieäc noäi boä cuûa Trung Quoác. Nhaø Nöôùc Trung Quoác laëp laïi hai ñieàu kieän ñaõ thöôøng ñöôïc coâng boá. Ñoù laø caét ñöùt lieân laïc ngoaïi giao vôùi Ñaøi Loan vaø khoâng boå nhieäm giaùm muïc do quyeát ñònh moät chieàu cuûa Toaø Thaùnh. Nhöng, nhö chuùng ta ñaõ ñoïc trong Thö, ÑTC Beâneâñitoâ XVI, chæ mong muoán moät ñieàu quan troïng töø Nhaø Nöôùc Trung Quoác, laø söï töï do toân giaùo ñaày ñuû cho Giaùo Hoäi coâng giaùo, ngoõ haàu Giaùo Hoäi coâng giaùo taïi Trung Quoác ñöôïc soáng trong hieäp nhaát vaø hieäp thoâng vôùi nhau, vôùi Ñaáng keá vò Thaùnh Pheâroâ, vaø vôùi giaùo hoäi toaøn caàu. ÑTC cuõng yeâu caàu ngöôøi coâng giaùo Trung Hoa haõy tha thöù vaø hoaø giaûi vôùi nhau, ñeå laøm chöùng cho Tin Möøng cuûa Chuùa giöõa anh chò em mình.
Kính chaøo quyù vò vaø heïn gaëp laïi quyù vò vaø caùc baïn.
(Ñaëng Theá Duõng)